Search results

1

Трансформация культурных ценностей в России. Зарисовка проблематики

100%

Mazuś M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2016

|

vol. 16

35-49

PL

The transformation of cultural values in Russia. An outline of the issue of culture in the broadest sense of the world is the entirety of various manifestations of human life. Therefore it is one of the most commonly used concepts in humanistic works. One can refer to culture by raising a number of topics – arts, literature and human mind. When there is a need for a precise definition of culture, certain problems occur. Polish scholar Bronisław Malinowski points out that culture can be understood as human activity in general, including ideas, religious and spiritual issues, art, literature, and politics. Such an approach to culture can lead to the neglection of the historical process. The subject of the present study are selected religious pieces from the period of tsar Peter I. Key words: Russia; Peter I; history vs. literature; Eastern Orthodox Church;

2

Feofan Prokopovich: from theology to politics

75%

Drozdek A.

Studia Gdańskie

|

2010

|

issue 27

179-201

EN

Prokopovich began his ecclesiastical career as a lecturer of the Kiev academy where he taught many subjects and left extensive lecture published posthumously in a multivolume Christianae orthodoxae theologiae. The paper presents some of his views concerning the defense of the authority of the Bible and the need for its literal interpretation; some positive characterizations of God’s attributes; the creation and the makeup of the world; the position of man in the universe; and the problem of eschatology. After Prokopovich was summoned by Peter I to St. Petersburg, he gradually abandoned theology and philosophy and concentrated on political issues and on justification of submitting the church to the power of the state. This culminated in the Spiritual regulation which spelled the end of an independent church in Russia.

PL

Prokopowicz rozpoczął swą działalność w kościele prawosławnym jako wykładowca w Akademii Kijowskiej, gdzie wykładał na różne tematy i pozostawił sporą ilość notatek, które zostały pośmiertnie opublikowane w wielotomowej pracy Christianae orthodoxae theologiae. Niniejszy artykuł prezentuje niektóre filozoficzne i teologiczne poglądy Prokopowicza, a mianowicie: jego obronę autorytetu Biblii i konieczności jej dosłownej interpretacji, charakteryzację w pozytywnych terminach atrybutów boskich, opis stworzenia i struktura świata, opis sytuacji człowieka w świecie oraz problem eschatologii. Gdy Prokopowicz został wezwany do Petersburga przez Piotra I, stopniowo poniechał badań teologicznych i filozoficznych koncentrując się na kwestiach politycznych, a w szczególności na uzasadnieniu władzy carskiej i na konieczności podporządkowania kościoła władzy państwa. Owocem tego był Regulamin duchowy, który oznaczał koniec niezależności Kościoła w Rosji.

3

Od sprzedawcy pierożków do generalissimusa. Zawrotna kariera Aleksandra Mienszykowa

71%

Krokosz P.

|

2019

|

vol. 24

|

issue 1

139-166

EN

The article is devoted to the life and public activities of Alexsander Menshikov. This man, which came from social lowlands, thanks to friendship with Tsar Peter the Great achieved highest positions in the state administration, the Russian Army and also navy. Alexsander Menshikov belonged also to the richest people in Russia (just after the Tsar) – he owned huge estates and numerous production companies. After Peter the Great’s death, without a result, he tried to capture the leadership of all state affairs. In 1727 he was arrested and sentenced, together with his family, to exile to Berezovo in Siberia, where he died two years later. All the assets he collected – money, jewels, palaces and manufactories – were taken over for the benefit of the state.

PL

Artykuł jest poświęcony życiu i działalności publicznej Aleksandra Mienszykowa. Człowiek ten, pochodzący z nizin społecznych, dzięki przyjaźni z carem Piotrem I zdołał osiągnąć najwyższe stanowiska w administracji państwowej oraz najwyższe rangi dowódcze w rosyjskiej armii i flocie wojennej. Aleksander Mienszykow należał również do najbogatszych, tuż po carze, ludzi w Rosji – posiadał ogromne majątki ziemskie i liczne zakłady produkcyjne. Po śmierci Piotra I w 1725 r., bez rezultatu, próbował uchwycić w swoje ręce kierownictwo wszystkich spraw państwowych. W 1727 r. został aresztowany i skazany wraz z rodziną na zesłanie do Bieriozowa na Syberii, gdzie zmarł dwa lata później. Cały zgromadzony przez niego majątek – pieniądze, klejnoty, pałace i manufaktury – został przejęty na rzecz państwa.

