Search results

1

Policentryczność rozwoju Mazowsza

100%

Bański J., Czapiewski K. Ł., Mazur M.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2012

|

issue 10

71-88

PL

W niniejszym opracowaniu zestawiono kilka najważniejszych wniosków z badań struktury osadniczej, powiązań ośrodków subregionalnych i spójności społeczno-gospodarczej Mazowsza, zrealizowanych w ramach projektu „Trendy rozwojowe Mazowsza”. W kontekście rozwoju policentrycznego Mazowsza struktura rozmieszczenia osadnictwa jest korzystna. Centralne funkcje w regionie pełni Warszawa, wokół której zlokalizowanych jest pięć ośrodków subregionalnych (Radom, Płock, Ostrołęka, Ciechanów, Siedlce) o różnym potencjale rozwojowym. Radom i Płock można uznać za ośrodki duże, o silnym własnym potencjale. W ostatnich dwóch dekadach obserwowano w nich regres demograficzny, wynikający z odpływu ludności na tereny podmiejskie lub do innych miast (głównie Warszawy) oraz spadku przyrostu naturalnego. W przypadku Radomia potencjał rozwojowy nie jest wykorzystywany; restrukturyzacja przemysłu i likwidacja miejsc pracy spowodowały wzrost bezrobocia, stagnację gospodarczą miasta i odpływ migracyjny. Ostrołęka i Ciechanów są słabo wykształconymi ośrodkami subregionalnymi; ich potencjał rozwojowy można porównywać z niektórymi miastami powiatowymi w warszawskiej strefie metropolitalnej. Utrata pozycji województwa spowodowała ubytek niektórych funkcji i stagnację gospodarczą. Pogłębia ją peryferyjna lokalizacja w stosunku do Warszawy i innych dużych miast oraz brak ważnych szlaków komunikacyjnych. Nieco korzystniej przedstawia się sytuacja Siedlec, dobrze skomunikowanych z Warszawą i mających stosunkowo szeroką strefę oddziaływania. Średniej wielkości ośrodki powiatowe i mniejsze miasta tworzą w miarę równomiernie rozmieszczoną sieć. Taki rozkład przestrzenny sprzyjać może stopniowemu rozwojowi tych miast, dzięki wypełnianiu szeregu lokalnych funkcji (administracja, handel, usługi, szkolnictwo podstawowe i średnie, służba zdrowia, kultura, itd.), a w przypadku miast na północy regionu również funkcji ponadlokalnych (uzupełniających braki „słabych” ośrodków subregionalnych). Miasta powiatowe zyskały nowe funkcje dzięki reformie systemu administracji. Jednakże ich rozwój w latach 1995-2010 był wyraźnie zróżnicowany i w dużym stopniu zależał od lokalizacji względem Warszawy. Rozwój notowały przede wszystkim miasta w strefie metropolitalnej; natomiast te położone bardziej peryferyjnie rozwijały się wolniej. Rozwój systemu osadnictwa Mazowsza w perspektywie 2030 roku zależy od czynników zewnętrznych (często niezależnych) i czynników wewnętrznych. Wśród tych pierwszych są: globalna sytuacja gospodarcza, polityka UE i państwa, rozwój dużych aglomeracji i regionów sąsiedzkich. Natomiast do drugich należą: założenia strategii rozwoju, aktywność inwestycyjna przedsiębiorstw i mieszkańców, ruchy migracyjne, itd. Trudno przewidzieć, które czynniki odegrają w nadchodzących latach najważniejszą rolę i jaka będzie światowa sytuacja ekonomiczna. Dlatego w rozważaniach na temat przyszłości systemu osadniczego Mazowsza zaproponowano trzy podstawowe scenariusze: najbardziej prawdopodobny, optymistyczny i pesymistyczny

EN

This paper summarizes some key conclusions from the study of the settlement structure, linkages between subregional centers and economic and social cohesion Mazovia. In the context of a polycentric development of Mazovia structure arrangement is favorable settlement. The central functions of the region is located in Warsaw, around which are located five sub-regional centers (Radom, Plock, Ostrołęka, Ciechanów, Siedlce) with different growth potential. Radom and Plock centers can be considered as large with strong self-potential. In the last two decades, they were observed in demographic decline due to the outflow of population to suburban areas or to other cities (mostly in Warsaw), and declining birth rates. In the case of Radom, the growth potential is not utilized, industrial restructuring and job losses led to an increase in unemployment, economic stagnation of the city and the migration outflow. Ciechanów and Ostrołęka are poorly educated sub-centers, and their development potential can be compared with some cities in the Warsaw metropolitan area. Loss of position of voivodeship’s capital resulted in loss of position, loss of some functions and economic stagnation. It deepens the peripheral location in relation to Warsaw and other major cities and lack of important routes. A little more preferably is the situation of Siedlce, which is well connected with Warsaw and have a relatively broader zone of influence. A medium-sized district centers and smaller towns formed as uniformly distributed network. This spatial distribution may contribute to the gradual development of these cities by completing a number of local functions (administration, trade, services, primary and secondary education, health, culture, etc.), and for cities in the north region of the supra-function (complementary deficiencies of "weak" sub-regional centers). District of the city gained new functions through the reform of administrative system. However, their development in the years 1995-2010 was clearly differentiated and largely depend on the relative location to Warsaw. The development of the city were recorded primarily in the metropolitan area, while those located more peripherally grew slower. Development of Mazovia settlement system in 2030 is dependent on external factors (often independent) and internal factors. Among the former are: the global economic situation and the EU policy, the development of large cities and neighboring regions, while the others are: the strategy development, investment activity of enterprises and residents, migratory movements, etc. It is difficult to predict which factors will play in the coming years most important role, and what will the global economic situation. Therefore, the discussion on the future of the settlement system of Mazovia proposed three basic scenarios: realistic, optimistic and pessimistic.

2

Klastry w polityce rozwoju województwa mazowieckiego

100%

Pełka W.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2013

|

issue 12

79-94

PL

- Kooperacja przedsiębiorstw w ramach klastrów postrzegana jest obecnie jako skuteczny mechanizm aktywizacji regionów. Polityka rozwoju na bazie klastrów pozwala tworzyć spójny system, w ramach którego zachodzi współpraca pomiędzy przedsiębiorstwami, instytucjami naukowo-badawczymi i wła-dzami publicznymi. W systemie tym sektor naukowy wspiera konkurencyjność przedsiębiorstw, do-starczając innowacji, edukacja odpowiada na zapotrzebowanie rynku pracy, poprawa konkurencyjno-ści i innowacyjności firm – pozwala przyciągać inwestycje zagraniczne. Celem artykułu jest ukazanie klastrów jako czynnika rozwoju województwa mazowieckiego. Realizacji postawionego celu posłużyła prezentacja koncepcji klastrów jako formy kooperacji w warunkach kon-kurencji oraz określenie miejsca klastrów w polityce rozwoju regionalnego. Identyfikacja inicjatyw kla-strowych pozwoliła na twierdzenie, że tego typu powiązania kooperacyjne są dopiero w fazie począt-kowej, co uniemożliwia ocenę wyników ich działalności w postaci wymiernych efektów na rzecz rozwo-ju regionu. Główną barierę w rozwoju klastrów stanowił dotychczas brak sprawnych mechanizmów współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami, instytucjami nauki i jednostkami samorządowymi. Analiza uwarunkowań rozwoju klastrów na Mazowszu pozwala twierdzić, że podstawą wykorzystania potencjału klastrów na rzecz rozwoju województwa jest integracja polityki w zakresie wspierania po-wiązań kooperacyjnych w obszarach priorytetowych dla rozwoju regionu. Integracja działań na rzecz rozwoju powiązań kooperacyjnych wymaga opracowania regionalnego programu wspierania klastrów dla województwa mazowieckiego. Istotne znaczenie będzie miało udzielanie publicznego wsparcia finansowego kluczowym, perspektywicznym i najbardziej efektywnym klastrom.

