Search results

1

Pogrom ludności żydowskiej w Kielcach z 11-12 listopada 1918 roku. Przyczyny, przebieg, konsekwencje

100%

Flisiak D.

Facta Simonidis

|

2017

|

issue 10

241-258

PL

Pierwszy pogrom w Kielcach miał miejsce w dniach 11-12 listopada 1918 r. Powodem tych wydarzeń było niesłuszne oskarżenia wysuwane przez niektórych Polaków wobec starozakonnych o chęć stworzenia w Polsce państwa żydowskiego tzw. Judeo- Polonii. Do wybuchu zamieszek doszło w dniu 11 listopada w trakcie zebrania syjonistów, które miało miejsce w Teatrze Apollo. W wyniku niewyjaśnionych do dnia dzisiejszego okoliczności część kielczan zaatakowała zgromadzonych w teatrze syjonistów. Śmierć wtedy poniosło czterech Żydów. W ramach artykułu zaprezentowane będą relacje polsko- żydowskie w Kielcach, przebieg pogromu i jego skutki.

EN

The first pogrom in Kielce took place on 11 and 12 November 1918. The reason for these events was unjust accusation of Jews by some Poles desiring to create a Jewish state in Poland the so called Judeo-Polonia. Riots took place on November 11 during the meeting of the Zionists, which took place at the Apollo Theatre. As a result of some unexplained to this day circumstances Kielce citizens attacked Zionists gathered in the theater, which resulted in the death of four Jews. In this article the Polish-Jewish relations, the course of the pogrom, and its aftermath will be presented.

2

Pogrom ludności żydowskiej w Kielcach z 11-12 listopada 1918 roku. Przyczyny, przebieg, konsekwencje

100%

Flisiak D.

Facta Simonidis

|

2017

|

vol. 10

|

issue 1

243-259

EN

The first pogrom in Kielce took place on 11 and 12 November 1918. The reason for these events was unjust accusation of Jews by some Poles desiring to create a Jewish state in Poland the so called Judeo-Polonia. Riots took place on November 11 during the meeting of the Zionists, which took place at the Apollo Theatre. As a result of some unexplained to this day circumstances Kielce citizens attacked Zionists gathered in the theater, which resulted in the death of four Jews. In this article the Polish-Jewish relations, the course of the pogrom, and its aftermath will be presented.

PL

Pierwszy pogrom w Kielcach miał miejsce w dniach 11-12 listopada 1918 r. Powodem tych wydarzeń były niesłuszne oskarżenia wysuwane przez niektórych Polaków wobec starozakonnych o chęć stworzenia w Polsce państwa żydowskiego, tzw. Judeo-Polonii. Do wybuchu zamieszek doszło w dniu 11 listopada w trakcie zebrania syjonistów, które miało miejsce w Teatrze Apollo. W wyniku niewyjaśnionych do dnia dzisiejszego okoliczności część kielczan zaatakowała zgromadzonych w teatrze syjonistów. Śmierć poniosło czterech Żydów. W ramach artykułu zaprezentowane będą relacje polsko-żydowskie w Kielcach, przebieg pogromu i jego skutki.

3

Swój i obcy w mieście kilka uwag o stereotypie kielczanina (rzecz o stosunkach polsko-żydowskich)

67%

Marczewska M.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2007

|

vol. 19

163-173

PL

Autorka podejmuje próbę odtworzenia stereotypu kielczanina. Przedstawiona rekonstrukcja pokazuje, że kielczanom powszechnie przypisuje się niechęć do obcych, co niewątpliwie ma swoje źródło w historii miasta. W Kielcach, mieście biskupim, obowiązywał przez kilka wieków zakaz osiedlania się obcych nacji, a zwłaszcza Żydów (do 1862 r.). Po wojnie miasto zasłynęło z tzw. pogromu kieleckiego, który na stałe został wpisany w omawiany stereotyp. Wydarzenia kieleckie z 1946 roku (zwane również hańbą kielecką) w dużej mierze kształtują do dziś obraz mieszkańca Kielc w świadomości potocznej Polaków. W przypadku pogromu zderzyły się bowiem dwa stereotypy: kielczanina scyzoryka, porywczego, bojowego, zacofanego, głupiego, biednego mieszkańca Klerykowa, i Żyda obcego, niebezpiecznego, bogatego, wyznawcy innej wiary. Materiały archiwalne poświadczają, że obydwa stereotypy były wykorzystane w preparowanych przez funkcjonariuszy UB ulotkach, artykułach i drukach propagandowych.

EN

The author reconstructs the stereotype of an inhabitant of Kielce. The reconstruction shows that Kielce dwellers are generally seen as people who are hostile and very reluctant towards strangers. The stereotype seems to result from the town’s history. Kielce, the Cracowian bishops’ property, was a restricted area where Jewish settlement was forbidden until 1862. Although the hostility of the residents of Kielce is commonly associated with the pogrom of Jews in 1946, the stereotype of an inhabitant of the Kielce region is much older and was described in tourist guidebooks in 1920’s. The 1862 pogrom (often called “the disgrace of Kielce”) is also strictly connected with the persistence of the stereotype in question. The data on the Kielce pogrom in the archives of the Polish Ministry of Internal Affairs in Warsaw and in the local archive in the town of Kielce show that both stereotypes: the stereotype of a Jew (a stranger, dangerous, rich, of a different religion) and the stereotype of an inhabitant of Kielce (nicknamed “pocket-knife”, hot-tempered, backward, poor) were used by the secret police in propaganda materials after the pogrom.

