Search results

1

A Rich Bankrupt Region – Mechanism of Levelling out Income of Self-governing Territorial Units as a Barrier to Development of Mazowieckie Voivodship

100%

Kacperski K.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2015

|

issue 17

145-150

EN

The Polish law on local governments income enacted in 2013 was considered by many as dysfunctional from the very beginning. The Constitutional Court has seemed judgments several times documenting its discrepancy with the Polish Constitution. The provisions of this law has led to the edge of bankruptcy the Polish richest region – Mazowieckie Voivodship. Today, after the last judgment of the Constitutional Court completion of the work on the amendment of the Act Is expected. This article explains some of the reasons that brought the need to change the law from 2013.

PL

Ustawa o dochodach samorządu terytorialnego z roku 2013 od samego początku uważana była za przykład źle skonstruowanej i dysfunkcyjnej ustawy. Kilkakrotnie Trybunał Konstytucyjny Rzeczpospolitej Polskiej wydawał wyroki wykazujące jej niegodność z ustawą zasadniczą – Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Zapisy tej ustawy doprowadziły na skraj bankructwa najbogatsze województwo Polski – województwo mazowieckie. Obecnie po ostatnim wyroku Trybunału Konstytucyjnego wszyscy oczekują zakończenie prac nad nowelizacją tej ustawy. W artykule starano się przybliżyć i wyjaśnić niektóre powody, które wpłynęły na potrzebę zmiany tej ustawy.

2

List do uczestników konferencji

100%

Kozłowski J.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 8

139

PL

List do uczestników konferencji

EN

Letter to the conference’s participants

3

Fotoreportaż z konferencji

100%

pracownicy

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 8

145-156

PL

Fotoreportaż z konferencji

EN

Photo report from then conference

4

Regionalne obserwatoria terytorialne jako instrument monitorowania rozwoju regionów : warsztaty w Białobrzegach, 20-21 maja 2011 roku

100%

Grochowski M.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 7

241-246

PL

sprawozdanie z konferencji

XX

Conference report

5

Zróżnicowanie w rozwoju regionalnym (dylematy i argumenty)

100%

Opolski K., Dwórznik M.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2012

|

issue 9

11-26

PL

W artykule przedstawiona została problematyka związana ze zróżnicowaniem regionalnym. W pierwszej części artykułu zaprezentowano teoretyczny kontekst zróżnicowania regionalnego. Jednym z najpopularniejszych podejść, tłumaczących przyczyny zróżnicowania regionalnego pod kątem rozwoju gospodarczego, jest nowa geografia ekonomiczna, która zróżnicowanie w rozwoju regionalnym próbuje wytłumaczyć na podstawie teorii stworzonej na użytek wyjaśnienia międzynarodowych stosunków ekonomicznych. Na podstawie rozważań teoretycznych podjęta jest analiza empiryczna zróżnicowania rozwoju. W tym kontekście analiza województwa mazowieckiego zyskuje szczególny aspekt, jako województwa cechującego się dużą rozpiętością z punktu widzenia rozwoju gospodarczego. W województwie mazowieckim jest jeden bardzo silny region – m.st. Warszawa i słabsze pozostałe. PKB w przeliczeniu na 1 mieszkańca w roku 2008 w m.st. Warszawie (kształtujące się na poziomie ok. 99 tys. zł) było o ponad półtora raza większe od drugiego regionu pod względem PKB per capita (subregionu warszawskiego zachodniego). W artykule jest także przytoczony przykład Dolnej Saksonii jako regionu, który umie wykorzystać swój potencjał, dzięki czemu jest w stanie prowadzić skuteczną politykę zrównoważonego rozwoju. Podsumowując rozważania teoretyczne oraz empiryczne, należy stwierdzić, że zróżnicowanie w poziomie rozwoju regionów jest czymś „naturalnym”. Zróżnicowanie w rozwoju regionalnym prowadzi do wyłaniania się dużych ośrodków (centrów) wzrostu oraz pozostałych, biedniejszych terenów (na których nie następuje dynamiczny wzrost gospodarczy). W artykule zostały także przedstawione wnioski dla województwa mazowieckiego, jakie wynikają z perspektywy analizy statystycznej Mazowsza, analizy literatury przedmiotu oraz przykładu Dolnej Saksonii. Można nawet stwierdzić, że zróżnicowanie regionalne, dobrze wykorzystane i oparte na atrakcyjnych czynnikach rynku, mających charakter trwałej przewagi konkurencyjnej, może stać się elementem niwelującym z czasem wyraźne dysproporcje rozwojowe.

EN

The article presented issues related to with regional variations. In the first part of the article presented a theoretical context for regional diversity. One of the most popular approaches to explain the causes of regional disparities in terms of economic development is spatial economy that differences in the attempts to explain regional development based on theories developed to explain the purpose of international economics. Based on theoretical considerations, empirical analysis undertaken is the development of diversity. In this context, the analysis becomes Mazowieckie particular aspect, as a region characterized by wide variation in terms of economic development. The Mazowieckie voivodship is a very strong region - the Capital City Warsaw and other weaker. GDP per capita in 2008 in the City Warsaw (emerging at around 99 thousand. PLN) was more than one and half times larger than the second region in terms of GDP per capita (subregion west of Warsaw.) The article is also cited example of Lower Saxony, a region that knows how to exploit its potential, making it unable to pursue effective policies for sustainable development. To sum up the theoretical and empirical considerations should be noted that differences in the level of development of regions is something “natural.” The variation in regional development leads to the emergence of large centers, growth, and other, poorer areas (where there is no dynamic economic growth). The article also presented proposals for the Mazowieckie Province, which stem from the perspective of the statistical analysis of the voivodeship, analysis of the literature and an example of Lower Saxony. You could even say that the regional diversity, well-used and attractive based on market factors having the nature of sustainable competitive advantage can become a part of leveling the time marked disparities.

