Search results

1

Dokumenty rosyjskie z początku XX wieku na temat Jasnej Góry

100%

Czaplicki B.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2011

|

vol. 95

11-32

RU

Город Ченстохов находился до I мировой войны в пределах Российской Империи. Этообусловило специфическую историю Ясной Горы. Автор, принимая во внимание состояние прежних исследований, предпринял попытку изучения российских архивных документов начала XX в., касающихся Ясногорского монастыря. Они сохранились в Российском государственном историческом архиве в Санкт-Петербурге и в Государственном архиве в г. Лодзь. Первые находятся в фонде Департамента духовных дел иностранных исповеданий Министерства внутренних дел, который контролировал неправославные вероисповедания, вторые - в фондах канцелярии и правительства Петроковского губернатора. Другие российские и польские архивы содержат лишь немногие документы, связанные с Ясной Горой. Документы подтверждают, что почти все решения, даже по незначительным вопросам, касающиеся монастыря, принимались российскими центральными властями в Санкт-Петербурге. Потом «спускались» по ступеням бюрократической лестницы, из Министерства внутренних дел, через Департамент духовых дел, в канцелярии Варшавского генерал-губернатора, Петроковского губернатора, начальника Ченстоховского уезда. Сходным был путь полицейских распоряжений. Большая часть проанализированных бумаг - входящая переписка и копии исходящих документов. Их ценность различна. Среди них есть как оригиналы, так и черновики высланных писем. Документы говорят об особом внимании российских властей к католической монашеской жизни, о стремлении к ее ограничению, а на самом деле к ликвидации. Сохранение паулинского монастыря в Ченстохове, несмотря на внешние репрессии и внутренние проблемы, свидетельствует об том, что он находился под особой Божьей защитой. Ясна Гора оставалась для лишенного независимости польского народа символом свободы и укрепляла веру и единство поляков. В то же время толпы паломников со всего разделенного границами края становились самой лучшей защитой монастыря от его ликвидации.

2

Polonika w archiwach Petersburga

94%

Osiecka M.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2010

|

vol. 17

|

issue 17

257-261

PL

Rejestracja poloników w archiwach Petersburga

3

Konferencja naukowa „Z Petersburga do Lublina. Początki Biblioteki Uniwersytetu Lubelskiego”. Lublin. 27 II 2018

84%

Nastalska-Wiśnicka J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2018

|

vol. 109

487-492

4

Kilka słów o „Temacie petersburskim” w literaturze rosyjskiej pierwszej połowy XIX wieku

71%

Zawichrowska M.

Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog

|

2014

|

issue 4

239-249

EN

The aim of this study is to analyze the transformation and different approaches towards “the St. Petersburgtheme” in selected works of Russian writers at the end of the first part of the 19th century. This theme is known as the St. Petersburg text. The main focus of the study is put on the evolution of the St. Petersburg text in the literary historical process and the way it is presented in the literature of particular writers of the period. Furthermore, an attempt has been made to analyze how historical events and personal experiences of the writer affected the metamorphosis of the St. Petersburg text in the author’s literary works. In this paper, we shall confine our attention to Gogol’s Petersburg tales, a series of stories connected with the city ofSt. Petersburg of the 1830s and 1840s, as well as the poetry of that period.

RU

The aim of this study is to analyze the transformation and different approaches towards “the St. Petersburgtheme” in selected works of Russian writers at the end of the first part of the 19th century. This theme is known as the St. Petersburg text. The main focus of the study is put on the evolution of the St. Petersburg text in the literary historical process and the way it is presented in the literature of particular writers of the period. Furthermore, an attempt has been made to analyze how historical events and personal experiences of the writer affected the metamorphosis of the St. Petersburg text in the author’s literary works. In this paper, we shall confine our attention to Gogol’s Petersburg tales, a series of stories connected with the city ofSt. Petersburg of the 1830s and 1840s, as well as the poetry of that period.

5

Życiorys własnoręcznie spisany przez Józefa Kozłowskiego

71%

Antonczyk W.

Muzyka

|

2018

|

vol. 63

|

issue 3

137-142

EN

The announcement is devoted to a life-sketch, written by composer, organist and music activist from Warsaw, Józef Kozłowski, who was the first director of music in the Direction of Imperial Theatres in Petersburg. The document is a very important source in which the musician gives his exact date of birth: 10 September, 1759. This is two years later than the year 1757, universally accepted in current music lexicography. The author is the first Polish scholar to describe Józef Kozłowski’s autograph, translate it into Polish and publish its source.

