Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Komisja Kodyfikacyjna RP
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The article presents work on the unification of the Polish judiciary in the Second Republic in the years 1918-1928. It was carried out in three tracks.  The initiator of the first moves consisting in unification of district regulations, reorganisation and taking over the judiciary was the government and the Ministry of Justice. Since February 1919, these measures were supported and approved by the Legislative Sejm (later the Sejm). Since November 1919 the burden of work was taken over by the Codification Commission of the Republic of Poland. The aim of this article is to discuss the course of work on the law on the system of common courts within the Codification Committee of the Republic of Poland, with particular emphasis on the provisions on justices of the peace. From this point of view, it will help to solve the main research problem of the article: to what extent did the Polish Codification Commission contribute to shaping the institution of justices of the peace in the Ordinance of the President of the Republic of Poland on Law on the System of Judiciary of 6 February 1928. The article makes use of archival materials, protocols from the sessions of the Codification Commission of the Second Polish Republic, the legal literature of the Second Republic and the current literature on the subject.
PL
W artykule przedstawiono prace nad unifikacją sądownictwa polskiego w II Rzeczypospolitej w  latach  1918-1928.  Prowadzone były one trzytorowo.  Inicjatorem pierwszych posunięć polegających na ujednolicaniu przepisów dzielnicowych,  reorganizowaniu i przejmowaniu sądownictwa był rząd i Ministerstwo Sprawiedliwości. Od lutego 1919 r. działania te wspierał i zatwierdzał Sejm Ustawodawczy (później Sejm). Od listopada 1919 r. ciężar prac przejęła Komisja Kodyfikacyjna RP. Celem niniejszego artykułu ma być omówienie przebiegu prac nad prawem o ustroju sądów powszechnych w łonie Komisji Kodyfikacyjnej RP ze szczególnym uwzględnieniem przepisów dotyczących sędziów pokoju. Z tego punktu widzenia, pozwoli to na rozstrzygnięcie głównego problemu badawczego artykułu: w jakim stopniu Komisja Kodyfikacyjna RP przyczyniła się do ukształtowania instytucji sędziów pokoju zawartego w rozporządzeniu Prezydenta RP Prawo o ustroju sądownictwa z 6 lutego 1928 r. W artykule wykorzystano materiały archiwalne, protokoły z obrad Komisji Kodyfikacyjnej II RP, piśmiennictwo prawnicze II Rzeczypospolitej oraz aktualną literaturę przedmiotu.
EN
Eugeniusz Waśkowski (1866-1942) was one of the most prominent Polish civil law lawyers in the interwar period. He possessed a thorough knowledge about the organization of the judiciary and the Bar. He spoke out on matters relating to the judicial system, civil procedure, organization of the Bar and deontology of legal professions. He is a figure who still inspires Polish and Russian, and recently also Ukrainian legal sciences with his achievements, views on the essence of law as well as his biography. His works are reissued and commented on. For more see A. Redzik, Eugeniusz Waśkowski (1866-1942). On the 70th anniversary of the death of an outstanding scientist and lawyer, “Palestra” 2012, No. 9-10, pp. 255-267. In an article published in 1924, Professor Waśkowski reflected on the draft law on the system of courts prepared by the Codification Committee of the Republic of Poland. In the study, he presented methods of judicial appointment in other countries, emphasizing the utmost relevance of the guarantees of independence and impartiality, and not the method of judicial appointment. He wrote, inter alia: “The appointment of judges by the Minister does not contradict an independence of the courts if after the appointment the fate of the judge becomes independent of the Minister’s or any other state body’s will”. Waśkowski discussed advantages and disadvantages of each of the available models, referring to the literature and previous experiences – both from the West and the East. The article offers a ground for further reflection. Models of judicial appointments are diverse also nowadays. It is important that they do not generate defects that have been known for centuries, and above all do not cause any dependence of the judges to external actors. Only minimal modernization of the spelling was introduced to the text.
