Search results

1

The Space of a Book. The Images of Words

100%

Zawadowska A., Rudaś-Grodzka M.

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi

|

2018

|

issue 9

204-215

2

Myśl społeczna Zygmunta Baumana przed Marcem 1968: od „mechanistycznej” do „aktywistycznej” wersji marksizmu

88%

Brzeziński D.

Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2014

|

issue 6(32)

161-181

EN

In the middle of the 1960s Bauman indicated two ways of interpretation of Karl Marx’ thought. The former he defined as “mechanistic”, the latter as “activistic”. He stated that the representatives of the mechanistic one emphasise the concept of historical necessity. They aim at exploring the direction of social processes and making people conscious of it. The representatives of the activistic version of Marxism concentrate on the role of human praxis. They emphasise the role of individual initiative in making history. The typology made by Bauman is useful not only in making research of Marxist thought, but in outlining the evolution of his own very early sociology as well. When he began his academic career in Poland he had strongly believed in the laws of history and had anticipated the quick “leap to the Kingdom of Freedom”. However, in the course of time his view on this subject had changed. Short before his expulsion from Poland he accepted the “activistic” interpretation of Marxism, based on the indeterministic vision of society. In this paper I present this evolution and indicate the social and political factors that contributed to it. Another aim of this article is to evaluate the very early Marxist thought of Zygmunt Bauman.

3

„Dziady" directed by Kazimierz Dejmek – an attempt at demythologisation

88%

Popłonikowska N.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2017

|

vol. 44

|

issue 6

73-88

EN

The author of the article attempts to recreate the famous staging of Dziady directed by Kazimierz Dejmek, in order to demystify the spectacle. The performance is analysed in terms of art, taking into account the political situation (March 1968). In order to establish the facts, the author uses an assistant’s script, the recollections of the witnesses of the release of Dziady and fragments of the performance. The reconstruction of the staging enabled the researcher to conclude that it was artistically valuable, but it was the political situation at the time that played the most important role in popularising that interpretation of the drama.

4

Wygnanie ocalonych. Doświadczenie emigracji pomarcowej w filmach Mariana Marzyńskiego i Leszka Leo Kantora

75%

Pietrzak M.

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

|

2017

|

vol. 20

|

issue 29

137-147

EN

Autobiographical threads occupy an important place in films of Marian Marzyński and Leszek Leo Kantor. Interesting is the convergence of life experiences common to both authors. We can indicate a lot of parallelisms in biographies of both directors. Certainly, the most important analogy is the fact that both of them survived the Holocaust as children. Common to both artists is also experience of anti-Semitic campaign of March 1968, as a result of which they were forced to emigrate from Poland. The objective of this article is to demonstrate how this personal experience of exile resonates in their work.

PL

The exile of survivors. The experience of post-March ‘68 emigration in films of Marian Marzyński and Leszek Leo Kantor Autobiographical threads occupy an important place in films of Marian Marzyński and Leszek Leo Kantor. Interesting is the convergence of life experiences common to both authors. We can indicate a lot of parallelisms in biographies of both directors. Certainly, the most important analogy is the fact that both of them survived the Holocaust as children. Common to both artists is also experience of anti-Semitic campaign of March 1968, as a result of which they were forced to emigrate from Poland. The objective of this article is to demonstrate how this personal experience of exile resonates in their work.

5

Przełamując tabu. O najwcześniejszych filmowych echach wydarzeń marcowych

75%

PIETRZAK M.

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

|

2016

|

vol. 18

|

issue 27

123-142

EN

Breaking the taboo. The earliest cinematic echoes of the March 1968 experienc The articles author tries to prove that the experience of March 1968 had a great influence on the Polish film industry. Through the examples of Marek Piwowskis “The Cruise”, Tadeusz Konwickis “How Far Away, How Near” and Andrzej Żuławskis “The Devil” the author proves that the memory of March 1968 became a part of Polish filmography very soon, in spite of the unfavorable conditions arising from the vigilance of state censorship.