6

Development Strategy of the Mazowieckie Voivodship until 2030 – development priorities

75%

Kozubek E.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2015

|

issue 17

97-102

EN

This paper presents the vision and goals put forward in The Development Strategy of the Mazowieckie Voivodship 2030. Mazovia as on Innovative Region, which was adopted on 28 October 2013. The document contains a complete and consistent vision of the region’s development, taking into account the goals outlined in a number of European and Polish strategic documents. The regional development policy, as set out in the Strategy, focuses primarily on those areas of strategic intervention that will influence the competitiveness of the Mazovian Region. This document is a strategy aiming to increase, rather than merely redistribute, the resources that are to be used to develop the region. The priorities and goals are grouped into six thematic areas: Industry and Production, Economy, Space and Transport, Society, Environment and Energy, and Culture and Heritage. The Strategy also takes into account the territorial aspect: different tasks have been apportioned to the Warsaw Metropolitan Area (WMA), to urban areas, and to rural areas. To achieve the identified development goals, the document specifies a number of rules relating to the development policy. However, the voivodship’s weakening financial position could prove the most serious threat to the achievement of these goals.

PL

W artykule omówiono wizję i cele sformułowane w Strategii rozwoju województwa mazowieckiego do 2030 roku, uchwalonej 28 października 2013 r. Stanowi ona spójną i kompleksową koncepcję rozwoju Mazowsza, która uwzględnia cele europejskich i krajowych dokumentów strategicznych, w tym Europy 2020 – Strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, Krajowej strategii rozwoju regionalnego 2010-2020: regiony, miasta, obszary wiejskie i Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju do 2030. Polityka rozwoju regionu, wyrażona w strategii, koncentruje się przede wszystkim na działaniach zorientowanych na strategiczne dziedziny decydujące o konkurencyjności województwa mazowieckiego. Jest to strategia pomnażania środków na rozwój regionu, a nie tylko ich redystrybucji. Priorytety i cele określono w sześciu obszarach tematycznych – przemysł i produkcja, gospodarka, przestrzeń i transport, społeczeństwo, środowisko i energetyka oraz kultura dziedzictwo. Uwzględniono przy tym wymiar terytorialny, przypisując odrębne działania dla Warszawy z jej obszarem metropolitalnym, miast i obszarów wiejskich. W dokumencie określono również zasady realizacji polityki rozwoju w celu osiągnięcia założonych celów. Głównym zagrożeniem dla realizacji celów strategii mogą okazać się malejące możliwości finansowe województwa.

7

Dziedzictwo kultury olęderskiej na Mazowszu

75%

Szałygin J.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 7

125-137

PL

Kolonizacja holenderska zalewowych terenów nadrzecznych, zwana potocznie olęderską, pojawiła się na terenach polskich na początku XVI wieku. Napływ osadników spowodowany był z jednej strony prześladowaniami religijnymi i licznymi pogromami na tle religijnym członków sekt Nowochrzczeńców i Mennonitów, powstałych w dobie reformacji religijnej, z drugiej strony względami praktycznymi: koloniści reprezentowali wysoki poziom gospodarki i kultury osadniczej, przez co byli osadnikami wysoce pożądanymi. Dzięki wielowiekowemu doświadczeniu w walce z zalewem wody wyniesionemu z ojczyzny, potrafili oni drogą zakładania całego systemu rowów, tam i grobli, nawet całkiem nieużyteczne połacie, z pozoru nie nadające się do prowadzenia działalności gospodarczej, doprowadzić do stanu kwitnącej kultury. Gospodarka ich cechowała się znacznie większą wydajnością, nowoczesnością, lepszą organizacją pracy, niż gospodarka chłopów pańszczyźnianych. Mieli wiele zalet: potrafili gospodarować na terenach okresowo zalewanych przez rzeki, płacili właścicielom gruntu czynsz pieniężny, uważani byli za ludzi pracowitych i spokojnych. Prawo holenderskie, na którym lokowano wsie, było ze względu na kilkuletnie ulgi w płaceniu podatków oraz czynszową (pieniężną) formę rozliczania się z właścicielem gruntów za ich dzierżawę i wykorzystanie na tyle atrakcyjne, że osadzano na nim nie tylko Holendrów, ale również Niemców i Polaków. Na obszarze Mazowsza koloniści zasiedlili 193 wsie, przekształcając i adaptując na swoje potrzeby tradycyjny mazowiecki krajobraz, a zwłaszcza terenu położone wzdłuż koryta Wisły. Pozostałości ich kultury materialnej do chwili obecnej stanowią niewątpliwy fenomen i przykład udanej wzajemnej współpracy człowieka i natury w kształtowaniu oblicza terenów zalewowych.

