Search results

1

Jesus, the Apostle and High Priest of Our Confession. Audience-Oriented Criticism of Heb 3:1-6

100%

Blajer P.

The Biblical Annals

|

2021

|

vol. 11

|

issue 2

281-300

PL

List do Hebrajczyków 3,1-6 jest jednym z najbardziej intrygujących fragmentów listu. Zwraca on uwagę czytających lub słuchających z kilku powodów. Jednym z nich jest sposób w jaki autor przedstawia Jezusa Chrystusa i porównuje Mojżesza z Chrystusa. To porównanie ma celu wykazanie wyższości Chrystusa jako najwyższego kapłana i apostoła. Jest to jedyny fragment w Nowym Testamencie, gdzie Jezus jest przedstawiany jako apostoł. Lektura tekstu biblijnego zwracająca uwagę na adresata i jego reakcję uwypukla również sposób w jaki autor odnosi się do odbiorców, jak przyciąga ich uwagę i w jaki sposób podkreśla ich nowy stan w jakim się znajdują.

EN

Hebrews 3:1-6 is one of the most intriguing passages of the letter. It catches the attention of who reads or hears the letter for several reasons: one of which is the way the author presents Jesus Christ. It establishes a comparison between Moses and Christ in order to demonstrate Christ’s superiority as the high priest and apostle. It is the only passage in the New Testament where Jesus is presented as an apostle. The reader-oriented research points out to the way the author addresses the audience of his letter and how he manages to catch their attention and present their present status. Those who accept Christ’s mission as the apostle are sanctified and can be considered the house of God governed by Christ.

2

W poszukiwaniu najstarszej literackiej wersji "cudu nad morzem" (Wj 13,17-15,21)

100%

Lemański J. A.

The Biblical Annals

|

2016

|

vol. 6

|

issue 1

5-44

EN

The article is dedicated to an analysis and assessment of the newest critical literary research works on Ex 13,17-15,21. The aim is to find the oldest literary version of the event. In the author’s opinion, it is to be searched in Ex 13,20-22; 14,5-7.10bA.11-14,19-20.21aA.24-25.27*.30-31* and attributed to the non-P authors, who place the entire event ‘by the sea’. In this version of events the Israeli people, after crossing the Egyptian border, found themselves in a desert. For the first time they have expressed some fears of their lives, which is known as ‘the motive of complaining’. They show fear of the pharaoh’s army, so Moses urges them not to fear because they would not see the Egyptians more and YHWH would fight for them. The description has a characteristic of a military battle, although the only acting against the Egyptian military power is the God of Israel. Thanks to a strong wind, which blew for the whole night, he dried the sea and the Israelites reached the other bank walking on dry land, when the Egyptians die when trying to escape pointing to the returning sea waters. The events have their own time scheme: night and danger, dawn and salvation. A final effect is showing by the Israelites a fear of YHWH and his servant Moses. In the author’s opinion this version has originated short time before the fall of Babylon and was written according to a motive of ‘the Day of YHWH’ in its version, which was in force in the utterances of prophets of the period of exile and later (the day of judgment of nations, as a beginning of the salvation of Israel).

3

IDEA CZŁOWIEKA I BÓSTWA W STAROŻYTNOŚCI CZĘŚĆ II: Czy istnieją podstawy, by sądzić, że Mojżesz chorował na epilepsję?

99%

Kostro L.

Miscellanea Anthropologica et Sociologica

|

2014

|

vol. 15(4)

PL

Istnieje stosunkowo niewiele badań psychobiograficznych dotyczących założyciela religiimozaistycznej, Mojżesza. Niniejszy artykuł stanowi próbę szkicu psychobiograficznego tejwielkiej postaci historycznej, której osobowość nadal wywiera wielki wpływ na wyznawcówjudaizmu. Zostaną w nim przedstawione racje biblijne, historyczne, psychologicznei medyczne stanowiące podstawę dla sformułowania domniemania, iż Mojżesz doświadczałzaburzeń epileptycznych.

4

THE IDEA OF MAN AND DIVINITY IN ANTIQUITY PART II: Articles: Are there reasons to formulate the supposition that Moses suffered from epilepsy?

99%

Kostro L.

