Search results

1

Die drei Richtungen in der Philosophie des Buddhismus

100%

Stcherbatsky T.

Rocznik Orientalistyczny

|

vol. Rocznik Orientalistyczny, T. 10, (1934)

2

Śmierć czy ukrycie się Boga? Filozoficzno-teologiczny kontekst problematyki

41%

Jasiński K.

Studia Redemptorystowskie

|

2013

|

issue 11

EN

The paper presents the different ways of the interpretation of the thesis of “death of God” (F. Nietzsche). It shows that we should understand this phrase not as killing of God but rather as his “hiddeness”. The paper has two parts: philosophical and theological. The philosophical “hiddeness of God” has three dimensions: ontological (Heidegger – subjective supernatural zone; Tillich – mystery of God), ethical (Hegel – God as moral ideal; Sartre and Buber – objectifying of man; Nietzsche, Heidegger, Sartre – secularization and nihilism) and epistemological (Heidegger – lack of adequacy of concepts in description of God; Tillich – symbolism of expressions). The theological “hiddeness” has four dimensions: mystical (Luter, Barth – God hides his nature and will; Hamilton – concern for the right image of God; Vahanian, Tracy – apophatism), ontological (Altizer – immanence of God), ethical (Hamilton, Tracy, Guttierez, Johnson – presence in poor people; Van Buren – ideal of humanity) and epistemological (Cox, Van Buren – concepts without empirical sense).

3

Koncepcja „boga ułomnego” i jej warianty w wybranych utworach Stanisława Lema

41%

Kochanowski M. J.

Kultura i Wartości

|

2020

|

issue 29

DE

Im Artikel beschreibe ich das im Schaffen von Stanislaw Lem auftretende Konzept des „unvollkommenen Gottes“ und seine unterschiedlichen Varianten in ausgewählten Romanen und Erzählungen des Autors. Zufolge des Konzepts ist Gott ein Wesen ohne Attribute der Allmacht und des Allwissens, das keine separate transzendentale Sphäre des Daseins beansprucht, sondern in die Welt und in Materie verwickelt ist. Es bleibt durch jene Welt und durch die von ihm geschaffenen Wesen beschränkt und entdeckt allmählich diese Beschränkungen. Darüber hinaus unterziehe ich die Anschauungen der Interpreten des Schaffens von Lem hinsichtlich des einschlägigen Konzeptes einer kritischen Analyse.

EN

Discussed is the notion of a "defective god" and its variants featured in novels and short stories written by Stanisław Lem. Accordingly, god is a being devoid of such attributes as omnipotence and omniscience, one that does not exist in a separate, transcendent sphere of being, but is entangled in the world and matter, is limited by that world and also by beings which he created , and is gradually discovering all these limitations. The paper also contains a critical analysis of commentators’ views on the writer's idea.

PL

W artykule opisuję występującą w twórczości Stanisława Lema koncepcję „boga ułomnego” oraz różne jej warianty występujące w wybranych jego powieściach i opowiadaniach. Zgodnie z nią, bóg ten jest istotą pozbawioną atrybutów wszechmocy i wszechwiedzy, która nie zajmuje odrębnej, transcendentnej sfery bytu, lecz uwikłany jest w świat i materię, pozostając ograniczony przez ów świat, a także przez stworzone przez siebie byty, odkrywając stopniowo owe ograniczenia. Nadto poddaję krytycznej analizie poglądy komentatorów twórczości pisarza na temat omawianej koncepcji.

4

Filozofia religii. Współczesne horyzonty

41%

Dobieszewski J.

Kultura i Wartości

|

2013

|

issue 7

DE

Der Artikel unternimmt den Versuch, die Beziehungen zwischen der Religion und der Philosophie zu bestimmen, mit besonderer Berücksichtigung der gegenseitigen Beeinflussung: wo die Religion die Metaphysik der Philosophie motiviert, und die Philosophie die Religion vor dem Fanatismus schützt. Diese Überlegungen werden von der Reflexion über die einseitige Bindung der Religion an den politischen Konservatismus und von einer knappen Bestandsaufnahme über postsäkuläre Strömungen in der Religionsbetrachtung im 20. Jahrhundert begleitet.

