Search results

1

Současné pojetí spirituality a pojem meditace (lectio divina) jako odraz filokalického hnutí v křesťanské praxi

100%

Karczubová L.

Studia theologica

|

2019

|

vol. 2

177-195

EN

The idea of meditation is a multivocal expression in current discourse. First, there is a need to proceed from the context of semantics. The fact is that the usual level of usage of this term covers several levels of understanding: meditation as a mental prayer in the Christian tradition; the method of internalization with Eastern, non‑Christian spiritual movements; the reflection of excerpts of holy Islamic texts; or a philosophical treatise, a literary essay or a psychotherapy technique including popularizing approaches to the usage of this term (meditative music or meditation with a picture). That is why the term meditation is part of broader elements in religious life and, being a phenomenon of human culture and religiousness, has common features. At the same time, however, the term Christian meditation has principal and unmistakable specifics. The biblical basis of early monastic practice, expressed in the terms meditari – meditatio, determines the use of criterion as to what meditation is from the Christian and theological point. The starting point for understanding the relationship between the Scripture reading and the oldest forms of meditation is monastic religiousness, when the reading of Scripture became a certain kind of sacrament and an important guideline for searching one’s conscience. In meditation Christ gives himself to us as nourishment.

2

Sztuka modlitwy w doświadczeniu filokalistycznym Emiliana (Vafeidisa) Simonopetrity

84%

Borkowski A., p., Ławreszuk M., Kostiuczuk J., Ignatiuk K., p., Ławreszuk M., Ignatiuk K.

ELPIS

|

2017

|

issue 19

PL

Starzec Emilian określa modlitwę charyzmą, niebiańskim radosnym spotkaniem i komunią Boga z człowiekiem. Sztuka modlitwy w doświadczeniu filokalistycznym starca jest uzależniona od stanu naszego umysłu, który powinien być czysty, pozbawiony wszelkiej obcej treści w oczekiwaniu przyjścia Boga. Prawdziwa modlitwa odrzuca wszelki smutek i małoduszność, zaś ramki prawa w których może zaistnieć są określane przez pokój, ciszę, spokój ducha, absolutne wyciszenie i milczenie. W rzeczywistości modlitwa nie jest czymś, co czyni sam człowiek, jedynie to rozpoczyna, tego pragnie, ale wypełnia ją Duch Święty. Modlitwa jestnaszą powszednią powinnością życiową. O sukcesie podczas modlitwy możemy mówić wówczas, gdy stanie się naszym miejscem schronienia. W swym nauczaniu starzec rozróżnia czynniki wewnętrzne i zewnętrzne, które mają wpływ na modlitwę. Do pierwszych zalicza stan naszego ducha i jego związek z Bogiem, zaś modlitwę określa mianem homilii umysłu, oddechem ducha, pokłonem oddawanym Bogu. Do drugich zalicza wiedzę o różnych sposobach modlitwy, niezbędną do mistycznego natchnienia przez Ducha Świętego. Takimi są uczestnictwo w liturgii Bożej, modlitwa nieustanna, jezusowa i własna, reguła modlitewna, rozważania w skupieniui wyciszeniu. Modlitwa nie izoluje się sama w sobie, ale pozostaje w ścisłym związku z uczestnictwem w nabożeństwach, dziękczynieniem, czuwaniem, w celu pokonania cielesnych namiętności. Starzec przestrzega przy tym, aby modlitwa nie stała się powodem odizolowania, ponieważ wówczas stanie się kłamliwą i nieszczerą. Modlitwa nie jest pracą umysłową która męczy, ale jest pełnią dynamizmu nakierowanego na Boga.

3

Theophanis the Monk and Monoimus the Arab in a Phenomenological-Cognitive Perspective

67%

Louchakova-Schwartz O.

