Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Maciej Kazimierz Sarbiewski
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Maciej Kazimierz Sarbiewski and English Dissenting Poets of the Early 18th Century: A Study in Reception of Neo-Latin Poetry in Great Britain

100%
Fordoński K.
Terminus
|
2011
|
vol. 13
|
issue 24
71-85
EN
The article presents historical, literary, religious and political context in which interest in the poetry of the Baroque Neo-Latin poet Maciej Kazimierz Sarbiewski (1595–1640) appeared in the first half of the 18th century among English dissenters and non-conformists. The article concentrates on the best known and most prolific of the six dissenting translators of Sarbiewski Isaac Watts (1674–1748) and his pupil and biographer Thomas Gibbons (1720–1785). The article includes a brief presentation of the translated poems of Sarbiewski and their translators.
PL
Artykuł przedstawia historyczny, literacki, religijny i polityczny kontekst zainteresowania, jakim cieszyła siętwórczość Macieja Kazimierza Sarbiewskiego (1595–1640) wśród dysydentów i nonkonformistów w Anglii w I poł. XVIII w. Autor skupia się na najbardziej znanych i płodnych spośród sześciu dysydenckich tłumaczy Sarbiewskiego: Isaaku Wattsie (1674–1748) oraz jego wychowanku i biografiście Thomasie Gibbonsie (1720–1785). Artykuł zawiera krótkie omówienie przekładów wierszy Sarbiewskiego oraz sylwetek tłumaczy
2
Publication available in full text mode
Content available

Niewydane tłumaczenie epigramów Sarbiewskiego, czyli uwagi o działalności przekładowej prof. Zofii Abramowiczówny

88%
Witczak K. T.
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
|
2021
|
vol. 31
|
issue 2
143-154
PL
The paper describes a Polish translation of M. K. Sarbiewski’s Latin epigrams made by Zofia Abramowicz (1906–1988) during the interwar period. These epigrams (partially preserved) were prepared to be published in 1939 or 1940 by Prof. Ryszard Ganszyniec in his „Filomata” Press. Abramowicz’s translational work seems to be a part of history of the classical philology in Poland.
3
Publication available in full text mode
Content available

Parodie horacjańskie. Przekład siedmiu pieśni Macieja Kazimierza Sarbiewskiego

87%
Ryczek W.
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
|
2019
|
vol. 29
|
issue 2
85-103
EN
The paper proposes the translations into Polish of the following Latin odes composed by Mathias Casimir Sarbiewski: I 19 Urit me patriae decor, II 14 Diva, ventorum pelagique praeses, II 18 Reginam tenerae dicite virgines, I 26 Aurei regina, Maria, caeli, III 2 Cum tu, Magdala, lividam, IV 7 Iessea quisquis reddere carmina, IV 31 Vides, ut altum fluminis otium. All of the texts included in this collection are strongly related to imitating of Horatian lyrical discourse (parodia Horatiana). A short introduction and the most significant references to Horace’s odes and notes have been provided.
4