EN

Enterprise cooperation within the cluster constitutes one of the most effective mechanisms of regional development. Cluster – based policy allows to create a coherent system for cooperation of enterprises, science and public authorities. In this system science sector supports business through transfer of innovations, education is responsible for labor market, the increase of competitiveness and innovation creates an environment for the inflow of foreign direct investment. The aim of this paper is to present the clusters as a driver of economic development of Mazovia Voi-vodeship. The first section briefly examines the concept of cluster as the form of cooperation under conditions of competition. The second section reviews the theoretical aspects regarding the role of cluster in regional policy. The identification of cluster initiatives in next section allows to state that the cluster structures in Mazovia are in the first phase of life, therefore is not possible to estimate the benefits resulting from their activity for regional development. The main barrier for cluster devel-opment is a lack of effective mechanisms of cooperation between enterprises, science and local authorities. The final section assesses the factors determining cluster functioning and their future development. As the SWOT analysis shows, the main condition of the using of cluster potential for voivodeship development is integration of cluster –based policy in the priority areas. The integration needs to prepare the coherent institutional framework for clusters in the Mazovia Voivodeship. Public financial support for the most effective and perspective clusters is of crucial importance.

3

Tendencje rozwoju mazowieckiego rolnictwa

100%

Sulmicka M.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2013

|

issue 12

95-106

PL

Istnieje skłonność do niedoceniania wkładu sektora rolnego w proces rozwoju. Skłania do tego zwłaszcza jego niski udział w tworzeniu PKB. Jednak upowszechnianie się paradygmatu trwałego i zrównoważonego rozwoju, krytyka PKB jako miernika procesów rozwoju a także kryzys finansowy - skłaniają do przewartościowania poglądów na temat znaczenia rolnictwa i pożądanych kierunków ewolucji tego sektora. Paradoksalnie, rolnictwo tradycyjne do nie-dawna uważane za nienowoczesne, staje się obecnie „nowoczesne” a jego produkty coraz bardziej społecznie pożądane. W artykule przedstawiono znaczącą rolę rolnictwa w realnej gospodarce Mazowsza oraz ten-dencje, jakie miały miejsce w tym sektorze na przestrzeni ostatniej dekady. Trendy rozwojowe w rolnictwie regionu wskazują, że istnieje tendencja do przekształceń w stronę kapitało-chłonnego, pracooszczędnego, wysokotowarowego rolnictwa o charakterze industrialnym. Ten typ wydajnego rolnictwa ma i będzie miał swoje miejsce. Równocześnie jednak nowe uwarunkowania oraz postulowane w związku z tym pożądane trendy rozwojowe w nurcie koncepcji zrównoważonego rozwoju - uzasadniają wspieranie bardziej pracochłonnego i mniej kapitałochłonnego rolnictwa ekologicznego. Ekologiczny model rolnictwa bardziej odpowiada też charakterystyce endogenicznych potencjałów Mazowsza, zwłaszcza dużym zasobom pracy na wsi, niezdegradowanej ziemi i dominacji gospodarstw rodzinnych, tradycyjnie stosujących ekologiczne metody produkcji. Niezbędne są jednak działania mające na celu wzrost dochodów rolników i poprawę otoczenia rolnictwa. Ponieważ mniejsze gospodarstwa rodzinne z reguły cechuje deficyt kapitału - szansą dla nich jest udział we Wspólnej Polityce Rolnej i związana z tym możliwość skorzystania ze środków na inwestycje niezbędne dla rozwoju wspieranego przez UE nowoczesnego rolnictwa ekologicznego.

EN

There is a tendency to belittle the role of the agricultural sector in development processes. This is primarily due to the low share of GDP farming accounts for. However, there are several reasons why the role of agriculture should be reevaluated along with the directions in which the sector should evolve. Such a change of stance is justified by the increasingly widespread paradigm of sustainable development, the critique of GDP as an indicator of development processes and the financial crisis. Paradoxically, traditional agriculture is currently becoming “modern” despite having been deemed the contrary, and its products are increasingly desired by the society. The article presents the important role of agriculture in the Mazovian economy along with the tendencies which were visible in the sector during the past decade. Development trends in regional agriculture show that there is a tendency for farms to transform towards industrial, capital-intensive, high-yield agriculture requiring relatively little labor. This kind of agriculture has its place in the market and is unlikely to lose it. At the same time, however, a more labor- and less capital-intensive ecological agriculture is in demand and should be supported due to its fitting into desirable trends of sustainable development and the current conditions. The ecological model of agriculture is also better suited to the Mazovia’s endogenic potential, esp. large assets of workforce in rural areas, uncontaminated soils and the fact that family farms prevail in the region and traditionally use ecological forms of production. Support is necessary, however, so that farmers can earn more and function in more favorable conditions. Taking into account that small family farms usually have to deal with a lack of capital, they have before them a significant opportunity in the form of the Common Agricultural Policy and the resulting possibility to make use of the funds available for investments necessary to develop modern ecological farming in accordance with EU policies.

4

Jak powstają obserwatoria terytorialne w Polsce?

100%

Sałański T.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2012

|

issue 10

147-158

PL

W artykule omówiono przyczyny powoływania obserwatoriów terytorialnych oraz opis pierwszych działań z tym związanych. Tworzenie takich instytucji w Polsce jest efektem sprawdzonych praktyk europejskich, gdzie na początku tego wieku powstała sieć obserwatoriów planowania przestrzennego. Pierwsze polskie doświadczenia są związane z budową regionalnych obserwatoriów rynku pracy we wcześniejszym okresie programowania Unii Europejskiej. Dzięki nim zasoby informacji i zadania wojewódzkich urzędów pracy zostały bardziej ukierunkowane na specyfikę oraz potrzeby lokalnych rynków pracy. Omawiane w artykule działania w kierunku stworzenia systemu obserwatoriów terytorialnych w Polsce dotyczą poziomu krajowego i regionalnego. W dokumentach programowych na poziomie rządowym podkreślono konieczność budowy takiego systemu, ale jak dotychczas nie zmieniono przepisów prawnych. Na poziomie regionalnym Konwent Marszałków wyraźnie akcentuje potrzebę powołania obserwatoriów terytorialnych. W niektórych województwach w ramach istniejących kompetencji, samorządy regionalne powołują własne obserwatoria. Jednak nie tworzą one systemu obserwatoriów terytorialnych w całym kraju. Przykładowo, Mazowieckie Obserwatorium Terytorialne powstaje tylko w ramach kompetencji Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego w Warszawie. W połowie 2012 r. jeszcze nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi na pytania: czy powstanie system obserwatoriów terytorialnych w Polsce oraz czy zakorzeniona wola współpracy zapewni podstawy do konkretnych działań? Tym niemniej warto prześledzić dotychczasowy proces budowania polskich obserwatoriów.