PL
Eugeniusz Waśkowski (1866-1942) był jednym z najwybitniejszych polskich cywilistów procesowych okresu międzywojnia. Posiadał gruntowną wiedzę z zakresu organizacji sądownictwa i adwokatury. Wypowiadał się w sprawach dotyczących ustroju sądownictwa, procesu cywilnego, organizacji adwokatury oraz deontologii zawodów prawniczych. Jest postacią, która dokonaniami, poglądami na istotę prawa, ale i życiorysem stale inspiruje, szczególnie naukę polską i rosyjską, a ostatnio także ukraińską. Jego dzieła są wznawiane i komentowane. Szerzej zob. A. Redzik, Eugeniusz Waśkowski (1866-1942). W siedemdziesięciolecie śmierci wybitnego uczonego i adwokata, „Palestra” 2012, nr 9-10, s. 255-267. W artykule opublikowanym w 1924 r. prof. Waśkowski zabrał ważny głos w dyskusji nad projektem prawa o ustroju sądów powszechnych przygotowywanym przez Komisję Kodyfikacyjną RP. W opracowaniu pokazał, jakie istniały w innych państwach sposoby powoływania na urzędy sędziowskie, podkreślając jednocześnie, że najważniejsze są gwarancje niezawisłości, bezstronności i niezależności, a nie sposób powoływania sędziów. Pisał m.in.: „Mianowanie sędziów przez ministra nie przeczy niezawisłości sądów pod tym warunkiem, jeżeli po dokonanej nominacji los sędziego staje się niezależnym od woli ministra”, ani żadnego organu państwa. Waśkowski omówił wady i zalety każdego z przywołanych modeli, sięgając do literatury i doświadczeń wcześniejszych – zachodu, jak i wschodu. Artykuł winien służyć refleksji. Modele wyłaniania sędziów są różne także dzisiaj, ważne aby nie generowały one wad, które znane są od wieków, a nade wszystko nie powodowały żadnego uzależnienia sędziów – politycznego czy korporacyjnego. Dokonano tylko minimalnego uwspółcześnienia ortografii.
EN
This article was published on 2 August 1926 in “Warsaw Judicial Gazette” as a summary of the discussion on the method of judicial appointment that appeared in Gazette as well as in other publications from 1923 to 1926. It presents the state of the discussion and the models that existed both historically and at the time that article was written. The article complements the data presented above in the article by Professor Eugeniusz Waśkowski. The author – Stanisław Car (1882-1938) was a distinguished lawyer from Warsaw who in 1924 founded the “Palestra” magazine in Warsaw, published a lot, and was active in legal and social circles. He was also closely related to Marshal Józef Piłsudski. He is widely known for his later political activity, political and legal reforms, disgraceful interpretations of the law and as a co-creator of the April Constitution of 1935. History did not put him in the positive light. One gets the impression that he was held responsible for most of the sins of Piłsudski’s camp. He was especially hated by the National Democrats and communists. There is no doubt, however, that he was an excellent lawyer, an erudite, and an expert in many areas of knowledge. When this article was published, Stanisław Car was the Head of the Civil Chancellery of the President of the Republic of Poland Ignacy Mościcki (previously he held this position during the presidency of Gabriel Narutowicz and in the first year of Stanisław Wojciechowski’s office).
PL
Artykuł ten został opublikowany 2 sierpnia 1926 r. na łamach „Gazety Sądowej Warszawskiej” i stanowił swoiste podsumowanie dyskusji, która w latach 1923- 1926 przetoczyła się w „Gazecie” i innych publikatorach w przedmiocie sposobu powoływania sędziów. Przedstawiono w nim stan dyskusji i modele, jakie występowały historycznie i współcześnie autorowi. Artykuł uzupełnia dane przed- stawione wyżej w artykule prof. Eugeniusza Waśkowskiego, do którego zresztą nawiązuje. Autor – Stanisław Car (1882-1938) – był cenionym wówczas warszawskim adwokatem, który w 1924 r. założył w Warszawie czasopismo „Palestra”, wiele publikował, był aktywny w środowiskach prawniczych i społecznych. Jed- nocześnie był człowiekiem blisko związanym z Marszałkiem Józefem Piłsudskim. Znany jest powszechnie z racji swojej późniejszej aktywności politycznej, reform ustrojowo-prawnych, niechlubnych interpretacjach obowiązującego prawa oraz jako współtwórca konstytucji kwietniowej z 1935 r. Historia nie obeszła się z nim dobrze. Można odnieść wrażenie, że przypisano mu odpowiedzialność za większość grzechów obozu Piłsudskiego. Znienawidzony szczególnie przez endeków oraz komunistów. Nie ulega jednak wątpliwości, że był to znakomity prawnik, erudyta, znawca wielu obszarów wiedzy. W czasie publikacji artykułu Stanisław Car był Szefem Kancelarii Cywilnej Prezydenta RP Ignacego Mościckiego (wcześniej zajmował to stanowisko w czasie prezydentury Gabriela Narutowicza oraz w pierwszym roku urzędowania Stanisława Wojciechowskiego).