Open Theology

|

2016

|

vol. 2

|

issue 1

EN

Two brief Late Antique religious texts, respectively by the monk Theophanis and by Monoimus the Arab, present an interesting problem of whether they embody the authors’ experience, or whether they are merely literary constructs. Rather than approaching this issue through the lens of theory, the article shows how phenomenological analysis and studies of living subjectivity can be engaged with the text in order to clarify the contents of introspective experience and the genesis of its religious connotations. The analysis uncovers a previously unnoticed form of embodied introspective religious experience which is structured as a ladder with a distinct internal structure with the high degree of synchronic and diachronic stability. This approach also helps one identify the specific introspective techniques in the canonical and non-canonical literature of early Christian tradition, as related to the concepts of “theosis” and “kenosys”, as well as to suggest some neurological correspondents of religious cognition.

4

O obecności dzieła św. Teofana Rekluza w polskiej refleksji

67%

Kroczak J.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2023

|

vol. 9

145-158

EN

St. Theophan the Recluse (George Govorov, 1815-1894) has been remembered by theologians and researchers for his ascetic and moral writings that were original yet stayed within the tradition of Russian hesychasm. In teaching how to enter into a prayer dialogue with God, St. Theophan considered a moulding of one’s heart of the most important spiritual exercises; piety and turning one’s mind to God were seen as means to this end. In Poland, the work of this theologian is known not only in the Orthodox but also in the Catholic circles (Jan Pryszmont published a monograph about him in 1979). Nonetheless, there are only two translations of his powerful writings and a dozen miscellaneous articles. So, he remains somewhat underrepresented. In the article, the work of St. Theophan is described within the context of Russian hesychasm; I am pointing out those aspects of the theologian’s thought that Polish researchers are interested in the most, and outline the perspectives for further research.

PL

Św. Teofan Rekluz (Gieorgij Goworow, zm. 1894) zapamiętany został przez teologów i badaczy dzięki swym oryginalnym, ale mieszczącym się w tradycji rosyjskiego hezychazmu, pismom ascetyczno-moralnym. Ten biskup i święty był także autorem monumentalnego, pięciotomowego rosyjskiego wydania Filokalii (Dobrotolubija). Jego droga duchowa wiodła od pracy naukowej w Seminarium Duchowym, poprzez funkcję biskupa tambowskiego i szackiego aż do życia zamkniętego w Pustelni w Wyszy. Uważa się go zarówno za teoretyka, jak i praktyka życia ascetycznego opartego na wschodniej tradycji duchowej. Cała jego nauka i pouczenia związane były z modlitwą Jezusową, rolą serca w modlitwie i hezychazmem. W pracy Słowo o modlitwie twierdził, że „sprawa modlitwy w życiu chrześcijańskim jest najważniejsza”. Dążenie serca do Boga powinno być celem człowieka; nie zawsze jest to łatwe, ale dzięki wytrwałości każdy może cel ten osiągnąć. Święty Teofan uczył, jak wejść w dialog modlitewny z Bogiem. Jednym z najważniejszych ćwiczeń duchowych było, według niego, kształtowanie serca – środkiem do celu była tu pobożność i zwrócenie umysłu ku Bogu. Dzieło tego teologa jest znane w Polsce nie tylko w środowisku prawosławnym, ale także katolickim, gdzie powstała nawet monografia na jego temat (Jan Pryszmont). Mimo to czuje się pewien niedosyt – istnieją jedynie dwa przekłady jego pism oraz kilkanaście rozproszonych artykułów. W artykule przedstawiam twórczość św. Teofana w kontekście rosyjskiego hezychazmu, wskazuję także te jej aspekty, które najbardziej interesują polskich badaczy oraz kreślę perspektywy możliwego rozwoju badań nad myślą teologa.

Refine search results

1 ELPIS

1 Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

1 Open Theology

1 Studia theologica

1 2023

1 2019

1 2017

1 2016

1 Borkowski A.

1 Ignatiuk K.

1 Karczubová L.

1 Kostiuczuk J.

1 Kroczak J.

1 Louchakova-Schwartz O.

1 p.

1 Ławreszuk M.

Současné pojetí spirituality a pojem meditace (lectio divina) jako odraz filokalického hnutí v křesťanské praxi

Sztuka modlitwy w doświadczeniu filokalistycznym Emiliana (Vafeidisa) Simonopetrity

Theophanis the Monk and Monoimus the Arab in a Phenomenological-Cognitive Perspective

O obecności dzieła św. Teofana Rekluza w polskiej refleksji