Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Leopold Staff
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Zawarty w tomie szara strefa (2002) cykl Appendix, w którym Tadeusz Różewicz daje swoistą replikę dziewięciu późnych wierszy Leopolda Staffa jest w artykule punktem wyjścia do krytycznego spojrzenia na stosunek Różewicza do twórczości i osoby autora Wikliny, stosunek daleki od jednoznaczności, mimo deklaracji uwielbienia dla „Starego Poety”, jak Różewicz Staffa nazywał. Jednocześnie podjęta zostaje próba weryfikacji utrwalonych w historii literatury polskiej przekonań na temat wpływu twórczości młodego Różewicza na ostatnie tomy poetyckie Staffa, przekonań ukształtowanych nie bez udziału samego Różewicza, szczególnie jako autora antologii wierszy Staffa Kto jest ten dziwny nieznajomy (1964), zawierającej Posłowie, które jest jedną z najważniejszych wypowiedzi Różewicza na temat poezji.
EN
The text presents an interpretation of poetical pieces by Bolesław Leśmian and Leopold Staff with the same title: Pszczoły (“The Bees”). What constitutes the departure point for the said analyses is a prolific metaphor theme that has been present in interpretative discourse since Antiquity, namely that of the “bee-poet”, but also identifying those insects with the Death, the mystery of existence, and with the being, all of which facilitates the reading of these two forgotten poems of Polish modernism in terms of the sacred (sacrum) and existence as well as the identity of beings (the latter category is referred to in interpretation via the ship of Theseus paradox).
PL
Przedmiot refleksji stanowi wiersz Tadeusza Różewicza Pomniki. Intertekstualna lektura utworu polega na odczytaniu go w kontekście poezji Leopolda Staffa i Paula Celana. Obecną w wierszu – wspólną dla wymienionych autorów – metaforykę przestrzenną interpretuje się jako formę diagnozy sytuacji duchowej po doświadczeniach ostatniej wojny.
Porównania
|
2018
|
vol. 22
|
issue 1
169-184
EN
The question asked in the title of the paper may be considered as clearly probabilistic and leading only to trivial answers such as: because he was aware of the importance of the work of the author of “Ring” for the Croatian lyric poetry; because in 1958 he took part in the 3rd Yugoslavian Festival of Poetry in Rijeka and, probably, met the Croatian poet there; because that particular poem seemed to him especially beautiful and important. This matter, today unsolved – since both of the poets are deceased – may be, however, a rhetorical introduction to the attempt to read Tadijanović’s poem as not-his-own, in fact, yet included as a quotation, part of contemplations made by Różewicz on the human condition in the 20th century. It is appropriate therefore to consider whether Tadijanović’s vision included in “Ring” reflects to certain extent the way in which Różewicz grappled with the experience of co-participation in death and historical catastrophe. That is the lead I try to follow in the paper. Hence I look at the way in which Różewicz places Tadijanović in his own poetical diction. I ponder how this poem can be illuminated with original texts written by Różewicz. Finally, I consider whether the translatological decision of the author of “Anxiety” is in any way connected with his fascination with the classical lyric poetry of Leopold Staff.
PL
Pytanie postawione w tytule referatu uznać można za jawnie probalistyczne i prowadzące jedynie do odpowiedzi banalnych w rodzaju: bo miał świadomość wagi twórczości autora Pierścienia dla liryki chorwackiej, bo w 1958 roku uczestniczył w III Festiwalu Poezji Jugosłowiańskiej w Rijece i spotkał tam być może chorwackiego poetę, bo ten właśnie wiersz wydał mu się szczególnie piękny i ważny. Tę niewyjaśnialną dziś już, gdy obaj poeci nie żyją, kwestię uczynić można jednak także retorycznym wprowadzeniem do próby przeczytania wiersza Tadijanovicia jako niewłasnej wprawdzie, ale włączonej na zasadzie cytatu części prowadzonych przez Różewicza rozważań nad kondycją człowieka XX wieku. Wypada wówczas zastanowić się, czy zawarta w Pierścieniu wizja Tadijanovicia odpowiada w pewnej mierze sposobowi, w jakim Różewicz borykał się z doświadczeniem współuczestnictwa w śmierci i historycznej katastrofie. Tym tropem staram się w referacie podążać. Przyglądam się przeto sposobowi, w jaki Różewicz osadza Tadijanovicia we własnej dykcji poetyckiej. Zastanawiam się, w jaki sposób wiersz ten oświetlić można oryginalnymi tekstami Różewicza. Rozważam, wreszcie, czy translatologiczna decyzja autora Niepokoju ma jakiś związek z jego fascynacją klasycystyczną liryką Leopolda Staffa.