EN

The Dutch immigration and settlement in riverside floodlands, commonly called olęder settlement, appeared in the Polish territories in the beginning of the 16th century. The immigration of settlers was, on the one hand, caused by religious persecutions and numerous massacres of members of the religious sects of Anababtists and Mennonites which were established in the times of the religious Reformation, and on the other, by practical considerations, as the settlers represented a high level of settlement economy and culture, which was why they were highly desired newcomers. Thanks to centuries long experience in fighting of floods in their own country, they knew how to convert areas seemingly useless for economy into economically thriving lands by way of building of a whole system of ditches, dams and causeways. Their economy was characteristic of a considerably better efficiency, modernity, better organization of work than the economy of serfs. They had a lot of virtues: they knew how to run farms in floodlands, they paid a pecuniary rent to the landlord and were considered to be hardworking and peaceful. The Dutch law, based on which the villages were established, was attractive because it provided for several-years long tax-relieves and a pecuniary rent paid to the landlord for the lease and use of land. Therefore, not only the Dutch but also Germans and Poles were settled under that law. In the area of Mazovia, the immigrants settled in 193 villages and transformed and adapted to their needs the traditional Mazovian landscape, especially the areas situated along the Vistula river channel. The remnants of their material culture still constitute an amazing phenomenon and an example of a successful co-operation of man and nature in shaping of the image of floodlands.

8

Pozostałości Nadawczej Radiostacji Transatlantyckiej : problemy konserwatorskie, potencjał edukacyjny i turystyczny

75%

Klęczar B.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 7

175-188

PL

Wzniesienie Nadawczej Radiostacji Transatlantyckiej było największą inwestycją radiokomunikacyjną w historii II Rzeczypospolitej. Instalacja ta miała olbrzymi zasięg, zastosowano w niej najnowocześniejsze rozwiązania. Jej teren stał się areną krwawych walk w czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku. Na początku roku 1945 Nadawcza Radiostacja Transatlantycka została całkowicie zniszczona. Do chwili obecnej zachowało się niewiele materialnych pozostałości, głównie fundamenty dziesięciu masztów antenowych, 3 wartownie i ruiny budynku nadajnika. Były one przez lata zapomniane i wystawione na działanie wielu czynników destrukcyjnych. Artykuł zawiera uzasadnienie konieczności podjęcia prac konserwatorskich oraz konkretne propozycje zagospodarowania dawnego terenu i pozostałości tego unikatowego obiektu.

EN

The Transatlantic Broadcasting Radiostation was the biggest radiocommunication investment in the mid-war Poland. The radiostation had great range of broadcast and the most innovative solutions were used in it. During the German siege of Warsaw in September 1939, terrain of Transatlantic Broadcasting Radiostation was defended by Polish soldiers. At the beginning of 1945 Transatlantic Broadcasting Radiostation was completely destroyed. Only a few material remains of it had survived till the present times: foundations of the ten antenna masts, three watchmen posts and ruins of the broadcasting building. They were forgotten for years and exposed to many destructive influences. The paper shows the necessity of conservation works and proposals for revitalising of the terrain and of the remains of this unique structure.

9

Potrzeba i tradycja znakowania zabytków : znak Błękitnej Tarczy na warszawskich zabytkach

75%

Wyrzykowska M.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 7

217-225

PL

- Zgodnie z założeniami Konwencji Haskiej z 14 maja 1954 roku, znak Błękitnej Tarczy miał peł-nić funkcję rozpoznawczą – wskazywać obiekty i środki transportu podlegające ochronie w razie konfliktu zbrojnego. Stał się międzynarodowym symbolem, chroniącym zabytkowe budowle przed dewastacją i zapomnieniem, stosowanym znacznie szerzej, niż przewidziano w Konwencji. Wiele światowych organizacji i inicjatyw zajmujących się tematyką dziedzictwa kulturowego przyjęło ten znak jako własne logo. W Polsce Błękitną Tarczę wykorzystuje się do znakowania zabytków w celu zapewnienia im ochrony prawnej oraz rozpoznawalności. Ustawa z 23 lipca 2003 roku wraz z rozporządzeniami Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego określają dokładnie sposoby umieszczania Błękitnej Tarczy na obiektach historycznych. Jednakże wiele znaków umieszczanych jest na budynkach nieprawidłowo: są źle widoczne; psują estetykę elewacji; bywa, iż ich umocowanie niszczy zabytkowe portale.

EN

In accordance with the provisions of the Hague Convention of 14th May 1954, the Blue Shield should function as a distinctive emblem – to facilitate the identification of protected cultural property and means of transport during an armed conflict. It became an international symbol protecting historical buildings from devastation and oblivion, used in broader spectrum than it was initially predicted in the Convention. Many international cultural heritage organisations and initiatives adopt this sign as their logotypes. In Poland the Blue Shield emblem is used to mark the monuments ensuring them legal protection and recognition. The Act of Parliament of 23th July 2003 along with the Minister's of Culture and National Heritage regulations define precisely the ways of placing the Blue Shield on the historical objects. However, many plates are placed improperly: they are weakly visible, spoil the aesthetic value of elevation, sometimes their hold destroy the antique portals.

