Search results

1

Działalność kobiet w Polskiej Organizacji Wojskowej

100%

Pawlaczyk E.

Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej

|

2021

|

issue 2(16)

41-54

EN

The Polish Military Organisation (Polska Organizacja Wojskowa) was founded shortly after the outbreak of World War I to prepare cadres for service in the Polish Army to regain Polish independence. From the very beginning, there was a female unit in the organization. Focused on selected examples, the article aims to demonstrate the involvement of women in the fight for the rebirth of the motherland. Female members of the Polish Military Organisation showed great resourcefulness, dedication, courage and fortitude. They collaborated with men as couriers and liaison officers taking care of food supplies and transporting weapons. Moreover, they proved to be very skilled at gathering intelligence. In the interwar Poland, some of them served as members of Sejm and Senat, the two chambers of the Polish Parliament. Many worked socially or for charity after the war. The author intends to compare women’s participation in the struggle for independence in other countries which appeared on the map of Europe at the beginning of the 20th century.

PL

Polska Organizacja Wojskowa powstała krótko po rozpoczęciu I wojny światowej, aby przygotować kadry do służby w Wojsku Polskim na rzecz odzyskania niepodległości Polski. Od początku znajdował się w niej Oddział Żeński. Artykuł ma na celu poprzez przedstawienie sylwetek kilku kobiet pokazanie ich zaangażowania w organizacji konspiracyjnej o szerokim zasięgu podczas walk o odrodzenie Polski. Członkinie POW wykazywały się ogromną zaradnością, poświęceniem, odwagą i hartem ducha. Współpracowały z mężczyznami jako kurierki, łączniczki, dbały o aprowizację, transport broni, a także znakomicie sprawdzały się w wywiadzie. W II Rzeczypospolitej część z nich odnalazła swoje miejsce w sejmie lub senacie. Po wojnie wiele pracowało społecznie bądź charytatywnie. Autorka ma zamiar w dalszych badaniach zająć się porównaniem udziału kobiet w walce o niepodległość w innych państwach, które zaistniały na mapie Europy na początku XX wieku.

2

Sylwetki żołnierzy Polskiej Organizacji Wojskowej w Szadku w okresie I wojny światowej

100%

Stefańska D.

Biuletyn Szadkowski

|

2019

|

issue 19

123-152

PL

W artykule zaprezentowano sylwetki żołnierzy związanych z szadkowską Polską Organizacją Wojskową, powstałą wiosną 1915 r. z inicjatywy Feliksa Szymańskiego. Są to najczęściej postacie mało znane, ale zasłużone w walce z okupantem i zaangażowane w działania prowadzące do odzyskania przez Polskę niepodległości. Informacje o tych osobach autorka zdobyła podczas badania źródeł archiwalnych, znajdujących się w Centralnym Archiwum Wojskowym Wojskowego Biura Historycznego w Warszawie. W artykule nie zabrakło też sylwetek szkoleniowców, m.in. Jerzego Neugebauera czy Stanisława Fruzińskiego. Zaprezentowane biogramy stanowią ważne źródło informacji na temat działalności szadkowskiej komórki POW.

EN

The article presents the profiles of soldiers who belonged to the Szadek section of the Polish Military Organization, established in the spring of 1915 by Feliks Szymański. They are not widely known, but nevertheless are persons of great merit as regards the fight against the occupiers and engagement in actions aimed at the regaining of independence by Poland. The author found relevant information by studying archival sources in the Central Military Archive of the Military Historical Bureau in Warsaw. The article also presents the profiles of the instructors, such as Jerzy Neugebauer or Stanisław Fruziński.

3

Listopad 1918 r. na terenie okupacji niemieckiej w wybranych dokumentach Polskiej Organizacji Wojskowej z zasobów Wojskowego Biura Historycznego

80%

Tuliński A.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2018

|

vol. XIX (LXX)

|

issue 1-2 (263-264)

245-390

EN

The author made a selection of those PMO documents that in his opinion best render the character and atmosphere of the November 1918 events. The PMO documents stored in the collection of the Central Military Archives of the Military Historical Bureau of Lieutenant-General Kazimierz Sosnkowski are a valuable source for getting to know the events of the second and third decades of November 1918 in the area of German occupation. They show the course of disarming the German army, and inform on the losses suffered by both PMO members and civilians participating in the abovementioned events. They present the dangers posed by German units and Russian prisoners of war released from camps, as well as internal frictions between PMO, the soldiers of the former Royal Polish Army, and members of the Polish I Corps in Russia. They also allow to trace the process of forming the army in a reviving state.