EN
The paper focuses on Young Poland’s portrait of the human being and attempts to throw the human out of nature and the world. It reveals and analyses how poets hesitate between admiration of human power (Leopold Staff, Adam) and being weary of human omnipresence. The article shows how poets (Kazimierz Tetmajer, Ta trawa…, Muszla) seek a pristine primeval time and space without human beings before the Anthropocene. The paper reveals poetic situations in which the subjects differ from humans. The conclusion emphasizes a connection between the utopia without a man with the moment of subject formation as well as symbolistic ways of expression.
PL
Artykuł poświęcony jest młodopolskiej wizji człowieka i próbom jego wyrugowania ze świata. Rozpoznaje i analizuje oscylację od zachwytu nad ludzką potencjalną mocą (Leopold Staff, Adam) do znużenia wszechobecnością człowieka, jego niezbywalnym wpływem na rzeczywistość i tym samym do poszukiwań takiego czasu i miejsca, przed antropocenem, gdzie nie będzie człowieka w ogóle (Kazimierz Tetmajer, Ta trawa…, Muszla). Intepretuje także próby dostrzeżenia innych od człowieka podmiotów mówiących. Pokazuje związek utopii bez człowieka z momentem wykształcania się ludzkiego podmiotu, a także z symbolistycznym językiem wyrażania.
EN
The sketch devoted to the parallel creation spaces in the works of Leopold Staff ’s and Bolesław Leśmian’s is an attempt to show the way reality – in which the poets portray – in conjunction with a mirror. In the analyzed works, the lyrics revealing similarities in borderline and epistemological situations in the lives of the heroes of Staff ’s and Leśmian’s were subjected to interpretation. The use and sexual transformation of the Narcissus myth was indicated, using the instruments offered by comparative mythology
PL
Artykuł stanowi interpretację serii napisanych przez polskich autorów tekstów, inspirowanych ostatnim, równie słynnym co zagadkowym, epizodem życia Lwa Tołstoja. Są wśród nich, powstałe na przestrzeni stulecia, utwory (wiersze, opowiadania, eseje, powieści, dziennikowe zapiski): Bolesława Leśmiana, Jarosława Iwaszkiewicza, Adolfa Rudnickiego, Leopolda Staffa, Mieczysława Jastruna, Władysława Terleckiego, Zbigniewa Herberta, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Tadeusza Różewicza. Autor artykułu przedstawia światopoglądowe, historyczno-polityczne, a także osobiste uwarunkowania odczytań ucieczki oraz postaci rosyjskiego pisarza przez polskich twórców – odczytań zaskakująco różnorodnych, często z sobą sprzecznych, niekiedy wchodzących w wyraźne relacje dialogowe. Do najciekawszych utworów należą z pewnością nie znany szerzej szkic Leśmiana oraz grupa tekstów Iwaszkiewicza – pisarza czyniącego z tego tematu (jak widać w świetle niedawno wydanych „Dzienników”) prywatny mit.
XX
The article offers an interpretation of a series of texts composed by Polish writers inspired by as famous as mysterious episode from Leo Tolstoy’s life. Produced over a span of a century, they comprise the pieces (poems, short stories, essays, novels, diarist notes) by Bolesław Leśmian, Jarosław Iwaszkiewicz, Adolf Rudnicki, Leopold Staff, Mieczysław Jastrun, Władysław Terlecki, Zbigniew Herbert, Gustaw Herling-Grudziński, Tadeusz Różewicz. The author presents the worldview, historical-political as well as personal circumstances of the escape’s and the figure of Tolstoy’s interpretations by Polish writers, the interpretations being amazingly differentiated, often contradictory, oftentimes entering into dialogical relationships. Probably the most interesting of the pieces in question are unknown to a wider public Bolesław Leśmian’s sketch and a set of Jarosław Iwaszkiewicz’s texts, in which Iwaszkiewicz (as can be seen in the light of his recently published “Diaries”) makes Tolstoy’s escape his private myth.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.