EN

The article discusses the reasons for which territorial observatories are being created and describes the first actions being undertaken. Such institutions being created in Poland was inspired by the network of spatial planning observatories which has been created at the beginning of the century in other European countries and has proven to be useful. The first Polish experiences are related to the creation of regional labor market observatories in the previous EU programming period. These institutions allowed the information assets and tasks of regional employment offices to be more focused on the particular needs of local labor markets. In order to create a system of territorial observatories in Poland, actions were undertaken at the national and regional level. Position papers on the level of the national government underlined the need of such a system being created, but the relevant regulations have so far not been changed. On the regional level, the Convention of Marshalls clearly emphasizes the need of territorial observatories being created. Some regional governments are creating their own observatories within the existing framework. These institutions, however, do not form a national system of observatories. The Mazovian Territorial Observatory, for example, is being created within the framework of the Mazovian Office for Regional Planning in Warsaw. In the middle of 2012, there is still no clear answer to the questions: will a system of territorial observatories in Poland be created and will the will to cooperate suffice as the bases for concrete actions? Either way, it is worthwhile to study the process of building Polish observatories so far.

5

Determinanty innowacyjności na Mazowszu

100%

Mackiewicz M., Dąbrowska A.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2012

|

issue 10

53-71

PL

Artykuł powstał na podstawie badań przeprowadzonych w ramach projektu Konku-rencyjność Mazowsza i jej uwarunkowania, zrealizowanego, na zlecenie Mazowiec-kiego Biura Planowania Regionalnego, w ramach większego przedsięwzięcia badawczego „Trendy rozwojowe Mazowsza”. Tematem artykułu jest innowacyjność Mazowsza jako jeden z głównych elementów budowania przewagi konkurencyjnej regionu. Województwo mazowieckie jest nie-kwestionowanym liderem wśród regionów Polski pod względem rozwoju nauki i techniki oraz innowacyjności, ale na tle innych regionów europejskich jego pozycja jest relatywnie słaba. W artykule skoncentrowano się na wybranych determinantach procesów innowacyjnych, które decydują o takiej sytuacji województwa, w szczególności podjęto temat potencjału badawczo-rozwojowego w regionie, intensywności nakładów na B+R i innowacyjność, współpracy biznesu z jednostkami badawczo-rozwojowymi oraz działań władz lokalnych na rzecz rozwoju innowacyjności. Wykorzystano wyniki badań przeprowadzonych z przedstawicielami samorządów lokalnych, przedsiębiorcami oraz instytucjami otoczenia biznesu. Przeprowadzone analizy wykazały, że model innowacji na Mazowszu nie jest ani modelem podażowym, w którym bodźce do wdrażania nowych rozwiązań pochodzą z instytucji naukowych, ani modelem popytowym, w którym badania naukowe są kształtowane przez popyt ze strony firm. Stosunkowo niski udział środków przedsiębiorstw w finansowaniu działalności B+R, słabe wykorzystanie wyników badań przez firmy, brak efektywnej współpracy między sferą nauki a biznesu oraz niewielkie zaangażowanie władz lokalnych w tworzenie środowiska innowacyjnego, to najważniejsze czynniki odpowiedzialne za niski stopień innowacyjności gospodarki Mazowsza.

EN

The article has been based on the research conducted within the framework of pro-ject entitled The Masovia’s competitiveness and its determinants commissioned by the Masovian Office for Regional Planning as a part of a large-scale research entitled “Development Trends of Masovia Region”. The article deals with the topic of innovation of the Masovia region as one of the key factors determining building the region’s competitive advantage. Compared to other regions in Poland, the Masovia region is an undisputed leader in terms of science and technology development, as well as innovation. Even though, its position on the European arena remains relatively weak. The article focuses on selected determinants of innovative process which affect the current situation of the region. Special attention has been paid to the local research and development potential, expenditure on R&D and innovation, cooperation between business entities and research and development institutions, as well as the local authorities’ actions to support innovation. Authors have used the results of research involving local officials, entrepreneurs and business environment institutions. The conducted analyses indicate that the innovation model in the Masovia is neither supply-based, i.e. the one in which the stimuli to implement new solutions are generated by academic institutions, nor demand-based, i.e. the one in which demand from business entities influence the direction of scientific research. The key factors defining low innovation level of the Masovian economy include the following: unfavourable structure of financing R&D projects resulting in a negligible share of enterprises’ capital, poor level of implementation of scientific research results in economic practice, lack of effective cooperation between the academia and business, insufficient involvement of the local authorities in creating innovative environment.

6

Warszawa – miasto kontrastów struktur demograficzno-społecznych ludności

100%

Podogrodzka M.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2012

|

issue 11

107-118

PL

Od początku lat 90-tych obserwujemy istotne zmiany w strukturach demograficzno-społecznych ludności Warszawy. Ich przebieg nie jest tożsamy, co do natężenia i kierunku w poszczególnych jej dzielnicach. Celem artykułu jest ukazanie tych różnic oraz wyodrębnienie dzielnic Warszawy, gdzie zmiany te przebiegały podobnie.

EN

Since the early 1990s. in Warsaw We have seen significant changes in the structures of de-mography and civil society. Their progress is not the same, as to the intensity and direction in each of its districts. The objective of article is a demonstration of these differences and the separation of these districts, where changes were similarly.

7

Zmiany demograficzne i ich wpływ na edukację w województwie mazowieckim

100%

Bronowska A.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2013

|

issue 12

151-155

PL

komunikat

EN

statement

8

Konflikty społeczne na Mazowszu - identyfikacja oraz próba oceny ich wpływu na rozwój lokalny

100%

Dudek-Mańkowska S., Lackowska-Mudrowicz M.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2012

|

issue 10

125-144

PL

Artykuł przedstawia wyniki badania konfliktów społecznych na Mazowszu przeprowadzonego w ramach projektu Społeczne, polityczne i ekonomiczne stymulanty i destymulanty rozwoju. Celem pracy było zewidencjonowanie i analiza konfliktów występujących na Mazowszu oraz poszukiwanie związku konfliktów z rozwojem lokalnym. Założyliśmy przy tym, w myśl współczesnych podejść koncepcyjnych, że konflikt jest zjawiskiem naturalnym, które może mieć tak negatywne, jak i pozytywne skutki. Przeprowadzone badania objęły wszystkie trzy szczeble samorządu, ale głównym polem odniesienia pozostała gmina. Okazało się, że „typowy” konflikt na Mazowszu toczy się o infrastrukturę techniczną lub społeczną i projekty miękkie, ewentualnie o kwestie związane z ochroną środowiska lub lokalizacją zakładów uciążliwych dla mieszkańców. Zwykle ma zasięg lokalny (nie wykracza poza granice gminy), a tylko niekiedy sięga wyższego szczebla administracyjnego. Najczęściej jako strony konfliktu występują mieszkańcy gmin, lokalne władze samorządowe oraz radni gminni. Co pozytywne, większość konfliktów trwa krótko (poniżej dwóch lat) i ma małe lub średnie natężenie. Szczególne nagromadzenie konfliktów intensywnych zidentyfikowano w gminach aglomeracyjnych, poddawanych silnej presji urbanistycznej. Większość zidentyfikowanych konfliktów została zakończona najczęściej poprzez zawarcie kompromisu lub zwycięstwo jednej ze stron. Rozwiązywaniu konfliktów niezmiernie rzadko towarzyszy profesjonalna pomoc w zarządzaniu sporem (mediacja, arbitraż), co, niestety, może poważnie ograniczać pozytywne ich efekty. Lokalne władze samorządowe oraz radni gminni zwykle postrzegają konflikty jako zło konieczne, upatrując w nich głównie negatywnych konsekwencji, choć czasem przyznają, że może z nich wyniknąć coś pozytywnego. Zestawienie bazy konfliktów ze statystycznymi wskaźnikami rozwoju wskazuje, że gminy najlepiej się rozwijające nie są wolne od, ostrych nawet, konfliktów. Okazuje się zatem, że powszechne pejoratywne postrzeganie konfliktów nie znajduje potwierdzenia w rzeczywistości. Sformułowanie silniejszych tez o relacji konfliktów i rozwoju wymagałoby pogłębionych badań, jednak z pewnością warto zmienić nastawienie do konfliktów, a wręcz propagować ich moderowanie.

