Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 14

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Polish Cinema
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

„Ida”, utrata i wstyd

100%
Jagielski S.
Kwartalnik Filmowy
|
2018
|
issue 103 Młode kino polskie - konfrontacja pokoleń
6-24
PL
W centrum debaty wokół „Idy” (2013) Pawła Pawlikowskiego został usytuowany problem wstydu. Starły się tu dwa dyskursy dotyczące polityki wstydu – emancypacyjny i etnonacjonalistyczny. Zgodnie z tym pierwszym, charakterystycznym dla lewicy i liberałów, film Pawlikowskiego nie zawstydza Polaków dostatecznie; z kolei krytycy prawicowi dowodzili, że utwór przekłamuje historię, by wpędzić nas, Polaków, we wstyd, chociaż nie ma, ich zdaniem, ku temu żadnych powodów. Sam film – choć porusza problem wstydu – koncentruje się głównie na afekcie smutku. Przedmiotem swego zainteresowania Jagielski czyni to, w jaki sposób film, odwołując się do estetyki filmów Szkoły Polskiej, wytwarza takie negatywne odczucia, jak utrata czy brak. Autor sytuuje „Idę” w ramach „kina nastroju”, by przemyśleć pozycję widza wobec ukazanych na ekranie obrazów. Film najpierw zaprasza nas do nawiązania empatycznej więzi z ocalonymi z Zagłady bohaterkami, by następnie kazać nam zderzyć się z radykalną pustką pozostałą po ich utracie.
EN
The problem of shame is at the centre of the debate surrounding “Ida” (2013) by Paweł Pawlikowski. Two discourses on the policy of shame collide with each other in the debate – the emancipatory one and the ethno-nationalistic one. According to the first, characteristic of the left and liberals, Pawlikowski’s film does not embarrass the Poles enough; on the other hand, right-wing critics argued that the work is distorting history to drive us, Poles, into shame, although there is no reason for them to be ashamed. The film itself – although it raises the problem of shame – focuses mainly on the affect of sadness. Jagielski makes the object of his interest the way in which the film, referring to the aesthetics of films of the Polish School, produces such negative feelings as loss or absence. He places “Ida” in the framework of the cinema of a mood, in order to think through the position of the viewer in relation to the images displayed on the screen. The film first invites us to establish an empathetic connection with the heroines saved from the Holocaust, and then lets us collide with the radical emptiness left after their loss.
2

Już tylko „Kiler”. Kino końca postkomunizmu

89%
Piepiórka M.
Kwartalnik Filmowy
|
2019
|
issue 105-106 Kino wobec transformacji ustrojowych
69-82
PL
Autor artykułu koncentruje się na filmach, które na przełomie wieków zwiastowały załamanie się dotychczasowego sposobu reprezentacji polskiej rzeczywistości po transformacji. W latach 90. najpopularniejsze filmy reprezentowały tak zwane kino bandyckie, którego narracja była zbieżna z tym, co o zakulisowych rozgrywkach na zbiegu biznesu i polityki pisała Jadwiga Staniszkis. Socjolożka określiła lata 90. jako epokę postkomunizmu, w której wciąż rządziły osoby związane z poprzednią władzą – z tą różnicą, że na polu ekonomicznym. Pod koniec dekady ta narracja przestała mieć funkcję wyjaśniającą i zastąpiły ją inne – rozbrajające grozę postkomunizmu i pokazujące Polskę jako normalny, europejski kraj, niemający balastu komunistycznego. W artykule Piepiórka koncentruje się na filmach sensacyjnych Wojciecha Wójcika i debiucie Patryka Vegi oraz komediach bandyckich, parodiujących takie filmy, jak „Psy” czy „Młode wilki”. W ten sposób autor opisuje strategie radzenia sobie przez polskie kino z traumą postkomunizmu.
EN
The author of the article focuses on films that at the turn of the century heralded the collapse of the current way of representing Polish reality after transformation. In the 1990s, the most popular films represented the so-called bandit cinema, whose narrative coincided with what Jadwiga Staniszkis wrote about behind-the-scenes competitions at the junction of business and politics. The sociologist described the 1990s as an era of post-communism, in which people associated with the previous power still ruled – with the difference that they ruled in the economic field, and not in political one. Towards the end of the decade, this narrative ceased to have an explanatory function and was replaced by others – the disarming horror of post-communism and showing Poland as a normal European country without communist ballast. In the article, Piepiórka focuses on action films by Wojciech Wójcik and the debut of Patryk Vega and bandits comedies, parodying such films as „Pigs” or „Young Wolves”. In this manner, the author describes the strategies of coping with the trauma of post-communism by Polish cinema.
3