EN

The paper attempts to delineate the relationships between religion and philosophy, in parti-cular their mutually conducive influence – religion is a catalyst of philosophy’s metaphysical dimension while philosophy is a shield that protects religion from funda-mentalism. Furthermore, the article focuses also on the one-sided analysis of religion as a marker of political conservatism and offers brief insights into the post-secular tendency evi-dent in the twentieth-century scholarly take on religion.

PL

Artykuł jest próbą określenia relacji między religią a filozofią, ze szczególnym uwzględnieniem ich wzajemnie inspirującego związku – gdy religia motywuje metafizyczność filozofii, a filozofia chroni religię przed fanatyzmem. Towarzyszy temu refleksja nad jednostronnym wiązaniem religii z konserwatyzmem politycznym oraz krótkie zdanie sprawy z tendencji postsekularnej w dwudziestowiecznym spojrzeniu na religię.

5

O filozofii polityki i filozofii politycznej

41%

Maciejowski E.

Kultura i Wartości

|

2016

|

issue 20

DE

Der Beitrag greift das Problem der im polnischen Schrifttum vorhandenen Auseinandersetzung auf, die die Bedeutung der Begriffe "Philosophie der Politik" und "politische Philosophie" betrifft. Manche Autoren verwenden sie als Synonyme, andere grenzen sie jedoch strikt ab, mit der Behauptung, dass sie miteinander nicht identisch seien. Im Artikel wird gezeigt, dass es zwei Arten der Unterscheidung der Philosophie der Politik von der politischen Philosophie gibt. Die erste, die sprachliche Unterscheidung, geht auf die Bedeutung ein - einer der Begriffe gilt aus irgendwelchen Gründen als falsch, weil er sich auf die unterschiedlich definierten nichtphilosophischen Bereiche bezieht. In der zweiten Unterscheidung werden zwei separate Reflexionsbereiche mit einem philosophischen Charakter differenziert. Beide Arten werden abgelehnt: Es wird nachgewiesen, dass es nur einen philosophischen Bereich in Bezug auf Politik geben kann, der sowohl als Philosophie der Politik als auch als politische Philosophie richtig bezeichnet werden kann.

EN

The paper deals with the problem of distinguishing “political philosophy” from “political philosophy” in Polish philosophical literature. They are used by some authors as synonyms, while others are claiming that these terms are not identical. The paper points out, that there are two ways to distinguish between political philosophy and political philosophy. The first, linguistic, refers to meanings – one of the concepts is considered for some reason incorrect, as it refers to various non-philosophical disciplines. The second one distinguishes two distinct areas of philosophical reflection. Both ways are discarded and it is shown, that there can be only one kind of philosophical reflexion on the politics, that can be properly called both political philosophy and political philosophy.

PL

Artykuł podejmuje problem obecnego w polskim piśmiennictwie sporu dotyczącego znaczeń pojęć „filozofia polityki” i „filozofia polityczna”. Są one przez niektórych autorów używane w charakterze synonimów, inni natomiast stanowczo oddzielają je od siebie, twierdząc, iż nie są one ze sobą tożsame. W artykule wskazuje się, że istnieją dwa sposoby odróżniania filozofii polityki od filozofii politycznej. Pierwszy, językowy, odwołuje się do znaczeń – jedno z pojęć jest uznane z jakichś powodów za niepoprawne, gdyż odnosi się do rozmaicie definiowanych dziedzin niefilozoficznych. W drugim wyróżnia się dwie osobne dziedziny refleksji o charakterze filozoficznym. Oba sposoby zostają odrzucone; wykazane zostaje, że może istnieć tylko jedna dziedzina filozoficzna dotycząca polityki, która może być poprawnie nazywana zarówno filozofią polityki jak też filozofią polityczną.

