Search results

1

Przeinaczanie i inne klęski poetów. Leśmianowski projekt poetologiczny w świetle lektury „Przygód Sindbada Żeglarza”

100%

Lisak-Gębala D.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2018

|

issue 7

229-244

EN

The paper is aimed at tracing the motif of the poet’s failure in the context of the poetological project, articulated most vividly by Bolesław Leśmian in his literary essays, but also developed in numerous poems with auto-thematic threads. The author proposes a peripheral perspective, placing in the centre of his deliberations the most ill-fated poet from the gallery of artists evoked by Leśmian, Sinbad’s uncle Tarabuk from Przygody Sindbada Żeglarza (The Adventures of Sinbad the Sailor) (1913). Even though this early literary fable tends to be treated as a marginal text in the poet’s literary output, it does contain in its core many elements which are important for his literary views. One of them is, for instance, the vision of a poet who strives to translate the rhythm of nature translate into the rhythm of his melodious verse, yet continues to experience failures of different types: the fruits of his labour undergo destruction, and subsequent methods of preserving poetry distort the author’s original intention. The paper contains elements of polemics with the essay entitled Wuj Tarabuk i nędza pisania (Uncle Tarabuk and the misery of writing) by Ryszard Koziołek.

PL

Artykuł ma na celu prześledzenie motywu klęski poety w kontekście projektu poetologicznego, najpełniej wyartykułowanego przez Bolesława Leśmiana w szkicach literackich, ale rozwijanego też w licznych wierszach z wątkami autotematycznymi. Autorka proponuje perspektywę peryferyjną, w centrum rozważań stawiając najbardziej feralnego poetę z galerii twórców przywoływanych przez Leśmiana, czyli wuja Tarabuka z Przygód Sindbada Żeglarza (1913). Choć ta wczesna baśń literacka traktowana jest zwykle jako tekst marginalny w dorobku pisarza, zawiera w postaci zalążkowej wiele elementów istotnych dla jego światopoglądu literackiego. Należy do nich między innymi wizja poety, który stara się rytm natury przekładać na rytm swoich śpiewnych wierszy, jednak stale doświadcza różnego rodzaju porażek – owoce jego pracy ulegają destrukcji, a kolejne metody utrwalania poezji przeinaczają oryginalny zamysł autora. Artykuł zawiera elementy polemiki z esejem Ryszarda Koziołka Wuj Tarabuk i nędza pisania.

2

Znikomek wśród innobytów. Przyczynek do anatomii Leśmianowskiej wyobraźni

86%

Michałowski P.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2018

|

issue 7

177-193

EN

The article is an attempt to situate the world of peculiar creatures created in the ballads of Bolesław Leśmian with other bestiaries drawn from mythology and literary creations in the field of science fiction, fairy tales and grotesque, creativity for children and popular culture, by, for instance, Jorge Luis Borges, Stanisław Lem, Konstanty Ildefons Gałczyński, Maciej Wojtyszko. Against this background, the distinctiveness of Leśmian’s imagination makes us call it a fantastic ontology and references to the category of “other-beings”. Leśmian creates his characters in an anti-anthropocentric perspective as an alternative existence. Their appearance remains undetermined as the residual characteristics dispersed in the narrative focus primarily on their existence marginalized with regard to the real world. An overviewof the most important Leśmian creatures closes with a detailed interpretation of the ballad Znikomek from the collection Napój cienisty (Shadowy Drink).

PL

Artykuł jest próbą usytuowania świata osobliwych stworów kreowanych w balladach Bolesława Leśmiana wobec innych bestiariuszy wywiedzionych z mitologii oraz literackich kreacji w zakresie: science fiction, baśni i groteski, twórczości dla dzieci i kultury popularnej, m.in. Jorge Luisa Borgesa, Stanisława Lema, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Macieja Wojtyszki. Na tym tle odrębność wyobraźni Leśmiana skłania do nazwania jej ontologią fantastyczną i odniesienia do kategorii „innobytu”. Leśmian kreuje swe postaci w perspektywie anty-antropocentrycznej – jako istnienia alternatywne. Ich wyglądy pozostają niedookreślone, gdyż szczątkowe charakterystyki rozpraszone w narracji skupiają się przede wszystkim na ich marginalizowanej wobec świata realnego egzystencji. Przegląd ważniejszych Leśmianowskich stworów zamyka szczegółowa interpretacja ballady Znikomek ze zbioru Napój cienisty.

3

Muzyczność literatury: Leśmian i inni…

83%

Sochoń J.

Studia Philosophiae Christianae

|

2011

|

vol. 47

|

issue 1

167-184

EN

The article is devoted to the question of musical character of literature in Leśmian within the broader perspective of various understandings of musicality in the 19th and 20th centuries. Various ways of understanding the musical character of poetry are presented. It is also shown that musical character, at the turn of the 20th century, was often understood without any reference to rhythm. It referred to music itself and to the effects it has on people. Music was a symbol, used to transmit, in particular, the emotional impressions, which lie in the phonetics rather than in the rhythm of words In Leśmian’s poetics, however, the most important role is played by the rhythmicized word, which turns a literary work into a “musical being”. Yet, Leśmian understands rhythm not only as something technical or romantic; he understands it as a strictly ontological principle, justifying all his references to metaphysics.

PL

Przedmiotem artykułu jest kwestia muzyczności literatury u Leśmiana w perspektywie różnych rozumień muzyczności w XIX i XX wieku. Ukazane są różnorodne rozumienia pojęcia muzyczności poezji. Ukazano, że pojęcie muzyczności przełomu wieków było rozumiane często w oderwaniu od rytmiczności. Nawiązywało do muzyki i skutków wywoływanych przez muzykę w ludziach. Była ona symbolem służącym do przekazywania przede wszystkim wrażeń emocjonalnych, które tkwią fonetycznej, a nie w rytmicznej stronie słów. W sformułowanej przez Leśmiana poetyce najważniejszą rolę odgrywa zaś zrytmizowane słowo, czyniące z utworu poetyckiego „byt muzyczny”. Ale rytm jest przez niego rozumiany nie tylko w sensie technicznym czy romantycznym, ale jest zasadą ściśle ontologiczną, uzasadniającą odwoływanie się poety do metafizyki.

Refine search results

2 Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

1 Studia Philosophiae Christianae

2 2018

1 2011

1 Lisak-Gębala D.

1 Michałowski P.

1 Sochoń J.

Przeinaczanie i inne klęski poetów. Leśmianowski projekt poetologiczny w świetle lektury „Przygód Sindbada Żeglarza”

Znikomek wśród innobytów. Przyczynek do anatomii Leśmianowskiej wyobraźni

Muzyczność literatury: Leśmian i inni…