Search results

1

Kontakty Mieszka I z opozycją antyottońską Henryka Kłótnika. Zarys problematyki

100%

Samp M.

Historia Slavorum Occidentis

|

2018

|

issue 4 (19)

11-26

EN

In 973 and 984, the Polish duke Mieszko I was involved in internal fights in the Reich which broke out following the death of Otto I and Otto II. In the existing historiography, various attitudes have been adopted. The available written sources allow to identify facts which do not raise serious doubts.

2

„Zanurzeni w Mojżesza” – „zanurzeni w Chrystusa”. Chrzest Polski w świetle doświadczenia paschalnego narodu wybranego w reinterpretacji Apostoła Pawła (por. 1 Kor 10, 1-13)

84%

Nalewaj A.

Studia Warmińskie

|

2017

|

issue 54

131-142

PL

Celem niniejszego studium jest próba ukazania aktu Chrztu Polski w kontekście wydarzeń paschalnych Izraela, zreinterpretowanych przez św. Pawła w 1 Kor 10, 1-13. Opracowanie składa się z dwóch części. W pierwszej części przedstawiono historyczne okoliczności i opisano, na czym polegały konsekwencje wynikające z fundamentalnej decyzji Mieszka I o przyjęciu chrztu. W drugiej części, w oparciu o analizę fragmentu Listu Apostoła Narodów (por. 1 Kor 10, 1-13), przedstawiono doświadczenia wspólnoty chrześcijan z Koryntu, które mają paralele w doświadczeniach narodu wybranego z okresu Wyjścia. Przykład z dziejów biblijnego Izraela nie odnosi się wyłącznie do wiernych z Koryntu. Pouczenie św. Pawła ma charakter uniwersalny.

EN

The purpose of this study is to attempt to reflect on the baptism of Poland in the context of the Passover events in Israel as reinterpreted by the apostle Paul in 1 Corinthians 10,1-13. The study is divided in two parts. The first part refers to the historical circumstances and consequences of the decision of Mieszko I of Poland to accept Christianity. The second part, based of the analysis of a fragment of the letter of the Apostle of the Nations (reference 1 Corinthians 10,1-13), presents the experience of the Christian community of Corinth, with refers to the experience of the chosen people of the Exodus period. The example from the history of Biblical Israel does not refer solely to the Christians of Corinth. The teaching of Paul has universal character.

3

„Usque in Vurta fluvium”. Nad trybutem Mieszkowym

84%

Jurek T.

Kwartalnik Historyczny

|

2016

|

vol. 123

|

issue 3

PL

Artykuł dotyczy zagadnienia stosunków najstarszego władztwa piastowskiego w X w. do cesarstwa Ottonów. Saski kronikarz Thietmar z Merseburga w swej relacji o bitwie stoczonej w 972 r. przez polskiego księcia Mieszka I z saskim margrabią Hodonem napisał (lib. II, cap. 29), że Mieszko był „wierny cesarzowi i płacił mu trybut aż do rzeki Warty” („inperatori fidelis tributumque usque in Vurta fluvium solvens”). Zdanie to było od dawna przedmiotem sprzecznych interpretacji. Historycy niemieccy przyjmują przeważnie, że chodzi o całą zachodnią część władztwa piastowskiego (patrząc od zachodu). Historycy polscy natomiast próbowali zawsze zminimalizować znaczenie trybutu i wykazywali w związku z tym, że chodziło o jakieś cząstkowe terytorium, przy czym przeważnie wskazywano Pomorze (które leżało jednak już za Wartą) lub niewielki obszar domniemanego plemienia Lubuszan (u ujścia Warty do Odry). Autor artykułu, nawiązując do pomysłów niektórych historyków niemieckich, stara się dowieść, że dla właściwego zrozumienia rozważanego zdania trzeba je interpretować z punktu widzenia Mieszka. Chodziło zatem o całość jego władztwa, patrząc od jego centrum do Warty, i.e. rzeki pełniącej tu rolę granicy zewnętrznej. Na rzecz takiej wykładni świadczy fakt, że trybuty nakładano wówczas z zasady na całe państwa lub ludy, nie zaś na ich sztucznie wyodrębnione części. Warta rzeczywiście stanowiła orientacyjną granicę dzielącą władztwo Piastów od Pomorza. Proponowana interpretacja znakomicie pasuje do kontekstu relacji Thietmara. Tło starcia Mieszka z Hodonem stanowiła ekspansja polska na Pomorze. Komentarz, że Mieszko płacił trybut z terytorium do granicznej Warty, służył wyjaśnieniu, że Hodo miał prawo zaatakować wiernego cesarzowi księcia, skoro ten wykroczył poza wskazaną granicę. Stosunek trybutarny nawiązany został zapewne w 963 r., kiedy to (zgodnie z relacją Thietmara, którą historycy polscy często kwestionują) margrabia Gero narzucił Mieszkowi cesarskie zwierzchnictwo. Można to sobie wyobrazić w ten sposób, że gdy Gero po zwycięstwach nad Łużyczanami zbliżał się do Odry, zaniepokojony Mieszko sam mu się poddał i zaoferował trybut.