6

Łaciński przekład rozprawki Pseudo-Arystotelesa Peri\ tw=n a)retw=n kai\ kakiw=n Franciszka Tidicaeusa, profesora Gimnazjum Akademickiego w Toruniu

41%

Drekopel T.

Folia Toruniensia

|

2019

|

vol. 19

155-162

PL

W artykule pod kątem językowym zostały omówione wybrane passusy z opublikowanego na początku XVII w. łacińskiego przekładu przypisywanej Arystotelesowi rozprawki O cnotach i wadach, którego dokonał Franciszek Tidicaeus, wówczas profesor Gimnazjum Akademickiego w Toruniu. Dokonana analiza rzuca dużo światła na szczegóły warsztatu translacyjnego toruńskiego uczonego i pozwala pokazać przyjętą przez niego metodologię pracy nad greckim oryginałem.

EN

The article discusses selected passages from the Latin translation of the essay On Virtues and Defects published at the beginning of the 17th century and attributed to Aristotle. The work was translated by Francis Tidicaeus, a professor at the Academic Junior High School in Toruń. The analysis sheds much light on the details of the Toruń scholar's translation workshop and allows us to show his methodology of work on the Greek original.

DE

Im Beitrag schilderte man aus sprachlicher Sicht gewählte Abschnitte aus der am Anfang des 17. Jahrhunderts veröffentlichten lateinischen Übersetzung des dem Aristoteles zugeschriebenen Beitrags Über die Tugenden und die Laster, die von Franz Tidicaeus, Professor des Akademischen Gymnasiums zu Thorn, vorbereitet wurde. Die Analyse erklärt die Details der Übersetzertätigkeit des Thorner Gelehrten und erlaubt, die von ihm angenommene Methodologie seiner Arbeit am griechischen Original zu schildern.

7

Bibliotekarz wobec tekstów filozoficznych : (opracowanie rzeczowe)

41%

Wilczyńska G. M.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2004

|

vol. 81

387-395

DE

Am Beispiel des philosophischen Schrifttums bemüht sich die Autorin, ausgewählte Faktoren aufzuzeigen, die die Arbeit des dieses Schrifttum sachlich bearbeitenden Bibliothekars bedingen. An erster Stelle wurde die Art der verwendeten Informations- und Suchsprache genannt. Veranschaulicht wurde auch der Unterschied zwischen den in der Sprache von Sachstichwörtern formulierten Sachcharakteristika und der Klassifizierung nach den Schemata des systematischen Kataloges. Als zweiter Faktor wurde die Art des philosophischen Textes genannt. Angenommen wurde eine Einteilung in primäre und sekundäre, gegenständliche und metawissenschaftliche (metaphilosophische) Texte. Auf den ersten Faktor hat der Bibliothekar (die Bibliothek) Einfluß, während der zweite unabhängig ist und aus der Art der katalogisierten Titel resultiert.

8

Literatura z zakresu filozofii w katalogach rzeczowych Biblioteki Jagiellońskiej

41%

Baś M.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2003

|

vol. 79

215-228

9

Filozoficzno-prawne aspekty bytowości Straży Granicznej

41%

Guz T.