PL

Komunikat poświęcony jest życiorysowi, który napisał kompozytor, organista i organizator życia muzycznego warszawianin Józef Kozłowski, pierwszy dyrektor muzyki w petersburskiej Dyrekcji Teatrów Cesarskich. Dokument ten jest bardzo ważnym źródłem, w którym muzyk przytacza dokładną datę swego urodzenia – 10 września 1759 roku. We wszystkich encyklopediach podany jest tylko 1757 rok, czyli data, która odbiega o dwa lata od informacji, uważanej przez Kozłowskiego za poprawną. Po raz pierwszy w polskiej literaturze naukowej autorka opisuje ten autograf Józefa Kozłowskiego, tłumaczy na język polski oraz prezentuje publikację źródła.

6

„Przesyłka” z Klimontowa do Rosji w 1904 r. Z dziejów biblioteki klimontowskiego konwentu ojców Dominikanów

67%

Niebelski E.

Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL

|

2021

|

vol. 18

101-112

EN

The text describes the story of secularization of the library in the Dominican monastery in Klimontów (recognized as a permanent monastery during 1864 secularization) in the Sandomierz region after the death of the last friar in 1901 and the takeover of the most valuable books by Petersburg Public Library. The text contains copies of the documentation (in Russian) illustrating the legal details of the process, including the titles of the book and the shipment of the most valuable items to Petersburg. It also presents the institutions partaking in the process: Russian (including Foreign Affairs Ministry) and Polish, like Sandomierz Bishop’s Consistory and the mayor of Klimontów, who shipped the books via mail to Petersburg. According to the appended documents, two books were sent to Petersburg; the shipment of others was stopped by the revolution of 1905 in Russia and the Kingdom of Poland. Probably the rest of the Dominican books from the Klimontów collection were transferred to the Sandomierz Seminary.

PL

Tekst opisuje historię likwidacji biblioteki klasztoru Dominikanów w Klimontowie (w czasie kasaty 1864 r. uznany za tzw. etatowy) w ziemi sandomierskiej po śmierci ostatniego zakonnika w 1901 r. oraz przebieg przejęcia w 1904 r. przez Publiczną Bibliotekę w Petersburgu najcenniejszych ksiąg. Zawiera także przedruki dokumentów sprawy (w jęz. rosyjskim), ilustrujące szczegóły urzędowej procedury, poczynając od spisu tytułów zbioru książek po wysyłkę do Petersburga najcenniejszych pozycji, oraz prezentuje instytucje biorące w tym udział: zarówno ze strony rosyjskiej (łącznie z MSW), jak i polskiej: m.in. Konsystorz Biskupi w Sandomierzu oraz wójt Klimontowa, który drogą pocztową realizował wysyłkę do Petersburga. Według przytoczonej dokumentacji, do Petersburga wysłano dwie książki; wysyłkę pozostałych książek zatrzymały wydarzenia rewolucyjne 1905 r. mające miejsce w Rosji i w Królestwie Polskim. Prawdopodobnie pozostałe książki dominikańskiego zbioru w Klimontowie zostały później przekazane do biblioteki Seminarium Duchownego w Sandomierzu.

7

Wspomnienia z lat 1915-1917 o Seminarium Duchownym w Petersburgu

67%

Pastuszka J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1972

|

vol. 25

303-330

EN

-

8

Trzy pokolenia petersburskich szaleńców: bohaterowie A. Puszkina, P. Czajkowskiego, A. Biełego i ich rozchwiane zmysły

60%

Walczak J.

Slavica Wratislaviensia

|

2015

|

vol. 161

29 - 35

EN

In the Russian culture confusion of the senses was very often connected with Petersburg — the city of contradictions and anomalies that cause visual and auditory hallucinations. Intertextual analysis presented in this articleallowed to present the motif of raging senses manifested in three extremely different works, which are connected, however, by certain common characters: Petersburg and Herman from The Queen of Spades.

9

Petersburg jako ośrodek akademicki przełomu XIX i XX wieku

60%

Garczyk B.