EN
The article is dedicated to the preparatory works on the court system in Poland in the interwar period. The author discusses in detail subsequent projects and deliberations within the Polish Codification Commission on the status of judges and proposed methods of their appointment. The Codification Commission of the Republic of Poland was a state organ established in 1919 for the unification of the law in Poland, including the judiciary, because at the time of regaining independence several legal systems were applicable on the territory of Poland, including five basic ones in the field of court regulations. In the first period, the commission consisted of 44 eminent lawyers from all post-partition regions. The effects of the work of the Codification Commission of the Republic of Poland influenced the model of the judiciary introduced in 1928, but many solutions postulated by the Codification Commission of the Republic of Poland were never turned into binding law. During the discussion on the model of the judiciary, including the appointment of the judges, the achievements of the Polish Codification Commission of the Republic of Poland may turn out to be an interesting reference point, even though it dates back almost a hundred years, given that many problems noticed by the members of the Codification Commission of the Republic of Poland remain valid also in contemporary Europe and Poland.
PL
W opracowaniu przedstawiono prace nad unifikacją sądownictwa polskiego w latach 1918-1928. Prowadzone były one trzytorowo. Inicjatorem pierwszych posunięć polegających na ujednolicaniu przepisów dzielnicowych, reorganizowaniu i przejmowaniu sądownictwa był rząd i Ministerstwo Sprawiedliwości. Od lutego 1919 r. działania te wspierał i zatwierdzał Sejm Ustawodawczy (później Sejm). Od listopada 1919 r. ciężar prac przejęła Komisja Kodyfikacyjna RP. W 1922 r. do rąk Wiceprezydenta Komisji Kodyfikacyjnej RP Stanisława Bukowieckiego trafił rządowy projekt wspólnej pragmatyki dla sędziów i prokura- torów. Obejmował on niektóre kwestie ujęte również opracowywanym przez Komisję Kodyfikacyjną RP projekcie ustawy o ustroju sądów. Wspomniane dokumenty odmiennie rozwiązywały niektóre zagadnienia, w szczególności dotyczyło to przepisów o sposobie powoływania sędziów oraz o organizacji i zakresie działania ogólnych zebrań sądów. W związku z tym doszło do konfrontacji z Ministerstwem Sprawiedliwości na tle opracowywanych jednocześnie w rządzie i Komisji Kodyfikacyjnej RP przepisów pragmatycznych dla sędziów i pro- kuratorów. Ujednolicony, oparty na projektach Komisji Kodyfikacyjnej RP oraz rządowym projekt został wydany jako Prawo o ustroju sądów powszechnych w formie rozporządzenia Prezydenta RP z mocą ustawy, które weszło w życie 1 stycznia 1929 r.
EN
In the 1920s, intensive works were conducted on subsequent draft codes unifying the court law in Poland. Professor Maurycy Allerhand played a particularly significant role in the work on the draft code of civil procedure. The reprinted article – originally published in ‘The Voice of Law’ from 1927 – is an example of reflections about significant problems of civil procedure that were confronted in the work of the Codification Commission of the Republic of Poland. The issue of resumption of proceedings is still an important issue in legal sciences. The study also proves an outstanding codification and legislative imagination of Maurycy Allerhand. Only a minimal interference with the spelling was made.
PL
W latach dwudziestych XX w. trwały intensywne prace nad kolejnymi projektami kodeksów ujednolicających prawo sądowe w Polsce. Profesor Maurycy Allerhand szczególnie istotny udział miał w pracach nad projektem kodeksu postępowania cywilnego. Przedrukowany poniżej artykuł – zamieszczony pierwotnie w „Głosie Prawa” z 1927 r. – jest przykładem rozważań o istotnych problemach postępowania cywilnego, z jakimi mierzono się w pracach Komisji Kodyfikacyjnej RP. Zagadnienie wznowienia postępowania do dzisiaj stanowi istotny przedmiot rozważań w nauce prawa. Opracowanie dowodzi także, jak wybitnym zmysłem kodyfikacyjnym i legislacyjnym cechował się Maurycy Allerhand. Dokonano jedynie minimalnej ingerencji w ortografię.
EN
Roman Longchamps de Bérier wrote about him: “apart from thorough commercial knowledge and great diligence, Professor Doliński had extraordinary virtues of character. Gentleness and forbearance, the ability to respect every sentence, the lack of any pettiness and vanity won him the love of his colleagues and youth and ensured the successful outcome of any work undertaken together with others. Thanks to these qualities, wide spheres of society related to the late Professor Doliński with full confidence, offering him numerous awards (...)”. During his lifetime, Aleksander Doliński gained recognition as an outstanding expert in the theory and practice of commercial law in Poland, who – like no other – could lead the work of codifying this branch of law. He was thus elected chairman of the Commercial Law Section of the Codification Commission of the Republic of Poland. He was also the main creator of Polish codifications in the area of commercial law, including, above all, company law. The article presents the profile of Professor Doliński and his scientific and codification achievements. Many of them are still an unsurpassed model to this day.