Smak orientu i inne przyjemności. Rola filmów przygodowych i morskich w propagandzie II RP

89%
Adam U.
Kwartalnik Filmowy
|
2016
|
issue 95 Transnarodowość kina polskiego
71-83
PL
W Polskiej publicystyce lat 30. XX w. często powracającym tematem była kwestia budowy imperium kolonialnego. Ponieważ władze II Rzeczpospolitej nie podejmowały oficjalnych działań mających doprowadzić do pozyskania terytoriów zamorskich, dyskusja ta odbywała się przede wszystkim na łamach prasy, literatury, a także na ekranach kin. Schemat fabuły prezentującej przygody dzielnego Polaka przeżywającego przygody w dalekich krajach lub rozprawiającego się z międzynarodową szajką przestępców powtarza się w kilku znaczących filmach tego okresu. Tytuły takie jak „Głos pustyni” (1932, reż. Michał Waszyński) czy „Sygnały” (1938, reż. Józef Lejtes), proponując polskiemu widzowi atrakcje w postaci dalekich krajów i sensacyjnych przygód, posłużyły jako sposób na leczenie narodowych kompleksów, stawiając Polskę w jednym rzędzie z najpotężniejszymi państwami ówczesnego świata. Filmy te – czemu również jest poświęcony artykuł – ujawniają ponadto wiele kontekstów dotyczących życia w ówczesnej Polsce.
EN
In Polish journalism of the 1930s a recurring theme was the question of building a colonial empire. Because the government of the Second Republic made no official attempts at gaining overseas territories, this discussion took place above all in the press, literature, and on cinema screens. The schematic plot of adventures of a brave Pole having adventures in far off countries or dealing with international criminal gang appears in several important films of the era. Titles such as Voice of the Desert (“Głos pustyni”, 1932, dir. Michał Waszyński), or Signals (“Sygnały”, 1938, dir. Józef Lejtes), offered to Polish audiences attractions in the form of distant countries and sensational adventures, and served as a way of healing national complexes, placing Poland in line with the most powerful countries of the time. These films, as also noted in the article, reveal further details and contexts of life in Poland of the time.
4

Uniwersalizm i etnocentryzm w polskim kinie

75%
Hendrykowski M.
Kwartalnik Filmowy
|
2016
|
issue 95 Transnarodowość kina polskiego
52-60
EN
Odrzucając teorię „składnikową”, autor prezentuje interakcyjną teorię uniwersalności utworu filmowego. Teoria ta eksponuje różnicę potencjałów kulturowych między tym, co uniwersalne, a tym, co lokalne. Podkreśla przy tym wagę lokalności (unikatowości jednostkowego i zbiorowego doświadczenia) w procesie odbioru filmu. Za sprawą różnicy potencjałów kulturowych oba jego aspekty – „lokalny” i „uniwersalny” – łącznie ustanawiają w procesie odbioru rodzaj wielorako nośnej asymetrii znaczeń: nieustannie interferując i oscylując między sobą. Strategia wygrywania tej różnicy, podniesiona do rangi sztuki filmowej, pozwala twórcom filmowym organizować i czerpać z pierwiastków „lokalnych” kina jego uniwersalny sens.
XX
Rejecting the theory of “ingredients”, the author presents an interactive theory of the universality of film work. This theory exposes the difference in cultural potentials between that which is universal and that which is local. It highlights the importance of locality (uniqueness of the individual and collective experience) in the process of film reception. Due to differences in cultural potential, both its cultural aspects – “local” and “universal” – jointly establish in the process of film reception the type of the asymmetry of meanings: constantly interfering and oscillating between them. The strategy of winning this struggle, raised to an art form in film, allows filmmakers to organize and draw from elements of “local” cinema its universal meaning.
5
Publication available in full text mode
Content available