Studia Ekonomiczne

|

2016

|

vol. 277

115-134

PL

W artykule zostały ukazane dzieje Petersburga jako ośrodka akademickiego przełomu XIX/XX wieku. Stolica Rosji była głównym centrum administracyjnym, przemysłowym i kulturalnym Imperium, a także jednym z największych i najsilniejszych ośrodków naukowo-uniwersyteckich w Europie. Pod koniec XIX wieku w mieście istniały 23 uczelnie wyższe, a w latach 1914-1915 ich liczba wzrosła do 35, natomiast liczba kształcących się studentów wynosiła blisko 42 tys. Nad Newą funkcjonowały liczne prestiżowe uczelnie wyższe. Największą z nich był założony w 1819 roku Cesarski Uniwersytet. Wśród pozostałych były między innymi uczelnie techniczne, wojskowe, medyczne, a także wiele innych instytucji naukowych i oświatowych o charakterze pozauniwersyteckim. Petersburg był także największym skupiskiem polskich studentów i wykładowców. Wielu z nich odegrało ważną rolę w rozwoju rosyjskiej i europejskiej nauki.

EN

The paper presents the times of St. Petersburg as the academic center at the turn of the 19th and 20th centuries. The capital city of Russia was at that time the hub of administration, industry and culture of the Empire as well as one of the most vibrant academic and university centers in Europe. At the end of 19th century there were 23 universities and this figure increased to 35 in 1914-1915 and the number of student reached as many as 42 thousand. Numerous and prestigious academic institutions were operating at the Neva River and the greatest of them was St. Petersburg Emperor’s University. Other universities included, among the others, technical, military, medical schools, as well as many other scientific and educational institutions of non-university status. St. Petersburg gathered one of the greatest group of Polish students and lecturers, many of whom played an important role in the development of Russian and European science.

10

Udział Zygmunta Mocarskiego w pracach rewindykacyjnych polskich zbiorów bibliotecznych z Rosji (1922–1923)

51%

Tomkowiak K.

Folia Toruniensia

|

2018

|

vol. 18

57-87

PL

Cel/Teza: Przedmiotem artykułu jest opisanie działań Zygmunta Mocarskiego w trakcie prac mających na celu zwrot polskich zbiorów bibliotecznych z Rosji, na mocy zapisów zawartych w traktacie ryskim z 18 marca 1921 r. Pracował on jako czasowy ekspert biblioteczny i wydatnie pomógł w poczynaniach rewindykacyjnych Delegacji Polskiej w Komisji Mieszanej Specjalnej w Moskwie i Piotrogrodzie od 13 września 1922 r. do końca kwietnia 1923 r. Metoda badawcza: Aby odtworzyć jego pracę w tej Komisji, poddałam analizie zachowane dokumenty i korespondencję uczestników tych poczynań rewindykacyjnych, jakie zachowały się w polskich archiwach i Książnicy Kopernikańskiej. Kompletna dokumentacja prac Komisji Mieszanej Specjalnej, przechowywana w Archiwum Skarbowym w Warszawie, nie zachowała się. Pomocne okazały się także wydane drukiem na prawach rękopisu sprawozdania z pracy Komisji. Wyniki/Wnioski: Zygmunt Mocarski, opierając się na rozdziale XI wymienionego traktatu, wydatnie przyczynił się do odzyskania, polskich inkunabułów i starodruków, jakie znajdowały się w Rosji już od czasów zaborów. Gros polskich, unikatowych druków zgromadzono w słynnej b. Cesarskiej Bibliotece w Petersburgu (Rosyjskiej Bibliotece Publicznej). To w jej zbiorach Mocarski orientował się najlepiej, pomogła mu także doskonała znajomość języka rosyjskiego – wykazałam, że był cenionym członkiem tego gremium. To dzięki jego zaangażowaniu odzyskano druki, które pochodziły z Biblioteki Załuskich.

EN

Aim: The subject of the article is to describe the activities of Zygmunt Mocarski during works the aim of which was to bring back the Polish library collections from Russia, pursuant to the provisions of the Riga Treaty of 18 March 1921. He worked as a temporary library expert and helped considerably in the revindication actions of the Polish Delegation in the Joint Special Commission in Moscow and Petrograd from 13 September 1922 to the end of April 1923. Research method: The analysis of documents from Polish institutions, printed materials and review of literature. Results/Conclusions: Zygmunt Mocarski, on the basis of Chapter 9 of the Treaty of Riga, significantly contributed to the recovery of Polish incunabula and old prints that had been kept in Russia since the time of the partitions. The majority of Polish unique prints were stored in the famous former Imperial Library in St. Petersburg (the Russian Public Library). Mocarski had a significant knowledge concerning the collections of this library, his excellent command of Russian being of great help here. I showed that he was a valued member of this group. It was thanks to his involvement that the prints from the Załuski Library were recovered.

