Search results

1

Michał Głowiński (4 listopada 1934 – 29 września 2023)

100%

Tomasik W., Borkowska G., Czabanowska-Wróbel A., Stankowska A., Trybuś K.

Pamiętnik Literacki

|

2023

|

vol. 114

|

issue 4

7-17

PL

Michał Głowiński (4 listopada 1934 – 29 września 2023)

EN

Michał Głowiński (November 4th, 1934 – September 29th, 2023)

2

„Staroświeccy mieszczanie”. Intymistyka Michała Głowińskiego w perspektywie kulturowej

62%

Okupnik M.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

|

2017

|

issue 30

401-417

EN

Michał Głowiński is the author of autobiographical series including: Czarne sezony, Magdalenka z razowego chleba, Kładka nad czasem, Historia jednej topoli and Kręgi obcości. His works may be analysed in a number of different ways. One of them is to take a view of middle-class values, frequently presented in his autobiographical stories. As Głowiński writes, he comes from a middle-class Jewish family and his grandparents were merchants, the ones in Victorian middle-class style. Głowiński’s stories contribute greatly to a literary documentation of those forever lost people and times; those real ‘old-fashioned townspeople’.

PL

Michał Głowiński is the author of autobiographical series including: Czarne sezony, Magdalenka z razowego chleba, Kładka nad czasem, Historia jednej topoli and Kręgi obcości. His works may be analysed in a number of different ways. One of them is to take a view of middle-class values, frequently presented in his autobiographical stories. As Głowiński writes, he comes from a middle-class Jewish family and his grandparents were merchants, the ones in Victorian middle-class style. Głowiński’s stories contribute greatly to a literary documentation of those forever lost people and times; those real ‘old-fashioned townspeople’.

3

Autobiografia i ekspresja. „Kręgi obcości” Michała Głowińskiego

57%

Hellich A.

Pamiętnik Literacki

|

2017

|

vol. 108

|

issue 1

77-88

PL

Celem artykułu jest analiza struktury formalnej charakterystycznej dla autobiografii Michała Głowińskiego. Autor zestawia „Kręgi obcości” z debiutem prozatorskim Głowińskiego (Czarnymi sezonami), chcąc dowieść, że te dwie grupy zapisków intymnych odróżnia od siebie przede wszystkim ich warstwa językowa. W „Kręgach obcości” dominuje dwugłosowa (w rozumieniu Bachtinowskim) narracja realistyczna, miejscami wszakże zakłócana przez (jednogłosowe) partie ekspresyjne, zawieszające właściwą autobiografii dialektykę „ja” podmiotowego i „ja” przedmiotowego. Autor artykułu stawia tezę, że partie ekspresyjne, chociaż marginalne w obrębie całej „opowieści autobiograficznej”, pojawiają się w jej newralgicznych punktach.

EN

The aim of the article is an analysis of formal structure, characteristic of Michał Głowiński’s autobiography. Hellich confronts Głowiński’s “Kręgi obcości” (“Circles of Strangeness”) with his prose debut (“Czarne sezony” <”The Black Seasons”>) in order to prove that the two forms of intimate writings are differentiated first and foremost by their linguistic organization. “Kręgi obcości” is dominated by diglottic (in Bakhtin’s view) realist narration, yet in some places broken by (monoglottic) expressive parts, which suspend the subjective “I” vs. objective “I” dialectic, characteristic of autobiography. Hellich proposes the thesis that the expressive parts, though marginal within the limits of the entire “autobiographical story,” are present in the text’s trouble area.

4

Jak jest zrobione „Wilcze futro” – o małych szkicach onirycznych Michała Głowińskiego. Studium mikrologiczne

57%

Krupiński P.

