Sytuacja Kościoła w Polsce po II wojnie światowej, aż do końca lat osiemdziesiątych nie sprzyjała regulowaniu takich kwestii jak zawarcie małżeństwa kanonicznego ze skutkami cywilnoprawnymi. Dopiero podpisanie 28 lipca 1993 r. i ratyfikowanie 25 marca 1998 r. Konkordatu pomiędzy Stolica Apostolską a Rzeczpospolitą Polską dało możność zaistnienia zupełnie nowej sytuacji tzw. małżeństwa konkordatowego. Rozwiązanie to nie wpływa na czyjąkolwiek koncepcję małżeństwa i nie narusza niczyjej kompetencji. Stwarza natomiast możliwość zawarcia związku małżeńskiego w formie odpowiadającej przekonaniom religijnym osób chcących zawrzeć małżeństwo z jednoczesnym osiągnięciem statusu małżonków w obliczu prawa państwowego, któremu podlegają. Nowa regulacja prawna odpowiadająca potrzebom i oczekiwaniom znacznej części społeczeństwa daje możliwości zawarcia małżeństwa kanonicznego, które po spełnieniu odpowiednich warunków m.in. wymaganych co do formy, będzie pociągało za sobą również przewidziane w prawie polskim.
Niniejszy artykuł stanowi próbę zwięzłego ukazania przemian zachodzących na płaszczyźnie społeczno-politycznej w ostatnich pięćdziesięciu lat poprzedzających wybuch hiszpańskiej wojny domowej; wojny, która - podobnie jak wydarzenia ją poprzedzające - do dzisiaj budzi wiele kontrowersji wśród hiszpańskich i zagranicznych historyków, politologów.
Przedmiotem niniejszego artykułu jest omówienie specyficznych uprawnień majątkowych związków wyznaniowych zawartych zarówno w konkordacie i ustawach wyznaniowych, a w niezbędnym zakresie także w innych aktach prawnych.
Zagadnienie dotyczące zawierania małżeństw cywilnych w formie wyznaniowej doczekało się już wielu publikacji. Ciągle jednak jeszcze istnieje szereg wątpliwości dotyczących kwestii szczegółowych związanych nie tylko z samym zawarciem małżeństwa ale i z jego przygotowaniem. Do takich należą niewątpliwie: pouczenie o istocie małżeństwa i jego skutkach oraz tryb stwierdzania pomiędzy nupturientami braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa. Celem niniejszego opracowania będzie zatem ukazanie problemu dotyczącego pouczenia nupturientów o przepisach prawa polskiego dotyczących małżeństwa i jego skutków oraz ukazanie procedury związanej z przygotowaniem przez kierownika u.s.c. zaświadczenia o braku między stronami przeszkód do zawarcia małżeństwa wyznaniowego ze skutkami cywilnymi.
Obowiązki duchownego związane z zawarciem małżeństwa cywilnego w formie wyznaniowej określone zostały przez przepisy prawa polskiego o zawieraniu małżeństw jak i przez przepisy prawa wewnętrznego kościołów i innych związków wyznaniowych, w których mogą być zawierane małżeństwa o podwójnym skutku.
In the year 2000 after difficult searches for a consensus in the Church itself and after variable negotiations with Government three agreements between the Holy See and the Republic of Lithuania were signed and ratified. The first one – “Concerning juridical aspects of the relations between the Catholic Church and the State”, the second – “Concerning the pastoral care of Catholics serving in the Army”, and the third – “On Co-operation in Education and Culture”. A Mixed bilateral commission between the State and the Church has been constituted for elaboration and practical implementation of the aforementioned acts. An article analyses a shift from the drafts of concordat to agreements and tensions between Church and State in spheres of education, culture, social care, pastoral care in the military and hospitals.
PL
W 2000 r., po trudnych poszukiwaniach konsensusu w samym Kościele i po zmiennych negocjacjach z rządem, zostały podpisane i ratyfikowane trzy umowy między Stolicą Apostolską a Republiką Litewską. Pierwsza z nich - "O prawnych aspektach stosunków między Kościołem katolickim a państwem", druga - "O duszpasterstwie katolików służących w wojsku", trzecia - "O współpracy w dziedzinie oświaty i kultury". Do opracowania i praktycznej realizacji powyższych aktów powołana została mieszana komisja dwustronna między państwem a Kościołem. Artykuł analizuje przejście od projektów konkordatu do porozumień i napięć między Kościołem a państwem w sferze edukacji, kultury, opieki społecznej, duszpasterstwa wojskowego i szpitalnego.