6

Marzec 68’ w polskim kinie – o Różyczce Jana Kidawy-Błońskiego

75%

Katarzyna Bałdyga K.

Załącznik Kulturoznawczy

|

2014

|

issue 1

242-258

EN

March 1968 in Polish Cinematography – Little Rose by Jan Kidawa-Błoński

7

Żydowska pamięć o Polsce lat 1967–1968. Analiza doświadczeń i emocji na podstawie wybranych wspomnień

75%

Szajda M.

Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka

|

2019

|

vol. 74

|

issue 1

43-80

EN

The article contains an analysis of experiences and emotions from the 1967–1968 period described in the memoirs of two Jewish inhabitants of Wrocław. Their notes present the reaction to the Israeli victory in Six-Day War and subsequent experiences related to communist propaganda, reaction of the society, dislike they sensed, and finally the anti-Semitic campaign in March 1968.

8

„Odrodziły się traumy z czasów Zagłady”. Marzec 1968 jako narracja postkatastroficzna

65%

Artwińska A.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

|

2015

|

issue 25

187-208

EN

The article discusses select literary images and presentations of March 1968, which are treated as an example of a postcatastrophic narration. The author states that the events of the years 1967-1968 are often depicted in Polish literature as a kind of a “recurring catastrophe” – predicting an event of the calibre of the Holocaust. Similarities and parallels can be noticed on the artistic level (ways of representation) and ideological (judgement of events). Consequently, the catastrophe does not fulfil its cathartic function and does not become a breakthrough, instead its characteristic features are repetitions and new configurations. Finally, the author asks whether, and to what extent, Polish remembrance of March overlaps with the remembrance of the Holocaust, and to what degree the struggle with anti-Semitism in 1967-1968 was simultaneously a struggle with anti-Semitism during WWII.

9

Karta z dziejów historiografii ruchu robotniczego: przypadek Jerzego Targalskiego (1929–1977)

63%

Siewierski T.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2022

|

issue 1

105–123

EN

The article is devoted to Jerzy Targalski (1929–1977), a historian of the workers’ movement and the beginnings of socialist organizations in Poland. Targalski’s intellectual biography draws attention to the previously neglected area of studies on the history of historical science, such as the party structures of science, namely the Institute for Education of Scientific Staff/ Institute of Social Sciences at the Central Committee of the Polish United Workers’ Party and the Department of Party History at the Central Committee of the Polish United Workers’ Party. What seems to be an important theme is the development of Targalski’s research interests and the evolution of his critical approach to both the historiography and the reality of the Polish People’s Republic.

10

Walka na słowa i obrazy. „Znaki ostrzegawcze” Leszka Sobockiego

63%

Maksymczak M.

Biuletyn Historii Sztuki

|

2020

|

vol. 82

|

issue 3

429-460

EN

The cycle of lino prints titled Warning Signs, executed by the Cracow artist Leszek Sobocki in 1868-71 and made up of 21 compositions is discussed. As seen against the output of other Polish artists of the time, the linocuts can be judged as thoroughly analysed comments, not merely registering the grim everyday realities of Communist Poland, but also tackling pivotal moments marking Communism crises. The Warning Signs make reference to the student revolt in March 1968 and the workers’ protests in December 1970. The cycle has been discussed in the context of two other Sobocki’s works: Wrapping (1968) and A Day in the Life of a Shipyard Worker (1971) which permit the Author to outline the genealogy of the Warning Signs and place them precisely within the artist’s output.

PL

Przedmiotem artykułu jest seria linorytów zatytułowana Znaki ostrzegawcze, zrealizowana przez krakowskiego artystę Leszka Sobockiego w latach 1968–71 i składająca się z 21 kompozycji. Na tle współczesnej im twórczości polskich artystów linoryty prezentują się jako gruntownie przemyślane komentarze, rejestrujące nie tylko szarą codzienność Polski Ludowej, ale i newralgiczne momenty naznaczone kryzysami komunizmu. Znaki ostrzegawcze odnoszą się do studenckiego buntu w marcu 1968 r. oraz robotniczych demonstracji z grudnia 1970 r. Przedmiotowa seria została omówiona w kontekście dwóch innych prac Sobockiego: Opakowania z 1968 r. oraz Jednego dnia w życiu stoczniowca z 1971 r., co pozwoliło nakreślić genealogię Znaków ostrzegawczych oraz wskazać ich miejsce w twórczości artysty.