DE

These/Ziel: Der Beitrag bezieht sich auf die Tätigkeit von Zygmunt Mocarski im Bereich der Rückforderung polnischer Bibliotheksbestände aus Russland laut den Bestimmungen des Friedensvertrags von Riga vom 18. März 1921. Er arbeitete vorübergehend als Bibliotheksexperte und war eindeutig für die Rückforderung engagiert, die von der Polnischen Delegation des Gemischten Sonderausschusses in Moskau und Petersburg seit dem 13. September 1922 bis zum Ende April 1923 vorgenommen wurde. Forschungsmethode: Analyse von Dokumenten polnischer Einrichtungen, der im Druck gegebenen Materialien sowie Literaturübersicht. Ergebnisse/Schlussfolgerungen: In Bezug auf das Kapitel XI des Friedensvertrags von Riga trug Zygmunt Mocarski wesentlich dazu bei, die polnischen Inkunabeln und alten Drucke, welche sich in Russland seit den Teilungen Polens befanden, zurückzugewinnen. Zahlreiche einmalige polnische Drucke wurden in der berühmten früheren Kaiserlichen Bibliothek in Petersburg (der Russischen Öffentlichen Bibliothek) gesammelt, deren Bestände Mocarski sehr gut kannte. Behilflich waren auch seine hervorragenden Russischkenntnisse. Aus diesem Grund war er ein anerkanntes Mitglied dieses Gremiums. Dank seinem Engagement wurden die alten Drucke, die aus der Załuski-Bibliothek stammten, zurückgewonnen.

11

Petersburskie lata „Marskiego” — Marszałka Carla Gustafa Emila Mannerheima — w fińskiej powieści Paavo Rintali "Moja babcia i Mannerheim"

48%

Mrozewicz B.

Studia Rossica Gedanensia

|

2014

|

issue 1

474–489

PL

Artykuł koncentruje się na ukazaniu literackiego wizerunku marszałka Finlandii C.G.E. Mannerheima z okresu jego służby w armii carskiej w Petersburgu. Bohater utworu wykreowany został przez Paavo Rintalę, jednego z najbardziej znaczących fińskich prozaików po II wojnie światowej, w jego trylogii Moja babcia i Mannerheim. Pisarz usiłuje w swojej powieści rozprawić się z mitem marszałka Mannerheima, jaki rodził się w świadomości Finów, począwszy od chwili jego powrotu do ojczyzny z Rosji w 1917 roku i udziału w fińskiej wojnie domowej w 1918 roku (stanął na czele tworzonej wówczas armii fińskiej). Wówczas po raz pierwszy dawnemu carskiemu oficerowi i generałowi udało się uratować uzyskaną kilka miesięcy wcześniej niepodległość kraju. Rintala w pierwszej części trylogii, będącej przedmiotem analizy, koncentruje się na ważnym dla kształtowania osobowości Mannerheima okresie pobytu w Petersburgu — w Mikołajewskiej Szkole Kawalerii oraz w służbie oficerskiej w przybocznej gwardii cara (carów). Artykuł podkreśla te momenty w powieści, które w literackim wizerunku służyły demitologizacji postaci przyszłego marszałka i nadaniu mu właściwości zwyczajnego człowieka. Proces kształtowania tych cech (głównie wolicjonalnych) — jak akcentuje Rintala — przyczyniających się do godnej uwagi kariery wojskowej (a później politycznej), przypada na ważne dla rozwoju osobowego Mannerheima lata służby wojskowej i życia towarzyskiego w Petersburgu.