10

Zamki na Mazowszu: historia, stan zachowania i wykorzystania

75%

Jakubiak M.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 7

117-124

PL

Geneza wznoszenia zamków na ziemiach polskich sięga swymi korzeniami okresu XII-XIV wieku. Poszczególni władcy i książęta likwidowali dotychczasowe drewniano-ziemne bądź kamienne warownie, budując ceglane rezydencje – zamki, które miały pełnić liczne funkcje, nie tylko obronne. W artykule dokonano przeglądu najważniejszych zamków powstałych na Mazowszu z inicjatywy książęcej linii Piastów mazowieckich. Przybliżono fakty związane z genezą, funkcją i znaczeniem poszczególnych siedzib książęcych, a także zmianami, jakie zachodziły w ciągu stuleci. Przedstawiono krótki rys historyczny Zamku Ujazdowskiego i Zamku Królewskiego w Warszawie oraz zamków w Płocku, Ciechanowie, Czersku, Sochaczewie, Liwie i Radomiu. Omówiona została rola tych rezydencji, zarówno w przeszłości, jak i obecnie.

EN

The genesis of raising castles on the Polish territory has its roots in the 12th -14th centuries. Individual sovereigns and princes were demolishing the then-existing wood and earthen or stone forts, building brick residences - castles, which were to perform numerous functions, not just the defensive one. This article reviews the most important castles in the Mazovia region, built on the initiative of the princely line of the Mazovian Piasts. Origins, function and meaning of the princely residences are presented, as well as the changes, which occurred over the centuries. A brief historical sketch about Ujazdowski Castle and the Royal Castle in Warsaw, as well as castles in Płock, Ciechanów, Czersk, Sochaczew, Liw and Radom are presented. The role of these residences, both in the past and present, is discussed.

11

Dziedzictwo kulturowe warszawskiej dzielnicy Białołęka: problemy ochrony, prezentacji i popularyzacji

75%

Bryk M.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 7

79-101

PL

Artykuł jest przedstawieniem zarysu problematyki zarządzania dziedzictwem kulturowym jednej z największych warszawskich dzielnic – Białołęki. Dotyczy on zarówno obiektów zabytkowych archeologicznych, jak i historycznych. Artykuł zawiera krótką charakterystykę omawianego obszaru wraz ze szkicem pradziejów i wydarzeń historycznych oraz przedstawia przyjętą metodologię i efekty pracy nad stworzeniem bazy zasobów archeologicznych, a także katalogu nieruchomych obiektów zabytkowych z obszaru dzielnicy. Prezentuje działania podjęte na rzecz ochrony i prezentacji dziedzictwa kulturowego, w tym archeologicznego, zarówno przez władze samorządowe, służby konserwatorskie, jak i organizacje pozarządowe. Najważniejszym wnioskiem wynikającym z przeprowadzonej analizy jest wskazanie na niedostateczne zainteresowanie i błędy w dokumentacji służb konserwatorskich oraz zaobserwowanie intensywnych działań mieszkańców dzielnicy w sferze dziedzictwa kulturowego. Kolejnym ważnym zagadnieniem jest wskazanie na potrzebę stworzenia bazy obiektów historycznych, przede wszystkim na podstawie badań terenowych, która posłuży za podstawę do wskazania najważniejszych obiektów do ochrony konserwatorskiej.

EN

The paper discusses issues of management of cultural heritage of Białołęka, one of the largest district of Warszawa (Warsaw), the capital city of Poland. It includes physical aspects of cultural heritage – both archaeological sites and historical structures. Paper contains a short report on area and its history. It presents steps taken to create databases of archaeological and historical heritage resources. It presents also the actions undertaken for the conservation and presentation of cultural heritage by the heritage services, local authorities and non-governmental organisations. Main thesis of the paper is that heritage preservation services do not take enough care about cultural heritage of this area, but luckily the local community does. Another important reflection is that we need to create database of historical objects, that will be based not only on studies of literature and documents, but mostly on results of field research. This way we can select the most important objects that need to be preserved.

12

Problemy ochrony i konserwacji architektury czasów najnowszych na przykładzie warszawskich osiedli mieszkaniowych z lat 1950-1956

75%

Wenka-Radzimirska A.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 7

189-200

PL

Budowle socrealistyczne zajmują w Warszawie dużą część głównych arterii. Obudowana jest nimi Marszałkowska, Krucza, Aleje Jerozolimskie, Grójecka, Aleja Solidarności. Są one wymownym świadectwem swoich czasów i tak jak dawne budowle opowiadają nam o przeszłości. Zanim zdefiniowano kategorię zabytku i zrozumiano potrzebę ochrony dzieł przeszłości, rozebrano większość Koloseum i Akropolu, przebudowano Paryż. Dziś mamy urzędy konserwatorskie, społecznych obrońców zabytków, media. Mimo to znikają budynki reprezentujące różne style i epoki. Warszawa konsekwentnie pozbywa się „niewygodnej” architektury PRL-u. Zburzono kino „Moskwa” oraz pawilon handlowy „Supersam”, przebudowano kino „Praha”. Na zniszczenie skazywane są budynki stanowiące pamiątkę czasów PRL-u i zadające kłam powszechnym opiniom o ich całkowitej szarości i beznadziei. A w obecnej sytuacji jedynie wpis do rejestru zabytków stanowi gwarancję kontroli państwa nad tym, co zamierza z danym obiektem zrobić właściciel. Takie realizacje, jak osiedla WSM Koło, Muranów, plac Hallera czy plac Konstytucji są dziełami, które mogą być traktowane jako wybitne dokumenty epoki. Różnią się od siebie – WSM Koło, ale także Muranów powstały opierając się jeszcze na przedwojennych tradycjach funkcjonalizmu w architekturze, natomiast budynki okalające plac Hallera i plac Konstytucji są dziełami socrealizmu – lecz wszystkie są częścią historii architektury i mają wartość zabytkową. Mimo tego, że budynki na warszawskich osiedlach z czasów socjalistycznych mają szare, zniszczone elewacje a mieszkania w nich są maleńkie i nie odpowiadają współczesnym standardom, to mają fantastyczną lokalizację i niepowtarzalny klimat. Po pięćdziesięciu latach istnienia należałoby w końcu o nie zadbać – stworzyć konkretny, kompleksowy plan promocji, ochrony i konserwacji architektury czasów najnowszych