EN

The article is about relations between the oldest Piast rulers (tenth century) and the Ottonian Empire. In his account of the battle waged in 972 by the Polish Duke Mieszko I and the Saxon Margrave Hodo, the Saxon chronicler Thietmar of Merseburg wrote (II, 29) that Mieszko was “loyal to the emperor and paid him a tribute all the way to the river Warta” (inperatori fidelis tributumque usque in Vurta fluvium solvens). This sentence has been for long the object of contradictory interpretations. As a rule, German historians maintain that it refers to the entire Western part of the Piast dominion (looking from the West). On the other hand, Polish historians always attempted to minimalize the significance of the tribute and consequently indicated that the chronicler had in mind a certain fragmentary territory; as a rule, they pointed to Pomerania (which, however, was located already beyond the Warta) or a small region of the supposed Lubuszanie tribe (at the mouth of the Warta flowing into the Odra). By referring to conceptions launched by certain German historians the author of the article tries to prove that a proper comprehension of the examined sentence calls for its interpretation from the viewpoint of Mieszko. In other words, it pertains to his whole dominion, seen from its centre towards the Warta, i.e. a river playing the part of an outer frontier. Such an interpretation is supported by the fact that at the time tributes were, as a rule, imposed on a whole state or a people and not their artificially distinguished parts. True, the Warta did constitute a rough boundary separating the Piast state from Pomerania. The proposed approach matches the context of the Thietmar account. The background of the clash between Mieszko and Hodo was Polish expansion in Pomerania. The commentary claiming that Mieszko paid a tribute from a territory up to Warta, a frontier river, was used to explain that Hodo was entitled to attack a duke loyal to the emperor since the former had crossed the boundary. The tribute-based relation was established probably in 963 when (according to Thietmar’s account, often questioned by Polish historians), margrave Gero imposed imperial supremacy over Mieszko I. Presumably, when after a victory over the Lusatians Gero moved towards the Odra, alarmed Mieszko voluntarily surrendered and offered a tribute.

4

Mieszko I. Przyczynki do biografii

83%

Skibiński E.

Historia Slavorum Occidentis

|

2016

|

issue 1(10)

15-39

PL

The work is the fi rst contribution to the biography of Mieszko I. It focuses on the events of 963, the fi rst recorded mention of the activities of Mieszko I. The article begins with an overview of recent interpretations of written sources pertaining to the earliest history of Poland and then looks at Mieszko I’s 963 defeat in confrontation with Wichmann as a source and historical fact.

5

Papiestwo a regnum piastowskie w latach ok. 965-973

83%

Latoszek P.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2017

|

vol. XXIV

54-67

XX

The earliest mention of relations between the Holy See and Mieszko's I country is the text found on the nonexistent Bolesław Chrobry's tomb. This text speaks about sending young Bolesław Chrobry's heir to Rome, which in usually idnetified with Mieszko's son, possibly held as a German hostage in 973. The connection between the Holy See and Polish missionary bishop Jordan, who was directly answerable to the Pope, is seen as being problematic. Middle-aged sources tell us that Jordan was established as bishop in Mieszko's I country in 968, but it is thought that he was ordained Bishop in 967. It is connected with the handing to Otto I, a sword that belonged to the Saxon rebel Wichmann the Younger. The author tries to connect the choosing of Jordan with the establishment of the archbishopric of Magdeburg. There is evidence that Jordan's nomination happened during synod in Ravenna in April 967. During that synod, the organization of Church structures in Slavic countries was carried out. Because only the Pope could issue the license to prosylete the pagans, the author believes that relations were established before the baptism of Mieszko I.

6

Let’s Write a Better Book about Mieszko I!

83%

Pac G.