Pamiętnik Literacki

|

2019

|

vol. 110

|

issue 4

19-32

PL

Artykuł został poświęcony analizie „Wilczego futra” Michała Głowińskiego, jednego z „małych tekstów”, jakie pisarz umieszczał przez prawie dwie dekady na łamach polskich czasopism literackich. Nader drobiazgowa analiza i interpretacja przywołanego utworu pozwoliła autorowi artykułu na zrekonstruowanie reguł charakterystycznej dla pisarstwa Głowińskiego mikropoetyki. Szczególnie pomocne w trakcie lektury „Wilczego futra” okazały się narzędzia oferowane przez dream studies oraz ekokrytykę. Dzięki przeprowadzonej analizie udało się wyeksponować słabiej dotąd rozpoznane cechy twórczości autora „Czarnych sezonów”: uwrażliwienie na los bytów innych niż ludzkie (w szczególności zwierząt), polemikę z dogmatem antropocentryzmu, rozbicie stereotypów dotyczących relacji łączących człowieka ze środowiskiem naturalnym.

EN

The article is devoted to an analysis of Michał Głowiński’s “Wilcze futro” (“Wolf Fur”), one of the “short texts” that the writer placed for over two decades in the Polish literary papers. An exceedingly detailed analysis and interpretation of the piece allows the author of the paper to reconstruct the rules of micropoetics which is characteristic of Głowiński’s writing. The tools offered by dream studies and ecocriticism proved particularly helpful in the reading of the text in question. The analysis contained in the article allows to expound the so far not clearly identified features of Głowiński’s writing, namely sensitisation to lives of other, not necessarily human, beings, especially animals, a polemics with anthropocentric paradigm, and breaking the stereotypes related to the connections between a man and natural world.

5

Krytyka literacka Michała Głowińskiego z lat 1954–1962

57%

Poprawa A.

Pamiętnik Literacki

|

2019

|

vol. 110

|

issue 4

7-18

PL

W latach 1954–1962 Michał Głowiński napisał wiele recenzji i szkiców krytycznoliterackich, publikując je przede wszystkim w „Twórczości” i „Życiu Literackim”. Później już nie omawiał tak systematycznie nowości wydawniczych. Wspomniany okres jest również pierwszym etapem pracy naukowej autora oraz czasem formowania się nowoczesnego polskiego literaturoznawstwa, a także intensywnym procesem zmian politycznych, społecznych i kulturalnych w kraju. W artykule teksty krytycznoliterackie Głowińskiego z tamtych lat zostały potraktowane jako względnie autonomiczna całość. Interpretacja tego zestawu publikacji prowadzi do zrekonstruowania krytycznoliterackich poglądów ich autora, w tym aksjologii, oraz do ukazania spójności zbioru tamtych tekstów. Omówiona też została ustanowiona przez Głowińskiego sieć relacji między literaturoznawstwem sensu stricto naukowym a krytyką literacką.

EN

Between 1954 and 1962 Michał Głowiński wrote many reviews and literary-critical sketches and published them mainly in “Twórczość” (“Creativity”) and “Życie Literackie” (“Literary Life”). After that time, he was not consistent in reviewing the newest literary editions. The period in question is also the first stage of Głowiński’s scientific endavour, the moment of forming the modern Polish literary studies, and a time of strong political, social, and cultural changes in Poland. The paper sees Głowiński’s literary-critical papers from that period as a relatively autonomous entity. The interpretation if this collection leads to reconstructing Głowiński’s literary-critical views, including those on axiology, and to grasping its coherence. In addition, the paper discusses the network of relations between scientific literary studies sensu stricto and literary criticism.

6

Hermeneutyka i okolice. Od znużenia do nowego wigoru

57%

Skrendo A.