EN

Socrealistic buildings are very common in Warsaw. They are located at Marszałkowska, Krucza, Aleje Jerozolimskie, Grójecka, Aleja Solidarności Streets. They are examples of passed time. Before monument definition was established and necessity to protect past architecture was understood, large part of Colosseum and Akropol was demolished and Paris was rebuild. Today we have conservatory offices, social defenders of monuments and media. Despite that, buildings, which represent different ages and styles get destroyed. Architecture of PRL get systematically destroyed e.g. „Moskwa” cinema, Retail Center „Supersam” were demolished, „Praha” cinema was rebuild. Buildings of PRL time get demolished even if they don’t meet common opinion of being ugly. Currently only entry to the „Registry of monuments” is a guarantee of government to control owners of the buildings and their plans. Developments such as WSM Koło, Muranów, Plac Hallera or Plac Konstytucji are remarkable examples of past decade, they are different from each other although they are all part of architecture history and they have antique value e.g. WSM Koło and Muranów were created on the basis of prewar tradition of functionalism in architecture, but buildings around Plac Hallera and Plac Konstytucji are examples of socrealizm. Despite fact that socrealistic buildings are grey with damaged elevations and that flats are very small not meeting standards, they are in fantastic locations and they have unique atmosphere. They should be now properly looked after – complex plan of promotion, protection and conservation of new age architecture should be in place.

13

Stanowiska archeologiczne w krajobrazie kulturowym Mazowsza : problemy zarządzania i ekspozycji

75%

Wysocki J.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 7

103-115

PL

Wśród tysięcy stanowisk archeologicznych zarejestrowanych w archiwach konserwatorskich, szczególne miejsce zajmują stanowiska archeologiczne o własnej formie krajobrazowej. Na terenie województwa mazowieckiego znajduje się ok. 200 grodzisk i zamczysk. Artykuł przedstawia typy tych obiektów, zagrożenia dla nich oraz formy działań podejmowanych w celu ich ochrony. Ochrona ich polega na wpisywaniu do rejestru zabytków, ale ważniejsze znacznie - zwłaszcza na obszarach podlegających intensywnym procesom urbanizacyjnym - są działania związane z planowaniem przestrzennym, ponieważ mają one bezpośredni wpływ na problem zmian w otoczeniu zabytku. Niestety, aktualnie żadne z grodzisk na terenie Mazowsza nie posiada planu ochrony. Współcześnie równie ważne jest uspołecznienie procesu zarządzania dziedzictwem archeologicznym. Uzyskanie akceptacji społecznej dla obiektu, doprowadzenie do identyfikacji z nim społeczności lokalnej, doprowadzenie do stałego zaangażowania organizacji społecznych w proces zarządzania oraz permanentne działania władz lokalnych mogą w praktyce okazać się o wiele bardziej znaczące i efektywne, niż nakazy i zakazy konserwatorskie. Do realizacji tego postulatu konieczne jest odpowiednie przygotowanie merytoryczne urzędników samorządowych zajmujących się problematyką zarządzania dziedzictwem kulturowym zarówno na poziomie gminy jak i powiatu. Konserwator powinien być zaangażowany w proces ochrony jako jeden z partnerów służący radą oraz pomocą i tylko w przypadkach skrajnych używać instrumentów administracyjnych. Do realizacji takiego programu konieczna jest reforma służby konserwatorskiej, mająca na celu zwiększenie jej kompetencji merytorycznych, a ograniczenie obciążeń urzędniczych.

EN

Among the thousands of archaeological sites recorded in the archives of the preservation offices, a special place is occupied by those which have their own landscape form. In the territory of the Mazowieckie Province approximately 200 remains of early historic strongholds have survived to our times. The article presents the types of these sites, threats to them and forms of actions undertaken to protect them. Protecting these sites means first of all to include them into the register of scheduled monuments, but much more important activities are related to planning, because it is important - especially for areas with intensive urban processes - to control changes in the environment of such a monument. Unfortunately, currently none of the strongholds in the Mazovia has a long-term preservation plan. Equally important nowadays is the public participation in archaeological heritage management. The achieving public appreciation and acceptance for historical places, the attaining the identification of the local community with them, and the bringing about a permanent commitment to social organizations in the management and permanent activities of local authorities, may in practice prove to be much more important and more effective than maintenance orders and prohibitions. To accomplish this postulate it is necessary to properly prepare the government officials dealing with cultural heritage management at both the municipality and county level. Civil servant, of course, should also be involved in the preservation process, but should act as a partner, which offers advice and help, and only in extreme cases should use the administrative tools. To implement such a program a reform of conservation service in Poland is required, aimed at increasing its substantive powers, and reducing the administrative burdens.