Miscellanea Anthropologica et Sociologica

|

2014

|

vol. 15(4)

EN

There are relatively few psycho-biographical researches on Moses, the founder of mosaicreligion. This paper is a trial to write an outline of a psycho-biography of this great historicalfigure, whose personality still exercises a great impact on believers of contemporaryJudaic religion. Biblical, historical, psychological and medical reasons will be presented toformulate the supposition that Moses suffered from epilepsy.

5

Mojžišova smrť podľa Gregora z Nyssy (Život Mojžiša II,305‒321)

99%

Panczová H.

Studia theologica

|

2021

|

issue 3

61-80

EN

Gregory develops three biblical passages which prove Moses’ perfection. (1) The circumstances of Moses’ death were unusual: there were no traces of corruption by age on his body and his grave does not exist. Gregory connects both phenomena with the main theme of the renewal of the image of God in human, i.e. with life in accordance with virtue. In the main part of the work, this process was presented on the psychic and spiritual level. With the death of Moses, one can glimpse the consequences for the body. The non‑existence of the grave has a similar meaning as other expressions of the renewal of God’s image: getting rid of the garment of skin, shoes of skin or washing off mud. The absence of a grave is proof of Moses’ success. (2) Another sign of Moses’ perfection is that he was “God’s friend”. This term comes from an episode during the theophany on Sinai, which is the basis of Gregory’s exposition on epectasis in the central part of the Life of Moses. In the final part, Gregory takes up the idea about love as the motive power of epectasis. (3) The fact that Moses did not enter the Promised Land is additional proof of his spiritual advanced state. Moses and Israel come into a kind of opposition: the one aims ‘upwards’ to God, the other to the Promised Land. What they differ in, however, is not their aim, but motivation. Israel follows God in hope of a reward, while Moses, on the same journey, is motivated by love.

6

„Ile zwierząt zabrał Mojżesz do swojej arki?” Zwierzęce, dziecięce i poetyckie według Justyny Bargielskiej

99%

Nawarecki A.

Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

|

2015

|

issue 1

263-270

EN

The text is an interpretation of a poem by Justyna Bargielska titled Katullka from the Nudelman (2014) volume. The author uses the literary idea of meeting herself from many years before. The occasion was her discovery of her own childish notes showing her knowledge about the world in the form of three riddles. The most difficult and most important of them (“How many animals did Moses take onto the Ark”?) is based on the mixing of two expressions: “Noah’s Ark” and “the Ark of the Covenant” (Moses’). The deceptive question of the child forces us to seek animals in the Bible (especially in the Decalogue), which leads to surprising theological conclusions concerning relations with God and animals. In the finale of the poem, the writing of the seven-year-old girl is eaten by a roe deer; this is a symbolic suggestion of a “communion” between the child-like and the animal-like.

7

Mojżesz w historii zbawienia

85%

Krawczyk R.

Studia Elbląskie

|

2014

|

vol. 15

105-116

EN

Moses is undoubtedly one of the greatest biblical figures. His life and the role he played in the history of ancient Israel are exceptional. The paper is an attempt at a synthetic presentation of Moses' role in the history of salvation. In the first part the author analyzes the description of the birth of Moses and his mission, contained in the Pentateuch. The secondpart focuses on the analysis of the elements that make up the historical value of this figure, and the third part contains the analysis of the theological aspect of parallelism between Moses and Jesus.

8

Aspekt teologiczny Prawa Mojżeszowego

85%

Potocki S.

