Search results

1

Performatívnosť stredovekého rituálu Mandatum u Sv. Jiří na Pražskom hrade

100%

Žáková A.

Theatralia: Revue současného myšlení o divadelní kultuře (Theatralia: The revue of contemporary thought on theatre culture)

|

2018

|

vol. 21

|

issue 1

71-88

EN

The rich choral repertoire for the Maundy Thursday in the liturgical tradition of the St. George included, among other numbers, a collection of compositions related to the ritual washing of feet called Mandatum. The corpus, identical in eight different processionals, the narrative of which is based on the story related in John's Gospel (John 13, 1–17), is enriched by a prominent female aspect drawn from another New Testament scene (Luke 7, 36–50). This connection results in compositional analogies between different liturgical feasts drawing from the given scenes. The extant form of the ritual, found in the liturgical ordo of the monastery, shows concise treatment of the liturgical text both in literary and symbolic way, employing consistently liturgical vessels as well as other "props". These observations bring up questions about dramaturgy of potential performances of the ritual and its theatrical aspects.

SK

V bohatom spevnom repertoári Zeleného štvrtku v svatojiřskej liturgickej tradícii mal zvláštne postavenie súbor skladieb spojený s rituálom umývania nôh, išlo o tzv. Mandatum. V ôsmich procesionáloch identický repertoárový korpus, ktorého obsah sa odvíja od evanjeliového príbehu (Ján 13, 1–17), je obohatený o silný ženský aspekt vychádzajúci z inej evanjeliovej scény (Lukáš 7, 36–50). Toto prepojenie zapríčiňuje kompozičné presahy repertoárov viacerých sviatkov. Forma praktickej realizácie tohto rituálu tak, ako ho nachádzame v liturgických smerniciach kláštora v tzv. ordo, veľmi konzekventne narába s textom tak v literárnej ako aj symbolickej rovine, takisto dôsledne používa nielen liturgické nástroje, ale tiež akoby "rekvizity". Z tohto pozorovania vychádzajú otázky o dramaturgickej cieľavedomosti tejto slávnosti ako aj o jej performatívnom potenciáli.

2

Liturgia wielkoczwartkowa u Bożogrobców

80%

Piwoński H.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1977

|

vol. 35

215-230

EN

-

3

Pojednanie publicznych pokutników w liturgii rzymskiej

71%

Lijka K.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2012

|

vol. 65

|

issue 1

EN

In the 4ᵗʰcentury, when a time of freedom of Christian religion came, liturgical rites began to develop rapidly and this also applied to the liturgy of penance. At the time for heavy publicly known sins one needed to do public penance. On Ash Wednesday, one would be admitted within the group of penitents, and then on Maundy Thursday reconciliation took place. The first rites of such a celebration, comprised in Sacramentarium gelasianum from the 7ᵗʰ century, in later periods would become even more elaborate in the medieval pontificals. The Roman pontifical of 1596 took over the rites from the Pontifical of Durandus. The liturgy of public penitents lasted in certain places up to the 18ᵗʰ century. It was solemnly performed and presided over by a bishop, in the presence of the clergy, liturgical service and the faithful. In the rite published after the Second Vatican Council there is no mention of either public penitents or of the accompanying reconciliation rites.

PL

W IV wieku, kiedy nastał czas wolności dla religii chrześcijańskiej, liturgiczne obrzędy zaczęły podlegać szybkiemu rozwojowi – dotyczyło to również liturgii pokuty. W tym okresie za ciężkie grzechy znane publicznie trzeba było odprawić pokutę publiczną. Do grona pokutników włączano w Środę Popielcową, a pojednanie odbywało się w Wielki Czwartek. Pierwsze obrzędy takiej celebracji, zawarte w Sacramentarium gelasianum z VII wieku, w późniejszym okresie będą jeszcze bardziej rozwinięte w średniowiecznych pontyfikałach. Pontyfikał rzymski z 1596 roku przejął obrzędy z Pontyfikału Duranda. Liturgia pojednania publicznych pokutników przetrwała w niektórych miejscach do XVIII wieku. Sprawowano ją uroczyście pod przewodnictwem biskupa, w obecności duchowieństwa, służby liturgicznej i wiernych. W rytuale wydanym po Soborze Watykańskim II nie ma już mowy o publicznych pokutnikach ani o obrzędach, które towarzyszyły ich pojednaniu.

4

Phänomenologie als Quelle der Verkündigung? Einige Homiletischen hinweise Anhand des „Triduum Philosophique” von Emmanuel Falque

61%

Biniek A.