Kwartalnik Historyczny

|

2017

|

vol. 124

PL

The paper is a critical review of Przemysław Urbańczyk’s monograph on Mieszko I, but rather than being a systematic discussion of the whole work, it focuses on those issues discussed in the book, which concern the relations between archaeology and history. Fragments basing exclusively on archaeological research are considered the most valuable by the author, whereas he is more critical about those parts which are based on the on interpretation of written sources. He postulates that such works, relating to both archaeology and history, should be created in close cooperation between representatives of both disciplines.

7

Dagomea Mieszko

83%

Banasiuk W.

Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim

|

2013

|

issue 54

21-60

PL

The paper attempts to solve the ‘perennial’ problem of Polish historiography and linguistics: the etymology of the mysterious personal names of the first historical Polish ruler – Dagome and Mieszko. The former is encountered only in the 11th-century digest known as Dagome Iudex. This is the Slavic name Drogomir distorted by German spelling and phonetics, as well as mistakes by scribes. It provides grounds for explaining the etymology of the latter name – commonly used with reference to the ruler. The name Mieszko is an exceptional diminutive; it derives from the second segment of the name Drogomir – Mir+jь+ko. The linguistic processes taking place in the Polish language at that time induced phonetic changes in the name and also led to its latter segment function as a separate name whose meaning became obsolete.

8

WSTĘP DO GENEZY WCZESNOPIASTOWSKICH GRUP DYSPOZYCYJNYCH REALIZUJĄCYCH ZADANIA W ZAKRESIE OCHRONY OSÓB. SZKIC ZAGADNIENIA

83%

Pajorski P.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2012

|

vol. 11(11)

32-38

PL

Artykuł przedstawia rozwój grup dyspozycyjnych w Polsce wczesnopiastowskiej. Od zarania dziejów, niektóre jednostki, z racji zajmowanej pozycji społecznej, narażone były na atak swych oponentów wewnątrz plemiennych oraz członków innych plemion. Powstały grupy „funkcjonariuszy” mogących pełnić rolę ochroniarzy. Wraz z upływem czasu następowała powolna specjalizacja i wykształcanie się warstw dyspozycyjnych.

9

WSTĘP DO GENEZY WCZESNOPIASTOWSKICH GRUP DYSPOZYCYJNYCH REALIZUJĄCYCH ZADANIA W ZAKRESIE OCHRONY OSÓB. SZKIC ZAGADNIENIA

83%

Pajorski P.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2012

|

vol. 11(11)

32-38

EN

This paper presents the development of disposable groups in Poland under the first Piast. Because of social position some individuals were exposed to attacks from their opponents inside the tribe as well as members of other tribes. This resulted in the establishment of a group of “officers” to serve as bodyguards. As time passeds, slow specialization began and disposable groups are created.

10

Zobowiązania prawne księcia Mieszka I wobec swoich drużynników w świetle kroniki Ibrahima Ibn Jakuba

71%

Rozmus D.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2015

|

vol. 15/2

105-116

PL

Jednym z pierwszych pomników historii Polski jest relacja Ibrahima Ibn Jakuba, kupca żydowskiego, tzw. radnity (ar-rādhānīja). Wśród wielu informacji przekazanych przez relację Ibrahima Ibn Jakuba znajdują się informacje o prawnych zobowiązaniach księcia Mieszka I wobec swojego wojska: Daje on tym mężom odzież, konie, broń i wszystko, czego potrzebują. A gdy jednemu z nich urodzi się dziecko, on [Mieszko] każe mu wypłacać żołd od chwili urodzenia. Tematem tego artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy władca Polan był w stanie sfinansować opisane przez Ibrahima Ibn Jakuba zobowiązania. W ciągu ostatnich 20 lat dzięki badaniom archeologicznym udowodniono, że na pograniczu obecnej Małopolski i Górnego Śląska w okresie wczesnego średniowiecza wydobywano, a następnie wytapiano z rud ołowiu z domieszką srebra – ołów i srebro. Był to ważny element ekonomicznej potęgi państwa pierwszych Piastów. W świetle źródeł historycznych i wciąż poszerzającego się spektrum nowych źródeł archeologicznych można przyjąć, że władcę kraju nad Wisłą w przededniu ukonstytuowania się wczesnośredniowiecznego państwa (czego prawnym potwierdzeniem w ówczesnym systemie europejskim był chrzest księcia w 966 r.) było stać na opisane w relacji obciążenia wobec najbliższej zbrojnej drużyny. W XI wieku Polska stała się ważnym wytwórcą srebra w Europie.

