Chociaż migracje Polek cieszyły się dużym zainteresowaniem naukowym, szczyt rozwoju badań genderowych dotyczących wyjazdów zagranicznych objął przede wszystkim doświadczenia kobiet migrujących w latach 80. i 90. XX w., aż do pierwszego pięciolecia poakcesyjnego (2004–2009). Soczewka pokoleniowa oznacza, że badanymi były przede wszystkim migrujące Polki z pokoleń baby-boomers i X. Dekadę później migracje kształtują biografie Milenialsek, jednak wyróżniające je doświadczenia mobilności nie są szczegółowo eksplorowane poza kontekstem rynku pracy. Opierając się na materiale empirycznym z projektu „Paczki przyjaciół i migracje” (2016–2020), w artykule analizujemy wzory migracyjne wykształconych Polek z pokolenia Y. Pokazujemy decyzje mobilnościowe Milenialsek oraz śledzimy relacje między płcią a rolami społecznymi w życiu osobistym i rodzinnym młodych kobiet. Wskazujemy na nowe wzory migracji „mobilnego pokolenia wyboru”, a także stwierdzamy, że o ile pewne relacje i role rodzinne Milenialsek uległy transformacji, o tyle sprzężenie mobilności z macierzyństwem zdaje się mniej podatne na międzypokoleniową zmianę.
EN
While many studies have focused on the international migration of Polish women, the main wave of gendered research has covered the experiences of women who went abroad during the 1980s and 1990s, up until about five years after EU accession (2009). As such, from a generational stance, existing studies have investigated the mobility paths of Baby-Boomers and Generation X. Today migration shapes the biographies of Polish women from Generation Y (i.e. Millennials) who have traits that potentially differentiate them from mobile women in the past and in areas beyond the labor market. Drawing on empirical material from “Peer-groups and Migration” study (2016–2020), we analyze international mobility pathways and migratory decision-making processes of educated women from Gen Y and investigate how mobility intersects with gender and social roles in family/ personal life for Millennials. We argue that the „mobile generation of choice” engages in new forms of migration. Although certain family roles have changed among migrant-Millennials, the motherhood/mobility junction remains less prone to generational shifts.
Z uwagi na trudności z konceptualizacją, osobisty, a zarazem polityczny charakter, pojęcie domu nie było szczególnie często wykorzystywane w naukach społecznych. Paradoksalnie, zainteresowanie kategorią domu nastąpiło w ostatnich dekadach w ramach badań nad mobilnością i transnarodowością oraz w odniesieniu do migrantów, u których jego tradycyjne rozumienie zostaje w pewien sposób sproblematyzowane. Z jednej strony wskazuje się na wykorzenienie migrantów, ich poczucie bezdomności i zagubienia, z drugiej natomiast, w ramach studiów feministycznych czy transnarodowych, dokonywano dekonstrukcji tradycyjnie pojmowanego pojęcia domu i przywiązania do miejsca. W niniejszym artykule próbuję prześledzić tę ewolucję i wskazać na różne konceptualizacje domu w naukach społecznych. Następnie, opierając się na wywiadach biograficznych z osobami, które od dzieciństwa migrowały ze swoimi rodzicami (Third Culture Kids) i kontynuują mobilny styl życia w dorosłości, analizuję różne sposoby ujmowania domu. Wskazuję na wyłanianie się innych niż terytorialne definicji domu, związanych z bliskimi osobami, określonym momentem życia czy pewnymi rutynowymi działaniami. Część wywiadów ilustruje również pozytywne aspekty „bezdomności” i nomadyczności, związane przede wszystkim z transgresją i wolnością.
EN
Because of the difficulties with conceptualization and its intimate as well as political character, the notion of home was not often used in social sciences. Paradoxically, the interest in “home” in the last several decades appeared mainly in the frames of mobility and transnational studies or with reference to migrants, whose understanding of home is often problematized. On the one hand, research suggest uprooting of migrants, their sense of homelessness and disorientation, on the other however in the frames of feminist or postmodern studies we could witness a deconstruction of traditionally defined home or place attachment. Thus, this article is aimed first at analysing this evolution and discussing different conceptualizations of home in social sciences. Subsequently, based on biographical interviews with people who have since childhood migrated with their parents (Third Culture Kids) and followed mobile lifestyle in their adult life, different ways of describing home are considered. They include other than territorial definitions, referring to significant others, certain period of life or particular routines. Some interviews demonstrate positive aspects of “homelessness” and nomadic attitude connected primarily with freedom and transgression.