14

Tematyczne szlaki turystyczne - pomysł na wykorzystanie i promocję zasobów dziedzictwa kulturowego Mazowsza

75%

Sukniewicz D.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 7

227-232

PL

Znajomość zasobów dziedzictwa Mazowsze jest wyjątkowo niska. W jaki sposób można włączyć mazowieckie zabytki w ruch turystyczny? Jak uczynić z zabytków atrakcję, która w każdy weekend będzie przyciągać turystów? I jak zatrzymać ich dłużej na Mazowszu? W odpowiedzi na te pytania zrodził się pomysł Szlaku Książąt Mazowieckich, który biegnie przez całe Mazowsze, łącząc około 100 miejscowości, na które warto zwrócić uwagę zwiedzających. Tematyczne szlaki turystyczne to sposób, by promować dziedzictwo kulturowe regionu.

EN

The themed tourist routes are excellent way to promote cultural heritage of each region of Poland, especially such regions as Mazovia, where there is little general public knowledge about the cultural heritage landmarks. Despite over 6000 monuments existing in the region, the average resident of Mazovia is able to list approximately just 10. How can we incorporate the Mazovian relics into tourism and increase the public awareness of their existence? And what can be done to encourage tourists to devote more time to explore the relics? The answer is the Route of The Dukes of Mazovia. This is the first themed tourist route combining approximately 100 places located within the historic area of Mazovia. Their roots reside in times where Mazovia was an independent country governed by the Dukes of Mazovia. Themed routes such as the Route of the Dukes of Mazovia encourage tourists to visit not only one well known location, but also to explore more of the neighboring sights. This enables visitors to discover new monuments and sights, which would otherwise have been missed. A tourist route, which connects several sights and locations, is an instantly great planned trip. The shared traditions of the destinations within the route, promotes the understanding of their history, turning the sightseeing into an exciting adventure. This also has positive effects on the public awareness of cultural values within the different localities

15

Analiza praktycznych problemów rozwoju energetyki lokalnej na przykładzie wybranych gmin wschodniej części województwa mazowieckiego

75%

Cieszkowski Z., Polak E.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 6

149-166

PL

Jednym z najważniejszych obowiązków ustawowych Samorządu Województwa Mazowieckiego w dziedzinie energetyki jest opiniowanie sporządzanych przez gminy dokumentów planowania energetycznego, czyli zało-żeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe i planów zaopatrzenia w ciepło, ener-gię elektryczną i paliwa gazowe. Pomimo ponad 10 letniego okresu trwania ustawowego obowiązku sporządze-nia ww. dokumentów, jedynie około 25% gmin Mazowsza wywiązało się z tego obowiązku. W roku 2008 Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie objęło wszystkie gminy województwa badaniem ankietowym mającym na celu zbadanie problematyki związanej z planowaniem oraz organizacją zaopatrzenia gmin w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Wyniki badań opublikowano w serii MAZOWSZE. Analizy i Studia. Niniejszy artykuł przedstawia wyniki drugiego etapu badań, które przeprowadzone zostało w roku 2009 na wybranej grupie gmin (metodą bezpośrednich wywiadów z wójtami, burmistrzami) i które dostarczyło niezwykle cennych informacji dotyczących praktycznych problemów, na jakie napotykają samorządy gminne podczas realizacji zadań związanych z rozwojem energetyki lokalnej, w tym opartej na wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii. Istotnemu poszerzeniu uległ stan wiedzy dotyczącej form pomocy oczekiwanych przez gminy ze strony Samorządu Województwa Mazowieckiego.

EN

Giving an opinion on Assumptions for plans and plans of provision of warmth, electricity and gas fuels, which are made by communities is one of the most important statutory duties of Mazovian Voivodeship Local Government in the area of energetics. In spite of over 10 - years period of statutory duty, only 25% communities of mazovian voivodeship have made the documents of energy planning. In 2008 Mazovian Office for Regional Planning (MBPR) carried the public opinion pull in all communities of mazovian voivodeship, which aimed to analyse problems connected with planning and organization of provision of warmth, electricity and gas fuels. The results of the analysis have been published in publication [Cieszkowski Z., Gadomska U., Hołubiec E., 2009, Planning and organization of provision of warmth, electricity and gas fuels in communities of mazovian voivodeship, MBPR, Analyses and Studies, booklet 2(20)/2009]. This article contains the results of second stage of analysis, which was carried in 2009 and covered only selected communities (by direct interviews with mayors) and also gave us extremely valuable information about practical problems during realization of duties related to development of local energetics, including utilization of renewable energy sources. The knowledge about forms of help from Mazovian Voivodeship Local Government was much better.

16

Bilans korzyści i niedogodności : prywatny właściciel wobec decyzji o wpisaniu obiektu do rejestru zabytków

75%

Kulesza M.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 7

201-207

PL

Referat stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, czy każdy obiekt warto i czy należy wpisywać do rejestru zabytków, postawione z punktu widzenia właściciela nieruchomości „z przeszłością”. Problem omawiam na przykładzie dworku w Hucie Mińskiej, pokazując trudności, z jakimi spotykają się jego właściciele i zmiany, jakich w tej nieruchomości dokonują, związane z koniecznymi naprawami oraz niezbędną modernizacją. Staram się sformułować realistyczne oczekiwania ze strony właściciela nieruchomości, która nie ma szans na wpisanie do rejestru zabytków, wobec urzędu konserwatorskiego i innych instytucji lub organizacji pozarządowych. Na zakończenie formułuję wnioski na temat bilansu zysków, a także strat (kłopotów, niedogodności i utrudnień), jakich może spodziewać się prywatny właściciel, gdyby (hipotetycznie) rozpoczął starania o status zabytku i taki status uzyskał.