RU

Автор сделал подборку документов Польской военной организации (ПВО), которые, по его мнению, лучше всего передают характер и атмосферу событий ноября 1918 г. Документы ПВО, хранящиеся в Центральном военном архиве – Военного исторического бюро им. генерала брони Казимежа Соснковского, являются ценным источником информации о событиях второй и третьей декады ноября 1918 г. на территории немецкой оккупации. Они отражают ход разоружения немецких войск, сообщают о жертвах – как со стороны членов ПВО, так и обычных граждан, принимавших участие в этих событиях. Эти документы отражают угрозы со стороны немецких отрядов и освобожденных из лагерей русских военнопленных, а также внутренние споры между ПВО, солдатами бывшей Polnische Wehrmacht или солдатами I Польского Корпуса. Они также позволяют проследить процесс формирования армии возрождающегося государства.

PL

Autor dokonał wyboru dokumentów POW, które w jego opinii najlepiej oddają charakter i atmosferę wydarzeń z listopada 1918 r. dokumenty POW przechowywane w zasobie Centralnego Archiwum Wojskowego – Wojskowego Biura Historycznego im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego stanowią cenne źródło do poznania wydarzeń z drugiej i trzeciej dekady listopada 1918 r. na terenie okupacji niemieckiej. Ukazują przebieg rozbrajania wojsk niemieckich, informują o ofiarach poniesionych zarówno przez członków POW, jak i cywilów biorących udział we wspomnianych wydarzeniach. Przedstawiają zagrożenia ze strony oddziałów niemieckich czy zwalnianych z obozów jeńców rosyjskich oraz wewnętrzne tarcia pomiędzy POW, żołnierzami byłej Polskiej Siły Zbrojnej bądź dowborczykami. Pozwalają również prześledzić proces formowania armii odradzającego się państwa.

4

Rola militarna i polityczna Polskiej Organizacji Wojskowej w odzyskaniu niepodległości. Próba bilansu

80%

Olstowski P., Wołos M.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2018

|

vol. XIX (LXX)

|

issue 1-2 (263-264)

159-192

EN

Polish Military Organization came into being in autumn 1914 on the initiative of Józef Piłsudski. Since the beginning it was his asset against the political and military entities of Austria-Hungary and Germany. Until the Kingdom of Poland was occupied by the armies of the Central Powers in summer 1915, it concerned the intelligence and sabotage units at the rear. In 1915–1918 the role of PMO evolved from a personnel base for future Polish army created close to the Central Powers towards a secret military organization of the independence camp. In October and November 1918 it played an important role in ending the Austrian and German occupation of the Kingdom of Poland and in the protection of the centers of Polish authorities that were subsequently created, especially at local level. It also provided volunteers for the Polish Army forming at that time. The intelligence networks created in Ukraine and Russia on the basis of PMO’s structures in the East played an important role during the Polish-Soviet war of 1919–1921.

RU

Польская военная организация (ПВО) была образована осенью 1914 г. по инициативе Юзефа Пилсудского. С самого начала своего существования она была его большим преимуществом по отношению к политическим и военным факторам Австро-Венгрии и Германии. До того момента, когда Польское Королевство стало занято войсками центральных держав летом 1915 г., это относилось к разведке и диверсии на периферии фронта. Если ранее ПВО лишь готовила будущие кадры для польской армии, создававшейся по соседству с центральными державами, то в 1915–1918 гг. роль Польской военной организации выросла – ПВО стала тайной военной организацией лагеря борцов за независимость. В октябре и ноябре 1918 г. она играла существенную роль в ликвидации австрийской и немецкой оккупации в Польском Королевстве и защите создаваемых центров польской власти, особенно на местном уровне. Она также предоставляла волонтерские кадры для формирующегося на тот момент Войска Польского. Создаваемые на основе ее структуры на востоке разведывательные сети в Украине и России сыграли важную роль во время советско-польской войны 1919–1921 г.