A concordat between the Holy See and a lay state is a document regulating the relationships between the two subjects. This article discusses the Concordat entered into by the Republic of Poland and the Holy See in 1993 (in force as of 1998) as one of the sources of law in Poland. First, the issue of international agreements (treaties) is described with particular attention given to the specifics of a concordat as an international agreement. Next, the term ‘concordat’ is defined and its evolution over the centuries presented as a consequence of the change in the legal status of the Vatican and the Holy See, in result of which concordats became agreements between sovereign subjects of international law. Certain concordat theories have been subsequently analysed, with particular focus put on the binding theory of an international convention. The second part of the article focuses on the history of the institution of a concordat (including the circumstances accompanying its conclusion such as the requirement of compliance with e.g. the laws in Poland), its purpose, character and content. The main goal of the considerations was to analyse the principles upon which the relationships between the Polish state and the Catholic church have been based. Those relationships constituted the essence of the reasons for entering into the Concordat by the Polish state. Although the concluded Concordat maintains and provides for all essential elements characterising a lay state, a potential collision of its provisions and the provisions of Polish law have been signalled. The article ends with an overview of the realisation of the goals foreseen in the Concordat after almost twenty years of its coming into force.
PL
Konkordat podpisywany przez Stolicę Apostolską i dane państwo świeckie to dokument regulujący całokształt stosunków pomiędzy tymi podmiotami. Artykuł omawia problematykę Konkordatu zawartego przez Rzeczpospolitą Polską ze Stolicą Apostolską w 1993 r. (a obowiązującego od roku 1998) jako źródła prawa w Polsce. W pierwszej kolejności ogólnie przybliżono zagadnienie umów międzynarodowych (traktatów), z uwzględnieniem specyfiki konkordatów jako jednego z rodzajów takich umów. Następnie zaprezentowano definicję terminu „konkordat” i jej ewolucję na przestrzeni dziejów, która była skutkiem zmiany statusu prawnego Watykanu oraz Stolicy Apostolskiej, w konsekwencji czego konkordaty stały się porozumieniami zawieranymi między suwerennymi podmiotami prawa międzynarodowego. Pokrótce omówiono również teorie konkordatowe, ze szczególnym uwzględnieniem obowiązującej teorii konwencji międzynarodowej. W dalszej części tekstu omówione zostały: historia (krótko przedstawiono okoliczności towarzyszące zawarciu, m.in. nawiązano do kwestii spełnienia wymagań prawa polskiego przy ratyfikacji), cele, charakter i treść omawianego porozumienia. Głównym zamierzeniem rozważań było przeanalizowanie zasad, na których opierają się relacje między państwem polskim a Kościołem katolickim, co stanowi istotę i uzasadnienie związania się konkordatem przez strony, przy jednoczesnym uwzględnieniu koncepcji i istoty państwa świeckiego. Wśród zagadnień poruszonych w tekście wymienić należy problematykę ewentualnej kolizji postanowień konkordatowych z przepisami prawa polskiego. W podsumowaniu zawarte zostały wnioski autora dotyczące realizacji założonych przez strony celów w perspektywie blisko dwudziestu lat obowiązywania przedmiotowego dokumentu.
Republika Litewska po odzyskaniu niepodległości włączyła się w system międzynarodowy, nawiązując stosunki bilateralne. Wśród partnerów nie mogło zabraknąć Stolicy Apostolskiej. Po negocjacjach w dniu 5 maja 2000 r. w Wilnie nastąpilo podpisanie trzech układów między Stolicą Apostolską a Republiką Litewską: 1) o współpracy w obszarze edukacji i kultury, 2) o prawnych aspektach wzajemnych relacji, i 3) o duszpasterstwie wojskowym.
W przedmiocie określenia liczby podmiotów prawa międzynarodowego należy stanowczo opowiedzieć się za modelem dualistycznym. Niewątpliwie istnieją dwa odrębne podmioty prawa międzynarodowego: Stolica Apostolska i Państwo Watykańskie. Wprawdzie Watykan tylko częściowo realizuje poszczególne atrybuty tej podmiotowości, nie korzystając przede wszystkim z prawa legacji, jednakże fakt ten nie jest podnoszony przez inne podmioty prawa międzynarodowego przy realizacji innych uprawnień wynikających z tej podmiotowości. Przedstawiciele Citta del Vaticano są reprezentowani na forum międzynarodowym biorąc czynny udział w konferencjach międzynarodowych i uczestnicząc w działalności organizacji międzynarodowych. Podnoszony przez zwolenników koncepcji monistycznej – jako kontrargument - fakt, iż Stolica Apostolska i Państwo Watykańskie nigdy nie są reprezentowani jednocześnie na tym samym forum nie ma tutaj żadnego znaczenia. Owszem – można przyjąć – iż tego rodzaju praktyka stała się już utartym zwyczajem, którego nie należałoby naruszać. Jednakże skoro oba podmioty korzystają na przemian z uprawnień wynikających z podmiotowości publicznomiędzynarodowej, to oznacza to, iż niewątpliwie oba są właściwie upodmiotowione na płaszczyźnie prawa międzynarodowego.