The Biblical Annals

|

1963

|

vol. 10

|

issue 1

5-19

PL

For understanding of arguments of Moses’ Law it is necessary to know geografical, historical, economical and social conditions and first of all the religious atmosphere of Israel of that time. The religious element gives this law a universal value and that is why it frames the background for future evangelic law.I. Texts of Law: Included in Pentateuchus do not compose a uniform, whole, however the egzegets, by using literary and historical criteria arranged them into certain collections. Those collections, quoad substantiam, should be refered to Moses’ epoch though final compositions could have been done in later times.II. The law is a result of synaic covenant. The evidence are: a) names of law: Tôrah, ʽedût, Dābār define the theological aspect of law and are taken from religious life. Tôrah is a doctrine discovered by Jahwe, ʽedût is a protocol of concluded covenant, Dābār defines detailed rules of manifested law. Juridical vocabulary is represented by: Mišepatîm, Huqqîm, Mieewāh and other. Their contents are taken from custom life in Moses’ Law filled with religious spirit. b) contents of covenant an Synai: It is an agreement of conditional character dependet an peoples conduct. The conduct is regulated by Law so breaking of Law at the some time means breaking of covenant. Conclusion: The Law is a given will of Jahwe regulating the life of Israel and by that preparing the time of redemption.III. The Law demands holinees of double meaning: a) Holinees as moral perfection is demanded by moral law. It cannot be stated here as if Israelits in those days had no elaborated idea of holinees. Such opinion contradicts with the contents of Genesis and well carried egzegesis of law. b) Holinees as legal chastity is demanded by ceremonial law. The law regarding offering whose task is to restore lost chastity play an importand role. Conclusion: Law is a measure for educating holy nation. Legal chastity is to remind and secure moral sanctity. IV. The Old Law as the type of New. One should seek the basis of such typology: a) among prophets, who speaking about new covenant and law refer to the old, b) in from beyond biblical iudaistic tradition, c) in promises of the Gospel of St. Matthews, d) in letters of St. Paul, e) in statements of Fathers and writers of the Church. Conclusion: Finis legis Christus (Rom. 10, 4).

9

Jaką rolę odgrywają starsi Izraela w tekstach przedstawiających epokę Mojżesza?

80%

Nawrot J.

Poznańskie Studia Teologiczne

|

2013

|

issue 27

117-138

EN

The article presents the importance attributed to the term “the elders of Israel” by biblical authors. Exegesis of the relevant passages reveals in this expression some kind of social elite, separated from the rest of the common crowd, which, however, does not undertake any initiatives on its own, remaining absolutely faithful to the leader of the people and supporting him in action for the good of the community. Elected by the congregation for the purpose of organizing life within the community they also perform some ritual functions. As representatives of a sinful people before God, on behalf of that people “the elders of Israel” beg forgiveness for transgressions and by unquestionable obedience become guarantors of Israel’s courage in difficult circumstances. In situations of rebellion they also, as guardians of God’s law, manifest the value of all of God’s commandments. As participants of exceptional events they become a link between the secular community and the holiness of God.Keywords

10

Mojżesz, Jozue i Amalekici. Nowe spojrzenie na Wj 17,8-16 w kontekście współczesnych badań nad powstaniem Pięcioksięgu

71%

Lemański J.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2015

|

issue 22

55-82

PL

W artykule podejmujemy próbę oceny współczesnych propozycji odmłodzenia czasu powstania perykopy Wj 17,8-16. Sposób prezentacji stosunku Jhwh do Amalekitów, wskazanie ich jako wzorcowego wroga, a potem także role, jakie odgrywają w tym tekście laska Boga, Mojżesz, Aaron, Chur i Jozue, pozwalają sądzić, że mamy do czynienia z tekstem powstałym w trakcie łączenia ze sobą Pięcioksięgu i ksiąg historycznych.

EN

The article tries to evaluate the contemporary proposal of reading Ex 17,8-16. The way of the presentation of a relation between Amalekites and Jhwh tells us that Amalekites are the model enemies of Israel. Moreover, the role of the rod of God, Moses, Aaron, Hur and Joshua let us think that the text had been developed when the traditions of Pentateuch and the historical books of the Old Testament were combined together.

11

Wąż uczyniony przez Mojżesza i wąż z Edenu. Od tradycji historycznej do koncepcji teologicznej

71%

Lemański J.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2018

|

issue 25

37-66

PL

Przedmiotem analizy w tym artykule jest najpierw samo pochodzenie i znaczenie kultu węża Nechusztana w Jerozolimie, którego powstanie łączone jest z Mojżeszem (2 Krl 18,4). W dalszej części analizowane są odniesienia kontekstualne Lb 21,4–9 perykopy stanowiącej etiologię dla informacji z 2 Krl 18,4. Na tym tle pokazane zostaje kluczowe teologiczne znaczenie tej perykopy w aktualnym kontekście (zwłaszcza w relacji do Wj 15,22–26; Lb 11). Wreszcie trzeci etap analizy to porównanie Lb 21,4–9 z Rdz 3,1–(15)–24, dokonane z wykorzystaniem elementów metody narracyjnej. Zestawienie obu teksów pozwala odczytać etiologię węża z miedzi wykonanego przez Mojżesza jako tekst ilustrujący w praktyce paradygmatyczne opowiadanie o przyczynach braku zaufania wobec Boga i jego skutkach z Rdz 3.