EN

One of the first monuments of the history of Poland is the account by Ibrahim Ibn Yaqub, a Jewish merchant, a so-called radhanite (ar-rādhānīyya), xe historical account of the history of Poland mentioned above originated from 10th century. Among the great amount of information handed over by Ibrahim Ibn Yaqub’s account there is data about Prince Mieszko I’slegal obligations toward his army. xe obligations were connected with obligation of army equipment for his warriors and with obligation of paying an amount of money to the parents of a child upon the latter’s birth. xe prince gives these men clothes, horses, weapons and everything they need. Prince Mieszko the First also when of these men (warriors) has a child, he [i.e. Mieszko] orders to pay a salary to this child since his birth. xe subject of this article will be an attempt to answer the question whether the ruler of the Polans was able to finance the obligations described by Ibrahim Ibn Yaqub. xe discovery during last 20 years of archaeological sites associated with the extraction and smelting of lead as well as of silver which was associated with lead ores and the co-occurring ores. xe chronology of the archaeological sites that were examined, associated with the extraction and smelting of lead (and silver) from the borderlands of Upper Silesia and Little Poland runs from the second half of the 11th c. and the turn of the 13th c. Research of lead pollutions in peat bogs yields even much earlier dating. It indicates that lead, and what follows, silver, began to be smelted already in the 9th century. In the light of historical accounts and the ever-increasing number of new archaeological sources one may assume that on the eve of the establishment of the early medieval state – of which the legal confirmation in the European system of that time was the baptism of the prince in 966 – the ruler of the Vistula state was capable of having his obligations toward his closest armed team described in the account.

11

Proces formowania się państwa Piastów

71%

Kóčka-Krenz H.

Folia Praehistorica Posnaniensia

|

2015

|

vol. 20

205-218

PL

The paper presents a question of the Piast state formation based on the changes in the network of settlements, in particular the strongholds. The results of archaeological research, enriched by studies performed by historians, show that the processes of forming the Piast state took a relatively short time and it did not entail a period of competition between local tribal leaders. Its character was revolutionary, which determines the uniqueness of the processes occurring in the Polish lands over a thousand years ago.

12

Biblijne podłoże motywu ślepoty i odzyskania wzroku przez Mieszka jako metafory chrztu księcia i Polski w Kronice Anonima zwanego Gallem

71%

Parchem M.

Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej

|

2018

|

issue 10

PL

Celem artykułu jest ukazanie biblijnego podłoża motywu ślepoty i odzyskania wzroku przez Mieszka I, który pojawia się w Kronice Anonima zwanego Gallem (początek XII w.), a za nim powtórzyli go wszyscy późniejsi polscy kronikarze. Według relacji najstarszego polskiego kronikarza to, co przydarzyło się w dzieciństwie Mieszkowi było zapowiedzią oświecenia (= chrztu) księcia i Polski. Analiza porównawcza i filologiczna wskazuje, że Gall Anonim wykorzystał w swoim opowiadaniu biblijną frazeologię oraz symbolikę dotyczącą ślepoty i odzyskania wzroku, a także posłużył się pojęciami oświecenia i poznania jako metaforami chrztu, a więc przejścia z ciemności do światła, od śmierci w pogaństwie do wiary dającej życie, od spraw doczesnych do poznania prawdziwego Boga. The purpose of this article is to present the Biblical motif of blindness and of regaining the sight by Duke Mieszko which appears in the Chronicle of Anonymus called Gallus (early twelfth century); after Gallus, the motif was repeated by all later Polish chroniclers. According to his account, what happened to Mieszko in his childhood foreshadowed the enlightenment (= baptism) of him and of Poland. The comparative and philological analysis shows that Gallus Anonymus made use of the Biblical phraseology and imagery of blindness and regaining the sight in his narration. He also employed the Biblical notions of enlightenment and recognition as the metaphors of baptism and transition from darkness to light, from the death in paganism to the life-giving faith, from worldly affairs to knowing the true God.

13

Chrzest Polski

67%

Jędraszewski M.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2017

|

vol. 26

|

issue 2

7-19

EN

This paper is a historical reflection concerning the origins of the statehood of Poland. The author refers to a number of scientific studies and shows the meaning of baptism for the unity of the State of Mieszko I. It can be said that in the history there is no pre-Christian Poland, because it is this religion which became the bond of national identity of Polish people. In his study the author pointed out political sensitivity of the first sovereign of Poland. However, the decision to adopt the Christian religion was probably not motivated by political calculations but was the result of the personal conversion of the prince of the Western Polans. This statement seems to be rooted not only in the written sources but also in the non-verbal national tradition, expressed – for example – in some eminent artistic works. The author emphasizes that Christian Poland from the very beginning was distinguished from its neighbours by three essential elements: catholicity, republicanism and latinism. Those elements ensured that Christian universalism became one of the main characteristics of Poland. In the last part of the study the author focuses on mutual relations between the Church and Polish statehood and on the role which the Catholic faith played in the maintenance of the Polish national identity.