|

vol. 8-9

|

issue 1: Prawo

5-23

PL

Realność Rzeczypospolitej jako bytu skończonego oznacza, że posiada ona prawo do granicy oraz do „Straży Granicznej” jako instytucji mającej za naczelne zadanie strzeżenie bezpieczeństwa państwa. Kim powinien być strażnik? Sokrates naucza, iż „dobry i pracowity strażnik państwa” powinien być „wychowany i wykształcony”. Czym jest ta formacja w jej istocie? Metafizyczność i katolickość charakteryzują najprecyzyjniej istotę struktury prawno-moralnej Straży Granicznej; pierwszy wymiar można dostrzec w jej oryginalnej „podmiotowości”, drugi zaś wymiar uzewnętrznia się najbardziej w pojęciu „osoby”, zaczerpnięty z katolickiej myśli teologicznej. Właśnie osoba strażnika, obywatele państwa Rzeczypospolitej oraz państw sąsiednich narodów Polski, ludzie przekraczający granicę i obsługiwani przez straż graniczną są najwspanialszymi „podmiotami” tej formacji i zarazem przedmiotami jej naczelnej troski we wszystkich działaniach. Granica rozumiana jest zatem generalnie jako zewnętrzny znak wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa obywateli i ich państwa. Jaka jest finalność Straży Granicznej w Rzeczypospolitej? Z pewnością ma ona za najwyższy cel stać w służbie dobra wspólnego Polaków i Polski oraz dobra każdego obsługiwanego i napotkanego na przejściach granicznych człowieka. Stosowanie kary możliwe jest de iure jako następstwo złamania prawa. Z powyższego wynika konieczność troski o godne szlachetności osoby ludzkiej przejścia graniczne jako wizytówki narodu polskiego i państwa.

DE

Die Republik Polen hat als ein konkreter, real existierender Staat das Recht auf eine Grenze und damit auch das Recht auf einen „Grenzschutz”. Dieser Schutz dient der Staatssicherheit. Wer soll nun Grenzwächter sein? Sokrates lehrt, dass ein „guter und arbeitsamer Wächter” des Staates sehr gut „erzogen und ausgebildet” sein soll. Was ist also das Wesen des Grenzwächters? Diese Frage haben am präzisesten jene beantwortet, die wie die katholische Staatslehre den Grenzschutz im juristischen und moralischen Sinn metaphysisch begründet haben. Dementsprechend kann man die erste Dimension in ihrer originären „Subjektivität” erblicken. Die zweite Dimension betrifft den Begriff der Person, wie er im Katholizismus verstanden wird. Die Aufgabe des Grenzschutzes besteht darin, über die Staatsbürger der Republik Polen und seiner Nachbarstaaten zu wachen, also über Leute, die die Grenze überschreiten und die von Seiten der Grenzschützer sowohl als Subjekte als auch als Objekte behandelt werden. Die Grenze ist also generell ein äußeres Zeichen der äußeren und inneren Sicherheit der Bürger ihres Staates. Was ist dann der letzte Zweck des Grenzschutzes in der Republik Polen? Sicherlich ist es das höchste Ziel des Grenzschutzes, im Dienste des Gemeinwohls Polens und seiner Bevölkerung an den Grenzübergängen jeden zu Bedienenden und an der Grenze Angetroffenen gut und gerecht zu behandeln. Eine Strafanwendung ist de iure als Folge eines Rechtsbruchs möglich. Bezüglich des Grenzschutzes hat der Staat also dafür Sorge zu tragen, dass jeder eine der Würde jedes Menschen angemessene Behandlung bei Grenzübergängen des polnischen Staates erfährt. Die Behandlung, die Menschen beim Grenzübergang erfahren, ist eine Visitenkarte des polnischen Volkes und Staates.

EN

The reality of ended Polish Republic means that it has the right to the border and “Border Guard” as an institution with a task of safeguarding the security of the country. Who should be a border guard officer? Socrates says that a good and diligent guard of the state should be well-mannered and educated. What is this formation in its essence? Its metaphysical nature and Catholicism characterize the essence of the moral and legal structure of the Border Guard; the first dimension can be seen in its unique “subjectivity”, while the other dimension manifests in the concept of a “person”, taken from the Catholic theological thought. the greatest “subjects” of this formation and objects of its concern are the border guard officers, citizens of the Republic of Poland and neighbouring nations, people crossing the border serviced by the Border Guard. the border is generally understood as an external sign of internal and external safety of citizens and their state. What is the final image of the Border Guard in the Republic of Poland? Surely it has to serve and support Poles and their country, but also every person crossing the Polish border. the use of penalties is possible, according to law, as a consequence of breaking the law. It means that the need to respect for human dignity should be the pride of Polish nation and the country.