Autor przedstawienia jedną z interpretacji art. 25 ust. 4 i 5 Konstytucji RP i wskazuje na problemy jakie mogą pojawić się przy stosowaniu tych przepisów.
W procedurze zawierania małżeństwa cywilnego w formie wyznaniowej ustawodawca polski wprowadził kilka terminów mających na celu usprawnienie, a także zapewnienie legalności postępowania zmierzającego do jego zaistnienia. Są to: -3-miesięczny termin ważności zaświadczenia, o którym mowa w art. 41 § 2 k.r.o ., -5-dniowy termin na przekazanie zaświadczenia do u.s.c., o którym mowa w art. 8 § 3 k.r.o. oraz -24-godzinny termin na sporządzenie aktu małżeństwa, o którym mowa w art. 61a ust. 2 p.a.s.c. Ustalenie charakteru 24-godzinnego terminu na sporządzenie aktu małżeństwa nie nastręcza większych problemów, natomiast dokonanie prawidłowej klasyfikacji prawnej terminów określonych w art. 41 § 2 k.r.o. oraz art. 8 § 3 k.r.o. wymaga dokonania głębszej analizy przepisów prawa polskiego o zawieraniu małżeństw.
Problematyka dotycząca ochrony małżeństwa i rodziny stanowi przedmiot zainteresowania zarówno państwa jak i związków wyznaniowych. Celem artykułu jest ukazanie zakresu tej ochrony w prawie polskim oraz porównanie go z ochroną tych instrukcji w prawie wewnętrznym wybranych kościołów chrześcijańskich Przepisy prawa polskiego zawierają szeroki zakres instrumentów mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa tych instytucji. W odniesieniu do małżeństwa są to głównie normy, które dotyczą ochrony jego trwałości. Za takie zaś uznać można: określone przesłanki rozwodu, unieważnienia małżeństwa oraz ustalenia jego nieistnienia, tryb postępowania rozwodowego przewidujący instytucję mediacji oraz zawieszenia postępowania, w razie pojawienia się widoków na utrzymanie pożycia małżeńskiego, jak też instytucję separacji małżeńskiej. Instrumentami ochrony rodziny są z kolei określone przepisy prawa rodzinnego, podatkowego, ubezpieczeniowego, procesowego (karnego, cywilnego, administracyjnego) oraz przepisy o pomocy społecznej i przeciwdziałaniu patologiom (narkomanii, alkoholizmowi oraz przemocy w rodzinie). Przepisy te mają na celu zabezpieczenie podstawowych potrzeb rodziny oraz zapewnienia jej pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych lub kryzysowych. Ponadto w niejednokrotnym przypadku przewidują one możliwość współpracy organów władzy publicznej z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi w zakresie zagwarantowania podstawowych praw rodzinie. Z kolei przepisy prawa wewnętrznego związków wyznaniowych odnoszą się przede wszystkim do ochrony małżeństwa, poprzez zachowanie jego nierozerwalności, natomiast do ochrony rodziny prawo powszechne kościołów chrześcijańskich nie odnosi się w sposób bezpośredni. Gwarantowana jest ona jednak w normach prawa partykularnego.
EN
The problem of protection of marriage and family attracts particular attention both of the state and religious associations. The article demonstrates the scope of this protection in Polish law and juxtaposes it with the protection of these institutions offered by internal laws of selected Christian churches. Polish rules and regulations furnish a broad range of instruments safeguarding these institutions. As far as marriage is concerned, these are primarily norms governing the protection of its durability. These are: specific grounds for divorce, nullification of marriage and determination of its invalidation, divorce proceedings allowing for conciliation, in case conjugal life is likely to be sustained, as well as the institution of separation. The instruments of family protection are: specific provisions of family law, tax law, insurance law, rules of procedure (civil, penal, administrative) and regulations on social assistance and prevention of social pathologies (drug addiction, alcohol addiction and domestic violence). These regulations are intended to safeguard basic family needs and pro vide assistance in emergency or crisis circumstances. Furthermore, oftentimes they provide for cooperation between public authorities, churches and religious associations in securing most fundamental family rights. On the other hand, internal regulations of religious associations protect the conjugal bond by securing its indissolubility; however, when it comes to family protection, the universal law of Christian churches fails to govern it directly. Still, it is guaranteed by the norms of particular laws.