EN

The subject of the analysis in the article is the origin and significance of the cult of the snake Nechushana in Jerusalem. Its beginning is connected with Moses (2 Kgs. 18.4). The following part examines contextual references Nb. 21,4–9, the pericopes constituting the etiology for the information from 2 Kgs. 18.4. Thanks to that study, the key theological significance of the pericope has been shown (especially in relation to Ex 15, 22–26, Nb. 11). The third part of the analysis is a comparison of two texts, Nb. 21,4–9 and Gen. 3,1–(15)–24. Some elements of the narrative method have been used during the study. The juxtaposition of both texts allows to read the etiology of the copper snake made by Moses as a text which illustrates a paradigmatic story about the reasons for the lack of trust in God and its consequences presented in Genesis 3.

12

Mojżesz i Madianici: pamięć o historycznej tradycji, która wymagała teologicznej korekty?

71%

Lemański J.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2017

|

issue 24

11-40

PL

W artykule podjęta zostaje analiza tekstów, w których nawiązuje się do związków Mojżesza z Madianitami lub mowa jest o potomkach Mojżesza. Zauważony zostaje wyraźny proces „eliminowania” Madianitów oraz ich pozytywnej roli, jaką odgrywali w początkach jahwizmu i misji Mojżesza. Proces ten zaczyna się już w Księdze Wyjścia, a doprowadzony do apogeum zostaje w Księdze Liczb. Madianici stają się w niej jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla religijnej wierności Izraela wobec Jhwh. Różnorodność imion teścia Mojżesza z jednej strony wiąże się z odmiennymi tradycjami, a z drugiej ich zachowanie wpisane zostaje w powyższy proces eliminowania wkładu Madianitów w religię Izraela. Brak większego zainteresowania potomstwem Mojżesza z jednej strony także ma na uwadze niektóre negatywne tradycje łączące Mojżesza i jego potomstwo z idolatrycznym kultem, a z drugiej prowadzi do prób wpisania tego potomstwa w kontekst genealogii lewickich (Księgi Kronik).

EN

The article analyzes the texts which refer to the relationship of Moses with the Midianites or to the descendants of Moses. A clear process of “elimination” of the Midianites and their positive role played in the early Jahvism and mission of Moses has been noticed. The process begins in Exodus and reaches its apogee in the Book of Numbers. The Midianites became there the one of the most serious threats to the Israel’s religious fidelity to YHWH. On the one hand, the variety of the names of Moses’ father-in-law is connected with different traditions, on the other, their maintaining is included in the process of eliminating the contribution of the Midianites to the religion of Israel. The lack of the interest in Moses’ offspring is related to some of the negative traditions connecting Moses and his descendants with idolatry. Alternatively, it attempts to place the progeny into the Levites’ genealogy (Chronicles).

13

(Post) kapłańska opowieść o ukaraniu Mojżesza i Aarona (Lb 20,1–13). Przyczynek do dyskusji nad dokumentem P i jego późniejszymi uzupełnieniami

71%

Lemański J.

Colloquia Theologica Ottoniana

|

2019

|

issue 1

73-98

PL

Dokument kapłański (P) z klasycznej hipotezy czterech dokumentów jest sumie jedynym elementem tej hipotezy, który pozostał nadal aktualnym założeniem we wszystkich współczesnych hipotezach na temat powstania Pięcioksięgu (Pentateuch). Problem polega na tym, że do dziś badacze nie są w stanie określić, gdzie ten dokument w swojej pierwotnej formie (tzw. Grundschrift-P) się kończył. We współczesnej dyskusji często ogranicza się go do Ksiąg Rodzaju i Wyjścia. Niemniej teksty klasyfikowane jako P lub post-P znajdujemy również w Księdze Kapłańskiej oraz Liczb, a według niektórych nawet w Księdze Powtórzonego Prawa. Dyskusja natury krytyczno-literackiej nad tekstem Lb 20,1–13 ukazuje złożoność problemu i stanowi przykład, że jednoznaczne rozwiązania w klasyfikacji źródłowej danego tekstu oraz wyjaśnianiu procesu jego powstania nie są łatwe. W najnowszych analizach perykopę uznaje się w całości zarówno za tekst P lub post-P, ale niemniej często proponowane są bardziej złożone i wielowarstwowe modele wyjaśniające proces jej powstawania.