EN

The article concentrates on presenting a literary picture of the Marshall of Finland C.G.E. Mannerheim from the time of his service in the Tsar’s army in Petersburg, which was created by of the most prominent Finnish writers after World War II in his trilogy My Grandmother and Mannerheim. The writer tries to settle with the myth of Marshall Mannerheim which was created in the awareness of the Fins starting from his return to Finland from Russia in 1917 and participation in the 1918 civil war (he was the commander-in-chief of the new-born Finnish army). It was then when the former Tsarist officer and general for the first managed to save the independence of the country, which had been regained only a few months before. In the first part of the trilogy, which is the object this analysis, Rintala concentrates on a period which was very important for the formation of Mannerheim’s personality during his stay in Saint Petersburg — in the Mikolayevska School of Cavalry and his officer’s service in the Tsar’s personal guard. The article stresses those moments in the novel, which in the literary picture created by the writer were to demythicize the figure of the future Marshall and give him features of and ordinary human being. As Rintala stresses it, the formation of these qualities of character which contributed to the future military and political carrier of Mannerheim took place during the years of his stay and service in Petersburg.

12

„Refleksje” kanclerza koronnego Jana Małachowskiego (1755–1757)

48%

Szwaciński T.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2019

|

vol. 54

|

issue 1

27-57

EN

In 1753, Great Crown Chancellor Jan Małachowski joined the so-called “Kolbuszowa party”, which meant his entering into conflict with the Saxon-Polish court. Despite this, he did not intend to remain in opposition, although he ruled out agreement with the leader of the new court party, Jerzy August Mniszech. In 1755, he began correspondence with the first Saxon minister Heinrich Brühl and with the secretary of the Russian mission in Warsaw Jan Rzyszczewski. He intended to gain decisive influence on the situation in the Commonwealth through Russian protection, and the Dresden court would be forced to accept this situation. The article presents and analyses Russian diplomatic correspondence on this issue. The Russians agreed to Małachowski’s presentation of his project of arrangement of Polish affairs.In October 1755, the chancellor presented Rzyszczewski with his “Reflections”. He wrote in them that although Russia had always wanted to keep peace in Poland and to observe the laws, it was portrayed by supporters of France as a force using violence. Even if that was the case, wrote the chancellor, it served the Poles themselves. Russia’s attitude to Poles he compared to a father using the rod to discipline his unruly children. Małachowski asked that a new Russian ambassador be quickly appointed in Poland, who would be a mediator in conflicts. As a model, he cited the example of the impartial mediation of Tsar Peter I between August II and the confederates in 1716. At the end of the project, Małachowski suggested that the new Russian diplomat should organise Polish affairs through the persons of Polish primate and chancellor. This was to serve Małachowski to become an administrator of order in Poland alongside the new Russian ambassador. St Petersburg’s response to Małachowski’s proposals was cautious, the case was being postponed. The immediate effect was that in 1756 the chancellor was put back on the Russian pay list with the amount of 7,000 rubles a year.In April 1756, a decision was made in St Petersburg to send a new diplomat to Poland. Although this was due to the broader plans of Russia, Małachowski was told that this step was due to his requests. Encouraged by this declaration, the chancellor began new negotiations with Brühl, and kept St Petersburg informed in detail. He told the Saxon first minister that Russia had offered him partnership in resolving Polish conflicts. However, due to the silence of St Petersburg, the matter was brought to an impasse. It was only in March 1757 that the text of Małachowski’s “Reflection” was quoted as a fragment of instructions for the new Russian diplomat in Poland, Mikhail Volkonsky. Małachowski, however, did not obtain any personal benefits from this.