Współcześnie Kościół katolicki w Polsce czerpie środki materialne na prowadzenie swej misji z różnych źródeł. Należą do nich: dobra własne (ruchome i nieruchome) instytucji kościelnych, mienie fundacji kościelnych, dobrowolne świadczenia ze strony wiernych (pieniężne i w naturze), spadki, zapisy, darowizny krajowe i zagraniczne, dotacje i subwencje ze strony państwa (np. Funduszu Kościelnego) lub innych instytucji na rzecz działalności prowadzonej przez kościelne osoby prawne, do których państwo zobowiązuje się z tytułu rekompensaty za przywłaszczone nieruchomości bądź z tytułu wkładu, jaki podmioty kościelne wnoszą do życia publicznego na równi z podmiotami świeckimi (państwowymi i pozarządowymi), dochody z imprez i zbiórek publicznych, opłaty za usługi świadczone przez kościelne instytucje charytatywno-opiekuńcze, dochody z działalności gospodarczej prowadzonej przez Caritas Polską i Caritas diecezji bezpośrednio lub w formie wyodrębnionych zakładów, dochody innych instytucji kościelnych, także prowadzących działalność gospodarczą . Zazwyczaj sprawy majątkowe instytucji Kościoła katolickiego są przedmiotem regulacji konkordatowych. Konkordat polski w sprawach majątkowych nie wprowadza jednakże nowych regulacji w stosunku do regulacji ustawowych obowiązujących w momencie podpisania go (z wyjątkiem zobowiązania do subwencji na rzecz Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie). Stolica Apostolska i Państwo polskie na mocy konkordatu zobowiązują się do zachowania w sprawach regulacji finansowych i majątkowych Kościoła status quo, czyli respektowania rozwiązań ustawowych obowiązujących w momencie podpisania konkordatu, a także do powołania specjalnej komisji parytetowej, która zajmie się negocjowaniem nowych rozwiązań w tych sprawach.
The paper aims at presenting the legal and financial position of the Latin Rite Catholic Church in Poland after the restoration of independence. Moreover, the study describes the path of legal changes that occurred as a result of the Concordat and land reform. As evidenced by numerous publications, due to the concordat agreement signed on February 10th, 1925, an increase in the significance of the Catholic Church in Poland has been observed. The legal-dogmatic method has been applied in the study. The results presented in the article might provide guidance for those interested in the issue of relations between the State and the Church, both on a legal and historical level.
PL
Celem głównym niniejszego artykułu jest zaprezentowanie pozycji finansowej i prawnej Kościoła katolickiego obrządku łacińskiego w Polsce po odzyskaniu niepodległości oraz opisanie drogi zmian prawnych, jakie dokonały się w wyniku zawarcia Konkordatu i przeprowadzenia reformy rolnej. Za sprawą umowy konkordatowej podpisanej w dniu 10 lutego 1925 r. zaobserwować można wzrost znaczenia Kościoła katolickiego w Polsce, co poświadczają liczne publikacje. W opracowaniu posłużono się metodą dogmatyczno-prawną, zaś przedstawione w niniejszym artykule rezultaty mogą stanowić istotną wskazówkę dla osób interesujących się zagadnieniem relacji na linii państwo–Kościół, zarówno na płaszczyźnie prawnej, jak i historycznej.
The issue addressed in this publication is the interpretation of the provisions on the term under Article 8 § 3 The Family and Guardianship Code in the context of the interpretation of Article 10, para. 1, point 3 of the Concordat. The conducted research shows that statutory provisions recognize the preparation of a marriage certificate as a necessary condition for contracting a marriage, and not the observance of the five-day period under Article 8 § 3 of the Family and Guardianship Code. They are consistent with the provisions of the Concordat, even despite its literal interpretation, which may suggest a different interpretation. It should be noted that the current jurisprudence and the views of most doctrines fall within the framework specified not only by the Act – the Family and Guardianship Code, but also by the provisions of the Concordat. As a consequence, the ineffective expiry of the period under Article 8 § 3 of the Family and Guardianship Code will not affect the conclusion of a concordat marriage, if a marriage certificate is drawn up (Article 1 § 2 of the Family and Guardianship Code).