EN

The Priestly Document (P) from the classic hypothesis of four documents is in fact the only one element of this hypothesis, which remained the current assumption in all modern hypotheses about the Pentateuch. The problem is that until now the researchers are unable to determine where this document in its original form (the so-called Grundschrift-P) was ending. In modern discussion, it is often limited to the Books of Genesis and Exodus. Nevertheless, the texts classified as P or post-P are also found in the Book of Leviticus and the Book of Numbers, and according to some even in the Book of Deuteronomy. The discussion of the critical-literary nature on the text in Numbers 20:1–13shows the complexity of the problem and is an example that unambiguous solutions in the source classification of a given text and explaining the process of its creation are not easy. In the latest analyses, the pericope is considered entirely as either the P or post-P text, but nevertheless more complex and multilayered models explaining the process of its formation are often proposed.

14

Exegi Monumentum Iwana Franki

71%

Kozak S.

Studia Polsko-Ukraińskie

|

2016

|

vol. 3

21-31

EN

The author discusses Ivan Franko’s poem Moses, regarded by Yurii Sherekh as the „Second Testament” of Ukrainian literature. This positive opinion of the Moses stimulates research interests. Using the methods of comparative contextual hermeneutics, the author analyses Ivan Franko’s specific “theology of hope” in the historical literary and philosophical theological context. He argues that the basis for hope in Franko’s philosophical reflection upon history was the Old Testament eschatology, born from God’s covenant with Israel and from the faith in a liberating-salvation mission of Moses. He draws special attention to the prophetic meaning of the Prologue and the poet’s references to the figure of Moses.

15

Bóg i tożsamość Mojżesza. Lektura narracyjna Exodus 2,1-3,15

71%

Pawłowski Z.

The Biblical Annals

|

2017

|

vol. 7

|

issue 2

187-205

EN

The article postulates a narrative reading of Exodus 2:1–3:15 as a more appropriate one than a historicalcritical reading focused on the composite origin and the literary evolution of the text. The text in the several wellthought episodes creates a narrative identity of Moses in its multifaceted form. In his lifespan he has been subjected to the influence of three religions: Egyptian, Hebrew, and Midian. All of them are challenged in the call narrative (Ex 3:115). Searching for the meaning of a common desert bush on fire Moses is looking for a significance of his entire life. At the same time however he encounters God in a radically new form, adequate to his narrative identity. Thus the new identity of God and of Moses interweave with each other in one formula: I AM has sent me to you (Ex 3:14).

PL

Artykuł postuluje lekturę narracyjną Exodus 2,1-3,15 jako bardziej odpowiednią niż analiza historyczno-krytyczna, koncentrująca się na źródłach tekstu i ich literackich przekształceniach. Opowiadanie zawiera kilka eipzodów tworzących tożsamość narracyjną Mojżesza. W historii swego życia znajdował się pod wpływem trzech religii: egipskiej, hebrajskiej i madianickiej. Jednakże nie znalazł w nich odpowiedzi na kryzys tożsamości, z ktorym skonfrontował się dopiero w spotkaniu z Bogiem w krzewie ognistym. Poszukując sensu tego zjawiska musiał się zastanowić nad swoimi dramatycznami losami, przede wszystkim nad kondyncją uchodźcy. Wtedy narodził się zarys nowej relgii (monoteizmu), w której tożsamości Boga, Mojżesza i ludu, nierozerwalnie splecione ze sobą znalazły wyraz w jednej formule: Jestem posłał mnie do was (Ex 3,14).

16

„Plastyczna interpretacja” w Biblii na przykładzie portretu Mojżesza z Pochwały Ojców (por. Syr 45,1-5) i wizji menory proroka Zachariasza (por. Za 4,1-14)

71%

Kasperowicz P.

Sympozjum

|

2023

|

vol. 1(44)

123-137

PL

Proces powstawania treści biblijnych ksiąg i ich zależności między sobą jest obiektem wieloletnich badań i przy pomocy metody egzegezy historyczno-krytycznej, która zrodziła się z oświeceniowego historyzmu, pozwala odkrywać zdarzenia, które stanowiły decydujące kryterium dla kształtu czy umiejscowienia danego tekstu w kanonie ksiąg biblijnych. Jednak stosowanie tylko metody historycznej byłoby redukcjonizmem naświetlającym Biblię jedynie w kontekście historycznym poszczególnych ksiąg, rozrywając przy tym jedność Pism. W artykule zawarto dwa przykłady: portret Mojżesza z Pochwały Ojców (por. Syr 45,1-5) oraz menorę z piątej wizji proroka Zachariasza (por. Za 4,1-14), aby w sposób przyczynkowy pokazać, jak tekst biblijny zmieniał się w świetle historii narodu wybranego, ale przede wszystkim też pod wpływem dojrzewania w wierze kolejnych pokoleń natchnionych pisarzy.