Pamiętnik Literacki

|

2019

|

vol. 110

|

issue 4

51-65

PL

Tematem tekstu jest hermeneutyka, ale w bardzo konkretnym ujęciu: widziana nie tyle od wewnątrz, czyli od strony własnej tradycji, ale niejako od zewnątrz, czyli od strony jej krytyków. Wśród tych krytyków najważniejszą rolę odgrywają F. A. Kittler oraz H. U. Gumbrecht, ale wspomina się również o J. Derridzie oraz J. Habermasie. Krytyka hermeneutyki opisana jest tu w swym najbardziej źródłowym aspekcie: jako odrzucenie zapośredniczenia oraz pragnienie bezpośredniości. Autor artykułu zwraca uwagę na afektywny wymiar tej krytyki: przebiega ona od odczucia znużenia, przez znużenie samym znużeniem, do czegoś, co można by nazwać pożądaniem nowego wigoru

EN

The subject of the paper is hermeneutics, though understood in a very specific way, namely not from the inside, from the side of its own tradition, but somehow from the outside—from the side of the critics. Among the critics, the most crucial role are played by F. A. Kittler and H. U. Gumbrecht, though J. Derrida and J. Habermas are also referred to. Criticism of hermeneutics is described in its most source aspect as rejection of intermediary and desire to immediacy. The author of the article pays attention to affective dimension of criticism: the dimension runs from the feeling of weariness, through weariness by weariness itself, and leads to something which may be called desire of fresh vigour.

7

Style odbioru polskiej powieści o Zagładzie. Wokół „Tworek” Marka Bieńczyka i „Fabryki muchołapek” Andrzeja Barta

57%

Tomczok M.

Pamiętnik Literacki

|

2019

|

vol. 110

|

issue 4

255-268

PL

Za pomocą koncepcji stylów odbioru Michała Głowińskiego autorka przebadała recepcję dwu polskich powieści o Zagładzie: „Tworek” (1999) Marka Bieńczyka i „Fabryki muchołapek” (2008) Andrzeja Barta. Analiza przyniosła następujące wnioski: w pierwszej dekadzie XXI wieku doszło do zmiany w pojmowaniu roli powieści na temat Zagłady, która z gatunku lekceważonego i opatrzonego wieloma zastrzeżeniami stała się obszarem ważnych debat na temat reprezentacji i rozumienia Holokaustu, a ponadto kategorie estetyczne służące do wartościowania literatury o Zagładzie straciły na znaczeniu. Po 2008 roku kategorią najistotniejszą wśród polskich badaczy stała się historia, jej interpretacje i sposoby wyrażania.

EN

Employing Michał Głowiński’s concept of styles of reception, Tomczok researches the reception of two Polish novels about the Shoah, namely Marek Bieńczyk’s “Tworki” (1999) and Andrzej Bart’s “Fabryka muchołapek” (“Flytrap Factory,” 2008). The analysis reveals the following conclusions: in the first decade of the 21st century, a shift in understanding the role of the novel about the Shoah took place, as the novel—a disregarded genre and having many reservations—became a subject of intense debates about the representation and understanding the Holocaust and, furthermore, the aesthetic categories used for evaluating the literature about the Shoah lost their significance. After the year 2008, history has become the most crucial category among the Polish scholars, alongside of its interpretations and modes of expression.

8

Michał Głowiński: literaturoznawca i pisarz Zagłady

57%

Krawiel M.

Białostockie Studia Literaturoznawcze

|

2017

|

vol. 10

EN

Michał Głowiński, who has been so far perceived primarily as a distinguished literary critic, well known for his analysis of the communist newspeak, is also the author of autobiographical narratives. The article analyzes certain aspects of Głowiński’s writing, such as the characters, time, space, fragmentariness, contexts and language. After almost sixty years of silence, in his texts Głowiński uncovers the layers of memory which come from “the epoch of gas chambers”. He does it in order to face the trauma of the Holocaust.

9

Rozmowa, autobiografia i sztuka życia (Michała Głowińskiego)

50%

Madejski J.