PL
Zagadnieniem podjętym w niniejszym publikacji jest wykładnia przepisów o terminie z art. 8 § 3 Kodeks rodzinny i opiekuńczy w kontekście interpretacji art. 10 ustęp 1 punkt 3 Konkordatu. Przeprowadzone badania dowodzą, iż zapisy ustawowe za przesłankę konieczną zawarcia małżeństwa uznają sporządzenie aktu małżeństwa, nie zaś zachowanie pięciodniowego terminu z art. 8 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Pozostają one w zgodzie z zapisami Konkordatu, nawet pomimo jego literalnej wykładni, która może sugerować interpretację odmienną. Należy stwierdzić, że dotychczasowa praktyka orzecznicza, jak i poglądy doktryny mieszczą się w ramach określonych nie tylko ustawą – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ale i przepisami Konkordatu. W konsekwencji bezskuteczny upływ terminu z art. 8 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie będzie miał wpływu na zawarcie małżeństwa konkordatowego, o ile zostanie sporządzony akt małżeństwa (art. 1 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
Pandemia COVID-19 skłoniła rząd polski do działania, którego skutkiem ubocznym było naruszenie wolności religijnej. Problem głównie dotyczył obostrzeń w ilości osób mogących uczestniczyć w nabożeństwach. Istnieją zastrzeżenia co do konstytucyjności podjętych w dobrej wierze działań. Działanie państwa wiązało się z dobrze uzasadnionym celem. Było ono adekwatne i potrzebne. Wątpliwości budziło arbitralne i nieproporcjonalne narzucanie Kościołowi ograniczeń, co do których zastosowanej skali brakowało jasnego i przekonywającego uzasadnienia. Ponadto sposób wprowadzenia obostrzeń w zbyt małym stopniu opierał się na poszanowaniu autonomii Kościoła. Pandemia wykazała, że oba podmioty powinny wyciągnąć wnioski celem pogłębienia i rozwoju owocnej współpracy na rzecz dobra człowieka i społeczeństwa.
EN
The COVID-19 pandemic prompted the Polish government to act with a side effect of violating religious freedom. The problem mainly related to the restrictions with regard to number of people who could participate in the services. There are reservations about the constitutionality of actions taken in good faith. The state action was associated with a well-justified goal. It was adequate and necessary. It raised doubts, by the arbitrary and disproportionate imposition of restrictions on the Church, the scale of which was lacking in clear and convincing justification. Moreover, the restrictions were introduced was not based on respect for the autonomy of the Church. The pandemic showed that both entities should draw conclusions from it and to deepen and develop fruitful cooperation for the benefit of human being and society.
Przedmiotem artykułu jest problem skuteczności przewidzianych w prawie kanonicznym ograniczeń w zakresie reprezentacji parafii przez proboszcza w polskim porządku prawnym. Autor zwięźle omawia problematykę podejmowania czynności prawnych przez osoby prawne w prawie polskim, ze szczególnym zwróceniem uwagi na sytuacje, gdy na dokonanie czynności prawnej przez jeden z jej organów wymagana jest zgoda innego jej organu lub też osoby trzeciej. Następnie autor dokonuje analizy przewidzianych w prawie kanonicznym ograniczeń w zakresie reprezentacji parafii przez proboszcza w kontekście rozwiązań przyjętych w prawie polskim i dochodzi do wniosku, że przewidziany w prawie kanonicznym wymóg uzyskania przez proboszcza zgody ordynariusza lub biskupa diecezjalnego na dokonanie niektórych czynności prawnych nie ma znaczenia w prawie polskim, a czynności prawne dokonane bez takiej zgody są w pełni skuteczne. Zasadniczym argumentem prowadzącym do takiego wniosku jest niezaliczenie w Konstytucji prawa kanonicznego do źródeł powszechnie obowiązującego prawa, a także brak odesłania w prawie polskim do prawa kanonicznego w zakresie reprezentacji kościelnych osób prawnych. W obowiązującym stanie prawnym brak jest również podstaw, aby rozważanym ograniczeniom w reprezentacji nadać charakter statutowy ze skutkiem w stosunku do osób trzecich, gdyż nie zostały one wpisane do jawnego dla osób trzecich rejestru. W konkluzji należy dojść do wniosku, że zapewnienie skuteczności regulacji prawnokanonicznej w zakresie reprezentacji kościelnych osób prawnych na gruncie prawa polskiego wymaga zmian ustawodawczych, bądź to poprzez zapisanie stosownych rozwiązań wprost w ustawie, bądź też poprzez wpisanie ich do jawnego dla osób trzecich rejestru osób prawnych.