EN

The article presents the results of a study on social conflicts in Mazowsze region, which was carried out within the project Social, political and economic stimuli and destimuli of development. The aim is twofold: first we identify and analyze occurring conflicts, than we endeavour to detect the relation between them and local development. Against the contemporary attitude towards social conflicts, we have assumed that they are natural phenomena, which may turn out to have both positive and negative effects. The research involved all three tiers, but the main field of reference is a municipal level. According to our study a “typical” conflict in Mazowsze is over technical or social infrastructure or over issues of environment protection and location of facilities burdensome for habitants. Usually it remains local (does not cross municipal boundaries), only sometimes reaches higher tiers. The groups which come into conflicts most frequently are citizens and local authorities (mayors and councilors). A positive finding was that most of the disagreements do not last long (are shorter than two years) and have low or moderate intensity. Most of the municipalities, which described more than one conflict, pointed out similar problems what indicates a sort of inclination towards certain disagreements in specific localities. We notice a difference between peripheral and metropolitan municipalities: in the first group the conflicts are mainly of low intensity, whereas in the latter one they tend to be more severe, indicating problematic character of these areas of dynamic development and strong suburbanization pressure. 65% of all 148 identified disagreements were finished at the time of the study; resolution comes most often by the means of compromise or victory of one of the sides. Only rarely the conflicts are professionally managed (by mediation or arbitration), what can severely limit their positive effects. Local elites usually see the conflicts as necessary evil, although some respondents admitted that they might also turn out beneficial. Yet, the consciousness of the importance of conflict management is in general very low. Comparing the conflict data base with the statistical indicators of development we did not find any significant relations. However, it turns out that municipalities of the highest development rates are not free from conflicts, even the severe ones. It seems then that a common negative perception of conflicts finds little support in reality. Formulation of strong hypothesis on that point would require further in-depth investigation, nevertheless it is definitely worth to change the attitude towards disagreements. Conflict avoidance is not necessarily the best tactic, on the contrary it can lead to escalation of hidden grudges and prevent wiser solutions from being invented in the course of open discussions. Local elites should rather acknowledge the role of professional conflict management and incorporate it into the every-day governance routines.

9

Wyposażenie miast i gmin Mazowsza w infrastrukturę komunalną

100%

Świątek D.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2012

|

issue 11

37-64

PL

Artykuł analizuje wyposażenie miast i wsi Mazowsza w elementy infrastruktury komunalnej. W badaniach wykorzystane zostały dostępne dane statystyczne, jak również wyniki badania kwestionariuszowego przeprowadzonego wśród przedstawicieli urzędów miejskich i gminnych. Analizie poddano następujące elementy infrastruktury: sieci wodociągowe, sieci kanalizacyjne, gospodarkę odpadami, sieci elektroenergetyczne, sieci gazowe i sieci telekomunikacyjne. Z przeprowadzonych analiz wynika, iż pomimo trwających od ponad 20 lat intensywnych procesów inwestycyjnych obszar Mazowsze w dalszym ciągu charakteryzuje się dużym zróżnicowanie jeżeli chodzi o wyposażenie w elementy infrastrukturalne. Podczas gdy część infrastruktury jak sieci wodociągowe, elektroenergetyczne charakteryzuje się wysokim poziomem rozbudowy, to inne elementy infrastruktury (m.in. sieci kanalizacyjne, gazowe) wymagają dalszych inwestycji. Ponadto zaciera się wyraźna do niedawna oś podziału w wyposażeniu infrastrukturalnym pomiędzy obszarami miejskimi i wiejskim, w dalszym ciągu jednak słabiej wyposażone w infrastrukturę są obszary peryferyjne.

EN

The paper presents the investigation of level exiting elements of communal infrastructure of towns and villages of Mazowsze region. The for analysis were used available statistical data, as well as the results of a questionnaire survey conducted among representatives of municipal and communal governments. The analysis included the following infrastructure elements: water mains, sewage systems, waste management, electric power networks, gas networks and telecommunication networks. The results show that, despite on-going for over 20 years an intense investment processes, the region can be still characterized by a large variation in terms of existence of infrastructural facilities. While some infrastructure like water supply, electricity is well develop, other infrastructure components (e.g. sewage systems, gas network) require further investment. Moreover clear until recently division between well-equipped in infrastructure urban areas and poorly equipped rural areas is blurred, but still level of provision of communal infrastructure in peripheral areas is much lower than anywhere else.

10

Przesłanki i kierunki rozwoju infrastruktury transportowej na Mazowszu

100%

Komornicki T., Rosik P.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2012

|

issue 11

11-35

PL

W artykule zawarto część wyników badań przeprowadzonych w ramach projektu „Zagospodarowanie infrastrukturalne i kapitał fizyczny oraz policentryczność rozwoju Mazowsza” (Trendy rozwojowe Mazowsza). Mazowsze charakteryzuje się najsilniejszym w kraju zróżnicowaniem przestrzennym, zarówno w zakresie rozwoju gospodarczego, jak i zagospodarowania infrastrukturalnego. Uśrednione wartości wskaźników są najczęściej wypadkową sytuacji w regionie stolicy oraz na terenach peryferyjnych. Z tego względu badanie infrastruktury transportowej przeprowadzono w artykule w sposób kompleksowy. Wybrane zagadnienia zaprezentowane zostały w pełnym ujęciu dynamicznym. Dodatkowo wykonana została analiza wąskich gardeł systemu drogowego. Zaprezentowano także opinie na temat rozwoju infrastruktury, zawarte w wywiadach z władzami samorządowymi szczebla powiatowego. W części poświęconej dostępności przestrzennej do infrastruktury liniowej (jak sieć kolejowa) oraz punktowej (sieci punktów) wykorzystana została, przede wszystkim, analiza dostępności czasowej (izochronowej). Obliczone zostały skumulowane wielkości zaludnienia w izochronach dla poszczególnych typów infrastruktury. W województwie mazowieckim dostrzec można symptomy polaryzacji potrzeb inwestycyjnych w transporcie. Z jednej strony są one skoncentrowane w obrębie OMW (szczególnie trasy wlotowe, poprawiające dostępność do stolicy), z drugiej – na terenach najbardziej peryferyjnych, w tym szczególnie na północnych i wschodnich krańcach regionu.