10

Gdzie kończy się filozofia? Metafora w literaturze i filozofii

36%

Gałkowski S. K.

Kultura i Wartości

|

2019

|

issue 28

DE

Der Text ist eine Antwort auf die Polemik von Marcin Kochanowski (Über die Beziehungen zwischen Literatur und Philosophie am Beispiel der Gestalt von Iwan Karamazow) mit meinem Text (Die Grenze der Philosophie. Metapher in der Philosophie am Beispiel der Sprache von Józef Tischner), der der Rolle der Metapher in der Formulierung philosophischer Thesen und in der Bestimmung des Unterschieds zwischen Philosophie und Literatur gewidmet war.

EN

This is a response to Marcin Kochanowski's polemics (On links between literature and philosophy on the example of Ivan Karamazov) with my paper (The boundary of philosophy. The metaphor in philosophy as exemplified by Józef Tischner’s language) elaborating on the role of the metaphor in formulating philosophical theses and in defining the difference between philosophy and literature.

PL

Tekst jest odpowiedzią na polemikę Marcina Kochanowskiego (O związkach literatury i filozofii na przykładzie postaci Iwana Karamazowa z moim tekstem (Granica filozofii. Metafora w filozofii na przykładzie języka Józefa Tischnera,) poświęconym roli metafory w formułowaniu tez filozoficznych oraz w określaniu różnicy między filozofią i literaturą.

11

O związkach literatury i filozofii na przykładzie postaci Iwana Karamazowa

31%

Kochanowski M. J.

Kultura i Wartości

|

2019

|

issue 27

DE

Stanislaw Gałkowski weist im Artikel Die Grenze der Philosophie. Die Metapher in der Philosophie am Beispiel der Sprache von Józef Tischner auf die Notwendigkeit hin, zwischen Literatur und Philosophie zu unterscheiden. Die Philosophie sei demnach ein Gebiet, dessen Anforderungen die intersubjektive Kommunizierbarkeit und Überprüfbarkeit von verfochtenen Thesen sind. Indem ich mich auf das Beispiel der Figur von Iwan Karamazow und auf seine existentiellen Dilemmas stütze, die den Nährboden für philosophische Überlegungen von Leo Schestow und Nikolai Berdiajew bildeten, weise ich nach, dass die Philosophie sowohl solche Forschungsbereiche, die keine Nahtstellen mit der Literatur haben (wie Logik) als auch solche, die das literarische Schaffen benutzten und immer noch benutzen (wie Existenzphilosophie oder Metaphysik). Für jene Bereiche sind literarische Werke sowohl mittelbar eine Inspirationsquelle als auch unmittelbar philosophische Texte sensu stricte, indem sie die Grundlage für Polemik und weitere Forschungen bilden, was keinen Abbruch der Autonomie der Philosophie gegenüber der Literatur tut.

EN

The author argues in favour of defining a clear distinction between literature and philosophy in view of their outright different nature. Intersubjectivity in communication and verifiability of theses are typical in philosophy. He quotes as example the case of Ivan Karamazov and his existential dilemmas which inspired Lev Shestov’s and Nicolai Berdyaev’s philosophical thoughts in order to observe that philosophy covers versatile domains of study such as logic, which is not tied up with literature directly, as well as fields such as philosophy of existence or metaphysics which have been drawing all along from literary output indirectly as a source of inspiration and directly providing strictly philosophical substance for polemics and studies. None of that jeopardizes the independence of philosophy from literature.