EN
The article depicts the problem of effectiveness of the restrictions provided for in canon law on the legal representation of a parish by the parish priest in the Polish legal system. The author briefly examines the issue of taking up legal representations by an agent in Polish law, especially when such legal representations, by an organ of the agent, require the agreements of another organ, or a third party. Upon analyzing the restrictions included in canon law on the issue of the legal representation of a parish by the parish priest in the context of the regulations adopted in Polish law, the author reaches a conclusion that the requirement in canon law that the parish priest should obtain permission of an ordinary or a diocesan bishop to act as an agent on behalf of one’s parish in some matters has no significance in Polish law, and the legal representations undertaken without such permission are fully effective. The main argument leading to such a conclusion is that the Constitution does not include canon law in the sources of law, neither is there in Polish law any reference to canon law with respect to the legal representation of ecclesiastical legal persons. Under current law there is also no basis for giving the restrictions on the legal representation the statutory character with the legal effect for third parties, as that basis has not been included in the register open to third parties. Therefore, one comes to the conclusion that in order to ensure the effectiveness of the regulations regarding the legal representation of ecclesiastical legal persons in canon law, some legislative changes should be introduced, either by including the relevant norms directly in the act or by putting them in the register of legal persons open to third parties.
Artykuł omawia propozycje ustawowe dotyczące uregulowania kwestii majątkowych i finansowania kościołów i związków wyznaniowych przygotowane przez rząd Republiki Czeskiej w 2008 roku, w szczególności w zestawieniu z umowami konkordatowymi obowiązującymi między Stolicą Apostolską i krajami postkomunistycznymi. Artykuł zwięźle omawia istniejące w tym zakresie regulacje począwszy od roku 1918 (od powstania Czechosłowacji) i dokładnie opisuje historię tworzenia i debatę na temat propozycji ustaw dotyczących majątku kościołów i związków wyznaniowych. Artykuł skupia się także na analizie proponowanych rozwiązań i dokonuje ich porównania z istniejącymi umowami konkordatowymi z państwami postkomunistycznymi w określonych obszarach: rodzaje rozwiązań prawnych (prawo państwowe, konkordaty, umowy z innymi kościołami), rozwiązania w zakresie majątku (połączenie ograniczonego zwrotu dóbr z określoną rekompensatą finansową), finansowanie pośrednie i bezpośrednie kościołów, korzyści podatkowe. Pomimo, że zaproponowane rozwiązania prawne zostały odrzucone przez specjalną komisję (utworzoną przez Izbę Deputowanych parlamentu Republiki Czeskiej w czerwcu 2008 roku) w trakcie jej ostatniego posiedzenia w marcu 2009 roku, można stwierdzić, że z jednej strony proponowane prawo znajduje odzwierciedlenie w demokratycznych standardach europejskich; z drugiej strony, wypracowano pewne podstawowe aksjomaty dla potencjalnych rozwiązań ustawowych w zakresie majątku i finansowania kościołów oparte na uzgodnieniach wszystkich 17 kościołów i związków wyznaniowych w Republice Czeskiej.
EN
The article presents the proposals of the law on property settlement with churches and religious societies and on their financing prepared by the Government of the Czech Republic in 2008, especially in comparison with actual concordat agreements between the Holy See and post-communist countries. It shows shortly the existing legislation on this matter since 1918 (since the origin of Czechoslovakia), and it describes accurately the history of the formation and debating of the proposal of the law on property settlement. The main matter is the analysis of the proposed law and its comparison with actual concordat treaties with the post-communist countries in singular areas: types of juridical solution (State law, concordat agreement, treaties with other churches), property settlement (combination of a limited reinstatement of goods and of a defined financial compensation), direct and indirect financing of churches, fiscal benefits. Although the proposed law has been refused by a special commission (created by the Chamber of Deputies of the Parliament of the Czech Republic in June 2008) during its final session in March 2009, we can state, that on the one hand the proposed law corresponds with the usual democratic European standards, on the other hand there has been founded fundamental axioms for any legal solution of the crucial problem of church property and financing, namely on the basis of common consent of all of 17 respective churches and religious societies in the Czech Republic.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.