Prisca Theologia Mickiewicza

71%
Seweryn D.
Roczniki Humanistyczne
|
2019
|
vol. 67
|
issue 1: Literatura polska
107-127
PL
Artykuł, będący fragmentem przygotowywanej większej rozprawy, skupia się na operacjach – raczej symbolicznych aniżeli pojęciowych – jakie Mickiewiczowi w pierwszym kursie Literatury słowiańskiej służą do konstruowania obrazu przedchrześcijańskiej kultury duchowej Słowian wedle pożądanego, apriorycznego wzorca. Zjawisko to, rozpatrywane w kontekście wykraczającego poza romantyzm procesu kulturowego, znajduje analogię w humanistycznym koncepcie mitologicznej monogenezy, wyczerpująco opracowanym przez Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w traktacie Dii gentium. Mickiewicz dowodzi pierwotnego monoteizmu Słowian w trybie podobnym do tego, jaki w tradycji humanistycznego mitoznawstwa służył dowodzeniu pierwotnego monoteizmu Greków i Rzymian. Zbieżność ta nie jest motywowana bezpośrednią filiacją, lecz raczej wspólnotą pojęciowo-symbolicznego aparatu apologetycznej tradycji, której cechą znamienną jest kamuflowanie aporii generowanych przez pojęcie pierwotnej teologii. W związku z utrzymującym się nieporozumieniem, jakoby stanowisko Mickiewicza w tej kwestii było w zasadzie tożsame ze stanowiskiem Joachima Lelewela, artykuł, analizując założenia argumentacji obu autorów, wykazuje, że bliski im obu koncept pierwotnego słowiańskiego monoteizmu wynika w obu przypadkach z odmiennych, przeciwstawnych przesłanek i pełni odmienne funkcje.
EN
The article, which is a fragment of a larger dissertation under preparation, focuses on the operations – symbolic rather than conceptual – which Mickiewicz uses in the first course of Literatura słowiańska [Slavonic Literature] to construct an image of the pre-Christian spiritual culture of Slavs according to a desired, a priori model. This phenomenon, considered in the context of a cultural process going beyond Romanticism, finds analogy in the humanistic concept of mythological monogenesis, thoroughly developed by Maciej Kazimierz Sarbiewski in the treatise Dii gentium. Mickiewicz proves the original monotheism of the Slavs in a manner similar to the one used in the tradition of humanistic mythology to prove the original monotheism of the Greeks and Romans. This convergence is not motivated by direct filiation, but rather by a common conceptual and symbolic apparatus of the apologetic tradition, whose characteristic feature is the camouflage of aporias generated by the concept of primordial theology. Due to the ongoing misunderstanding that Mickiewicz’s position on this issue is basically the same as that of Joachim Lelewel, upon analysing the assumptions of the arguments of both authors, the article shows that the concept of original Slavic monotheism, which is close to both of them, in both cases results from different, contradictory premises and performs different functions.
5
Publication available in full text mode
Content available

„Próżny teatr życia”. Do Jana Libiniusza. Usprawiedliwienie swej samotności (Oda IV. 12) Macieja Kazimierza Sarbiewskiego

71%
Al-Araj A.
Kultura i Wartości
|
2020
|
issue 30
DE
Der Artikel verfolgt das Ziel, die Anschauungen von Matthias Kasimir Sarbiewski über gewählte Fragen der Poetik darzustellen sowie seine Ode IV. 12 An Johann Libinius. Die Entschuldigung der eigenen Einsamkeit in einem vertieften Kontext (Horaz, Jan Kochanowski) zu interpretieren. Die Überlegungen wurden durch Bezüge auf lyrische Dichtung und theoretische Traktate des Jesuiten unterstützt. Eine wertvolle Untermauerung bilden darüber hinaus die Abhandlungen u. a. von Andrzej Borowski, Piotr Urbański oder Elwira Buszewicz über das Schaffen des sarmatischen Horaz. Der Artikel setzt sich aus zwei grundlegenden Teilen, von denen der erste der von Sarbiewski formulierten Poetik gewidmet ist. Die Verfasserin stellt darin die Ideen des Denkers über die Rolle des Dichters, die Hierarchie der Künste, die Funktion des Allegorisierungsverfahrens und seine Beziehung zum Konzept von Theologia fabulosa vor. Im nächsten Teil wird auf die Anwesenheit der ignatianischen Motive in der Dichtung des Jesuiten nach 1625 fokussiert. Verweise auf die Doktrin des Ordens des Heiligen Ignatius Loyola prägen auch im starken Maße das Gefüge der Ode IV. 12, darüber hinaus erweisen sich als genauso wichtige Kontexte das Topos von Theatrum mundi und das literarische Werk von Horaz (besonders Carm. III. 1). Die Überlegungen münden in der These über die Kohärenz der in seinen theoretischen Schriften erläuterten Ideen mit der Aussage der "späteren" Gedichte von Sarbiewski.
EN
The author elaborates on Maciej Kazimierz Sarbiewskiʼs views on poetics and interprets his Ode IV. 12 (The vain theatre of life. To Jan Libiniusz. An excuse for my solitude) with references to works by Horace and Jan Kochanowski. Quoted are Jesuit Sarbiewski’s lyrical works and theoretical treaties as well as essays written about this ‘Polish Horace’ by Polish literary critics. The first part of the article deals with poetics as interpreted by Sarbiewski,  highlighting  the role of a poet and the hierarchy of arts as well as the function of allegorization and its relation to  the idea of fabulosa theologia. The second part takes up Ignatian themes in his lyrical works written after 1625. References to the doctrine of the Society of Jesus are strongly evident in Ode IV.12 and so are those to the concept of “theatrum mundi” and in particular to Horace’s literary works (especially Carmina III.1).  The author concludes that the ideas outlined in Sarbiewski’s theoretical treatises are consistent with his works in later years.
PL
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zapatrywań Macieja Kazimierza Sarbiewskiego na wybrane kwestie z zakresu poetyki oraz interpretacja – wzbogacona o inne konteksty (Horacy, Jan Kochanowski) – jego Ody IV. 12 Do Jana Libiniusza. Usprawiedliwienie swej samotności. Rozważania poparte zostały odwołaniami do liryków i traktatów teoretycznych jezuity, cenną podbudowę stanowią ponadto rozprawy dotyczące twórczości sarmackiego Horacjusza autorstwa m.in. Andrzeja Borowskiego, Piotra Urbańskiego czy Elwiry Buszewicz.Artykuł składa się z dwóch zasadniczych części, z których pierwsza poświęcona jest poetyce sformułowanej Sarbiewskiego. Autorka przybliża w niej idee myśliciela dotyczące roli poety, hierarchii sztuk oraz funkcji zabiegu alegoryzacji i jego związku z koncepcją fabulosa theologia. W kolejnej części zwraca się uwagę na obecność motywów ignacjańskich w lirykach jezuity powstałych po 1625 roku. Nawiązania do doktryny zakonu św. Ignacego Loyoli w silnym stopniu naznaczają także tkankę Ody IV. 12, równie istotnymi kontekstami są ponadto topos theatrum mundi oraz dorobek literacki Horacego (zwłaszcza Carm. III. 1). Rozważania zostają zwieńczone tezą o spójności wyłożonych w rozprawach teoretycznych idei z wydźwiękiem „późnych” utworów Sarbiewskiego.
6
Publication available in full text mode
Content available