RU

Канцлер великий коронный Яна Малаховский в 1753 г. примкнул к т.н. «Кольбушовской партии», что означало вступление в конфликт с саконско-польским двором. Несмотря на это, он не намеревался оставаться в оппозиции, однако исключал примирение с руководителем новой придворной партии Ежи Августом Мнишеком. В 1755 г. Малаховский начал переписываться с первым министром Саксонии Генрихом Брюлем, а также с секретарем российского посольства в Варшаве Яном Ржищевским. С помощью российского покровительства он намеревался приобрести решающее влияние на ситуацию в Речи Посполитой. Дрезденский двор был бы принужден примириться с таким положением дел. В тексте была представлена и проанализирована российская дипломатическая переписка, касающаяся этого вопроса. Русские согласились на то, чтобы Малаховский предъявил им проект исправления польских дел.В октябре 1755 г. канцлер представил Ржищевскому свои «Рефлексии». Он отметил в них, что хотя Россия всегда желала сохранить в Польше мир и соблюдать законы, то была представлена сторонниками Франции, как держава, прибегавшая к насилию. Даже если так и было, писал канцлер, то это было полезно самим полякам. Он сравнил отношение России к полякам к отцу, применявшему розги к непослушным детям.Малаховский просил, чтобы быстро назначить нового российского посла в Польше, который стал бы арбитром в конфликтах. Он приводил в пример беспристрастное посредничество Петра I между Августом II и конфедератами в 1716 г. В завершении проекта Малаховский напоминал, что новый российский дипломат должен уладить польские дела через посредничество примаса и канцлера. Таким образом Малаховский намеревался обеспечить себе пост наместника в Польше рядом с новым российским послом. Ответ Петербурга на предложения, содержавшиеся в «Рефлексиях» был довольно осторожный, дело было отложено до другого времени. Непосредственным результатом стало возвращение Малаховскому в 1756 г. российского финансирования суммой 7000 рублей в год.В апреле 1756 г. в Петербурге было принято решение послать в Польшу нового дипломата. Несмотря на то, что это было последствием более обширных планов России, Малаховского заверили, что этот шаг был результатом его прошений. Канцлер, поощренный таким заявлением, начал новые переговоры с Брюлем, о которых детально информировал Петербург. Он уверял саксонского первого министра в том, что Россия предложила ему соучастие в разрешении польских конфликтов. Однако из-за молчания Петербурга дело зашло в тупик. Только в марте 1757 г. текст «Рефлексий» Малаховского был приведен, в качестве фрагмента инструкции новому российскому дипломату в Польше – Михаилу Волконскому. Однако Малаховскому это не принесло никакой персональной выгоды.

PL

Praca jest poświęcona analizie „Refleksji” kanclerza wielkiego koronnego Jana Małachowskiego, które zostały przygotowane w 1755 r. Stanowiły one złożoną przez kanclerza na ręce sekretarza rosyjskiego poselstwa w Warszawie Jana Rzyszczewskiego propozycję nowego ułożenia przez Rosję spraw polskich. Celem Małachowskiego było wzmocnienie swojej pozycji na polskiej scenie politycznej. Rosja wykorzystała „Refleksje”, wpisując je w 1757 r. do instrukcji nowego dyplomaty w Polsce Michaiła Wołkonskiego, jednak kanclerz nie osiągnął spodziewanych korzyści.

13

Katolicki zakon nauczający w państwie carów (1772-1802)

48%

Inglot M.

|

2019

|

vol. 22

|

issue 4

EN

The aim of this article is to present and popularise information regarding the current state of research on the presence and activity of the members of the Society of Jesus in the Tsarist state between 1772 and 1802. A synthetic analysis of the complex issue of official educational activities provided by the Catholic Order in the Orthodox Russian Empire is based on a comparative analysis of the existing subject literature and the author’s archival research, the results of which have been published in the papers referred to in the article. The first part explains the circumstances that led to the appearance of the Jesuits in Russia and discusses the reasons that allowed these subjects of the Tsar to maintain relative autonomy in managing their Order, ensure its development, and pursue their own goals. The functioning of Jesuit schools in Russia is also discussed in this context. The second part focuses on close relations between the Jesuits and Tsar Paul I, which had a significant impact on the functioning of the Order. Based on, among others, the fragments of the correspondence found in the Roman Archive, the author describes the Tsar’s contacts with Father Gruber and analyses their role, significance and results in the political and diplomatic area connected with the Jesuits’ activity in Russia.

PL

Celem artykułu jest prezentacja i upowszechnienie aktualnego stanu badań na temat obecności i działalności członków Towarzystwa Jezusowego w państwie carów w latach 1772–1802. Na podstawie własnych kwerend archiwalnych, których wyniki stanowiły podstawę źródłową przywoływanych w artykule publikacji, a także wykorzystując analizę porównawczą dotychczasowej literatury przedmiotu, autor dokonał syntetycznego omówienia złożonego problemu dotyczącego oficjalnego prowadzenia działalności wychowawczej przez katolicki zakon na terenie prawosławnego cesarstwa rosyjskiego. W pierwszej części artykułu wyjaśniono okoliczności, które doprowadziły do pojawienia się jezuitów w Rosji oraz omówiono powody, które pozwoliły tym poddanym carów utrzymać względną autonomię w zarządzaniu instytucją (zakonem), w kierowaniu jej rozwojem, a zwłaszcza w realizowaniu jej własnych celów. W tym kontekście umiejscowiono również informacje dotyczące funkcjonowania szkół jezuickich. Druga część tekstu skupia się natomiast na opisaniu i ujawnieniu bliskich relacji między jezuitami a carem Pawłem I, które miały istotny wpływ na możliwości działania zakonu. Opierając się m.in. na zamieszczonych fragmentach odnalezionej w Archiwum Rzymskim korespondencji, autor odtwarza przede wszystkim kontakty cara z o. Gruberem, analizując ich rolę i znaczenie w sferze polityczno-dyplomatycznej, jak i praktyczne przełożenie na prace realizowane przez jezuitów.