EN

The paper presents an attempt to answer the question, whether every historic building is worth enlisting in the official registry of monuments, and whether - from the point of view of the owner of such property having its history – such form of legal protection is advantageous. Problem is being discussed on the example of manor house at Huta Mińska, showing difficulties which its owner meets and changes he makes in his property, connected with necessary repairs and modernization. I am trying to formulate realistic expectations towards conservator office and other institutions or non–governmental organizations, from the point of view of the owner of property, which has no chance to be included in the registry of protected monuments. At the end I am formulating conclusions involving balance of benefits and losses (troubles, inconveniences, difficulties), which private owner may expect, if – in a hypothetic situation - he made an effort to get legal status of monument for his building and obtained it.

17

Problemy rozpoznania zabytkowych parków na terenie Warszawy oraz przygotowania zaleceń konserwatorskich na przykładzie Ogrodu Krasińskich

75%

Dymek A.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 7

149-162

PL

Rozpoznanie zasobu zabytkowych parków i ogrodów na terenie Warszawy oraz ocena ich aktualnego stanu zachowania są potrzebne dla prawidłowego kształtowania polityki konserwatorskiej i zarządzania tymi obiektami. W większości decyzje wpisujące do rejestru zabytków parki na terenie stolicy pochodzą z lat 60. i 1970. XX w. i nie precyzują przedmiotu oraz granic ochrony. W treści decyzji podana jest jedynie nazwa i adres parku, a uzasadnieniem wpisu jest zwyczajowo wartość zabytkowa, artystyczna i historyczna. Obecnie jest konieczne przeprowadzenie postępowań wyjaśniających decyzje wpisów parków do rejestru oraz oznaczenie granic ochrony konserwatorskiej w oparciu o aktualne wyrysy z ewidencji gruntów. Przy adaptacji zabytkowych założeń parkowych do funkcji parków miejskich priorytetem powinno być poszanowanie zachowanej substancji zabytkowej i historycznych form zagospodarowania terenu. Podstawę poprawnej dokumentacji rewaloryzacji zabytkowych parków powinny stanowić zalecenia konserwatorskie, poprzedzone rozpoznaniem historycznym i analizami stanu zachowania substancji obiektu, omówione na przykładzie opracowanych przez Oddział Terenowy Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Warszawie zaleceń konserwatorskich do koncepcji rewaloryzacji Ogrodu Krasińskich w Warszawie.

EN

Identifying the resource of historic parks in Warsaw and assessing their present state of retention are required to create a valid conservation policy for managing these objects. Most of the decisions entering parks in Warsaw into the register of historic objects were made in the 1960s and 1970s, and they do not define the subject of protection in detail, nor determine the borders of the historic park. The contents of the decisions include only the park’s name and address, and the reasons for entering it into the register are mainly historical and artistic values. It is necessary now to investigate the decisions of entering the parks into the register and to define the limits of conservation protection on the basis of current map extracts from the Land and Property Register. When adapting the historic park complexes to a city park function, the priority should be to respect the retained historic substance and historic forms of land development. Valid documentation of restoring historic parks should be based on conservation recommendations preceded by an evaluation of historical value and analyses of the state of retention of the object’s substance, discussed on the example of conservation recommendations for the concept of restoration of Krasiński Garden in Warsaw, prepared by the Local Division of the National Heritage Board of Poland in Warsaw.

18

Prawne aspekty ochrony nieruchomości zabytkowych

75%

Kisilowska H.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 7

59-65

PL

Ochrona zabytków nieruchomych i opieka nad tymi zabytkami wymaga właściwych instrumentów prawnych. Ustawy powinny jasno określać przedmiot ochrony, zasady, cele i metody, a także uprawnienia i obowiązki zarówno użytkowników zabytków, jak i organów administracji publicznej. Ochrona zabytków należy do zadań publicznych i stanowi domenę prawa administracyjnego, określającego kompetencje organów władzy publicznej: państwowej, rządowej i samorządowej, które są realizowane w interesie ochrony dobra publicznego. Uwzględniając, że zabytek nieruchomy ma większe szanse przetrwania jeśli jest właściwie użytkowany, bardzo ważnym problemem staje się prawne zapewnienie właścicielom zabytków odpowiednich ulg i preferencji rekompensujących niezbędne koszty utrzymania i konserwacji. Obecne ustawodawstwo zdecydowanie więcej nakłada obowiązków często trudnych do zrealizowania przez właścicieli bez pomocy z zewnątrz. Ochrona zabytków w większym stopniu powinna być sprawą publiczną. Dlatego tak istotna jest kwestia świadomości obywateli oraz zwiększenie uprawnień samorządów lokalnych, aby można było zachować dla przyszłych pokoleń to, bez czego niemożliwy jest trwały i zrównoważony rozwój – świadectwo przeszłości i tożsamości społecznej.

EN

Protection of historical monuments, which are considered elements of the cultural heritage requires appropriate legal instruments. The law should clearly define the object of protection, principles, objectives and methods, as well as the powers and duties both of those who are users of these monuments and of the public administrations. The protection of historical monuments is one of the public tasks; it is the administrative law that defines the powers of public authorities (that is of the national and the local governments) that are implemented in the interest of protecting the public good. Given that historical monuments have a better chance of being preserved if they are properly used, a very important legal issue is to provide appropriate relief and preferences to their owners to compensate for the necessary maintenance costs. Current legislation imposes duties that are often difficult to fulfill by the owners of historical monuments without external help. The protection of monuments should to a greater extent be a public concern. Therefore, it is crucial to increase public awareness of citizens and to expand the powers of local self-governments so that it will be possible to preserve the cultural heritage, the witness of the past and an integral part of local social identity, for future generations, without which there can be no lasting and sustainable development.