EN

The process of creating the content of biblical books and their interdependencies is the subject of many years of research and, using the method of historical and critical exegesis, which was born out of the Enlightenment historicism, it allows us to discover events that were the decisive criterion for the shape or location of a given text in the canon of biblical books. However, to use only the historical method would be a reductionism illuminating the Bible only in the historical context of the individual books, while breaking the unity of the Scriptures. The article includes two examples of a portrait of Moses in the Praise of the Fathers (Sir 45: 1-5) and a menorah from the fifth vision of the prophet Zechariah (Zechariah 4: 1-14) to show, in an interim way, how the biblical text has changed in the light of the history of the Chosen People but above all also influenced by the maturing of successive generations of inspired writers in the faith.

17

Czym Mojżesz rozgniewał Boga? Problem przyczyny gniewu Bożego w narracji Wj 4,24-26

71%

Mielnik D.

Verbum Vitae

|

2018

|

vol. 33

21-43

EN

The main purpose of this paper is an analysis and evaluation of the ideas of some major exegetes in their attempts to explain the reason for God’s anger in the narrative of Exodus 4:24-26. The author first analyzes the difficulties generated by this problematic pericope, then lays out and examines the related propositions of four different researchers. Based on our investigation, we suggest that none of these scholarly treatments provides a satisfying answer to all the identified conundrums that emerge from the text. With each of the explanations, there are always some problems that remain unsolved. Despite this fact, the best understanding of God’s anger here seems to be connected with the uncircumcised state of one character in the narrative. Although this idea links only weakly to the pericope’s context, it still offers the best solution to the internal difficulties of the narrative.

PL

Celem niniejszej pracy jest ocena najważniejszych propozycji egzegetów usiłujących wytłumaczyć przyczynę gniewu Bożego w narracji Wj 4,24-26. Autor przywołał i omówił cztery rozwiązania proponowane przez badaczy, które odniósł do omówionych we wcześniejszej części opracowania trudności generowanych przez kontrowersyjną perykopę. W świetle przeprowadzonych w pracy analiz należy stwierdzić, że żadne z przywołanych rozwiązań nie udziela zadowalających odpowiedzi na postawiony problem. W przypadku każdej propozycji bowiem pewne trudności pozostają nierozwiązane. Nie zmienia to jednak tego, że najlepszym wyjaśnieniem przyczyny gniewu Bożego wydaje się być odwołanie do nieobrzezania któregoś z bohaterów narracji. Chociaż ta propozycja słabo wpisuje się w kontekst perykopy, to jednak najlepiej radzi sobie z wewnętrznymi napięciami opowiadania.

18

Mojżesz - Lewita (Wj 2,1-10). W kręgu badań nad tożsamością Mojżesza

57%

Lemański J.

Colloquia Theologica Ottoniana

|

2016

|

issue 1

91-120

PL

W artykule przeprowadzona została analiza krytycznoliteracka, kontekstualna oraz egzegetyczna Wj 2,1–10. Przeprowadzono ją pod kątem wydobycia z tej perykopy ewentualnych „najstarszych” informacji z tradycji o Mojżeszu. Wnioski wyciągnięte na tej podstawie nie pozwalają potwierdzić archaicznego i niezależnego istnienia tej perykopy w jej pierwotnej wersji. Zdaniem autora elementem najstarszej tradycji jest jedynie samo imię Mojżesza. Wszystkie pozostałe informacje zawarte w tej perykopie mają wyraźne odniesienia do bliższego i dalszego kontekstu z Księgi Rodzaju i Wyjścia.

EN

The article was carried out analysis of the literary-critical, contextual and exegetical Ex 2,1–10. It was carried out for extracting the potential of this passage “oldest” of information from the tradition of Moses. The conclusions drawn on this basis does not allow you to confirm the archaic and independent existence of this passage in its original version. According to the author of the oldest part of the tradition is the same, only the name of Moses. All other information contained in this pericope May explicit reference to the proximal and distal context of Genesis and Exodus.