Święty Stanisław Kostka w poezji. Polonice et Latine

71%
Janus K.
Język. Religia. Tożsamość
|
2019
|
issue 1(19)2019
79-90
PL
W artykule zaprezentowane zostały dawne teksty, z których wyłania się literacki obraz św. Stanisława Kostki. Obok częściej przywoływanych utworów na temat świętego jezuity, takich jak Żywot św. Stanisława Kostki Piotra Skargi czy wiersza o inc. W komnacie, gdzie Stanisław święty zasnął w Bogu Cypriana Norwida, poddane zostały interpretacji mniej znane, napisane po łacinie utwory: Życie świętego Stanisława Kostki Grzegorza z Sambora oraz epigramat Rzymski wizerunek błogosławionego Stanisława Kostki Macieja Kazimierza Sarbiewskiego. W studium zwrócono uwagę na estetyczne walory wierszy, środki obrazowania, źródła inwencyjne oraz konteksty biograficzne i kulturowe.
EN
In the article old works are presented, the literary image of saint Stanisław Kostka appears from. Some of them such as Żywot św. Stanisława Kostki by Piotr Skarga or poem about saint by Cyprian Norwid W komnacie, gdzie Stanisław święty zasnął w Bogu are good known. Others such as written in Życie świętego Stanisława Kostki by Grzegorz z Sambora and Epigram by Maciej Kazimierz Sarbiewski entitled Rzymski wizerunek błogosławionego Stanisława Kostki are rarely mentioned . All these works are in this paper analysed. In interpretation literary values are shown and biographic and culture contexts are taken into account as well.
7
Publication available in full text mode
Content available

Semiotics of Old Age in Polish Neo-Latin Poetry. Samboritanus, Cochanovius, Treter, Sarbievius, Ines

65%
Buszewicz E.
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
|
2017
|
vol. 27
|
issue 2
PL
The main aim of this paper is to analyze several early-modern Neo-Latin poems written by Polish authors; the poems deal (in different ways) with old age. The poets undertake a kind of intertextual game with the reader, applying various stereotypes and clichés. On can speak about a “semiotic landscape” of old age. The authors taken into consideration are Jan Kochanowski, Grzegorz of Sambor, Thomas Treter (16th century) and Maciej Kazimierz Sarbiewski, Albert Ines (17th century).
8
Publication available in full text mode
Content available