EN

The article includes some of the results of studies conducted within the project “Infrastructural management and physical capital and the polycentricity development of Mazovia” (Development Trends of Mazovia Region). The Mazovia region is characterised by the strongest spatial differentiation in Poland in terms of both economic and infrastructural development. The mean values of the indexes of are usually the resultant of the situation in the capital region and peripheral areas. For this reason, the study of transportation infrastructure was conducted within this article in a comprehensive manner. Selected issues were presented in a complete and dynamic approach. In addition, an analysis of the bottlenecks within the traffic system was carried out. Opinions concerning the infrastructure development included in the interviews with local authorities at the district level were also presented. In the section devoted to spatial availability, the analysis of isochronous (time) accessibility was primarily used in relation to linear infrastructure (such as railway network) as well as point wise (grid of points). The cumulative population sizes in isochrones were calculated for each type of infrastructure. In the Mazovian voivodeship symptoms of polarisation can be observed in transport investment needs. On one hand, they are concentrated within the Warsaw Metropolitan Area (especially the inlet routes improving the access to the capital city), on the other in the most peripheral areas, especially on the northern and eastern outskirts of the region.

11

Analiza przestrzenna różnych aspektów społeczeństwa informacyjnego na terenie województwa mazowieckiego

100%

Siłka P.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2014

|

issue 14

11-38

PL

W artykule zawarto analizę rozwoju społeczeństwa informacyjnego za pomocą dwóch miar. Po pierwsze, sumaryczny wskaźnik rozwoju społeczeństwa informacyjnego, który został stworzony dla powiatów Mazowsza. Po drugie – wykluczenie cyfrowe, które zostało przeanalizowane zarówno w układzie gmin, jak i powiatów województwa mazowieckiego. W sumarycznym wskaźniku wykorzystano 6 zmiennych, pogrupowanych w 3 elementy: technologiczny, ekonomiczny, społeczno-kulturowy. Cząstkowe wskaźniki zostały wyliczone za pomocą metody odległości od wzorca, zaś sumaryczny wskaźnik – za pomocą metody Perkala, z zastosowaniem określonych wag. Wyniki analizy potwierdzają podstawowy podział województwa w wielu innych społeczno-ekonomicznych dziedzinach. Najbardziej rozwinięte powiaty w tym zakresie – to jednostki skupione wokół miasta Warszawy wraz z miastami na prawach powiatu. Wśród powiatów okalających stolicę słabiej wypadają jednostki z północno-wschodniej strony, czyli powiaty wołomiński i miński. Spośród miasta na prawach powiatu największą wartość wskaźnik przyjmuje dla Siedlec, a następnie, w kolejności malejącej, dla Ostrołęki, Radomia i Płocka. Spośród pozostałych jednostek na szczególną uwagę zasługują powiaty nowodworski i grodziski, które wskazują na społeczeństwo rozwinięte informacyjne na poziomie podobnym do powiatów bezpośrednio leżących przy Warszawie. Także sumaryczny wskaźnik prezentuje wysokie wartości dla powiatów gostynińskiego i ciechanowskiego.

EN

The article includes an analysis of the development of the information society based on the two measures. First, the synthetic indicator of the information society which was created for the counties of Mazovia. Second, the digital divide which has been analyzed both in the municipalities and counties of Mazowieckie voivodeship. Synthetic indicator used 6 variables grouped into three components: technological, economic, socio-cultural. Partial indicators were calculated using the distance from the model method, and the synthetic indicator was created based on Perkal method with use of certain weights. The results of the analysis confirm that the basic division of the region in a number of other socio-economic areas. The most developed districts are in the areas concentrated around the Warsaw and cities with county rights. Among the districts surrounding the capital the lowest values has north-east areas which are wołomiński and miński districts. Among the cities with county rights the highest values has Siedlce and then in descending order: Ostrołeka, Radom and Płock. Among other areas grodziski, nowodworski counties deserve for special attention because information society indicator for them has the same level like counties surrounding the Warsaw. A summary indicator shows high values also for ciechanowski and gostyniński counties.

12

Nieruchomości budynkowe i lokalowe w kontekście sytuacji mieszkaniowej w województwie mazowieckim

100%

Rosik P.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2013

|

issue 12

61-78

PL

W artykule zawarto część wyników badań z drugiego rozdziału raportu modułowego „Kapitał fizyczny”. Raport modułowy został zrealizowany w ramach projektu „Zagospodarowanie infrastrukturalne i kapitał fizyczny oraz policentryczność rozwoju Mazowsza” (Trendy rozwojowe Mazowsza). W jednym z rozdziałów modułu, pt. „Kapitał fizyczny – majątek nieprodukcyjny”, znalazł się opis nieruchomości budynkowych i lokalowych w kontekście sytuacji mieszkaniowej Mazowsza. W artykule główny nacisk położono na określenie wartości zasobów mieszkaniowych województwa. Szacunek ogólnej wartości zasobów mieszkaniowych na Mazowszu wskazuje, iż ponad połowa majątku zawartego w mieszkaniach znajduje się w granicach Warszawy, około jedna czwarta na terenie Obszaru Metropolitalnego i tylko mniej niż jedna czwarta na pozostałym obszarze województwa. Ponadto zaobserwowano, że liczba budynków mieszkalnych wzrasta w największym tempie na obszarach podmiejskich. W przyszłości duży ruch budowlany będzie widoczny również wzdłuż ciągów komunikacyjnych. Wraz z polepszającą się infrastrukturą transportową i wydłużającym się promieniem oddziaływania miasta Warszawy, szczególnie w kierunku południowo-zachodnim, po oddaniu do użytku autostrady A2, należy spodziewać się większego ruchu budowlanego na tym obszarze, co będzie skutkować wzrostem cen nieruchomości, w tym wzrostem cen substancji mieszkaniowej.

EN

In the article, some results from the second chapter of the report module "Physical capital" have been presented. The report module was implemented within the project "Development of infrastructure and physical capital and the development of Mazovia polycentrism" (Trends in Development of Mazovia). In one chapter of the module, entitled "Physical capital – non-productive assets", there was a descrip-tion of the real estate building and housing in the context of the housing situation in Mazovia region. In this paper, the main emphasis has been put to identify the value of the housing region. An estimate of the total value of the housing stock in the Mazovia region indicates that more than half of the assets contained in the flats is within Warsaw, about one quarter in the Metropolitan Area, and only less than a quarter of the rest of the province. Moreover, it was observed that the number of residential buildings comes to the greatest rate in suburban areas. In the future, high-traffic building will also be visible along the roads. With the improved transport infrastructure and the impact of lengthening the radius of the city of Warsaw, especially in the south-west, upon completion of A2 motorway there is expected a boom in the area of construction, which will result in an increase of property prices, including rising prices of housing

13

Korytarze transportowe Rail Baltica i Baltic-Adriatic w polityce UE, Polski i regionów