PL

Polska Organizacja Wojskowa powstała jesienią 1914 r. z inicjatywy Józefa Piłsudskiego. Od początku swego istnienia stanowiła atut w jego ręku w stosunku do czynników politycznych i wojskowych Austro-Węgier i Niemiec. Do czasu zajęcia Królestwa Polskiego przez wojska państw centralnych latem 1915 r. odnosiło się to do wywiadu i dywersji na zapleczu frontu. W latach 1915–1918 rola POW ewoluowała od funkcji zaplecza kadrowego dla przyszłej armii polskiej tworzonej u boku państw centralnych, do tajnej organizacji wojskowej obozu niepodległościowego. W październiku i listopadzie 1918 r. odegrała istotną rolę w likwidacji okupacji austriackiej i niemieckiej w Królestwie Polskim i ochronie tworzących się ośrodków władzy polskiej, zwłaszcza na szczeblu lokalnym. Dostarczyła też kadr ochotniczych dla formującego się wówczas Wojska Polskiego. Tworzone zaś w oparciu o jej struktury na wschodzie siatki wywiadowcze na Ukrainie i w Rosji odegrały ważną rolę w czasie wojny polsko-sowieckiej 1919–1921 r.

5

Wspomnienia Wincentego Mossakowskiego z lat 1914-1926. Młodzieżowa działalność społeczno-polityczna oraz nauka w Seminarium Nauczycielskim w Pułtusku

80%

Łukawski K.

Studia Mazowieckie

|

2021

|

vol. 16

|

issue 2

21-35

EN

The article contains memoirs of Wincenty Mossakowski, an inhabitant of the village of Gromin, near Pułtusk, from the first decades of the 20th century. Such memoirs are not often the subject of source publications. According to the author of the article, such reports significantly enrich knowledge about the history of small homelands, especially when they relate to difficult historical periods. It is worth adding that in this case they also enrich knowledge about the history of Mazovia.

PL

Artykuł zawiera wspomnienia Wincentego Mossakowskiego, mieszkańca podpułtuskiej wsi Gromin, z okresu pierwszych dekad XX w. Takie wspomnienia nie często są przedmiotem wydawnictw źródłowych. Zdaniem autora artykułu takie relacje w sposób istotny wzbogacają wiedzę o dziejach małych ojczyzn, szczególnie wtedy, gdy dotyczą trudnych okresów historycznych. Warto dodać, że w tym przypadku wzbogacają również wiedzę o historii Mazowsza.

6

Партизанские отряды польской военной организации в Украине в 1918–1920 IT

51%

Голиченко А., Щербатюк В.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2014

|

vol. Zeszyt

|

issue XXVIII

374-383

RU

В статье обобщаются некоторые малоизвестные факты деятельности парти- занских и летучих отрядов Польского Войска и Польской Военной Организации в Украине в 1918–1920 гг. Показана роль ПОВ в организации повстанческого и партизанского движения в Украине. Даны примеры как противостояния, так и сотрудничества ПОВ с украинцами.

EN

Some little-known facts on the activities of guerrilla units and „flying squads” of Polish Army and Polish Military Organization in Ukraine in 1918–1920 are generalized in this article. The role of PMO in organizing rebel and guerrilla movement in Ukraine is shown. Examples of confrontation as well as cooperation between PMO and Ukrainians are presented.

PL

W artykule uogólnia się niektóre mało znane fakty działalności oddziałów partyzanckich i lotnych Wojska Polskiego i Polskiej Organizacji Wojskowej na Ukrainie w latach 1918-1920. Pokazano rolę POW w organizacji powstańczego i partyzanckiego ruchu na Ukrainie. Podano przykłady zarówno konfrontacji jak też współpracy POW z Ukraińcami.

Refine search results

2 Przegląd Historyczno-Wojskowy

1 Biuletyn Szadkowski

1 Studia Mazowieckie

1 Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej

1 Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

1 2022

1 2021

1 2019

2 2018

1 2014

1 Olstowski P.

1 Pawlaczyk E.

1 Stefańska D.

1 Tuliński A.

1 Wołos M.

1 Łukawski K.