Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  National Corpus of Polish
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Po Narodowym Korpusie Języka Polskiego – zmiany w słownictwie polskim ostatniej dekady na przykładzie słów kluczowych

100%
Zawadzka-Paluektau N., Tomaszewska A., Wołoszyn J.
Poradnik Językowy
|
2023
|
vol. 803
|
issue 4
28-45
EN
The paper reports on the results of an examination of changes in Polish lexis over the past decade. Two different, multi-million corpora spanning the years 2011–2022 were contrasted with a subset of the balanced National Corpus of Polish, which covers the period until 2010. To this end, keyword analysis was employed, and words that are particularly characteristic of the more recent set of texts, compared to the older corpus, were automatically extracted. This allowed us to identify the most salient lexical trends which differentiate the language of the last decade from the one recorded in the National Corpus of Polish, and which point to significant extralinguistic socio-cultural, economic, and political shifts across time.
2
Publication available in full text mode
Content available

Leksem błękitny w polskiej prozie (badania korpusowe)

72%
Stanuleiwcz D.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2017
|
vol. 16
237-253
PL
Celem artykułu jest omówienie występowania przymiotnika błękitny w tekstach zgromadzonych w Narodowym Korpusie Języka Polskiego (NKJP), dostępnym pod adresem www.nkjp. pl. Pod uwagę brana jest kategoria „proza” w podkorpusie zrównoważonym, a dane zostały wyekscerpowane przy pomocy wyszukiwarki PELCRA. Jak pokazuje analiza materiału wyekscerpowanego z podkorpusu zrównoważonego NKJP, błękitny używany jest w prozie częściej niż w tekstach innych, nieliterackich kategorii. Dane korpusowe przemawiają za tym, by uważać to słowo za wyszukane, „książkowe”. Dane korpusowe dostarczyły materiału pozwalającego na wychwycenie różnic – nie tylko frekwencyjnych – w stosowaniu przez prozaików przymiotników błękitny i niebieski. Ten pierwszy częściej używany jest w opisach nieba, wody, dymów i mgieł, natomiast drugi służy do deskrypcji ubrań i oczu.
EN
The purpose of the article is to discuss the occurrence of the adjective błękitny in the texts collected in the category “prose” of the National Corpus of Polish, available at www.nkjp.pl. The data have been excerpted from the balanced subcorpus with the search engine PELCRA. As the analysis demonstrates, błękitny is used in prose more frequently than in other texts, non-literary categories, and that is why, this word should be regarded as sophisticated and bookish. The corpus data allow for identifying differences not only in the frequency but also in the use of the words błękitny and niebieski by prose writers. Błękitny is used more often to describe the sky, water, smoke and mist, whereas niebieski, which is the basic term for blue in Polish, is employed to describe clothes and eyes.
3
Publication available in full text mode
Content available

Nazwy odcieni barwy zielonej w kategorii „proza” Narodowego Korpusu Języka Polskiego

72%
Stanulewicz D.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2018
|
vol. 17
315-331
PL
Celem tego artykułu jest omówienie występowania nazw odcieni barwy zielonej w tekstach zgromadzonych w Narodowym Korpusie Języka Polskiego (NKJP), dostępnym pod adresem http://www.nkjp.pl, a dokładniej, w kategorii „proza” w podkorpusie zrównoważonym. Dane językowe zostały wyekscerpowane przy pomocy wyszukiwarki PELCRA. Analiza materiału wykazuje, że z występujących w tekstach NKJP dziewięciu nazw odcieni barwy zielonej najczęściej notowany jest przymiotnik seledynowy, którego prozaicy używają m.in. w opisach światła i nieba. Jednak jego frekwencja jest stosunkowo niska – w polu zieleni zdecydowanie dominuje nazwa podstawowa, zielony. Ani seledynowy, ani żadna z innych nazw barw w tym polu nie pełni tak istotnej roli jak błękitny w polu barwy niebieskiej.
EN
The aim of the article is to present the uses of selected names of shades of green in the texts collected in the National Corpus of Polish (NKJP), which is available at http://www.nkjp.pl – to be more precise, in the category “prose” of its balanced sub-corpus. The linguistic data have been excerpted with the search engine PELCRA. The analysis of the uses of nine names of shades of green found in the texts of NKJP has revealed that the most frequent adjective is seledynowy ‘celadon’ which is employed by writers, inter alia, in descriptions of the sky and light. Yet, its frequency is relatively low, and the basic term, zielony, is overwhelmingly dominant in the set of words for green. Neither seledynowy nor any other colour term plays such an important role as błękitny ‘light blue’ does in the set of words for blue.
4

O możliwości wykorzystania automatycznej analizy źródeł w NKJP przy wyborze kwalifikatora dla jednostki słownikowej

72%
Kasza M.
Język Polski
|
2014
|
vol. 94
|
issue 5
399-416
PL
Artykuł jest wynikiem próby zbadania możliwości wykorzystania narzędzi korpusu przy nadawaniu kwalifikatorów leksemom w słowniku ogólnym. Do analizy zostały wykorzystane wybrane grupy leksemów z Wielkiego słownika języka polskiego, które zostały opatrzone jednym z następujących kwalifikatorów: daw. (dawne), książk. (książkowe), pot. (potoczne), nauk. (nauka, naukoznawstwo), anat. (anatomia), biol. (biologia), mat. (matematyka). Celem badania jest sprawdzenie, w jakim stopniu weryfikacja poświadczeń jednostek w różnych typach źródeł w Narodowym Korpusie Języka Polskiego może wpłynąć na zobiektywizowanie kryterium przyznawania kwalifikatorów leksemom w słowniku ogólnym.
EN
This paper refers to the attempt of examining the possibility of using corpus tools when allocating lexemes in the general dictionary. A few groups of lexemes from The Great Dictionary of Polish were used in the analysis. They received one of the following qualifiers: daw. (archaic), książk. (formal), pot. (informal), nauk. (science), anat. (anatomy), biol. (biology) and mat. (mathematics). The study aims to check how the verification of the attendance of lexemes in different types of sources in The National Corpus of Polish may influence an objective criterion of allocating lexemes to the general dictionary.
5

Koordynacja leksykalno-semantyczna w systemie współczesnej polszczyzny (na materiale Narodowego Korpusu Języka Polskiego)

72%
Przepiórkowski A., Patejuk A.
Język Polski
|
2014
|
vol. 94
|
issue 2
104-115
EN
The aim of this paper is to refute the thesis by Zygmunt Saloni that structures such as “Kto, co i komu dał?” (“Who gave what to whom?”, literally: “Who, what and whom gave?”) do not belong to the system of contemporary Polish and that their conjunctionless counterparts (here: “Kto co komu dał?”, literally: “Who what whom gave?”) should be used instead. We show that the discussed phenomenon, called lexico-semantic coordination, is frequent in the National Corpus of Polish and that it occurs in a variety of genres and with a variety of pronouns — not just wh-words, but also n-words, various kinds of indefinites, pronouns expressing universal quantification, etc. Moreover, relevant examples may be found in a number of linguistic works, where they are cited as grammatical, without any comment on their possible unacceptability. All this leads to the conclusion that lexico-semantic coordination belongs both to the norm and to the system of contemporary Polish.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.