84%

Hackiewicz M.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2013

|

issue 12

137-148

PL

Szybki rozwój transportu towarowego oraz zmieniające się uwarunkowania gospodarcze, polityczne i środowiskowe przyniosły w ostatnich latach szereg istotnych zmian w polityce transportowej Unii Eu-ropejskiej. Dotyczą one między innymi takich zagadnień jak poprawa efektywności energetycznej pojazdów, wdrażanie inteligentnych systemów sterowania ruchem czy optymalizacja łańcuchów logi-stycznych. W realizacji tych celów i budowaniu spójności Europy coraz większą rolę zyskują korytarze transportowe. Niniejszy artykuł systematyzuje historię tworzenia korytarzy skupiając się na biegnących przez Polskę i województwo mazowieckie trasach Rail Baltica i Baltic – Adriatic. Analizując aspekty gospodarcze, polityczne i społeczne artykuł wskazuje szanse i zagrożenia dla prawidłowego rozwoju korytarzy oraz ich możliwy wpływ na wzrost konkurencyjności regionów. Istotną część rozważań sta-nowi także charakterystyka roli poszczególnych aktorów w kreowaniu polityki transportowej w koryta-rzach oraz próba oceny obowiązujących i nowowprowadzanych rozwiązań i inicjatyw.

EN

Fast development of goods transport and changes in economic, political and environmental conditions have resulted in a number of significant modifications of transportation policy in the European Union during recent years. They concern, among others, issues such as im-provement in energy efficiency of vehicles, implementation of intelligent traffic control sys-tems or optimization of logistic chains. Nowadays, transport corridors play more significant role in accomplishment of these goals and building up the European cohesion. The present article systematizes stories of construction of corridors, with emphasis on two of them that cross Poland and Mazowieckie Voivodship – Rail Baltica and Baltic–Adriatic. Ana-lyzing economic, political and social aspects, the article presents chances and threats of cor-rect development of corridors and their possible impact on increase of regional competitive-ness. The essential part of the consideration is also constituted by characteristics of particular players and their roles in creation of transportation policy and tentative evaluation of binding or being actually implemented solutions and initiatives.

14

Najlepsze praktyki w Europie dla Mazowsza

84%

Laszuk A.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2012

|

issue 10

159-164

PL

Artykuł porusza kwestie polaryzacji rozwoju społeczno-gospodarczego regionów Brandenburgi, Île-de-France i Hagi. Wśród zdiagnozowanych na ich obszarach problemów znalazły się m.in.: szybko rosnąca liczba ludności obszarów metropolitalnych, deficyt mieszkań, presja urbanistyczna na tereny zielone, zagrożenie powodziowe, a także dysproporcje w wysokości dochodów ich mieszkańców. Do zaproponowanych przez regiony rozwiązań tych problemów należą: wyznaczanie sektorowych obszarów specjalizacji oraz kluczowych obszarów wzrostu, podpisywane na różnych szczeblach władzy umowy, fundusz solidarnościowy, ujednolicona taryfa biletowa na komunikację zbiorową, czynny udział władz regionu w rynku nieruchomości, powołanie rady zajmującej się kwestią ochrony przeciwpowodziowej, a w końcu skupienie budownictwa w okolicy szlaków systemu transportu publicznego. Wyzwania zaprezentowanych regionów znajdują swoje odzwierciedlenie w problemach Mazowsza. Województwo to charakteryzuje się m.in. dużymi dysproporcjami w poziomie PKB per capita, liczbie ludności oraz dostępie do infrastruktury transportowej. Na bazie dobrych praktyk implementowanych przez regiony Brandenburgi, Île-de-France i Hagi zaproponowano więc pewne rozwiązania warte zastosowania w kontekście trwającej właśnie aktualizacji dwóch najważniejszych dokumentów strategicznych Mazowsza.

EN

The article discusses the issue of socio-economic polarization in the Brandenburg, Île-de-France and Hague regions. The problems observed in these areas include: rapidly growing metropolitan area populations, housing deficits, urban pressure on green areas, flood risk and income disparities among inhabitants. Among the solutions to these problems proposed by the regions are determining the sectors in which specialization is to take place and identifying core regional growth areas, signing agreements, creating a solidarity fund, implementing an integrated public transport ticket system for the entire region, active participation on the part of the authorities in the real estate market, establishing water boards dealing with flood protection and finally constructing new apartments and office buildings in neighbourhoods easily accessible by public transport. The challenges faced by the regions discussed in the article are reflected in the problems of Mazovia. The region is characterized by large disparities in level of GDP per capita, the number of inhabitants and access to transport infrastructure. On the basis of best practices implemented by the Brandenburg, Île-de-France and Hague regions, some solutions for Mazovia are proposed. They should come in useful especially in the context of the current process of updating two key strategic regional documents.

15

Problemy planowania struktur przyrodniczych Obszaru Metropolitalnego Warszawy związane z żywiołową urbanizacją przestrzeni

84%

Degórska B.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2012

|

issue 10

89-106

PL

niniejszym artykule, oprócz identyfikacji terenów objętych intensywną urbanizacją przestrzeni, starano się wskazać problemy, korzyści i zagrożenia związane z kształtowaniem ważnych dla OMW struktur przyrodniczych, a głównie sieci ekologicznej Obszaru Metropolitalnego Warszawy, generowane przez rozwój żywiołowej urbanizacji. Na terenie OMW główne zagrożenie dla przestrzeni przyrodniczej stanowi żywiołowa urbanizacja. Od 2005 roku szczególną intensywnością rozwoju terenów zurbanizowanych wyróżnia się północna część OMW, podczas gdy w latach 2000-2004 były to głównie tereny położone na południe od Warszawy. Nawet wysokie ceny atrakcyjnie położonych gruntów, a niejednokrotnie także ograniczenia wynikające z ochrony przyrody, nie hamują presji budownictwa. Ukierunkowanie rozwoju zabudowy z żywiołowego na uporządkowany, uwzględniający wymogi optymalnego planowania struktur przyrodniczych i krajobrazu, jest zatem jednym z najpilniejszych wyzwań stojących przed planowaniem przestrzennym i zarządzaniem przestrzenią. W tym aspekcie, zrównoważone planowanie przestrzenne OMW nie będzie możliwe bez wyznaczenia układów (struktur) przyrodniczych, które należy chronić przed dalszą zabudową jako subregionalną sieć ekologiczną, złożoną z biocentrów i korytarzy ekologicznych, łącznie z Zielonym Pierścieniem Warszawy. Ważna jest także ochrona terenów mających duże znaczenie dla jakości życia, zwłaszcza dla wentylacji zurbanizowanego rdzenia OMW i dla celów rekreacyjnych oraz z uwagi na walory widokowe. Takie podejście wyznacza Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju do roku 2030. Dla właściwego kształtowania struktury terenów przyrodniczych OMW wskazano kilka priorytetowych kierunków działań: • zintegrowane planowanie układów przyrodniczych Mazowsza, OMW i Warszawy, • zachowanie spójności przestrzeni przyrodniczej OMW poprzez właściwe kształtowanie i ochronę sieci ekologicznej Warszawy, OMW i Mazowsza, • wyznaczenie spójnego układu korytarzy ekologicznych, wyłączonych spod dalszej zabudowy, zapewniających powiązania pomiędzy biocentrami, w tym zwłaszcza obszarami Natura 2000, • utworzenie Zielonego Pierścienia Warszawy, jako obszaru przestrzeni chronionej przed zabudową, a jednocześnie struktury określającej granice rozwoju silnie zurbanizowanego rdzenia OMW (miasta zwartego) i dopuszczalne granice rozwoju nowej zabudowy wewnątrz strefy kształtowania zielonego pierścienia, • urealnienie ochrony przyrody na terenach chronionych, podwyższenie statusu ochrony najcenniejszych obszarów chronionego krajobrazu oraz weryfikacja istniejących rezerwatów przyrody i obszarów chronionego krajobrazu, na których walory przyrodnicze lub przedmiot ochrony zostały zdegradowane, w celu ustalenia nowych funkcji mieszczących się w kategoriach zielonej infrastruktury, • urealnienie ochrony systemu wentylacji miasta i obszarów regeneracji powietrza, • zwiększenie ogólnodostępnych, uporządkowanych i właściwie zagospodarowanych terenów rekreacyjnych, • zintegrowana ochrona wartości krajobrazu przyrodniczego i kulturowo-przyrodniczego. Istniejący stan zagospodarowania przestrzennego OMW stwarza możliwość wyznaczenia sieci ekologicznej OMW, w tym także Zielonego Pierścienia Warszawy, otaczającego zurbanizowany rdzeń obszaru metropolitalnego, oraz wytworzenia optymalnej, zbliżonej do pierścieniowo-klinowej struktury terenów zieleni, z pasmami wnikającymi do wnętrza Warszawy. Niemniej jednak analiza studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, położonych w projektowanej strefie kształtowania zielonego pierścienia wskazuje, że planowany olbrzymi przyrost terenów zurbanizowanych będzie ograniczał możliwości optymalnego zaplanowania struktury przestrzennej Zielonego Pierścienia Warszawy.