14

Liturgia chrzcielna księcia Mieszka I. Próba źródłowej rekonstrukcji

67%

Litawa K.

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

|

2016

|

vol. 22

|

issue 47

105-120

PL

Ze względu na brak źródeł spisanych, zaświadczających przebieg liturgii chrztu świętego i pozostałych sakramentów inicjacji chrześcijańskiej pierwszego władcy Polski Mieszka I, można wysnuć hipotezę, że szafarz sakramentów korzystał z obrzędu zawartego w Pontyfikale rzymsko-germańskim, zredagowanym w Moguncji w połowie X w. Niewątpliwie z punktu widzenia historyczno-liturgicznego pontyfikał ten miał ogromny wpływ na kształtowanie się w kolejnych wiekach ksiąg liturgicznych, w tym również ksiąg powstających w Polsce. Hipoteza postawiona w artykule przybliża zatem, odległy w czasie, historyczny moment, który wydobył polskich „praojców” z pogańskiego świata, wszczepiając ich w Mistyczne Ciało Chrystusa i w wielowiekową tradycję Kościoła, a tym samym otworzył ich na kulturę ówczesnej Europy, która żyła wartościami chrześcijańskimi.

EN

Due to the lack of written sources testifying the liturgy of baptism and of the other sacraments of Christian initiation of the first sovereign of Poland, Mieszko I, one can formulate a hypothesis, that the celebrant used the rites from the Romano-German Pontifical, edited in Mainz in the early 10th century. Unquestionable, from the historical-liturgical point of view this Pontifical had a large impact for the edition of the liturgical books in the following centuries, including the liturgical books in Poland. The hypothesis formulated in this study brings closer a distant historical moment, which took out the polish forefathers from the pagan world instilling them to the Mystical Body of Christ and to the centuries-old tradition of the Church, and opening them – at the same time – to the European, i.e. Christian culture.

15

Co dalej w dyskusji nad regnum ablatum? Krótki szkic w 30. rocznicę ukazania się artykułu profesora Wacława Korty

60%

Piętkowski P.

Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka

|

2020

|

vol. 75

|

issue 1

5-28

EN

The article present the contemporary discussion among medievalists on the conflict that occurred at the end of 10th century between Mieszko I, duke of Polans, and Boleslaus II the Pious, the ruler of Bohemia; such conflict has been mentioned by Thietmar, bishop of Merseburg, in his chronicle. The dispute centered on a territory which Thietmar enigmatically referred to as regnum ablatum.

Refine search results

Kontakty Mieszka I z opozycją antyottońską Henryka Kłótnika. Zarys problematyki

„Zanurzeni w Mojżesza” – „zanurzeni w Chrystusa”. Chrzest Polski w świetle doświadczenia paschalnego narodu wybranego w reinterpretacji Apostoła Pawła (por. 1 Kor 10, 1-13)

„Usque in Vurta fluvium”. Nad trybutem Mieszkowym

Mieszko I. Przyczynki do biografii

Papiestwo a regnum piastowskie w latach ok. 965-973

Let’s Write a Better Book about Mieszko I!

Dagomea Mieszko

WSTĘP DO GENEZY WCZESNOPIASTOWSKICH GRUP DYSPOZYCYJNYCH REALIZUJĄCYCH ZADANIA W ZAKRESIE OCHRONY OSÓB. SZKIC ZAGADNIENIA

WSTĘP DO GENEZY WCZESNOPIASTOWSKICH GRUP DYSPOZYCYJNYCH REALIZUJĄCYCH ZADANIA W ZAKRESIE OCHRONY OSÓB. SZKIC ZAGADNIENIA

Zobowiązania prawne księcia Mieszka I wobec swoich drużynników w świetle kroniki Ibrahima Ibn Jakuba

Proces formowania się państwa Piastów

Biblijne podłoże motywu ślepoty i odzyskania wzroku przez Mieszka jako metafory chrztu księcia i Polski w Kronice Anonima zwanego Gallem

Chrzest Polski

Liturgia chrzcielna księcia Mieszka I. Próba źródłowej rekonstrukcji

Co dalej w dyskusji nad regnum ablatum? Krótki szkic w 30. rocznicę ukazania się artykułu profesora Wacława Korty