Pamiętnik Literacki

|

2019

|

vol. 110

|

issue 4

67-77

PL

Autor recenzji omawia książkę „Czas nieprzewidziany. Długa rozprawa bez pana, wójta i plebana” w kilku przekrojach. Zwraca uwagę, że tom Głowińskiego i Wołowca może być rozpatrywany jako swoisty poradnik sztuki życia, który mówi m.in., jak literatura pomaga oswoić dramat istnienia (po Zagładzie). Ale „Czas nieprzewidziany” to także przykład literatury interlokucyjnej. Przeszłość odsłania się w niej w rezultacie współpracy rozmówców. A wreszcie książka jest specyficzną (bo „mówioną”) autobiografią. Eksponowane miejsce zajmuje w niej próba uporządkowania i hierarchizowania dokonań naukowych Głowińskiego.

EN

The reviewer discusses the book “Czas nieprzewidziany. Długa rozprawa bez pana, wójta i plebana” („Unpredictable Time. A Long Conversation without a Squire, a Bailiff and a Parson”) on a few planes. The scholar points out that Głowiński and Wołowiec’s volume may be seen as a peculiar guidebook to the art of life which tells, for example, how literature helps habituate the drama of existence (after the Shoah). Nevertheless, the book in question is also an example of interlocutory literature since it reveals the past as a result of the interlocutors’ cooperation. Ultimately, it is an unusual (vide “spoken”) autobiography. A prominent place in the book is occupied by an attempt to put an order and to hierarchise Głowiński’s scholarly achievements.

10

Głowiński: tożsamość prozą (od początku)

44%

Kuczyńska-Koschany K.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

|

2013

|

issue 22

119-129

EN

The article is an attempt to reach the first statements and texts by Michał Głowiński, relating to Jewish identity in Poland, the condition of a child of the Holocaust, the trauma of a Holocaust survivor, and the situation of an intelectual. The author of the article tries to demonstrate continuity of all creative gestures, from the frist writings and statements, signed with pseudonyms, through Czarne sezony [The Black Seasons] and their continuations, to the autobiographical Kręgi obcości [Circles of strangeness]; the continuity is seen in the perspective of identity. The author is also interested, in the given subject scope, in Głowiński’s spatial obsessions (especially claustrophobia and phantasmagoria). The stake of literary “self-therapy” is in the most crucial things: truth of oneself, memory, self-identification.

11

„Nieustanna aktualizacja”. O wątku metakrytycznym w pismach Michała Głowińskiego

43%

Uniłowski K.

Pamiętnik Literacki

|

2019

|

vol. 110

|

issue 4

33-50

PL

Komunikologiczne ukierunkowanie prac Michała Głowińskiego zdecydowało o tym, że literatura nie jest w nich rozumiana wyłącznie jako zbiór tekstów o szczególnych właściwościach. Jako fakt kulturowy konstytuuje się ona w toku recepcji, która ma charakter historyczny i społeczny. Stąd wynika znacząca rola krytyki jako instancji operującej specyficznym (w nomenklaturze Głowińskiego – estetycznym) stylu odbioru, a ponadto współdecydującej o sposobie rozumienia literatury w danym okresie historycznym (Style odbioru, 1977). W ważnej monografii „Ekspresja i empatia” (1997) badacz wskazał na najważniejsze cechy dyskursu krytycznoliterackiego doby Młodej Polski. Pojęcie dyskursu zostało tu wykorzystane zgodnie z tradycją rodzimej lingwistyki tekstu. Niemniej, Głowiński mocno podkreślił historyczny charakter dyskursu młodopolskiej krytyki jako pewnej praktyki tekstotwórczej. Jej właściwości (ekspresywizm, mimetyzm krytyczny, „reguła minimum terminologicznego”, „mowa pozornie zależna w krytyce” itd.) były zarazem konkretną, historyczną realizacją szerszej dyrektywy, zgodnie z którą powinnością nowoczesnej (sensu largo) krytyki jest „nieustanna aktualizacja” potencjału komunikacyjnego, jaki recenzent odnajduje w komentowanych dziełach. Z tego powodu dokonania krytyki z przełomu XIX i XX wieku urastają w polskiej tradycji do rangi arcywzoru nowoczesnej krytyki radykalnej, która dążyłaby do wzmożenia, intensyfikacji, aktualizacji potencjału literatury, a także swojego własnego. Trwałą inspiracją dla myślenia Głowińskiego o krytyce okazał się krótki szkic Ostapa Ortwina „Samoistność krytyki literackiej” (1934). Głowiński wielokrotnie odwoływał się do znalezionej w nim formuły, zgodnie z którą „krytyka problematyzuje literaturę” nie tylko po to, by ją redefiniować, ale również po to, by rozwijać własny dyskurs.