Kino zapracowane

71%
Rojek P.
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
|
2011
|
vol. 8
|
issue 15-16
218-221
EN
  In her polemical article, the author argues with the thesis of Jakub Majmurek, who expects Polish cinema to tackle with the image of the Catholic church. It is being proven that such doctrinal disputes should never be the main purpose of filmmaking. The cinema, as free art, cannot be narrowed to ideological battlefield.
PL
The Overworked Cinema   In her polemical article, the author argues with the thesis of Jakub Majmurek, who expects Polish cinema to tackle with the image of the Catholic church. It is being proven that such doctrinal disputes should never be the main purpose of filmmaking. The cinema, as free art, cannot be narrowed to ideological battlefield.
6
Publication available in full text mode
Content available

Ludzie (z) Nowej Huty. O dwóch filmach Kazimierza Karabasza

71%
Zwierzchowski P.
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
|
2015
|
vol. 17
|
issue 26
291-298
EN
The People of Nowa Huta. Two films by Kazimierz Karabasz Nowa Huta, a symbol of a generation and significant place in the symbolic space of the Polish People’s Republic, was a character in newsreels, documentaries and films many times. The latter include two films by Kazimierz Karabasz: Shadow is Not Far (1984) and Memory (1985). In them Nowa Huta forms a setting for stories told about common people, yet it is also an important setting that determines their place in life, both in the past and in the present, regardless of whether they feel attached to it or rebel against it. Karabasz s heroes were people from Nowa Huta. They built it, and worked and lived in it. They were also shaped by its building. They are therefore also the people of Nowa Huta.
7

Na zakręcie. Krajobraz polskiej transformacji w filmach przełomu lat 80. i 90

71%
Copik I.
Kwartalnik Filmowy
|
2019
|
issue 105-106 Kino wobec transformacji ustrojowych
23-38
PL
Celem artykułu jest rozpatrzenie problemu odzwierciedlonej/wykreowanej w polskim kinie przełomu lat 80. i 90. przestrzeni społeczno-kulturowej pierwszego etapu transformacji ustrojowej. Przedmiotem analizy są wybrane filmy z lat 1989-1993 odnoszące sią do fazy określanej przez socjologów jako „tranzycja” – moment liminalny procesu przemian, zwiastujący przejście od systemu socjalistycznego do kapitalizmu. W pracy poszukuje się odpowiedzi na pytania, jak filmy ukazują destrukcję dawnego systemu politycznego i jej skutki? oraz jak reprezentują one nowe sfery wolnego rynku i związane z nim przemiany tożsamości? Podejmowane są także kwestie, na ile krajobraz zmiany jest wynikiem ekspresji wolności i forsowania idei nowych możliwości ekonomiczno-społecznych, na ile zaś przestrzenią zamętu, a także, jak rozumiany jest przez filmowców sam proces transformacji (rewolucja, ewolucja czy też powrót do przeszłości). Rozważaniom towarzyszy perspektywa antropologiczna i socjologiczna skoncentrowana na badaniu relacji film – rzeczywistość, związków filmu z przestrzenią kulturowych norm, wartości i tożsamości.
XX
The aim of the article is to consider the problem of the socio-cultural space of the first stage of political transformation reflected/created in the Polish cinema at the turn of the 1980s and 1990s. The subject of the analysis are selected films from the period of 1989-1993 referring to the phase described by sociologists as a “transition” – the liminal moment of the transformation process, heralding the transition from the socialist system to capitalism. The work seeks to answer questions such as how the films show the destruction of the former political system and its effects, and how they represent the new spheres of the free market and the associated transformation of identity. Questions are also raised as to the extent to which the landscape of change is the result of expressing freedom and forcing the idea of new economic and social opportunities, to what extent is it a question of disarray and how the transformation process itself (revolution, evolution or return to the past) is understood by filmmakers. Considerations are accompanied by an anthropological and sociological perspective focused on the study of the relationship between film and reality, the relationship between film and the space of cultural norms, values and identities.
8