Between Romanticism and the Baroque – Władysław Syrokomla as a translator of Maciej Kazimierz Sarbiewski’s poetry: Theory and practice

63%
Buszewicz E., Buszewicz E.
Ruch Literacki
|
2019
|
issue 3
9

Kategoria ozdobności w retoryce jezuickiej: Maciej Kazimierz Sarbiewski, Zygmunt Lauksmin, Jan Kwiatkiewicz

62%
Ryczek W.
Pamiętnik Literacki
|
2022
|
vol. 113
|
issue 2
115-133
PL
Artykuł stanowi omówienie kategorii ozdobności retorycznej (ornatus) w podręcznikach wymowy autorstwa trzech jezuitów z XVII wieku: Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, Zygmunta Lauksmina i Jana Kwiatkiewicza. Antyczni nauczyciele retoryki najczęściej łączyli ją z rozmaitymi przekształceniami językowymi, znanymi pod nazwą tropów czy figur słów i myśli. Jej głównym wyznacznikiem stała się szeroko rozumiana figuratywność. Porównanie sposobów opisania tej kategorii w podręcznikach trzech autorów czerpiących inspiracje z dzieł Cycerona i Kwintyliana pozwala ukazać zmiany w myśleniu o ozdobności i przeobrażenia, jakim podlegał cyceronianizm we wczesnonowożytnej teorii i praktyce retorycznej. Otwarciu na nowe inspiracje stylistyczne towarzyszyła troska o błyskotliwość wypowiedzi. Wśród najczęściej stosowanych schematów wysłowienia znalazły się wówczas alegoria, metafora, peryfraza i antonomazja.
EN
The paper attempts at describing the category of rhetorical ornamentation (ornatus) in the textbooks of eloquence by three 17th c. Jesuits: Maciej Kazimierz Sarbiewski (1595–1640), Zygmunt Lauksmin (1596–1670), and Jan Kwiatkiewicz (1629–1703). Ancient rhetoric teachers linked it with many linguistic forms known under the names of various tropes and figures. Broadly understood figuration became its main determinant. A comparison of the modes of describing this category in the three textbooks, the authors of which were inspired by Aristotle, Cicero, and Quintilian, allows to expound the changes in thinking about ornamentation and transformations that Ciceronianism unterwent in early-modern theory and oratorical practice. Opening to new stylistic inspiration was accompanied by concern for brilliance of expression. The most commonly used rhetorical devices were allegory, metaphor, antithesis, periphrasis, and antonomasia.
10
Publication available in full text mode
Content available

Starodruki jezuickie w zbiorach Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie

28%
Ścibor E.
Bibliotekarz Lubelski
|
2023
|
issue 66
7-24
EN
This article is devoted to Jesuit old prints stored in the special collection of the Hieronim Łopaciński Regional Public Library in Lublin. Old prints consist of Polish prints (from 1573–1773) and foreign prints (from 1574–1773) embossed in European letterpresses and Jesuit printing houses functioning on the territory of the First Polish Republic. The selected examples of Jesuit publishing production shed light on the notable contribution of the Society of Jesus to the development of Western civilisation in the modern era.
RU
Статья посвящена иезуитским старопечатным книгам, хранящимся в фондах Люблинской воеводской публичной библиотеки им. Иеронима Лопацинского. В общий обзор старопечатных книг включены «полоники» (1573–1773 гг.) и зарубежные издания (1574–1773 гг.), оттиснутые в европейских типографиях, а также иезуитских типографиях, функционирующих на территории Речи Посполитой. Избранные примеры издательской продукции иезуитов проливают свет на то, какое значительное влияние Общество Иисуса имело на развитие западной цивилизации в Новое время.
PL
Artykuł poświęcony jest starodrukom jezuickim przechowywanym w zbiorach specjalnych Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie. Ogólny przegląd starodruków obejmuje polonika (z lat 1573–1773) i druki obce (z lat 1574–1773) wytłoczone w typografiach europejskich i drukarniach jezuickich funkcjonujących na terytorium I Rzeczypospolitej. Wybrane przykłady jezuickiej produkcji wydawniczej rzucają światło na znamienny udział Towarzystwa Jezusowego w rozwoju cywilizacji zachodniej w epoce nowożytnej.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.