Search results

1

Agentura celna w sprawie ppłk. Tadeusza Zielińskiego

100%

Puchalski M. W., Bober S., Ostasz G.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2020

|

issue 32

239-245

EN

The actions of secret informants in the case of Lt Col Tadeusz Zielinski This article addresses the issue of using the secret informants against one ofthe accused in the process against the Headquarters of the National Military Union (NZW) – Lt Col Tadeusz Zielinski. Discussed within is the role of the agents placedin the prison cells during the investigation and their importance in the proceedings as a part of the communist repression apparatus. An analysis of the denunciationsof two agents was carried out, and it showed what the invigilators considered as the main subject of interest, and how the invigilators used the provided information toformulate the allegations against the accused.

PL

W niniejszym artykule poruszono problem wykorzystania agentury celnej wobec jednego z oskarżonych w śledztwie przeciw Komendzie Głównej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego – ppłk. Tadeusza Zielińskiego. Omówiono role agentów umieszczanych w celach w trakcie śledztwa i ich znaczenie dla prowadzonego postępowania w ramach komunistycznego aparatu represji. Przeprowadzono analizę donosów dwóch agentów i wskazano, co było głównym przedmiotem zainteresowania inwigilujących oraz jak te informacje wykorzystano przy formułowaniu zarzutów wobec oskarżonego.

2

Operacja kryptonim „P”. Likwidacja XVI Okręgu „Orzeł” Narodowego Zjednoczenia Wojskowego

100%

Białczak A.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2012

|

vol. Zeszyt

|

issue XXVI

13-28

EN

This article presents the history of the independence underground, mainly national on the terrain Ostroleka administrative district in years 1945–1948 and its relations to the new government and ways of fighting with it. It presents the history of the creation and functioning of the 16th District “Eagle” of the National Military Unification and the role of its commanders – Zbigniew Kulesza “Hammer” and Józef Kozłowski “Forest”. The methods of work of the security apparatus applied to the un derground were also discussed, and above all, an operation code-named “P”, which led to the liquidation of the 16th District “Eagle” of the National Military Unification.

PL

Niniejszy artykuł przedstawia historię podziemia niepodległościowego, głównie narodowego, na terenie powiatu ostrołęckiego w latach 1945–1948 oraz jego stosunek do nowej władzy i sposoby walki z nią. Przedstawiono w nim także dzieje powstania i funkcjonowanie XVI Okręgu NZW „Orzeł” i rolę jego komendantów – Zbigniewa Kuleszy „Młota” i Józefa Kozłowskiego „Lasa”. Omówiono również metody pracy aparatu bezpieczeństwa stosowane wobec podziemia, a przede wszystkim operację o kryptonimie „P”, która doprowadziła do likwidacji XVI Okręgu „Orzeł” NZW.

3

Znalezione przy „Plonie”. Działalność oddziału PAS KO NZW Białystok w wybranych meldunkach sierż. Tadeusza Bogatki „Plona” (1947–1949)

100%

Ostapiuk M.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2019

|

issue 34

552-578

PL

Prezentowany wybór źródeł przedstawia historię działalności trzeciego oddziału Pogotowia Akcji Specjalnej Komendy Okręgu „XV” (Białystok) Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Oddział sierż. Tadeusza Bogatki „Plona”, bo o nim mowa, powstał w połowie 1947 r., a działalność zbrojną prowadził do lutego 1949 r. Kres jego istnieniu położyła śmierć dowódcy, który poległ w walce z komunistyczną grupą operacyjną. Podane do druku dokumenty to przede wszystkim meldunki, które zostały odnalezione przez funkcjonariuszy komunistycznego aparatu represji przy ciele zastrzelonego „Plona”. Stanowią istotne źródło umożliwiające poznanie fragmentu dziejów białostockiego okręgu NZW po komunistycznej amnestii z wiosny 1947 r.

EN

The presented selection of sources provides a picture of the history of the activities of the Third Unit of the Special Operation Service of the Command of District XV (Białystok) of the National Military Union. The unit of Sergeant Tadeusz Bogatko “Plon”, who is the main figure, was founded in mid-1947 and operated militarily until February 1949. Its end was marked by the death of the commander who was killed during a battle against a communist operational group. The source materials selected for printing include above all reports found by officers of the communist repression apparatus by the body of the shot “Plon”. The reports are an important source allowing to discover a fragment of the history of the Branch Office of the National Military Union in Białystok after the communist amnesty during spring of 1947.