19

Mojżesz wysłannik Jahwe (Wj 1,1–14,31)

57%

Pyclik D.

Scriptura Sacra

|

2022

|

issue 26

121-186

EN

The Exodus of the Israelites from Egypt was the most important event in the history of the Chosen People. The historical and theological context of the biblical events contained in Exodus 1:1–14:31 was described. The aim of the research became the analysis and interpretation of the theological message contained in the first part of the Exodus recounting the liberation of the Israelites from Egyptian slavery (Exodus 1:1–14:31). In the analysis and exegesis of biblical texts, the intertextual method was used, as well as the historical-critical method over the issue of Moses’ mission. As a result of the study, it can be concluded that: 1) the knowledge of the God of Israel and His intentions is the key theme of the first fifteen chapters of the Exodus. Yahweh is the main protagonist of the events described in the Book of Exodus. He is their author and perpetrator; 2) the theme of the first part of the Exodus is the conflict over whom Israel is to serve; 3) the historical sources do not reflect in their entirety the facts known from the biblical account, for the reason that the Bible is not a historical chronicle, but a record of God’s revelation. Its main task is to convey theological content. The conclusions to be drawn are: 1) the revelation that was to Moses also applies to the Israelites, as well as to the Egyptians. However, the times and the manner of revelation change. God’s words are addressed to everyone, including modern people. The study conducted does not exhaust the subject of Moses’ mission to Israel. It is not a complete characterization of Moses. At the same time, it is necessary to keep in mind the further impact of the message of the Exodus on subsequent generations of Israel, as well as on modern times. The study can become a contribution to further theological reflection on the message of the Exodus.

PL

Wyjście Izraelitów z Egiptu było najważniejszym wydarzeniem w historii narodu wybranego. Został opisany kontekst historyczno-teologiczny wydarzeń biblijnych zawartych w Wj 1,1–14,31. Celem badań stała się analiza i interpretacja przesłania teologicznego zawartego w pierwszej części Księgi Wyjścia opowiadającej o wyzwoleniu Izraelitów z niewoli egipskiej (Wj 1,1–14,31). Przy analizie i egzegezie tekstów biblijnych wykorzystano metodę intertekstualną, a także historyczno-krytyczną nad zagadnieniem misji Mojżesza. W wyniku przeprowadzonych badań można stwierdzić, że: 1) poznanie Boga Izraela i Jego zamiarów jest kluczowym tematem pierwszych piętnastu rozdziałów Księgi Wyjścia. Jahwe jest głównym bohaterem wydarzeń opisanych w Księdze Wyjścia. On jest ich sprawcą i autorem; 2) tematem pierwszej części Księgi Wyjścia jest konflikt o to, komu służyć ma Izrael; 3) źródła historyczne nie odzwierciedlają w całości faktów znanych z relacji biblijnej, dlatego że Biblia nie jest kroniką historyczną, lecz zapisem objawienia Bożego. Jej głównym zadaniem jest przekaz treści teologicznej. Wnioski, jakie należy wyciągnąć to: 1) objawienie, które było do Mojżesza, dotyczą także Izraelitów, jak i do Egipcjan. Zmieniają się jednak czasy i sposób objawienia. Słowa Boga skierowane są do wszystkich, również do ludzi współczesnych. Przeprowadzone badania nie wyczerpują tematu misji Mojżesza względem Izraela. Nie jest pełną charakterystyką Mojżesza. Należy przy tym pamiętać o dalszym oddziaływaniu przesłania Księgi Wyjścia na kolejne pokolenia Izraela, a także na czasy współczesne. Badanie mogą stać się przyczynkiem do dalszej refleksji teologicznej nad przesłaniem Księgi Wyjścia.

20

Konflikt Miriam i Aarona z Mojżeszem w Targumie Neofiti i w Targumie Pseudo-Jonatana

57%

Kuśmirek A.