11

Kampania antysemicka w środowisku lekarzy Szczecina 1967–1968. Przypadek Jerzego Gelbera

63%

Ptaszyński R.

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

|

2020

|

issue 18

EN

The article is an analysis of the biography of the eminent paediatrician, Jerzy Gelber, who was a victim of an anti-Semitic purge carried out in Poland from 1967. Gelber’s fate is presented against the background of the anti-Semitic campaign conducted in Szczecin (as well as the whole country) since 1967. The text is also a proposal to develop further research on March 68’ emigration using the biographical method.

PL

Artykuł jest analizą biografii wybitnego lekarza pediatry Jerzego Gelbera, ofiary antysemickiej czystki prowadzonej w Polsce od 1967 r. Losy Gelbera przedstawione są na tle antysemickiej kampanii prowadzonej na terenie Szczecina (podobnie jak w całym kraju) od 1967 r. Tekst jest także propozycją prowadzenia badań nad zjawiskiem pomarcowej emigracji z zastosowaniem metody biograficznej.

12

The Political Hamlet According to Jan Kott and Jerzy Grotowski

63%

Świątkowska W.

|

2018

|

vol. 17

|

issue 32

61-68

EN

The article presents political interpretations of Hamlet in Poland in the turbulent period of politcal changes between the mid-1950s and mid-1960s. The author discusses the relationships between Shakespeare’s tragedy and Polish political context as well as the influence of audience expectations in the specific interpretations. The selected performances are: Hamlet by Roman Zawistowski (at the Old Theatre in Cracow 1956) and Hamlet Study by Jerzy Grotowski (at the Laboratory Theatre of 13 Rows in Opole 1964). They both were hugely influenced by major commentators of Hamlet, i.e. Stanisław Wyspiański and Jan Kott. The author argues that up-to-date readings of Hamlet, which started with Wyspiański’s study in 1905, flourished in the mid-1950s and mid-1960s when concerning specific political events: the Polish Thaw of 1956 and March 1968, when the Jews were expelled from Poland. Thus Hamlet of that time was updated and must be seen through the prism of political events.

13

Marcowy przełom w życiu prof. Emanuela Halicza

51%

Kozłowski M.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2017

|

vol. XVIII (LXIX)

|

issue 4 (262)

110-119

EN

Colonel Emanuel Halicz (1921–2015) was a historian of the 19th century. Since 1952 he worked at the Feliks Dzerzhinsky Military Political Academy in Warsaw, since 1960 as associate professor. As a result of the events of March 1968 his career broke. In the Military Archive in Nowy Dwór Mazowiecki materials presenting the inside story of the end of this historian’s career at the Military Political Academy survived. In 1971 he emigrated to Denmark and Wojciech Jaruzelski decided to demote him to the rank of private. In 1972–1982 he was a professor at Odense University, in 1982–1990 at the University of Copenhagen. He collaborated with the Polish emigration periodical „Zeszyty Historyczne”.

RU

Полковник Эмануэль Халич (1921–2015) был историком XIX века. С 1952 г. он был работником Армейской Политической Академии им. Феликса Дзержинского в Варшаве. С 1960 г. – профессор „надзвычайны”. В результате мартовских событий 1968 г. его карьера перестала идти в гору. В Армейском Архиве (Новы Двур Мазовецки) сохранились материалы, проливающие свет на закулисье последнего этапа карьеры историка в Армейской Политической Академии. Ученый был сначала отстранен от деятельности Польской объединенной рабочей партии, а затем уволен с должности преподавателя. В 1971 г. он эмигрировал вместе с семьей в Данию. По решению Войцеха Ярузельского он был разжалован до звания рядового. В 1972–1982 гг. был профессором в университете в Оденсе, а в 1982–1990 – в университете в Копенгагене. Также он был сотрудником эмиграционных „Исторических тетрадей”.