PL

Stanisław Gałkowski w artykule Granica filozofii. Metafora w filozofii na przykładzie języka Józefa Tischnera wskazuje na konieczność rozgraniczenia pomiędzy literaturą a filozofią, jako dziedziną, której wymogiem jest intersubiektywna komunikowalność i sprawdzalność tez w jej ramach głoszonych. Opierając się na przykładzie postaci Iwana Karamazowa i jego egzystencjalnych dylematach, które stanowiły podłoże filozoficznej refleksji Lwa Szestowa i Mikołaja Bierdiajewa wskazuję, że filozofia mieści w sobie zarówno obszary badawcze, takie jak logika, które nie mają punktów stycznych z literaturą, jak i takie dziedziny, jak filozofia egzystencji bądź metafizyka, które korzystały i nadal korzystają z dorobku literackiego, zarówno pośrednio jako źródła inspiracji jak i bezpośrednio – jako tekstów stricte filozoficznych, będących podstawą polemik i dalszych badań, przy czym nie stanowi to zagrożenia dla autonomii filozofii wobec literatury

12

Ludzkie charaktery i moralność w filozoficznej aforystyce Ibn Ḥazma

31%

Stefaniuk T. J.

Kultura i Wartości

|

2020

|

issue 30

DE

Der Artikel setzt sich zum Ziel, die im Traktat Al-Aẖlāq wa-ʾl-Siyar von Ibn Hazm dargestellte Philosophie zu untersuchen. Der Autor äußert sich in dieser Schrift über die Fragen der Freundschaft, Liebe, der zwischenmenschlichen Beziehungen in der Gesellschaft, über die Komplexität der menschlichen Charaktere und die Vielfalt der Lebenshaltungen. Jedoch die wichtigste der behandelten Fragen ist der Sinn und die Bedeutung des menschlichen Lebens. Der arabische Philosoph nimmt Stellung zu allen diesen Fragen als Rationalist, obwohl er letztendlich einen klar religiös orientierten Standpunkt repräsentiert. Seine ethischen Anschauungen und seine Moralistik sind nicht nur in der religiösen (muslimischen) Tradition verwurzelt, sondern auch in der Tradition der klassischen Philosophie, wobei sie besonders stark mit der Ethik der Stoiker und von Aristoteles übereinstimmen.

EN

The author analyzes the philosophical thoughts outlined by Ibn Ḥazm in his Al-Aẖlāq wa-ʾl-Siyar treatise. Apart from friendship, love, social relationships, the complexity of human characters and the diversity of life attitudes, the one issue discussed in the treatise first and foremost is the meaning and significance of human life. The Arab philosopher refers to all these issues as a rationalist despite ultimately presenting a clearly religious-oriented position. His ethical views are rooted not only in a religious (Muslim) tradition, but also in that of classical philosophy, reflecting a particularly strong convergence with the ethics of the Stoics and Aristotle.

PL

Celem artykułu jest analiza filozofii zaprezentowanej w traktacie Al-Aẖlāq wa-ʾl-Siyar Ibn Ḥazma. W pracy tej jej autor omawia między innymi takie kwestie jak przyjaźń, miłość, relacje między ludźmi w społeczeństwie, złożoność ludzkich charakterów czy różnorodność postaw życiowych; najważniejszą z podjętych tam kwestii jest jednak sens i znaczenie życia człowieka. Do wszystkich tych zagadnień, mimo prezentowania ostatecznie stanowiska wyraźnie religijnie zorientowanego, arabski filozof odnosi się jako racjonalista. Jego poglądy etyczne i moralistyka zakorzenione są nie tylko w tradycji religijnej (muzułmańskiej), lecz również w tradycji filozofii klasycznej, wykazując szczególnie silną zbieżność z etyką stoików i Arystotelesa.

13

William Faulkner jako pisarz filozoficzny

31%

Szydłowska I.