EN

This article in addition to identifying areas of intense space urbanization, tends to indicate problems, advantages and risks connected to the green structures planning important for WMA and mainly for ecological network of WMA, triggered by urban sprawl. Within the WMA the major threat posed to the nature is constituted by the urban sprawl. Since 2005, the northern part of WMA has been characterized by the intensified urban sprawl, while in 2000-2004 such phenomenon characterized mainly the areas located south of Warsaw. Despite the high prices of attractive land, and sometimes the restrictions resulting from nature protection does not curb the building pressure. Redirection of the urban sprawl into the ordered pattern, which will comply with the requirements for optimal shape of green structures and landscape, is therefore one of the most urgent challenges to be met by the spatial planning and management of space. In this respect, sustainable spatial planning of WMA will be impossible without determining green systems (structures) that require protection against further building development as a sub-regional ecological network consisting of biocenters and ecological corridors, including the Warsaw Green Belt. It is also important to protect sites that are of significant importance for the quality of life, especially for the ventilation of the urbanized core of WMA and for recreational purposes as well as for the scenery. This approach is set forth in the National Spatial Development Concept till 2030. In order to properly develop the green structures within WMA several priority directions of action were identified: • integrated planning of green systems of Mazovia, Warsaw and WMA, • maintenance of the WMA green space cohesion through the proper development and protection of the ecological network of Warsaw, Mazovia and WMA, • establishment of a coherent system of ecological corridors excluded from further building development, which will ensure links between biocentres, including especially the areas of Natura 2000 • creation of Warsaw Green Belt, as an area protected from building development, and as a structure defining the development boundaries of the highly urbanized WMA core (compact city) and the permissible limits of the new buildings development within the green belt zone, • amendment to the nature conservation within the protected areas, increase in the protection status of the most valuable protected areas and verification of existing nature reserves and protected landscape areas, where natural beauty or the object of protection has been degraded to determine new functions that are in accordance with categories of green infrastructure, • amendment to the protection of the city ventilation system as well as of the air regeneration areas, • increase in public, structured and well-developed recreational areas, • integrated conservation of the natural landscape and the cultural-natural heritage. Recent status of the WMA spatial planning makes it possible to determine the ecological network of WMA, including the Warsaw Green Belt surrounding the urbanized core of the metropolitan area, and to create optimal structures of green areas similar to the ring-wedge structures, with green bands reaching into Warsaw. Nonetheless, the analysis of the studies of conditions and directions of spatial planning concerning the communes located in the proposed area of green belt, indicates that the proposed enormous increase in the urban area will limit the possibilities for optimal planning of the Warsaw Green Belt spatial structure.

16

Reputacja wewnętrzna osiedla Mirków w Konstancinie-Jeziornie w kontekście planowanej rewitalizacji – raport z badań ankietowych

84%

Mantey D.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2014

|

issue 14

55-76

PL

Niniejszy artykuł porusza kwestię problemów społecznych zdegradowanego osiedla robotniczego w podwar-szawskim Konstancinie-Jeziornie w kontekście planów jego rewitalizacji. Autorka skupia się na złej wewnętrz-nej reputacji osiedla, na którą znaczący wpływ ma m.in. duża koncentracja lokali komunalnych i socjalnych. Postawa wycofania, braku zaangażowania w działania na rzecz dobra wspólnego, a także większy indyferentyzm terytorialny wśród osób wykluczonych społecznie pogłębia degradację moralną mieszkańców i stawia przed władzami miasta konieczność podjęcia działań naprawczych. Analiza elementów składających się na złą reputację wewnętrzną Mirkowa oraz stosunków społecznych tam panujących prowadzi do refleksji nad możliwymi strategiami przeciwdziałania negatywnym konsekwencjom degradacji osiedla.

EN

This paper addresses the issue of social problems of Mirków – the degraded housing estate of Konstancin Jeziorna (the city localized in the suburban zone of Warsaw) in the context of plans for its revitalization. The author draws attention to the consequences of the bad inside reputation of the estate, which is highly influenced by a large concentration of social housing units. The attitude of withdrawal, lack of engagement in activities for the common good, as well as greater territorial indifference among people in any way socially excluded deepens moral degradation . At the end of the article a bad inside reputation of Mirków becomes a starting point for the discussion on possible strategies against its negative consequences.

17

Przedsiębiorstwa Mazowsza mające siedzibę poza Warszawą a poziom koncentracji gospodarki regionu

84%

Rosik P.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2012

|

issue 11

65-86

PL

W artykule zawarto część wyników badań z drugiego rozdziału raportu modułowego „Kapitał fizyczny”. Raport modułowy został zrealizowany w ramach projektu „Zagospodarowanie infrastrukturalne i kapitał fizyczny oraz policentryczność rozwoju Mazowsza” (Trendy Roz-wojowe Mazowsza). W jednym z rozdziałów modułu, pt. „Kapitał fizyczny – majątek pro-dukcyjny”, znalazł się szeroki opis przedsiębiorstw Mazowsza, mających siedzibę poza War-szawą. W niniejszym artykule scharakteryzowano środki trwałe w przedsiębiorstwach Ma-zowsza, inwestycje oraz przychody ze sprzedaży w szerszym kontekście kształtowania się wyżej wymienionych zmiennych w całym województwie. Rozmieszczenie największych przedsiębiorstw na Mazowszu to przede wszystkim absolutna dominacja Warszawy. Województwo mazowieckie charakteryzuje się najwyższym w kraju wskaźnikiem monocentryczności siedzib przedsiębiorstw. Duże obszary województwa są w zasadzie pozbawione siedzib dużych przedsiębiorstw. Szczególnie negatywnie zaznacza się tu obszar położony w trójkącie między Ciechanowem, Ostrołęką i Siedlcami oraz zachodnia część podregionu radomskiego. Rozmieszczenie dużych przedsiębiorstw odpowiada rozkładowi średnich wynagrodzeń we-dług powiatów. Wynagrodzenia są najniższe na obszarach, gdzie dominują małe i średnie spółki, a wyższe tam, gdzie istnieją duże przedsiębiorstwa