4

The Anti-Semitic Riots on the Territories of the Kingdom of Poland at the Beginning of Independence

67%

Zieliński K.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2013

|

vol. 3

|

issue 3

87-94

PL

Ostatni rok Wielkiej Wojny przyniósł nasilenie działalności partii politycznych, zarówno polskich, jak i żydowskich, a także pogorszenie stosunków polsko-żydowskich. Wśród Żydów utrwalała się postawa niechętna współpracy z Polakami, a raczej przekonanie, że nie ma realnych szans na ugodowe ustalenie jej zasad. Inną przyczyną wzajemnych pretensji stało się forsowanie przez część stronnictw żydowskich autonomii narodowej i kulturalnej oraz próby poszukiwania zwolenników takich postulatów na Zachodzie. Kolejnym punktem zapalnym w stosunkach polsko-żydowskich stały się wydarzenia lwowskie (Lwów) i narastający konflikt polsko-ukraiński w Galicji Wschodniej. Pogłoski, które docierały do Królestwa Polskiego, mówiące o tym, że Żydzi sympatyzują z Ukraińcami w Galicji i „strzelają w plecy polskim żołnierzom”, dodały do tradycyjnych oskarżeń kierowanych pod adresem Żydów (współpraca z Niemcami i Austriakami, sympatyzowanie z komunistami) jeszcze jeden element, którego konsekwencje trudno zignorować. Równocześnie propaganda antysemicka zebrała wszystkie opozycyjne deklaracje Żydów i ich krytyczne uwagi pod adresem polskich zasad, a następnie, świadomie je przeinaczając, przedstawiła ludność żydowską jako element wrogi państwu polskiemu, co na ogół nie było prawdą. Jesienią 1918 roku ludność żydowska z obawą powitała wyzwolenie ziem polskich. Nie były to obawy bezpodstawne: już wiosną tego roku można było zauważyć, że wrogość wobec Żydów przybierała coraz ostrzejsze formy. Poważne rozruchy antysemickie miały miejsce w Królestwie Polskim w listopadzie 1918 roku, a niektóre z nich, jak ten w Kielcach i zapewne w kilku innych miastach województwa kieleckiego, były w istocie pogromami. Kolejny rok przyniósł nową falę pogromów i przemocy antyżydowskiej.

EN

The last year of the Great War brought the enhancement of the activities of the political parties, both the Polish and the Jewish ones, as well as deterioration of Polish-Jewish rela-tions. The attitudes reluctant to cooperate with the Poles took hold among the Jews or rather a belief that there were no actual chances for the agreeable fixing of its principles. Another reason for the mutual grievances became forcing the national and cultural autonomy by some of the Jewish parties and the attempts to search for the adherents of such demands in the West. The events in Lvov (Lviv, Lemberg) and the growing Polish-Ukrainian conflict in the Eastern Galicia became yet another inflammatory point in the Polish-Jewish relations. The rumours, which reached the Kingdom of Poland saying that the Jews sympathised with the Ukrainians in Galicia and ‘shoot the Polish soldiers at the back’ added to the traditional accusations addressed at Jews (cooperation with the Germans and Austrians, sympathising with the communists), one more element, the consequences of which are hard to ignore. At the same time, the anti-Semitic propaganda has collected all the oppositional declarations of the Jews and their critical remarks about the Polish rules and then, distorting them consciously, presented the Jewish population as an element hostile to the Polish state, which in general was not true. In autumn 1918, the Jewish population greeted the liberation of the Polish lands with fear. Those were not groundless fears: one could notice, as early as in spring that year that the hostility towards the Jews undertook the increasingly severe forms. The serious anti Semitic riots took place in the Kingdom of Poland in November 1918, and some of them, like the one in Kielce and probably in a few other towns of the Kielce Province, were in fact pogroms. The next year brought a new wave of anti-Jewish pogroms and violence.

5

Opozycja demokratyczna w Polsce (1976–1989) wobec historii i pamięci pogromu kieleckiego

67%

Grądzka-Rejak M., Olaszek J.

Kwartalnik Historyczny

|

2023

|

vol. 130

|

issue 1

83-130

EN

The Polish democratic opposition created a polemical to the official vision of modern history (unmasking white spots such as the Katyn massacre, Soviet repressions against Poles, and the history of the Home Army). The subject of Polish-Jewish relations was also addressed, referring to the negative attitudes of Poles towards members of this minority, including the use of violence. The opposition initiatives related to the history of the Kielce pogrom, which took place in July 1946, were part of this trend.

PL

Polska opozycja demokratyczna tworzyła polemiczną wobec oficjalnej wizję historii najnowszej (odkłamywanie białych plam jak zbrodnia katyńska, represje sowieckie wobec Polaków i historia Armii Krajowej). Podejmowano również temat relacji polsko-żydowskich, odnosząc się do negatywnych postaw Polaków wobec przedstawicieli tej mniejszości narodowej, w tym kwestii stosowania przemocy. W ten nurt wpisywały się opozycyjne inicjatywy związane z historią pogromu kieleckiego, który miał miejsce w lipcu 1946 r.

Refine search results

2 Facta Simonidis

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Kwartalnik Historyczny

1 Studia Żydowskie. Almanach

1 2023

2 2017

1 2013

1 2007

2 Flisiak D.

1 Grądzka-Rejak M.

1 Marczewska M.

1 Olaszek J.

1 Zieliński K.

Pogrom ludności żydowskiej w Kielcach z 11-12 listopada 1918 roku. Przyczyny, przebieg, konsekwencje

Pogrom ludności żydowskiej w Kielcach z 11-12 listopada 1918 roku. Przyczyny, przebieg, konsekwencje

Swój i obcy w mieście kilka uwag o stereotypie kielczanina (rzecz o stosunkach polsko-żydowskich)

The Anti-Semitic Riots on the Territories of the Kingdom of Poland at the Beginning of Independence

Opozycja demokratyczna w Polsce (1976–1989) wobec historii i pamięci pogromu kieleckiego