Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: Kościół katolicki w zaborze pruskim

Sort By:

Limit search:

Deklaracja lojalności ks. Floriana Stablewskiego wobec władz pruskich z 26 X 1891 – między ambicją, koniecznością i posłuszeństwem

100%

Matwiejczyk W.

Roczniki Humanistyczne

2017

vol. 65

issue 2: Historia

83-113

Wybór Floriana Stablewskiego na arcybiskupa gnieźnieńsko-poznańskiego był splotem wielu okoliczności i decyzji, którymi w największym stopniu kierował rząd pruski. Po dymisji Bismarcka w 1890 r. władze pruskie deklarowały gotowość do „pojednania” (Versöhnung) z polskimi elitami politycznymi w zaborze pruskim, ale przy możliwie najmniejszych ustępstwach ze swej strony. Nominacja polskiego kandydata na osierocone po śmierci Juliusza Dindera archidiecezje miała być pierwszym sprawdzianem intencji obu stron. Doświadczony i wytrawny polityk, jakim był ks. poseł Stablewski, doskonale to zrozumiał i po odrzuceniu kandydatury Likowskiego poczynił ze swej strony publiczne gesty wobec władz, które jednoznacznie zostały odebrane jako deklaracja lojalności i gotowości do współpracy. Wsparciem politycznym lub nawet inspiracją dla Stablewskiego był polityczny obóz poznańskich konserwatystów na czele z Józefem Kościelskim, który osobiście podjął się misji przeforsowania tej kandydatury na dworze berlińskim. Rząd nie chciał jednak ani wzmocnienia, ani usamodzielnienia polskiego obozu politycznego, dlatego też wyrażając gotowość na nominację Stablewskiego, chciał zachować dalszy status quo w polityce kościelnej i wyznaniowej. Pisemne zobowiązanie kandydata do przestrzegania tych zasad miało być gwarancją jego pełnej lojalności na przyszłość. Jednak napisana przez Stablewskiego deklaracja była jedynie wyrazem jego ogólnie znanej i publicznie wyrażanej postawy legalizmu i lojalizmu. Pełne posłuszeństwo bowiem zarezerwował sobie tylko dla swoich zwierzchników kościelnych: kardynała Ledóchowskiego i papieża.

The election of Florian Stablewski as Archbishop of Gniezno and Poznań was a result of many circumstances and decisions, directed mostly by the Prussian government. After Bismarck’s resignation in 1890, the Prussian authorities declared their readiness for ‘reconciliation’ (Versöhnung) with the Polish political elites in the Prussian partition, but with only the smallest possible concessions on their part. The nomination of the Polish candidate for archdioceses orphaned after the death of Juliusz Dinder was to be the first test of both parties’ intentions. An experienced politician such as Rev. Stablewski perfectly understood this and after rejecting Likowski’s candidature, he made public gestures towards the authorities, which were taken as an explicit declaration of loyalty and willingness to cooperate. Political support or even an inspiration for Stablewski was the political camp of Poznań conservatives led by Józef Kościelski, who personally undertook to force this candidate through at the Berlin court. The government, however, did not want to strengthen or make the Polish political camp independent. Therefore, upon expressing readiness to nominate Stablewski, they wanted to further maintain the status quo in Church and religious policy. A written commitment of the candidate to comply with these principles was to guarantee his full loyalty in the future. However, the declaration written by Stablewski was only an expression of his generally known and publicly expressed attitude of legality and loyalism. He reserved his full obedience only to his Church superiors: Cardinal Ledóchowski and the Pope.

Refine search results

1 Roczniki Humanistyczne

1 2017

1 Matwiejczyk W.

Search results

Deklaracja lojalności ks. Floriana Stablewskiego wobec władz pruskich z 26 X 1891 – między ambicją, koniecznością i posłuszeństwem