EN

Communicological direction of Michał Głowiński’s papers is responsible for the fact that literature is understood not only as a collection of texts with distinct features. As a cultural fact it is constructed in the reception process which is of historical and social character. A result of this is a significant role of criticism, an instance operating in a specific (in Głowiński’s view, aesthetic) style of reception, as well as an element which partakes in the mode of understanding literature in a given historical period (“Style odbioru” <”Styles of Reception”>, 1977). In an important monograph “Ekspresja i empatia” (“Expression and Empathy”) (1997) Głowiński pinpoints the most vital features of Young Poland’s literary-critical discourse. He uses the term “discourse” in accordance with the tradition of native text linguistics. Nevertheless, the researcher strongly emphasizes the historical dimension of Young Poland’s critical discourse as a text-producing practice. Its properties, namely expressiveness, critical mimesis, “principle of terminological minimum,” and “free indirect speech in criticism,” etc. become at the same time a concrete realization of a broader directive according to which the task of modern (sensu largo) criticism is “constant actualisation” of the communicative potential that the reviewer finds in the texts he comments on. It is for this reason that the achievements of the criticism at the turn of the 19th and 20th c. in the Polish tradition become a specimen of the modern radical criticism which strives to strengthen, intensify, and actualise both the literary potential and that of its own. Głowiński’s firm inspiration for his thinking about criticism was Ostap Ortwin’s 1934 short sketch “Samoistność krytyki literackiej” (“Intrinsic Literary Criticism”). Głowiński many a times referred to the formula from the sketch according to which “criticism problematizes literature” not only to redefine it, but also to develop its own discourse.

12

Three outstanding minds. IV

41%

Głowiński M.

Nauka

|

2023

|

issue 1

13

Three outstanding minds. III

29%

Głowiński M.

Nauka

|

2022

|

issue 4

14

Three outstanding minds

29%

Głowiński M.

Nauka

|

2022

|

issue 2

15

Three outstanding minds. II

29%

Głowiński M.

Nauka

|

2022

|

issue 3

Refine search results

Michał Głowiński (4 listopada 1934 – 29 września 2023)

„Staroświeccy mieszczanie”. Intymistyka Michała Głowińskiego w perspektywie kulturowej

Autobiografia i ekspresja. „Kręgi obcości” Michała Głowińskiego

Jak jest zrobione „Wilcze futro” – o małych szkicach onirycznych Michała Głowińskiego. Studium mikrologiczne

Krytyka literacka Michała Głowińskiego z lat 1954–1962

Hermeneutyka i okolice. Od znużenia do nowego wigoru

Style odbioru polskiej powieści o Zagładzie. Wokół „Tworek” Marka Bieńczyka i „Fabryki muchołapek” Andrzeja Barta

Michał Głowiński: literaturoznawca i pisarz Zagłady

Rozmowa, autobiografia i sztuka życia (Michała Głowińskiego)

Głowiński: tożsamość prozą (od początku)

„Nieustanna aktualizacja”. O wątku metakrytycznym w pismach Michała Głowińskiego

Three outstanding minds. IV

Three outstanding minds. III

Three outstanding minds

Three outstanding minds. II