PL

Pułkownik Emanuel Halicz (1921–2015) był historykiem XIX w. Od 1952 r. był pracownikiem Wojskowej Akademii Politycznej im. Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie. Od 1960 r. profesor nadzwyczajny. W wyniku wydarzeń marcowych 1968 r. jego kariera uległa załamaniu. W Archiwum Wojskowym w Nowym Dworze Mazowieckim zachowały się materiały przedstawiające kulisy końca kariery historyka w Wojskowej Akademii Politycznej. Naukowiec został najpierw usunięty z szeregów PZPR, a następnie ze stanowiska wykładowcy. W 1971 r. wyemigrował wraz z rodziną do Danii. Decyzją Wojciecha Jaruzelskiego został zdegradowany do stopnia szeregowca. W latach 1972–1982 był profesorem uniwersytetu w Odense, 1982–1990 uniwersytetu w Kopenhadze. Był współpracownikiem emigracyjnych „Zeszytów Historycznych”.

14

Wspólnota Wyobraźni Jako Dyssensus. VIII Spotkanie Artystów i Teoretyków Sztuki Świdwin/Osieki (1970)

51%

Nader L.

Sztuka i Dokumentacja

|

2018

|

issue 18

47-56

PL

Celem tekstu jest refleksja nad znaczeniami wypowiedzi artystycznych, które przedstawiono na VIII Spotkaniu Artystów i Teoretyków Sztuki w Świdwinie i Osiekach w 1970 roku, wobec horyzontu wydarzeń roku 1968 w Polsce. Szczególnie skupię się na pierwszym wykładzie Jerzego Ludwińskiego „Epoka postartystyczna” oraz na kilku pracach artystów i artystek (m.in. Jana Chwałczyka, Wandy Gołkowskiej, Jerzego Fedorowicza, Jarosława Kozłowskiego, Natalii LL) odpowiadających i wchodzących w relację z wykładem krytyka. Przywołam również kontekst wybranych zjawisk i procesów społecznych i kulturowych około roku 1968, które plener poprzedzały, i które mu towarzyszyły. Zaproponuję, aby czas od czerwca 1967 do grudnia 1970 pojmować jako szczególny mikro-okres w historii sztuki w Polsce, charakteryzujący się z jednej strony strukturą długiego trwania, z drugiej zaś dystynktywnymi zasadami. Zastanowię się w końcu nad wyłaniającymi się z pleneru w Osiekach w 1970 roku ideami, szczególnie nad kategorią wyobraźni. Twierdzę, że posiadały one nie tyle charakter krytyki czy kontestacji, lecz raczej powinny być pojmowane jako inna, mało rozpoznana w historii sztuki w Polsce forma dyskursu oporu - dyssensus. Dyssensus w przypadku pleneru osieckiego w 1970 roku rozpatruję jako dyskursywne rozłączenie wobec obowiązującego wówczas „podziału postrzegalnego”, jako różnego rodzaju drobne, lecz znaczące konstelacje taktyk zaznaczania różnicy wobec po-marcowego świata. W przypadku prac artystów w Osiekach dyssensus ów nie osadzał się na negacji, ale na geście odbudowywania, pracy z wyobraźnią, która została znacznie osłabiona lub wręcz zniszczona, na skutek wydarzeń między czerwcem 1967 a sierpniem 1970 roku.