4

Armia Piotra I gwarantem mocarstwowej pozycji Rosji w Europie

63%

Krokosz P.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2020

|

vol. 55

|

issue 1

9-49

EN

The article is devoted to the problem of total modernisation of the Russian armed forces undertaken by Tsar Peter the Great in the first quarter of the eighteenth century. A large, well organised and well-equipped army, based on the latest war technology of Western Europe, made a tool enabling to realise goals of the imperial policy of Russia. Military successes in the Great Northern War 1700–21, combined with diplomatic actions, made it possible for Peter I to secure for its state – from 1721 officially called the Russian Empire – a position of superpower in the Old Continent.

PL

Artykuł poświęcony jest tematyce związanej z całkowitą modernizacją rosyjskich sił zbrojnych, podjętą przez cara Piotra I w pierwszej ćwierci XVIII w. Liczna, dobrze zorganizowana i zaopatrzona armia, opierająca się na najnowszych osiągnięciach ówczesnej techniki wojennej państw Europy Zachodniej, stanowiła narzędzie do realizacji wyznaczników imperialnej polityki Rosji. Sukcesy militarne odniesione w trakcie wojny północnej 1700–1721, połączone z prowadzonymi równocześnie działaniami dyplomatycznymi, pozwoliły Piotrowi I zagwarantować swemu państwu – od 1721 r. noszącemu oficjalną nazwę Imperium Rosyjskie – mocarstwową pozycję na Starym Kontynencie.

5

Rosyjskie siły lądowe i flota bałtycka w 1715 i 1719 roku w świetle raportów brytyjskich

54%

Sawicki M.

Wschodni Rocznik Humanistyczny

|

2020

|

vol. XVII (2020)

|

issue 2: Rozejm w Dywilinie (1618) na tle epoki, pod red. A. Góraka

157-169

PL

Wielka wojna północna oznaczała zmierzch starych potęg takich, jak Szwecja czy Rzeczypospolita i narodziny nowej - Rosji cara Piotra I. Przeprowadził on w państwie głębokie reformy oraz zmodernizował i unowocześnił siły zbrojne, tworząc bałtycką flotę wojenną. Zmiany te nie uszły uwadze ambasadorów obcych państw, w tym oczywiście Wielkiej Brytanii, którzy raportowali o nich do centrali. Sporządzali także zestawienia sił zbrojnych Rosji, w tym marynarki oraz umieszczali przy takiej okazji trafne spostrzeżenia dotyczące żołdu czy werbunku marynarzy. Kilka z nich będzie przedmiotem analizy, a dane które można z nich odczytać będą mogły świadczyć o rozwoju carskich sił zbrojnych.

EN

The Great Northern War marked the end of old military powers such as Sweden and the Polish-Lithuanian Commonwealth, and the birth of a new one - Russia of Tsar Peter I. He carried out profound reforms in the country and modernized the armed forces, creating the baltic navy. These changes did not escape the attention of foreign ambassadors, including of course this from Great Britain, who reported about them to the headquarters. They also prepared lists of Russian armed forces including the navy and placed on this occasion accurate insights regarding the pay or recruitment of sailors. Several of them will be the subject of analysis, and the information that can be found in them also testify to the development of the tsarist armed forces.

RU

Великая Северная война ознаменовала упадок старых держав, таких как Швеция или Речь Посполита, и рождение новой - России царя Петр I. Он провел глубокие реформы в стране и модернизировал вооруженные силы, создав Балтийский флот. Эти изменения не остались незамеченными послами зарубежных стран, в том числе, конечно же, Великобритании, которые доложили о них в штаб. Они также подготовили списки вооруженных сил России, в том числе военно-морского флота, и разместили точные сведения о заработной плате или найме моряков. Некоторые из них будут проанализированы, и данные, которые можно будет прочитать из них, смогут свидетельствовать о развитии царских вооруженных сил.