14

Starania Czartoryskich o wciągnięcie Rosji w sprawy polskie w 1754 roku (sprawa rzekomej gwarancji)

48%

Szwaciński T.

Kwartalnik Historyczny

|

2020

|

vol. 127

|

issue 3

507-540

EN

In December 1754, Michał and August Czartoryski sent two letters to the Russian Chancellor Aleksei Bestuzhev-Riumin. They asked for the support of St Petersburg since they believed that fundamental rights had been violated in the Commonwealth. They considered the Russian Empire’s alleged guarantee of the Polish political system to be the legal basis of Russian intervention.

PL

W grudniu 1754 r. Michał i August Czartoryscy wysłali do kanclerza rosyjskiego Aleksego Bestużewa-Riumina dwa listy. Prosili w nich o wsparcie Petersburga, bowiem uważali, że w Rzeczypospolitej doszło do złamania podstawowych praw. Za podstawę prawną rosyjskiej ingerencji uznali rzekomą gwarancję polskiego ustroju.

15

Cenzura w Rosji 1855-1917 – na marginesie książki Pawła Siemionowicza Riejfmana

42%

Kostecki J.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2019

|

issue 13

351-360

EN

The article is the review of the book by Paweł Siemionowicz Riejfman, historian of press and literature, Cenzura w doriewolucyonnoj, sowietskoj i postsowietskoj Rossii. T. 1. Cenzura w doriewolucyonnoj Rossii (Censorship in pre-revolutionary, Soviet and post-Soviet Russia, vol. 1. Censorship in pre-revolutionary Russia), published in Moscow in 2017. This is the third number of this first volume. There will be two volumes in total, consisting of lectures given by Riejfman in the years 2001-2003 at the university in Tartu. This number refers to the period from the Alexander II accession to the throne up to the end of the Nicholas II ruling. The author focuses on the authorities’ control of the press at that time. This is a compilation work, as Riejfman did not any own studies on censorship.

Refine search results

Dokumenty rosyjskie z początku XX wieku na temat Jasnej Góry

Polonika w archiwach Petersburga

Konferencja naukowa „Z Petersburga do Lublina. Początki Biblioteki Uniwersytetu Lubelskiego”. Lublin. 27 II 2018

Kilka słów o „Temacie petersburskim” w literaturze rosyjskiej pierwszej połowy XIX wieku

Życiorys własnoręcznie spisany przez Józefa Kozłowskiego

„Przesyłka” z Klimontowa do Rosji w 1904 r. Z dziejów biblioteki klimontowskiego konwentu ojców Dominikanów

Wspomnienia z lat 1915-1917 o Seminarium Duchownym w Petersburgu

Trzy pokolenia petersburskich szaleńców: bohaterowie A. Puszkina, P. Czajkowskiego, A. Biełego i ich rozchwiane zmysły

Petersburg jako ośrodek akademicki przełomu XIX i XX wieku

Udział Zygmunta Mocarskiego w pracach rewindykacyjnych polskich zbiorów bibliotecznych z Rosji (1922–1923)

Petersburskie lata „Marskiego” — Marszałka Carla Gustafa Emila Mannerheima — w fińskiej powieści Paavo Rintali "Moja babcia i Mannerheim"

„Refleksje” kanclerza koronnego Jana Małachowskiego (1755–1757)

Katolicki zakon nauczający w państwie carów (1772-1802)

Starania Czartoryskich o wciągnięcie Rosji w sprawy polskie w 1754 roku (sprawa rzekomej gwarancji)

Cenzura w Rosji 1855-1917 – na marginesie książki Pawła Siemionowicza Riejfmana