PL
Piątą odsłonę „Pocztu Jurystów i Ekonomistów” dedykujemy zmarłemu przed 90 laty Aleksandrowi Dolińskiemu – niedocenionemu dzisiaj współtwórcy polskiego prawa handlowego, a w szczególności prawa spółek, człowiekowi po- siadającemu wyjątkowe przymioty osobiste, o którym Roman Longchamps de Bérier pisał: „obok gruntownej wiedzy komercjalnej oraz wielkiej pracowitości, cechowały prof. Dolińskiego niezwykłe zalety charakteru. Łagodność i wyrozumiałość, umiejętność szanowania każdego zdania, brak wszelkiej małostkowości i próżności jednały mu miłość kolegów i młodzieży i zapewniały pomyślny wynik wszelkiej pracy, podejmowanej wspólnie z innymi. Dzięki tym przymiotom szerokie sfery społeczeństwa odnosiły się do ś.p. profesora Dolińskiego z pełnym zaufaniem, ofiarując mu liczne godności (...)”. Wtórował mu Maurycy Allerhand, który akcentował, że „jako człowiek odznaczał się zmarły anielską dobrocią i nieskazitelnym charakterem. Był wyrozumiały na odmienne zdania, nigdy się nie unosił, a gdy w Komisji Kodyfikacyjnej czasem może za ostro ścierały się z sobą zapatrywania, starał się wszystkich ułagodzić, co mu się zawsze udawało, bo wszyscy go cenili, poważali i kochali”. Aleksander Doliński za życia zyskał uznanie jako wybitny znawca teorii i praktyki prawa handlowego w Polsce, który – jak nikt inny – nadawał się do kierowania dziełem skodyfikowania tego działu prawa. Jego więc wybrano przewodniczącym Sekcji Prawa Handlowego Komisji Kodyfikacyjnej RP. On też był głównym twórcą polskich kodyfikacji obszaru prawa handlowego. W artykule przybliżono sylwetkę prof. Dolińskiego i jego osiągnięcia naukowe i kodyfikacyjne. Wiele z nich do dzisiaj stanowi niedościgniony wzorzec, w tym wznawiane jako t. 1 „Biblioteki Głosu Prawa” – Austryackie prawo spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Fragment opracowania poświecono zięciowi i następcy na katedrze prof. Dolińskiego – Mieczysławowi Honzatce, zamordowanemu w nie- jasnych okolicznościach w 1945 r.
PL
W drugim zeszycie w ramach „Pocztu Jurystów i Ekonomistów” prezentujemy Rafała Lemkina, polskiego prawnika, którego dziś zna cały świat jako twórcę koncepcji „zbrodni ludobójstwa” a potem głównego autora Konwencji ONZ z 9 grudnia 1948 r. w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa. Stale wiedza o polskim okresie życia Lemkina jest w literaturze światowej nieznaczna. Dlatego też w 2017 r. opublikowaliśmy krótką biografię, akcentując przede wszystkim okres polski życia twórcy pojęcia „ludobójstwo” (A. Redzik, Rafał Lemkin (1900-1959) – co-creator of international criminal law. Short biography, Warsaw 2017, ss. 70; ISBN 978-83-931111-3-8). Zbliżające się 60-lecie śmierci Rafała Lemkina jest dobrą okazją, aby to on stał się patronem drugiego roku wydawniczego „Głosu Prawa”. Postanowiliśmy też o przedrukowaniu mało znanego artykułu Lemkina na temat władzy sędziego karnego, gdyż twórczość jego z okresu sprzed 1933 r., szczególnie z obszaru kryminologii oraz prawa karnego nie jest dziś znana. 60 rocznica śmierci stanowi dodatkowy pretekst do przywołania sylwetki Rafała Lemkina.
EN
This section presents figures of the most distinguished Polish lawyers and economists. The aim is to provide a possibly broad depiction of their scientific, organizational, didactic and social achievements. In 2019, the patron of “The Voice of Law” is Raphael Lemkin.