6

Z rozważań o rosyjsko-francuskim dialogu kulturowym XVIII wieku

54%

Kazimierczyk-Kuncer J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica

|

2017

|

issue 10

21-37

EN

The paper presents an outline of the history of Russian and French cultural alliance, beginning with episodic contacts in the 16th and 17th centuries until the 18th c., which commences a dialogue with France that would continue over several hundreds of years. Its ideological and cultural principles became the source of inspiring civilization transformations and the foundation of the pro-Western identity of the then still until recently Holy Russia, with Peter I, “the Revolutionary on the Throne”, as the initiator and promoter of a Western – French – civilization. The process of infiltration by the French culture advanced further thanks to the fascination on the part of Peter I’s daughter Elizabeth with anything that was “in the French spirit”. This resulted in the phenomenon of Gallomania, which culminated in the second half of the 18th c., i.e. during the reign of Catherine II. At that time, with the Russian admiration for the French Enlightenment ideals in the background and thanks to Catherine II’s friendship with the Encyclopédistes (mostly Voltaire and Diderot), Russia – with its Enlightened Absolutism – aspired to the circle of the most powerful European countries.

PL

Referat prezentuje zarys historii mariażu kulturowego Rosji i Francji, począwszy od epizodycznych kontaktów w XVI i XVII wieku, aż po wiek XVIII, który otwiera trwający wiele wieków dialog z Francją. Jej ideowe i kulturowe pryncypia staną się źródłem inspirujących przemian cywilizacyjnych i fundamentem prozachodniej tożsamości niedawnej jeszcze Świętej Rusi, a inicjatorem i propagatorem zachodniej – francuskiej – cywilizacji okaże się „rewolucjonista na tronie” Piotr I. Procesowi postępującej infiltracji francuskiej kultury w Rosji sprzyjać będzie fascynacja córki Piotra I – Elżbiety wszystkim, co z ducha francuskie, co procentować będzie zjawiskiem gallomanii, którego apogeum przypadnie na II połowę XVIII wieku – okres panowania Katarzyny II. Wówczas, w tle rosyjskiej admiracji ideami francuskiego Oświecenia, dzięki przyjaźniom Katarzyny II z encyklopedystami (głównie Wolterem i Diderotem) Rosja ze swym absolutyzmem oświeceniowym aspirować będzie do grona najpotężniejszych mocarstw europejskich.

7

Rola carycy Marii-Ireny Lekapeny w recepcji elementów bizantyńskiego modelu władzy w pierwszym państwie bułgarskim

51%

Brzozowska Z. A.

Vox Patrum

|

2016

|

vol. 66

443-458

EN

Maria Lekapene was the granddaughter of Byzantine Emperor Romanos I Lekapenos. In 927 she married Peter I of Bulgaria. Her marriage in Constantinople aimed to strengthen the newly signed Byzantine-Bulgarian peace treaty. Historians attributed to the Empress a significant impact on the political moves of her husband. The Empress was also to introduce a lot of elements of the Byzantine theory of power in Bulgaria and even to play the role of spy of Constantinople at the Preslav court. These views have not been corroborated in surviving source material. The Byzantine authors, who provided a lot of information about the wedding of Maria and Peter, did not write anything about the subsequent behavior of the Empress in her new homeland. The political activity of the wife of Peter is not mentioned in indigenous Bulgarian sources or foreign ones (e.g. Liutprand of Cremona). The thesis that Maria wielded real political power can be confirmed only in sigillographic materials. In 927-945 the Bulgarian ruler was always represented on his own official seals accompanied by his wife. However it was not a reflection of her status as a real co-emperor. These seals were propagandic artifacts which were made to commemorate the peace of 927. The seals could also be seen as a tool legitimizing the imperial title of Peter. It is hard to consider Mary as the initiator of the Byzantinization of the culture of tenth-century Bulgaria. In 927 Lekapene arrived at the court, which was already quite familiar with the Byzantine civilization. This does not exclude the possibility of her personal impact on the new court. However, most likely the impact did not go beyond the walls of the Emperor’s headquarters.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica

1 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

1 Perspektywy Kultury

1 Studia Gdańskie

1 Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

1 Vox Patrum

1 Wschodni Rocznik Humanistyczny

2 2020

1 2019

1 2017

2 2016

1 2010

2 Krokosz P.

1 Brzozowska Z. A.

1 Drozdek A.

1 Kazimierczyk-Kuncer J.

1 Mazuś M.