Kultura i Wartości

|

2018

|

issue 26

DE

Der Artikel greift das Thema der philosophischen Aspekte im Schaffen von William Faulkner auf. Der erste Teil ist ein Versuch, über den Ort der Philosophie in der Literatur nachzudenken. Es werden unterschiedliche Meinungen solcher Autoren wie Iris Murdoch, Martha Nussbaum, Philip Kitcher dargestellt. Der zweite Teil des Artikels konzentriert sich auf ausgewählten Werken von Faulkner und bildet den Versuch, sein Schaffen unter dem Gesichtspunkt von seinen Beziehungen zur Philosophie zu betrachten. Die Hauptthese des Artikels lautet, dass Faulkners Romane nicht nur wesentliche philosophische Fragen aufgreifen, sondern auch selbst den Stoff zur gegenwärtigen philosophischen Reflexion anbieten. Obwohl die Beziehung Faulkners zur Ethik, Philosophie der Sprache, Metaphysik oder schließlich Religion unbestritten ist, bleibt dieser Faden in der Forschungsliteratur zu seinem Schaffen immer noch marginal. Ebenso selten wird der unbestreitbare Beitrag Faulkners zum Existentialismus sowie die Achtung betont, die ihm Sartre oder Camus entgegenbrachten. Der Artikel will Faulkner den ihm gebührenden Platz unter den Schriftstellern, die in ihrem Schaffen philosophische Fragen aufwerfen, wiederherstellen, wenn nicht neu bestimmen.

EN

This article raises the problem of philosophical aspects of William Faulkner’s works. It is intended first of all to review in brief the place of philosophy in literature and to prove that William Faulkner deserves a special place among philosophical writers such as Kierkegaard, Marcel and Sartre. Although not sufficiently recognized as a philosophical writer, William Faulkner is among those who have successfully introduced philosophical ideas into their novels. This article intends to bear out that Faulkner’s novels do not only consider some fundamental philosophical concepts but also open the door to further philosophical debates. The first, shortest part of this work is a presentation of the philosophical discussion concerning the fusion of philosophy and literature. There, the focus is on the negative and positive approaches to the issue of combining philosophy and literature as represented by such prominent philosophers as Iris Murdoch, Jacquelyne Kegley, Martha Nussbaum and Philip Kitcher. In its second part, the article presents William Faulkner’s philosophical affiliations of interest, which are: metaphysics, linguistics, ethics, religion and existentialism. The conclusion stresses Faulkner’s input into philosophy but also indicates different fields his novels open for further philosophical investigation.

PL

Artykuł podejmuje temat filozoficznych aspektów twórczości Williama Faulknera. Pierwsza, krótsza jego część, jest próbą zastanowienia się nad miejscem filozofii w literaturze. Tutaj właśnie przedstawione są różne stanowiska, tak znanych filozofów jak Iris Murdoch, Martha Nussbaum, czy Philip Kitcher. Druga część artykułu koncentruje się na wybranych utworach Faulknera i jest próbą analizy twórczości tego wielkiego powieściopisarza pod kątem jego afiliacji z filozofią. Główną myślą artykułu jest teza, iż powieści Faulknera nie tylko podejmują fundamentalne kwestie filozoficzne, ale wciąż stanowią materiał dla współczesnego namysłu filozoficznego .Choć związek Faulknera z etyką, filozofią języka, metafizyką, czy wreszcie religią jest niezaprzeczalny, ten wątek opracować filozoficzno-krytycznych jego twórczości pozostaje wciąż marginalny. Rzadko kiedy akcentuje się również niezaprzeczalny wkład Faulknera do egzystencjalizmu i estymę, jaką darzyli go chociażby Sartre, czy Camus. Można więc śmiało powiedzieć, że artykuł ten jest próbą przywrócenia (jak nie ustanowienia) należnego Faulknerowi miejsca wśród innych pisarzy podejmujących w swojej twórczości kwestie filozoficzne.

14

Stoicyzm popularny. Nowa szansa dla filozofii praktycznej czy raczej iluzja?

31%

Stefaniuk T. J.