Szaleńcy i żołnierze nieznani

71%
Teresa R.
Kwartalnik Filmowy
|
2015
|
issue 92 Kino polskie i polityka
6-21
PL
Punktem wyjścia artykułu jest stwierdzenie, że w Polsce – podobnie jak w innych krajach na wschód od granicy polsko-niemieckiej – pamięć o I wojnie światowej ukonstytuowała się inaczej niż w Europie Zachodniej, gdzie po dziś wojna ta jest uważana za katastrofę dziejową. Dla Polski koniec wojny oznaczał odzyskanie niepodległości po 123 latach niewoli. Wojna z Rosją, która wkrótce potem nastąpiła, zapisała się w zbiorowej świadomości Polaków znacznie mocniej. Autorka analizuje zachowane polskie filmy okresu niemego poświęcone Wielkiej Wojnie i wojnie polsko-bolszewickiej z punktu widzenia realizacji celów politycznych młodego państwa i umacniania mitu legionowego z Marszałkiem Piłsudskim jako bohaterem narodowym, w kontekście sporów o funkcje kulturowe kina.
EN
The starting point of the article is that in Poland – as in other countries in the east of the Polish-German border – the memory of World War I is constituted differently than in Western Europe, where the war is still considered to be a historical disaster. For Poland the end of the war meant the restoration of independence after 123 years of occupation. The war with Russia, which followed soon after, made a much greater mark in the collective consciousness of Polish society. The author analyses surviving Polish films from the silent film era depicting the Great War and the Polish-Soviet war from the point of view of the political objectives of the young state and strengthening the myth of Marshal Piłsudski as a national hero, in the context of disputes over cultural functions of cinema.
9

Formy wernakularności: folklor muzyczny w polskiej komedii filmowej (1953-1980)

54%
Krzysztof S.
Kwartalnik Filmowy
|
2015
|
issue 91 Film między muzyką pop a popkulturą
80-92
PL
Wernakularność – rozumiana jako rodzimość, potoczność – to pojęcie, które pozwala ujrzeć polską komedię filmową jako zjawisko lokalne, na wielu poziomach związane z aktualnymi przemianami kultury. Rolą komedii od zawsze było komentowanie bieżących zdarzeń z życia politycznego oraz społecznego, jednak w okresie Polski Ludowej związek ten stał się wyraźnie ambiwalentny. W sytuacji państwowego mecenatu gatunek komedii nie tylko był nośnikiem funkcji ludycznych, lecz także został uwikłany w bieżący dyskurs ideologiczny. Problem ten dotyczy szczególnie obecności muzyki ludowej i folkowego idiomu na ścieżkach dźwiękowych. Od „Przygody na Mariensztacie” (1953) aż po „Misia” (1980) występy zespołów takich jak „Mazowsze” były kojarzone z oficjalnymi uroczystościami. Jednocześnie można interpretować powracanie muzyki ludowej w filmach z tego okresu jako wyraz tęsknoty za autentycznością, być może bezpowrotnie utraconą w wyniku umasowienia, modernizacji i przeobrażeń kultury narodowej.
EN
The vernacular, understood as something native and colloquial, is a concept which permits to see Polish comedies as a local phenomenon, on many levels associated with current cultural changes. The role of a comedy has always been to comment on current political and social affairs, however during the socialist era this role became distinctly ambivalent. In the context of a state patronage the comedy not only had the ludic function but was also involved in the current ideological discourse. This problem in particular applies to the presence of folk music and the folk idiom on film soundtracks. Starting with the “Adventure in Marienstadt” (1953) up to the “Teddy Bear” (1980) performances of folk groups such as “Mazowsze” was associated with official ceremonies. At the same time, one can interpret the appearance of folk music in films from this period as an expression of longing for authenticity, perhaps irretrievably lost as a result of massification, modernisation and transformation of national culture.
10