19

Prawne aspekty korzystania z nieruchomych zabytków techniki na przykładzie obiektów poprzemysłowych Żyrardowa

75%

Łaczmańska M.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 7

139-147

PL

Skutkiem trwającego w Polsce już ponad 20 lat procesu przemian gospodarczych jest postępująca modernizacja przemysłu. Przy bardzo dynamicznym rozwoju techniki i przemysłu w szybkim tempie przybywa zabytków techniki. Istnienie wielu z nich jest zagrożone z powodu ich pozornej bezużyteczności. Nadzieją ocalenia tych obiektów może być restrukturyzacja lub adaptacja do nowych funkcji, to jednak wymaga dużych nakładów finansowych i odpowiednio dostosowanych regulacji prawnych. Artykuł ma na celu przybliżenie problemów prawnych, dotyczących korzystania z nieruchomych zabytków techniki, na przykładzie poprzemysłowych obiektów miasta Żyrardowa. Użytkowanie zabytkowych obiektów techniki ma fundamentalne znaczenie dla stanu ich zachowania, natomiast zaprzestanie działalności i nieużytkowanie budynków w dalszej perspektywie przekreśla szanse ich przetrwania.

EN

One of the results of the process of economic transformation which is undergoing in Poland already for over 20 years, is progressive modernisation of the industry. Along with very dynamic development of technology and industry, the number of monuments of technique is dramatically growing. Existence of many of these monuments is threatened because of their apparent uselessness. Hope to save these places may be seen in their restructuring and adaptation to new functions, but this requires huge amounts of money and adequately conformed law regulations. The aim of this paper is to present legal problems concerning the usage of historical industrial buildings on the example of factories in Żyrardów. Finding new function for such historical buildings is a crucial factor for their preservation in a proper state, while their abandonment eliminates their chances to survive.

20

Development Strategy of the Mazowieckie Voivodship 2030 – reflections

75%

Opolski K., Marciszewska S.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2015

|

issue 17

103-110

EN

The article is a collection of critical reflections on the „Regional Development Strategy of the Mazowieckie Voivodship 2030. Mzzowsze as on Innovative Region”. The authors discuss provisions of the Strategy on the territorial dimension of development and SWOT analysis. Against this background, the main problems of development of Mazovia region, possible scenarios of development and ways to achieve the objectives of the strategy are discussed.

PL

Artykuł jest zbiorem krytycznych refleksji na temat Strategii rozwoju województwa mazowieckiego do 2030 roku. Innowacyjne Mazowsze. Omówiono w nim zapisy Strategii na temat terytorialnego wymiaru rozwoju oraz wyniki analizy SWOT. Na tym tle przedyskutowano główne problemy rozwojowe Mazowsza, możliwe scenariusze rozwoju oraz sposoby realizacji celów strategii.

Refine search results

A Rich Bankrupt Region – Mechanism of Levelling out Income of Self-governing Territorial Units as a Barrier to Development of Mazowieckie Voivodship

List do uczestników konferencji

Fotoreportaż z konferencji

Regionalne obserwatoria terytorialne jako instrument monitorowania rozwoju regionów : warsztaty w Białobrzegach, 20-21 maja 2011 roku

Zróżnicowanie w rozwoju regionalnym (dylematy i argumenty)

Development Strategy of the Mazowieckie Voivodship until 2030 – development priorities

Dziedzictwo kultury olęderskiej na Mazowszu

Pozostałości Nadawczej Radiostacji Transatlantyckiej : problemy konserwatorskie, potencjał edukacyjny i turystyczny

Potrzeba i tradycja znakowania zabytków : znak Błękitnej Tarczy na warszawskich zabytkach

Zamki na Mazowszu: historia, stan zachowania i wykorzystania

Dziedzictwo kulturowe warszawskiej dzielnicy Białołęka: problemy ochrony, prezentacji i popularyzacji

Problemy ochrony i konserwacji architektury czasów najnowszych na przykładzie warszawskich osiedli mieszkaniowych z lat 1950-1956

Stanowiska archeologiczne w krajobrazie kulturowym Mazowsza : problemy zarządzania i ekspozycji

Tematyczne szlaki turystyczne - pomysł na wykorzystanie i promocję zasobów dziedzictwa kulturowego Mazowsza

Analiza praktycznych problemów rozwoju energetyki lokalnej na przykładzie wybranych gmin wschodniej części województwa mazowieckiego

Bilans korzyści i niedogodności : prywatny właściciel wobec decyzji o wpisaniu obiektu do rejestru zabytków

Problemy rozpoznania zabytkowych parków na terenie Warszawy oraz przygotowania zaleceń konserwatorskich na przykładzie Ogrodu Krasińskich

Prawne aspekty ochrony nieruchomości zabytkowych

Prawne aspekty korzystania z nieruchomych zabytków techniki na przykładzie obiektów poprzemysłowych Żyrardowa

Development Strategy of the Mazowieckie Voivodship 2030 – reflections