15

Human praxis, alternative thinking, and heterogeneous culture – Zygmunt Bauman’s revisionist thought

51%

Brzeziński D., Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Dariusz Brzeziński works as an assistant professor at the Institute of Philosophy and Sociology of the Polish Academy of Sciences. He is a lecturer at the Jagiellonian University in Cracow as well. His research focuses on contemporary social thought s. o. c.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2017

|

vol. 37 (2)

EN

Zygmunt Bauman was one of the leading revisionists in Poland before March 1968. Together with six other academics he was expelled from the University of Warsaw on the basis of the decision of the Minister of Higher Education taken on the 25st March 1968. It should be stressed, however, that at the beginning of his academic career Bauman had been a staunch believer of the Polish United Workers’ Party and an adherent of the Marxist-Leninist ideology. In his first revisionist paper, published soon after the Polish October, he criticized the previous policy of the Party and expressed his hope that significant changes will take place in Poland. As a result of Party withdrawal from the reforms, his attitude towards both the communist rule and Marxism-Leninism had been changing. This paper analyses the evolution of his thought towards revisions. It presents the characteristic features of Bauman’s revisionism as well: an emphasis on human praxis, alternative thinking, and heterogeneity of culture.

PL

Zygmunt Bauman był jednym z czołowych polskich rewizjonistów przed Marcem 1968. Razem z sześcioma innymi pracownikami naukowymi został relegowany z Uniwersytetu Warszawskiego decyzją ministra szkolnictwa wyższego z 25 marca 1968 roku. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że na początku swej kariery akademickiej gorliwie popierał on Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą, a także był zwolennikiem ideologii marksizmu-leninizmu. Swój pierwszy rewizjonistyczny tekst Bauman napisał wkrótce po Październiku 1956 – poddał w nim krytyce wcześniejszą politykę partii i wyraził nadzieję na zajście w Polsce znaczących reform. W konsekwencji odwrotu partii ze ścieżki reform, jego stosunek tak do niej, jak i do marksizmu-leninizmu, uległ zasadniczej zmianie. Niniejszy artykuł poświęcony jest analizie ewolucji myśli rewizjonistycznej Baumana. Wskazuję w nim na charakterystyczne cechy tejże, a mianowicie: nacisk na ludzką praxis, dowartościowanie myślenia alternatywistycznego i wskazywanie na potrzebę heterogenizacji kultury.

16

Amalia Reisenthel, „Polska to kraj, w którym rozmawiam bez akcentu”

38%

Szajda M.

Wrocławski Rocznik Historii Mówionej

|

2019

|

vol. 9

195-234

EN

The account presents the fortunes of Amalia Reisenthel, born just after the end of World War II in Wrocław into a family who had survived the Holocaust. Her biographical story addresses issues concerning the origins and fate of her parents during war, life in an assimilated Jewish family, experiences of anti-Semitism, studies and the events of 1968. The key section of the narrative is the relation of her departure from Poland as part of the “post-March” emigration and also her later return visits to the country in the 1980s and 1990s. During the interview, topics connected with identity and the attitude of the witness to history to Poland were also discussed, including her contacts with Polish culture and language.

PL

Amalia Reisenthel urodziła się i wychowała we Wrocławiu na Dolnym Śląsku. Po wydarzeniach marcowych 1968 r., podobnie jak jej rodzina, podjęła decyzję o wyjeździe z kraju. Osiadła na stałe w Niemczech, a po wielu latach przeniosła się do Izraela, gdzie mieszka do dziś. Jej relacja ma charakter biograficzny. Zawiera wiele informacji o życiu rodziny, zwłaszcza rodziców – ocalałych z Zagłady, w tym prób budowy „nowego życia” w Polsce po 1945 r. Materiał jest także wartościowym źródłem przedstawiającym konsekwencje Marca w życiu żydowskim na przykładzie jednostki. Zawiera również wiele informacji o obecności kategorii polskości w życiu emigrantów, w tym o powrotach do Polski już po 1989 r.

17

Obraz Polski wśród polskich Żydów w Izraelu. Narracje przedstawicieli aliji gomułkowskiej i emigracji pomarcowej

38%

Szajda M.