Jak być kochaną. Kulturowe zapośredniczenie traumywojennej w filmach z lat 60

54%
Łysak T.
Kwartalnik Filmowy
|
2019
|
issue 105-106 Kino wobec transformacji ustrojowych
6-22
PL
Teoria traumy pojawiła się w latach 90. jako wyraz rozczarowania tekstową orientacją dekonstrukcji i poststrukturalizmu. Jej celem było zwrócenie teorii ku światu. Jednakże w latach 60. polscy filmowcy z zapałem przedstawiali traumy wojenne, jak też ich echa. Przyłożenie narzędzi teoretycznych teorii traumy do trzech filmów: „Dziś w nocy umrze miasto” Jana Rybkowskiego (1961), „Jak być kochaną” Wojciecha Jerzego Hasa (1962) oraz „Pasażerki” Andrzeja Munka i Witolda Lesiewicza (1963) ma trzy cele: ocenę poziomu rozumienia efektów wojennych stresorów traumatycznych w latach 60., odróżnienie uznawanych form przeżycia/śmierci od psychologicznego zranienia, które nie jest godne upamiętniania, a także potraktowanie kulturowych przedstawień traumy jako symptomów szerszych procesów kulturowych i społecznych.
EN
The theory of trauma appeared in the 1990s as an expression of disappointment with the textual orientation of deconstruction and post-structuralism. Its aim was to turn the theory towards the world. However, in the 1960s, Polish filmmakers were enthusiastic about war traumas as well as their echoes. Applying theoretical tools of trauma theory to three films: „Tonight, the City Will Die” by Jan Rybkowski (1961), „How to Be Loved” by Wojciech Jerzy Has (1962) and the „Passenger” by Andrzej Munk and Witold Lesiewicz (1963) will have three goals: an assessment of the level of understanding of the effects of war traumatic stressors in the 1960s, the distinction of recognized forms of survival/death from psychological wounds, which is not worth commemorating, and also treating cultural representations of trauma as symptoms of wider cultural and social processes.
11

Dziki zachód, dziki wschód. Konwencje westernowe w „Prawie i pięści” Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego oraz „Wilczych echach” Aleksandra Ścibor-Rylskiego

54%
Łukasz A. P.
Kwartalnik Filmowy
|
2016
|
issue 95 Transnarodowość kina polskiego
138-151
PL
Dziki zachód, dziki wschód. Konwencje westernowe w „Prawie i pięści” Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego oraz „Wilczych echach” Aleksandra Ścibor-Rylskiego
EN
Plesnar is trying to prove that Edward Skórzewski and Jerzy Hoffman in “The Law and the Fist” (1964) and Aleksander Ścibor-Rylski in “The Wolves’ Echoes” (1968) used in varying degrees genre conventions of the western. It is apparent in the construction of the main protagonists, standing with arms in hand, alone, fighting bandits acting in the guise of law. Also narrative structures and storyline patterns of both films remind us of the western, as well as their placement in time (“after the war”, in real westerns – it is usually the Civil War, here it is World War II) and space structures (the deserted town in The Law and the Fist remind us of western ghost towns, pastures of Bieszczady look like undulating hills of Wyoming or Dakota). Even the iconography is similar: arms (although Colts were replaced by Soviet TT pistols), horses, the carts of repatriates (settlers), and to some degree, costumes (Gustaw Holoubek as Andrzej Kenig from “The Law and the Fist” is styled on Shane, and Richard Pietruski as Wijas – on the gunslinger Jack Wilson from George Stevens’ “Shane” /1953/). Plesnar concludes that while in “The Wolves’ Echoes” the adaptation of the western convention is rather mechanical, in “The Law and The Fist” it is much more creative, modifying and enriching it with the “local colour”.
12