Studia Gdańskie

|

2022

|

vol. 50

27-41

EN

Jewish literature includes many writings, which focus on the events and figures described in the Bible. These documents aim at presenting episodes and heroes in a way that generally fills gaps in the biblical narratives, offering explanations for more difficult fragments and providing details of the lives of various characters. Expansions and additions also occur in the Aramaic renderings of the Hebrew Bible called ”Targums”. These translations have accompanied Hebrew texts. However, they have been transmitted orally and were undergoing continuous changes and modifications, until their contents were finally closed and written down. Next to a translation, Targums incorporated a paraphrase, complementary material and updating, all of which played a significant role in assisting participants at a liturgy in synagogues or individual believers in their private studies to consider and comprehend scriptural accounts. In this context, the Aramaic version of the conflict of Miriam and Aaron against Moses is worth mentioning. In this article, the author will carry out a comparative analysis of the Aramaic translations of the story found in Numbers 12:1-15 as rendered by Targum Neofiti and Targum of Pseudo-Jonathan, with particular emphasis on their presentation of Moses, Miriam and Aaron. Special attention will be paid to the character of additions and expansions offered by these Targums.

PL

Tradycja żydowska może poszczycić się wieloma utworami inspirowanymi wydarzeniami i postaciami biblijnymi. Często uzupełniały one luki w narracji, dostarczając objaśnień trudniejszych fragmentów lub po prostu dodając szczegóły z życia opisywanych bohaterów. Takie zmiany można spotkać już w targumach. Te aramejskie przekłady towarzyszyły tekstowi hebrajskiemu przez kilka wieków, najpierw w formie ustnej, co powodowało ich nieustanną zmianę, aż w końcu zostały spisane. Ich cechą charakterystyczną jest to, że obok przekładu tekstu można znaleźć materiał dodatkowy w postaci rozszerzeń, ale także parafrazy i aktualizacje, które miały pomóc w lepszym zrozumieniu Biblii hebrajskiej. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na aramejską wersję wydarzeń, ukazującą konflikt między Miriam i Aaronem a Mojżeszem. W artykule tym zostanie podjęta analiza porównawcza aramejskich przekładów Lb 12,1-15 w Targumie Neofiti i Targumie Pseudo-Jonatana w odniesieniu do postaci Mojżesza, Miriam i Aarona. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na charakter uzupełnień i rozszerzeń występujących w obu targumach

Refine search results

Jesus, the Apostle and High Priest of Our Confession. Audience-Oriented Criticism of Heb 3:1-6

W poszukiwaniu najstarszej literackiej wersji "cudu nad morzem" (Wj 13,17-15,21)

IDEA CZŁOWIEKA I BÓSTWA W STAROŻYTNOŚCI CZĘŚĆ II: Czy istnieją podstawy, by sądzić, że Mojżesz chorował na epilepsję?

THE IDEA OF MAN AND DIVINITY IN ANTIQUITY PART II: Articles: Are there reasons to formulate the supposition that Moses suffered from epilepsy?

Mojžišova smrť podľa Gregora z Nyssy (Život Mojžiša II,305‒321)

„Ile zwierząt zabrał Mojżesz do swojej arki?” Zwierzęce, dziecięce i poetyckie według Justyny Bargielskiej

Mojżesz w historii zbawienia

Aspekt teologiczny Prawa Mojżeszowego

Jaką rolę odgrywają starsi Izraela w tekstach przedstawiających epokę Mojżesza?

Mojżesz, Jozue i Amalekici. Nowe spojrzenie na Wj 17,8-16 w kontekście współczesnych badań nad powstaniem Pięcioksięgu

Wąż uczyniony przez Mojżesza i wąż z Edenu. Od tradycji historycznej do koncepcji teologicznej

Mojżesz i Madianici: pamięć o historycznej tradycji, która wymagała teologicznej korekty?

(Post) kapłańska opowieść o ukaraniu Mojżesza i Aarona (Lb 20,1–13). Przyczynek do dyskusji nad dokumentem P i jego późniejszymi uzupełnieniami

Exegi Monumentum Iwana Franki

Bóg i tożsamość Mojżesza. Lektura narracyjna Exodus 2,1-3,15

„Plastyczna interpretacja” w Biblii na przykładzie portretu Mojżesza z Pochwały Ojców (por. Syr 45,1-5) i wizji menory proroka Zachariasza (por. Za 4,1-14)

Czym Mojżesz rozgniewał Boga? Problem przyczyny gniewu Bożego w narracji Wj 4,24-26

Mojżesz - Lewita (Wj 2,1-10). W kręgu badań nad tożsamością Mojżesza

Mojżesz wysłannik Jahwe (Wj 1,1–14,31)

Konflikt Miriam i Aarona z Mojżeszem w Targumie Neofiti i w Targumie Pseudo-Jonatana