Roczniki Teologiczne

|

2018

|

vol. 65

|

issue 12: Homiletyka

31-43

EN

The article shows, based on the work of the French philosopher Emmanuel Falque, that phenomenological considerations can serve as a source of the liturgical preaching. The first introductory passage presents his view of the relation between philosophy and theology. Both disciplines enrich one another without crossing the borders. Whereas the horizon of the finiteness is the starting point of the philosophy and it records human experiences, the theology confronts these experiences with the Christian message and refers to the infinity as the completion of the human life. Falque put these theoretical thoughts in the practice, while he considers phenomenologically the events of the Good Friday, the Easter Sunday and the Maundy Thursday in the three-part work “Triduum philosophique.” Whereas the second passage summarises the comprehensive idea of this work, the other parts present selected motives which can serve as aid to the homily preparation: the mutual relation of word and body in the Eucharistic act and in the conjugal love (Maundy Thursday), the last shout of Jesus on the cross as a prelinguistic expression of the suffering of the body (Good Friday) and the remained stigmas as a sign of the renewed body of the Risen Christ (Easter Sunday).

PL

Artykuł pokazuje na podstawie dzieła francuskiego filozofa Emmanuela Falque’a, że refleksje fenomenologiczne mogą służyć jako źródło liturgicznego przepowiadania. Pierwsza część pełni funkcję wprowadzenia i przedstawia jego rozumienie relacji pomiędzy filozofią i teologią. Obydwie dyscypliny ubogacają się wzajemnie, nie przekraczając istniejącej między nimi granicy. Podczas gdy filozofia wychodzi od horyzontu skończoności i omawia ludzkie doświadczenia, zadaniem teologii jest skonfrontowanie tych doświadczeń z chrześcijańskim przesłaniem i wskazanie na nieskończoność jako cel ludzkiego życia. Falque wprowadza te teoretyczne przemyślenia w życie, rozważając – w trzyczęściowym dziele „Triduum philosophique” – w perspektywie fenomenologicznej wydarzenia Wielkiego Piątku, Niedzieli Wielkanocnej i Wielkiego Czwartku (w tej kolejności). Podczas gdy druga część artykułu streszcza krótko całościową ideę tego dzieła, kolejne fragmenty prezentują wybrane motywy, które mogą służyć jako pomoc w przygotowywaniu kazań: dwustronna relacja pomiędzy słowem i ciałem w akcie eucharystycznym i miłości małżeńskiej (Wielki Czwartek), ostatni krzyk Jezusa na krzyżu jako prelingwistyczny wyraz cielesnego cierpienia (Wielki Piątek) oraz pozostawione ślady po ranach jako oznaka odnowionej cielesności Zmartwychwstałego (Niedziela Wielkanocna).

DE

Der Artikel zeigt anhand des Werkes des französischen Philosophen Emmanuel Falque, dass phänomenologische Überlegungen als eine Quelle der liturgischen Verkündigung dienen können. Der erste einleitende Abschnitt stellt seine Auffassung vom Verhältnis zwischen Philosophie und Theologie dar. Beide Disziplinen bereichern einander, ohne die Grenzen zu überschreiten. Während die Philosophie vom Horizont der Endlichkeit ausgeht und die menschlichen Erfahrungen erfasst, konfrontiert die Theologie diese Erfahrungen mit der christlichen Botschaft und verweist damit auf die Unendlichkeit als die Vollendung des menschlichen Lebens. Falque setzt diese theoretischen Gedanken in die Praxis um, indem er im dreiteiligen Werk „Triduum philosophique” die Ereignisse des Karfreitags, des Ostersonntags und des Gründonnerstags (in dieser Reihenfolge) phänomenologisch betrachtet. Während der zweite Abschnitt die ganzheitliche Idee dieses Werkes kurz zusammenfasst, werden in den weiteren Teilen ausgewählte Motive dargelegt, die als Hilfen für die Predigtvorbereitung dienen können: das gegenseitige Verhältnis von Wort und Leib im eucharistischen Akt und in der ehelichen Liebe (Gründonnerstag), der letzte Schrei Jesu am Kreuz als vorsprachlicher Ausdruck des Leidens des Leibes (Karfreitag) und die gebliebenen Wundmale als Kennzeichen der erneuerten Leiblichkeit des Auferstandenen (Ostersonntag).

Refine search results

1 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Roczniki Teologiczne

1 Ruch Biblijny i Liturgiczny

1 Theatralia: Revue současného myšlení o divadelní kultuře (Theatralia: The revue of contemporary thought on theatre culture)

2 2018

1 2012

1 1977

1 Biniek A.

1 Lijka K.

1 Piwoński H.

1 Žáková A.

Performatívnosť stredovekého rituálu Mandatum u Sv. Jiří na Pražskom hrade

Liturgia wielkoczwartkowa u Bożogrobców

Pojednanie publicznych pokutników w liturgii rzymskiej

Phänomenologie als Quelle der Verkündigung? Einige Homiletischen hinweise Anhand des „Triduum Philosophique” von Emmanuel Falque