Metodologiczne problemy badania kina PRL-u

45%
Zwierzchowski P., Kornacki K.
Kwartalnik Filmowy
|
2014
|
issue 85
28-39
PL
Artykuł składa się z dwóch części: próby diagnozy aktualnego stanu badań nad kinem PRL-u oraz części postulatywnej. Zdaniem autorów polska historiografia filmowa koncentruje się głównie na zagadnieniach estetycznych (dominacja opisu twórczości reżyserów filmów fabularnych uznanych za artystów i autorów). Odwołując się do metodologicznych założeń nowego historycyzmu oraz Nowej Historii Kina, autorzy wyrażają zaniepokojenie ahistoryzmem historiografii kina PRL-u. Postulują w związku z tym m.in.: hasło „powrotu do źródeł”, głównie archiwalnych; częstsze niż dotychczas powściąganie ambicji interpretacyjnych na rzecz solidnej pracy filmograficznej pozwalającej opisać losy konkretnych projektów filmowych w ich uzależnieniu od kontekstu ekonomicznego, społecznego i politycznego; badanie tzw. kultury produkcji kina polskiego; badanie paratekstów filmowych (fotosy, plakaty, zwiastuny, reklamy filmowe itp.) i marginalizowanych zjawisk (takich jak kino oświatowe czy „polska szkoła dubbingu”); badanie recepcji (zarówno widowni, jak i piśmiennictwa filmowego).
EN
The article consists of two parts: a diagnosis of the current state of research on the cinema of the socialist period, and a postulate. According to the authors Polish film historiography focuses mainly on the aesthetic aspect (the description of the work of film directors recognised as authors and artists dominates). Referring to the methodological assumptions of the new historicism and New Cinema History, the authors express concern caused by a lack of historism in the historiography of cinema of the socialist era. They therefore suggest “a return to the source”, that is the archives; a certain restrain in one’s interpretative ambitions, thorough research allowing the description of specific film projects in relation to their economic, social and political context; research on the culture of production in Polish cinema; research of film para-texts (stills, posters, trailers, movie advertising, etc.) and marginalised phenomena (such as educational cinema or “Polish school of dubbing”) and research on film reception (both audience and written film reviews).
13
Publication available in full text mode
Content available

Partii portret nieoczywisty: filmowe opowieści o Lechosławie Goździku, Leonardzie Borkowiczu i Toni Lechtman