Zjawisko migracji w dyskursie publicznym bardzo często postrzegane i komentowane jest w ramach klasycznych dychotomii wyjazdów i powrotów; bądź też nieustannie sprowadza się je do kontekstu jednokierunkowej mobilności oraz neokomunitarnych procesów integracyjnych. Niemniej jednak dla wielu polskich migrantów poakcesyjnych to nie wyjazd, integracja czy ostateczny powrót stanowią cel migracyjnych praktyk – to raczej pewnego rodzaju „osadzanie się w mobilności” okazuje się podstawowym elementem pragmatyki ich życia. Celem artykułu jest prześledzenie zależności zachodzących w ramach prowadzenia takiego mobilnego życia przez migrantów przemieszczających się pomiędzy Polską i Norwegią, ich pragmatycznym osadzaniem się w danych sieciach społecznych oraz kontekstami zaufania, wzajemności i nieufności, które często stanowią konteksty tożsamościowej inkluzji bądź ekskluzji.
EN
In Polish policy circles, despite empirical evidence to the contrary, much of Polish international migration is still debated within traditional conceptual frameworks that regard migration as a unidirectional movement from a country of origin to a country of destination, resulting in settlement or a return home. These conceptualizations however do not reflect contemporary trajectories of Polish migration, which have become much moredifferentiated after the EU enlargement leading to a diversity of migration trajectories. The article aims to explore a complex interplay between the strategies of “settling on the move” and migrants’ embeddedness in pragmatic networks, where trust, reciprocity and mistrust play a pivotal role that may lead to social inclusion or exclusion.
Artykuł jest oparty na wieloletnich antropologicznych badaniach terenowych w Buriacji – przede wszystkim na wywiadach i obserwacji terenowej. Autorka stawia sobie pytanie, czy ruchliwość przestrzenna jest dla człowieka zjawiskiem naturalnym, pożądanym, psychologicznie bliskim, czy też bywa tylko koniecznością, wymuszoną i akceptowaną jedynie z potrzeb gospodarczych. Artykuł skupia się na apologii nomadycznego sposobu życia wśród współczesnych Buriatów. Buriacka inteligencja odwołuje się do odległej przeszłości Hunów i o tysiąc lat bliższego imperium Czyngis-chana, szukając w obu przypadkach wzoru doskonałego sposobu życia. Utraciwszy ruchliwy tryb życia pod wpływem długofalowych procesów społecznych oraz przymusowego osiedlenia i kolektywizacji w latach 20. i 30. XX w., Buriaci obecnie wracają w ideologiach i formach kulturowych do idei wartości życia nomadycznego.
EN
The article is based on intensive anthropological fieldwork in ethnic Buryatia (interviews and field observation). The author asks whether spatial mobility is natural for people’s existence, desirable both socially and psychologically, or if it occurs as an effect of economic necessity. The article concentrates on the contemporary Buryat apology of nomadic life. In search for an ideal way of living, the Buryat intellectual elite relates to the distant times of the Huns and to the, succeeding by one millennium, Genghis Chan empire. Having foregone nomadic life due to long-term social processes and forced sedentism and collectivisation in the 1920s and 1930s, Buryats presently invoke the idea of a nomadic way of life in their ideology and cultural activities.
We współczesnym dyskursie publicznym dotyczącym II wojny światowej rzadko wspomina się o masowych powojennych ruchach ludności w Europie, o przesiedleniach Polaków z Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej, wysiedleniach Niemców i przesiedleniach ludności ukraińskiej. Procesy „wymuszonej mobilności, jak i wymuszonej osiadłości”, stanowiące codzienność tamtych lat zaowocowały upadkiem wielu lokalnych mikroświatów, powstaniem nowych ojczyzn, nowych społeczności i nowych tożsamości. Konfrontacja odmiennych kulturowo światów „gospodarzy” i „gości”, międzygrupowe konflikty, aspiracje do „lepszego życia”, stały się między innymi źródłem „nowych mobilności”, które nadal trwają. Artykuł będzie zatem próbą odpowiedzi na pytanie o społeczne skutki tych zdarzeń dla lokalnych społeczności i indywidualnych form tożsamości jednostek, a w szczególności wskaże na nadal kształtujące się wzory międzygrupowych relacji w zróżnicowanych etnicznie społecznościach.
EN
Major, post-war transfers of populations in Europe, the displacements of Poles from the former Eastern Lands of the Republic of Poland, the expulsions of Germans and the resettlements of Ukrainians are rarely mentioned in the contemporary public discourse on the World War II. The processes of “enforced mobility” as well as of “enforced settlements”, that constituted everyday life for the people back then resulted in the fall of many local microworlds, the formation of new homelands, new communities and new identities. The confrontation of culturally different worlds of “hosts” and “guests”, intergroup conflicts and aspirations for a better life, among others, became a source of “the new mobilities”, that still last. This article attempts to answer a question about the social consequences of these events for local communities and individuals’ identities, and in particular indicates still forming patterns of intergroup relations in ethnically diverse communities.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.