4

Geneza i pierwsze miesiące funkcjonowania Powiatu krypt. „Bałtyk” Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (kwiecień–sierpień 1945 roku)

61%

Świerbutowski A.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2023

|

vol. XXIV(LXXV)

|

issue 2(284)

96-133

EN

In April 1945, after the decision of Maj. Mieczysław Grygorcewicz („Bohdan”, „Miecz”) regarding the passage of the Białystok District of the Cryptonym „Cyryl” of the National Military Organization (Narodowa Organizacja Wojskowa, NOW) to the National Military Union (Narodowy Związek Wojskowy, NZW), the process of forming the County District Cryptonym „Bałtyk” has begun. This covered the Białystok District, where various organizations had been operating since 1942, including the National Armed Forces (Narodowe Siły Zbrojne) and the Home Army (Armia Krajowa) in addition to the NOW. The NZW in this area faced the problem of uniting all of the national organizations under a common banner and building underground structures capable of providing an effective counter to the communist regime. This was not an easy task considering the numerous problems that plagued the „Bałtyk” District during its initial organizational phase, which were mainly associated with acute staff shortages, poor equipment, and the training of its members.

DE

Gleichzeitig mit der Entscheidung von Major Mieczysław Grygorcewicz, alias „Bohdan”, „Miecz” im April 1945, über den Übergang des Bezirks Białystok (Deckname „Cyryl”) der Nationalen Militärorganisation (Narodowa Organizacja Wojskowa, NOW) an die Nationale Militärische Union (Narodowe Zjednoczenie Wojskowe, NZW), begann der Prozess der Bildung des Bezirks „Bałtyk”. Er umfasste den Bezirk Białystok, in dem bereits seit 1942 verschiedene Organisationen tätig waren, darunter neben der NOW auch die NSZ und die Heimatarmee. Das NZW stand in diesem Gebiet vor dem Problem, alle nationalen Organisationen unter einer gemeinsamen Standarte zu vereinen und Untergrundstrukturen aufzubauen, die fähig sein würden, einen wirksamen Kampf gegen das kommunistische Regime zu führen. Angesichts der zahlreichen Probleme, mit denen der Militärbezirk „Bałtyk” in seiner ersten Organisationsphase zu kämpfen hatte, war dies keine leichte Aufgabe. Dazu gehörten vor allem akuter Personalmangel, schlechte Ausrüstung und Ausbildung der Mitglieder.

PL

W kwietniu 1945 r. wraz z decyzją mjr. Mieczysława Grygorcewicza ps. „Bohdan”, „Miecz” o przejściu Okręgu Białystok krypt. „Cyryl” Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW) do Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) rozpoczął się proces formowania Powiatu krypt. „Bałtyk”. Swym zasięgiem objął on powiat białostocki, na terenie którego już od 1942 r. funkcjonowały różne organizacje, w tym obok NOW także NSZ i Armia Krajowa. Przed NZW na tym terenie stanął problem zjednoczenia wszystkich organizacji narodowych pod wspólnym sztandarem i budowy struktur podziemnych, zdolnych podjąć się skutecznej walki z reżimem komunistycznym. Nie było to zadanie łatwe, zważywszy na liczne bolączki trapiące Powiat „Bałtyk” w jego początkowej fazie organizacyjnej. Były to głównie dotkliwe braki kadrowe, słabe wyposażenie i wyszkolenie członków.

Refine search results

1 Pamięć i Sprawiedliwość

1 Prace Historyczno-Archiwalne

1 Przegląd Historyczno-Wojskowy

1 Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

1 2023

1 2020

1 2019

1 2012

1 Białczak A.

1 Bober S.

1 Ostapiuk M.

1 Ostasz G.

1 Puchalski M. W.

1 Świerbutowski A.

Agentura celna w sprawie ppłk. Tadeusza Zielińskiego

Operacja kryptonim „P”. Likwidacja XVI Okręgu „Orzeł” Narodowego Zjednoczenia Wojskowego

Znalezione przy „Plonie”. Działalność oddziału PAS KO NZW Białystok w wybranych meldunkach sierż. Tadeusza Bogatki „Plona” (1947–1949)

Geneza i pierwsze miesiące funkcjonowania Powiatu krypt. „Bałtyk” Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (kwiecień–sierpień 1945 roku)