PL
W trzeciej odsłonie „Pocztu” przybliżamy sylwetkę jurysty, który do dziś jest wspominany wśród warszawskich prawników najstarszego pokolenia, a szczególnie sędziów i adwokatów. Okazją do przypomnienia go jest 60. rocznica śmierci, ale także fakt, że właściwie – poza kilkoma krótkimi wspomnieniami – nie zostało mu poświęcone obszerniejsze opracowanie. Prezentowany artykuł jest znacznie poszerzoną wersją życiorysu opublikowanego w Polskim Słowniku Biograficznym. Oparty został na szczegółowej kwerendzie archiwalnej. Dostarcza wielu nieznanych wcześniej informacji lub prezentuje je w nieco odmiennym oświetleniu. Stanisław Śliwiński był wychowankiem lwowskiej szkoły prawa, ale życie naukowe związał z Uniwersytetem Warszawskim, a praktykę z sądownictwem, będąc przez wiele lat sędzią SN. Z urzędu sędziowskiego ustąpił w 1939 r. w związku z objęciem katedry na UW. W okresie wojny i po wojnie koncentrował się na pracy naukowej i dydaktycznej. Wychował wiele pokoleń karnistów i pozostawił dzieła, które do dziś stanowią kanon literatury, szczególnie karno-procesowe. Miał też osiągnięcia na polu kodyfikacji prawa karnego w II RP i w Polsce Ludowej oraz organizacji nauki.
EN
In the third installment of the Fellowship, we present the silhouette of a jurist who is still remembered among Warsaw lawyers of the oldest generation, especially among the judges and the advocates. An occassion to remind us of him is the 60th anniversary of his death, and the fact that – apart from a few short memories – he was not devoted to a more comprehensive study. The presented article is a significantly expanded version of the biographical note published in the “Polish Biographical Dictionary”. It was based on a detailed archival query. It provides a lot of previously unknown pieces of information or presents them in a slightly different light. Stanisław Śliwiński was a graduate of the University of Lwów (now Lviv) but he associated his scientific life with the University of Warsaw, and his practical activity with the judiciary, being for many years a judge of the Supreme Court. He stepped down from the judicial office in the aftermath of the changes in the 1930s. During the war and after the war, he concentrated on scientific and didactic work. He “raised” many generations of criminal lawyers and left studies that belong to the canon of literature, notably within the field of criminal procedure. He also had achievements in the field of codification of the criminal law in the Second Polish Republic and in People’s Poland as well as in the organization of science.
EN
On July 4, 2021, 80 years have passed since the death of Professor Roman Longchamps de Bérier and his three sons, Zygmunt, Bronisław and Kazimierz. They were all murdered, along with several dozens of Polish scholars, by the Germans as part of a crime against Polish professors from Lwów (now Lviv) universities. It is a good occasion to recall the life and achievements of one of the most outstanding Polish civil law scholars of the 20th century. Roman Longchamps de Bérier is one of the few well-known Polish lawyers from the period of the Second Polish Republic. This is because he contributed to the adoption of the Code of Obligations in 1933. He also prepared the highly-regarded and still cited textbook entitled ‘Obligations’. The study is based on the author’s publications on Roman Longchamps de Bérier, as indicated in the bibliography, and in particular on the detailed article from ‘The Private Law Quarterly’ (2006).
PL
4 lipca 2021 r. minęło 80 lat od śmierci prof. Romana Longchamps de Bérier oraz jego trzech synów, Zygmunta, Bronisława i Kazimierza. Wszyscy oni zostali zamordowani wraz z kilkudziesięcioma polskimi uczonymi przez Niemców w ramach zbrodni skierowanej przeciwko polskim profesorom lwowskich uczelni. Stanowi to dobrą okoliczność do przypomnienia życia i dokonań jednego z najwybitniejszych prawników cywilistów polskich XX wieku. Roman Longchamps de Bérier to jeden z niewielu dość powszechnie znanych prawników polskich z okresu II RP. Dzieje się tak dlatego, że doprowadził on do przyjęcia w 1933 r. Kodeksu zobowiązań. Prawu obligacyjnemu poświęcił też ceniony i cytowany do dzisiaj podręcznik pt. Zobowiązania. Opracowanie oparte zostało na trzech wskazanych w bibliografii publikacji autora poświęconych Romanowi Longchamps de Bérier, a w szczególności na obPrawnicy polscy II RP; Prawo cywilne; Komisja Kodyfikacyjna RP; Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie; Ernest Till; Roman Longchamps de Bérier; Kazimierz Przybyłowskiszernym studium z „Kwartalnika Prawa Prywatnego” z 2006 r.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.