W artykule przedstawiono wielowymiarową ocenę zakładów produkcyjnych zrzeszonych w grupie producenckiej. W przypadku takiej struktury przedsiębiorstwa istotna jest zarówno możliwość oceny poszczególnych zakładów względem innych zrzeszonych w danej grupie, jak i wskazanie zakładów podobnych do siebie. W artykule przedstawione zostały metody analizy skupień oraz metoda wzorca. Metody te zastosowano do budowy oceny kopalń węgla kamiennego, zrzeszonych w grupie producenckiej, na podstawie danych z 2013 r.
EN
This article presents a multidimensional evaluation associated production facilities in the the producer group. In the case of the structure of the company is the opportunity to evaluate importance of each undertaking in relation to other grouped in the group, as well as an indication of plants similar to each other. The article presents the methods of cluster analysis and the method of pattern. These methods were used for the construction of coal mines evaluation affiliated producer group on the basis of data from 2013.
W artykule jest rozważane zagadnienie korelacji kryteriów w problemach wielokryterialnych związanych z doborem walorów giełdowych do portfela akcji. Za pomocą trzech wybranych metod wielokryterialnych (SAW, PROMETHEE II, TOPSIS), reprezentujących różne podejścia do zagadnienia, skonstruowano rankingi walorów sektora bankowego przy zastosowaniu dwóch ujęć: porządkując walory pod względem pełnego zestawu wybranych charakterystyk oraz przy uwzględnieniu zredukowanego zbioru kryteriów (po usunięciu charakterystyk silnie skorelowanych z innymi). Na podstawie uzyskanych rankingów wyłoniono grupy walorów stanowiące podstawę wyboru portfeli, przy konstrukcji których wykorzystano klasyczne podejście Markowitza. Badano zyski tych portfeli, porównując bezpośrednio (w ramach każdej z trzech metod) pary portfeli wyłonionych odpowiednio przy wykorzystaniu całego oraz ograniczonego zestawu kryteriów. Analizy ukazały brak jednoznacznego wpływu skorelowania kryteriów na strukturę i wyniki portfeli.
EN
The purpose of the paper is to answer the question if criteria correlation is a crucial issue in multi-criteria problems such as shares and portfolio selection. Using three methods (SAW, PROMETHEE II, TOPSIS – based on different problems) shares rankings were built. Each two rankings, built for each method using: full set of chosen criteria and reduced set of them (without the correlated ones), were compared. On the basis of the rankings groups of shares were constructed. Applying Markowitz approach portfolios were selected and the profitability of appropriate ones were compared. The analyses showed that there was no unequivocal result concerning the influence of criteria correlation on structure and portfolio selection.
W opracowaniu jest rozważany problem doboru walorów giełdowych do portfela akcji. W tym celu, na podstawie wybranych metod uwzględniających podejście wielowymiarowe oraz ujęcie wielokryterialne, wyselekcjonowano grupy spółek, które mogłyby stanowić podstawę konstrukcji portfela. Posłużono się wielokryterialną metodą ELECTRE I pozwalającą na wyodrębnienie grup preferencji obiektów oraz zastosowano narzędzia analizy wielowymiarowej – miernik syntetyczny oraz analizę skupień. W analizach wykorzystano wskaźniki fundamentalne określające kondycję spółek oraz standardowe mierniki stosowane w analizie portfelowej (oczekiwaną stopę zwrotu oraz wariancję stóp zwrotu). Zbudowane na bazie wyłonionych grup portfele oparte na modelu Markowitza wskazują, którą z metod selekcji najlepiej zastosować.
EN
The purpose of the paper is to compare selected clustering methods which may be used to the portfolio selection. To achieve this purpose multi-criteria and multivariate approaches were used. In multi-criteria approach, the ELECTRE I method was applied which enables to create groups of preferences, in the multivariate one – synthetic measure and clustering methods were involved. In analyses, diagnostic features that characterize financial and economic condition of companies, as well as classical measures as expected rate of return and variance of return rates, were used. Portfolios built on the basis of selected clustering methods and Markowitz approach, may give the answer if the selection method may cause significant differences in the portfolio profitability.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.