Kultura i Wartości

|

2017

|

issue 24

DE

Kann Philosophie in unserer übermäßig kommerzialisierten Kultur funktionieren? Ist sie immer noch nötig? Vielleicht ist die Konzentration auf der Lebenskunst (der Kunst, schöner und weiser zu leben) für das "Überleben der Philosophie" lebensnotwendig, falls sie mehr als eine lebensferne wissenschaftliche Tätigkeit werden soll? Der Artikel verfolgt das Ziel, gewisse Phänomene zu erforschen, die mit dem gesellschaftlichen und kulturellen Funktionieren der Philosophie in der Gegenwart, insbesondere in Bezug auf die Massenkultur, verbunden sind. Der Text konzentriert sich auch auf aktuellen Versuchen, die die "Renaissance" des Stoizismus in seinem Verständnis als praktische Philosophie anstreben. Der Autor fokussiert auf den "philosophischen Markt" in Polen, die aktuellen Verbreiter des "vereinfachten Stoizismus" (des sog. Pop-Stoizismus), Marcin Fabjanski und Tomasz Mazur, und deren Bücher und Tätigkeit außerhalb des akademischen Milieus. Sind ihre Veröffentlichungen und andere Formen des Wirkens imstande, den Menschen die Philosophie und insbesondere den Stoizismus näherzubringen?

EN

Can philosophy be of use in our over-commercialized culture? Is it still needed at all ? Perhaps one of the ways to "keep philosophy going " (if it is not to remain merely an academic activity detached to a great extent from life) is to focus on teaching to live comfortably and wisely. Analyzed are some phenomena related to the social and cultural role of philosophy in modern times, especially so with reference to mass culture. Also reviewed are on-going attempts at bringing about the "rebirth" of Stoicism, understood primarily as practical philosophy. The author focuses on the "Polish philosophical market" and in particular on books written by present-day propagators of "pop-Stoicism" Marcin Fabjański and Tomasz Mazur, and their activities pursued outside the academic milieu. Could their publications and activities bring people closer to philosophy in general, and to Stoicism especially?

PL

Czy filozofia może funkcjonować w naszej nadmiernie skomercjalizowanej kulturze? Czy nadal jest potrzebna? Być może jedną z możliwości „przetrwania filozofii” – o ile nie chcemy, aby była to w dużej mierze oderwana od życia działalność akademicka – jest skoncentrowanie się na tym, jak pięknie i mądrze żyć? Celem tego artykułu jest analiza pewnych zjawisk związanych ze społecznym i kulturowym funkcjonowaniem filozofii we współczesnych czasach, szczególnie w odniesieniu do kultury masowej. Tekst ten koncentruje się także na aktualnych próbach zmierzających do „odrodzenia” stoicyzmu, pojmowanego przede wszystkim jako filozofia praktyczna. Autor skupia się na „polskim rynku filozoficznym” i współczesnych propagatorach „uproszczonego stoicyzmu” – bądź też lub „pop-stoicyzmu” – Marcinie Fabjańskim i Tomasz Mazurze, na ich książkach i działalności prowadzonej poza środowiskiem akademickim. Czy ich publikacje i inne formy działalności mogą przybliżyć ludzi do filozofii w ogóle, a zwłaszcza do stoicyzmu?

Refine search results

Die drei Richtungen in der Philosophie des Buddhismus

Śmierć czy ukrycie się Boga? Filozoficzno-teologiczny kontekst problematyki

Koncepcja „boga ułomnego” i jej warianty w wybranych utworach Stanisława Lema

Filozofia religii. Współczesne horyzonty

O filozofii polityki i filozofii politycznej

Łaciński przekład rozprawki Pseudo-Arystotelesa Peri\ tw=n a)retw=n kai\ kakiw=n Franciszka Tidicaeusa, profesora Gimnazjum Akademickiego w Toruniu

Bibliotekarz wobec tekstów filozoficznych : (opracowanie rzeczowe)

Literatura z zakresu filozofii w katalogach rzeczowych Biblioteki Jagiellońskiej

Filozoficzno-prawne aspekty bytowości Straży Granicznej

Gdzie kończy się filozofia? Metafora w literaturze i filozofii

O związkach literatury i filozofii na przykładzie postaci Iwana Karamazowa

Ludzkie charaktery i moralność w filozoficznej aforystyce Ibn Ḥazma

William Faulkner jako pisarz filozoficzny

Stoicyzm popularny. Nowa szansa dla filozofii praktycznej czy raczej iluzja?