36%
Zwierzchowski P.
Res Historica
|
2021
|
issue 51
EN
The film representations of the Polish United Workers’ Party are most often inserted in the dichotomous world of values, with explicitly assigned assessments. This article is concerned with the films reflecting in a more complex way on the Party members’ fates, perceiving individual biographies, being open to various interpretations of the past and able to separate the assessment of the system and the activities of particular persons. When analyzing the film images of Lechosław Goździk, Leonard Borkowicz, and Tonia Lechtman: Metryka Goździka (Goździk’s certificate, 2002) by Joanna Tryniszewska-Obłoj and Joanna Pieciukiewicz, Tonia i jej dzieci (Tonia and her children, 2011) by Marcel Łoziński, and Bezsenność (Insomnia, 2012) by Andrzej Titkow, as well as 45–89 (1990) by Łoziński, I tried to reconstruct both the image of the heroes they contain and the form of filmic expression. The authors answer the questions about events and attitudes, but they do not strive for the precision of academic history. They take into account historical and political circumstances, however, they concentrate on individual experience and memory. The films rehabilitate neither the communist system nor the Polish United Workers’ Party. Yet, they allow us to see the examples of their internal complexity as well as some ways to talk about them.
PL
Filmowe reprezentacje PZPR są najczęściej wpisane w dychotomiczny świat wartości, z jednoznacznie przypisanymi ocenami. W niniejszym artykule skupiam się na filmach zawierających bardziej skomplikowane rozważania na temat losów członków partii, dostrzegających jednostkowe biografie, otwartych na różne interpretacje przeszłości, potrafiących rozgraniczyć ocenę systemu i działań poszczególnych osób. Analizując filmowe portrety Lechosława Goździka, Leonarda Borkowicza i Toni Lechtman: Metrykę Goździka (2002) Joanny Tryniszewskiej-Obłoj i Joanny Pieciukiewicz, Tonię i jej dzieci (2011) Marcela Łozińskiego i Bezsenność (2012) Andrzeja Titkowa, jak również 45–89 (1990) Łozińskiego, staram się zrekonstruować zarówno zawarty w nich obraz bohaterów, jak i formę filmowej wypowiedzi. Twórcy odpowiadają na pytania o wydarzenia i postawy, nie dążą wszakże do precyzji akademickiej historii. Biorą pod uwagę okoliczności historyczne i polityczne, koncentrują się jednak na indywidualnym doświadczeniu i pamięci. Filmy te nie stanowią rehabilitacji systemu komunistycznego ani Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, pozwalają jednak dostrzec przykłady ich wewnętrznej złożoności, jak również pewne sposoby opowiadania o nich.
14

Przemieszczona tożsamość. Kino PRL wobec problemu Ziem Zachodnich

36%
Copik I.
Kwartalnik Filmowy
|
2021
|
issue 116 Kino i tożsamośc społeczna
58-79
PL
W artykule został podjęty problem „tożsamości przemieszczonej” rozumianej jako odgórny – narodowy i społeczny – projekt dla przestrzeni pojałtańskich. Chociaż jego celem była homogenizacja narodowa oraz integracja w nowych granicach geograficznych i ustrojowych, faktycznie wywołał on kryzys przynależności i identyfikacji dziedziczony przez kolejne pokolenia powojennych mieszkańców nowych terenów. Przedmiotem badań autorki są polskie filmy fabularne z lat 1956-1970, stanowiące reprezentację tytułowego zagadnienia, których udział w recepcji „Ziem Odzyskanych” był znaczący. Twórcy tych filmów podejmowali temat migracji, osadnictwa i zagospodarowywania nowych obszarów, przez co zasadniczo wpływali na kształt zbiorowej wyobraźni. Analizie poszczególnych utworów towarzyszą pytania o to, w jaki sposób kino uczestniczyło w procesach konstrukcji monoetniczności, a także na ile wyrażało racje polityczne oraz ukazywało życie codzienne, problemy adaptacyjne i konflikty społeczne. Celem podjętych badań jest uzupełnienie dotychczasowej wiedzy z zakresu historii kina polskiego okresu PRL oraz jego kontekstów politycznych i społeczno-kulturowych związanych z tematyką Ziem Zachodnich.
EN
The article addresses the problem of “displaced identity” understood as a top-down national and social project for post-Yalta spaces. Although its aim was national homogenization and integration within new geographical and political boundaries, the project actually triggered a crisis of belonging and identification, inherited by subsequent generations of post-war inhabitants of the new territories. The study is devoted to Polish feature films from 1956-1970 which can be said to refer to displaced identity and whose role in the reception of the “Recovered [Western] Territories” was significant. By addressing the topics of migration, settlement, and the development of new areas, they essentially influenced the collective imagination. The film analyses are accompanied by considerations on the role of cinema in the processes of shaping mono-ethnicity, as well as on the scope of political ideas, everyday life, adaptation problems, and social conflicts depicted in the films. The research is intended to complement the existing knowledge on the history of cinema in the Polish People’s Republic (PRL), as well as its political and socio-cultural contexts related to the issue of the Western Territories.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.