EN

In the article, some results from the second chapter of the report module "Physical capital" have been presented. The report module was implemented within the project "Development of infrastructure and physical capital and the development of Mazovia polycentrism" (Trends in Development of Mazovia). In one chapter of the module, entitled "Physical capital - produc-tion assets", there was a wide description of Mazovia companies based outside of Warsaw. In this article, the fixed assets in enterprises of Mazovia, investment and sales in the broader context of the formation of the above-mentioned variables in the whole province have been characterised. Distribution of the largest companies in the Mazovia region is primarily the absolute domination of Warsaw. The Masovian region has the highest rate in the country of business premises monocentrism. Large areas of the province have in fact no offices of large enterprises. It is marked particularly negatively in the triangle area located between Ciechanów, Ostrołęka and Siedlce and in the western part of Radom sub-region. Distribution of large companies corresponds to distribution of average earnings by counties. Wages are lowest in areas dominated by small and medium-sized enterprises, and higher where there are large companies.

18

Pozaekonomiczne czynniki konkurencyjności Mazowsza

84%

Łukomska J., Szmigiel-Rawska K.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2012

|

issue 10

107-124

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badania na temat wpływu pozaekonomicznych czynników rozwoju Mazowsza na konkurencyjność regionu. Rola tych czynników poddawana jest analizie w kontekście identyfikacji przewag konkurencyjnych od strony inwestora oraz od strony władz lokalnych. Opis wyników przeprowadzonych badań koncentruje się wokół „miękkich” czynników lokalizacyjnych, takich jak: „stołeczność” regionu, jakość środowiska przyrodniczego, kapitał społeczny i kapitał ludzki, symbole kultury i historii, postawa władz lokalnych. „Stołeczność” jest najważniejszym czynnikiem pozaekonomicznym, wpływającym dotychczas na konkurencyjność regionu, dlatego przyszły rozwój społeczno-gospodarczy Warszawy jest ważnym trendem rozwojowym całego regionu. Pozytywne aspekty, związane z lokalizacją stolicy w regionie, podkreślają zarówno przedsiębiorcy, jak i samorządy. W opinii władz lokalnych Mazowsza atrakcyjność przyrodnicza oraz postawa władz samorządowych to kluczowe pozaekonomiczne czynniki rozwojowe. Niestety, czynniki te są bardzo słabo wartościowane przez przedsiębiorców z regionu. Województwo mazowieckie nie dysponuje aktualnie rozpoznawalnymi symbolami, opartymi o zasoby kulturowe i historyczne, które są wykorzystywane dla podnoszenia konkurencyjności. Przedsiębiorcy z regionu zwykle nie umieszczają wśród ważnych czynników rozwojowych tych związanych z kapitałem społecznym, wyjątek stanowi tu tylko wyraźnie doceniana przez nich otwarta postawa mieszkańców. Przyszłość Mazowsza w dużym stopniu zależna będzie od sposobu i zakresu prowadzenia polityki regionalnej. Szczególnego znaczenia nabiera w tym kontekście dostępność usług kultury i rozrywki, jakość środowiska przyrodniczego, budowa wizerunku regionu oraz podnoszenie jakości edukacji, które okazały się najbardziej istotnymi w toku prezentowanego badania, a jednocześnie odpowiadają międzynarodowym trendom rozwoju. Artykuł wskazuje też wyniki badań, odnoszące się do znaczenia kapitału społecznego dla firm innowacyjnych, które stanowią potwierdzenie tez wynikających z rozważań teoretycznych, prowadzonych przez znanych badaczy europejskich.

EN

The article presents results of the research undertaken as a part of a broader project on competitiveness of Mazovia region. The article focuses on examining the influence of non-economic development factors on the regional competitiveness. The role of these factors is analyzed in the context of identification of competitive advantages. The analysis includes two major perspectives: from the investor’s side and from local government’s side. Presentation of the research results concentrates on the following locational “soft” factors: capital status of the region, environmental quality, social capital and human capital, local government’s attitude, historical and cultural symbols. Capital status of the region has been the most important non-economic factor affecting competition of the Mazovia region so far. As a consequence, future socio-economic development of Warsaw seems to be very important among development trends of the Mazovia region. Both Mazovian companies and local governments indicate the positive aspects connecting with location of capital of Poland in the region. Local governments claims that the most important non-economic development factors are the quality of environment and the attitude of local government. Unfortunately these factors are almost not significant for firms from the region. Mazovia does not have actually historical or cultural symbols which are broadly recognizable and aimed at improving regional competitiveness. Businessmen from the region usually are not indicate social capital among the most important development factors. Pointing to positive and open local community’ attitude as important factor, however, is an exception. The future of Mazovia region will depend on the way and dimension of regional politics. In this context the most influential factors seems to be: accessibility to cultural and entertainment services, environmental quality, building clear image of the region and raising the quality of education. According to the results of conducted research these are key-factors for the development of Mazovia region. What is more these factors are corresponding to international development trends. The article indicates also the research findings related to the social capital importance for innovative firms. These findings constitute the affirmation of arguments raised by European famous researchers.

Refine search results

Policentryczność rozwoju Mazowsza

Klastry w polityce rozwoju województwa mazowieckiego

Tendencje rozwoju mazowieckiego rolnictwa

Jak powstają obserwatoria terytorialne w Polsce?

Determinanty innowacyjności na Mazowszu

Warszawa – miasto kontrastów struktur demograficzno-społecznych ludności

Zmiany demograficzne i ich wpływ na edukację w województwie mazowieckim

Konflikty społeczne na Mazowszu - identyfikacja oraz próba oceny ich wpływu na rozwój lokalny

Wyposażenie miast i gmin Mazowsza w infrastrukturę komunalną

Przesłanki i kierunki rozwoju infrastruktury transportowej na Mazowszu

Analiza przestrzenna różnych aspektów społeczeństwa informacyjnego na terenie województwa mazowieckiego

Nieruchomości budynkowe i lokalowe w kontekście sytuacji mieszkaniowej w województwie mazowieckim

Korytarze transportowe Rail Baltica i Baltic-Adriatic w polityce UE, Polski i regionów

Najlepsze praktyki w Europie dla Mazowsza

Problemy planowania struktur przyrodniczych Obszaru Metropolitalnego Warszawy związane z żywiołową urbanizacją przestrzeni

Reputacja wewnętrzna osiedla Mirków w Konstancinie-Jeziornie w kontekście planowanej rewitalizacji – raport z badań ankietowych

Przedsiębiorstwa Mazowsza mające siedzibę poza Warszawą a poziom koncentracji gospodarki regionu

Pozaekonomiczne czynniki konkurencyjności Mazowsza