Wrocławski Rocznik Historii Mówionej

|

2018

|

vol. 8

143-177

EN

The experiences of Jewish emigrants from Poland after World War II can be categorised according to the appropriate migratory waves occurring following significant historical events. An example of this is the Gomułka Aliyah of the years 1956 to 1960 and emigration after the events of March 1968. This text concerns the narration of witnesses to history – Polish Jews – who left the country during one of these two waves and who settled permanently in Israel. Based on their oral history narratives, I describe their biographical trajectories, including points touching upon the narrative and the relationship of the interlocutors to Poland, as expressed in their memory of “their first homeland”, their cultural roots and their current activities connected with Poland. The declarations resulting from the narratives highlight the duality of the identity of witnesses to history: their identification with Jewishness and Polishness. However, the image of Poland, often sentimental and nostalgic, is firmly rooted in their experiences of their time in the country, both positive (personal relationships, places) and negative (antisemitism). This image is also influenced by contemporary events and visits to Poland.

PL

Doświadczenia żydowskich emigrantów z Polski po II wojnie światowej można przyporządkować odpowiednim falom migracyjnym, następującym po istotnych wydarzeniach historycznych. Przykładem tego jest alija gomułkowska z lat 1956–1960 oraz emigracja po wydarzeniach Marca 1968 r. Niniejszy tekst dotyczy narracji świadków historii – polskich Żydów, którzy opuści kraj w jednej z tych dwóch fal i osiadli na stałe w Izraelu. W oparciu o relacje historii mówionej odtwarzam ich trajektorie biograficzne, w tym punkty styczne narracji oraz stosunek rozmówców do Polski, wyrażający się w pamięci o „pierwszej ojczyźnie”, kulturowym zakorzenieniu oraz obecnej aktywności wobec Polski. Wynikające z narracji deklaracje uwypuklają dwoistość tożsamości świadków historii, ich identyfikacje z żydowskością oraz polskością. Natomiast obraz Polski, często sentymentalny i nostalgiczny, jest mocno zakorzeniony w doświadczeniach z okresu pobytu w kraju, zarówno tych pozytywnych (relacje międzyludzkie, miejsca), jak i negatywnych (antysemityzm). Wpływają na niego również współczesne wydarzenia oraz podróże do Polski.

Refine search results

The Space of a Book. The Images of Words

Myśl społeczna Zygmunta Baumana przed Marcem 1968: od „mechanistycznej” do „aktywistycznej” wersji marksizmu

„Dziady" directed by Kazimierz Dejmek – an attempt at demythologisation

Wygnanie ocalonych. Doświadczenie emigracji pomarcowej w filmach Mariana Marzyńskiego i Leszka Leo Kantora

Przełamując tabu. O najwcześniejszych filmowych echach wydarzeń marcowych

Marzec 68’ w polskim kinie – o Różyczce Jana Kidawy-Błońskiego

Żydowska pamięć o Polsce lat 1967–1968. Analiza doświadczeń i emocji na podstawie wybranych wspomnień

„Odrodziły się traumy z czasów Zagłady”. Marzec 1968 jako narracja postkatastroficzna

Karta z dziejów historiografii ruchu robotniczego: przypadek Jerzego Targalskiego (1929–1977)

Walka na słowa i obrazy. „Znaki ostrzegawcze” Leszka Sobockiego

Kampania antysemicka w środowisku lekarzy Szczecina 1967–1968. Przypadek Jerzego Gelbera

The Political Hamlet According to Jan Kott and Jerzy Grotowski

Marcowy przełom w życiu prof. Emanuela Halicza

Wspólnota Wyobraźni Jako Dyssensus. VIII Spotkanie Artystów i Teoretyków Sztuki Świdwin/Osieki (1970)

Human praxis, alternative thinking, and heterogeneous culture – Zygmunt Bauman’s revisionist thought

Amalia Reisenthel, „Polska to kraj, w którym rozmawiam bez akcentu”

Obraz Polski wśród polskich Żydów w Izraelu. Narracje przedstawicieli aliji gomułkowskiej i emigracji pomarcowej