Search results

1

Aspects of Intertextuality in the Works of the ‘Stalowa Wola Generation’ (Eugeniusz Knapik, Andrzej Krzanowski, Aleksander Lasoń)

100%

Kiwała K.

Interdisciplinary Studies in Musicology

|

2019

|

issue 19

155-172

EN

In the panorama of Polish music of the 2nd half of the 20th century the works of Silesian composers stand out. They were born in 1951 and thus they are referred to as the ‘Generation 51’ or the ‘Stalowa Wola Generation’ (from the place of their debut at the Festival ‘Young Musician for the Young City’ in Stalowa Wola in 1976): Eugeniusz Knapik, Aleksander Lasoń and Andrzej Krzanowski. They constituted the first generational phenomenon of such significance in Polish music since the debut of ‘Generation 33’ (Krzysztof Penderecki, Henryk Mikołaj Górecki and others). The musical style of these young authors was in tune with the Polish popular phenomenon of the 1970s of ‘New Romanticism’, consisting in a return to certain artistic and aesthetic values lost in modernism and avant-garde. One of the distinguishing features of Knapik’s, Lasoń’s and Krzanowski’s work is the application of various ‘intertextual strategies’ – quotations, allusions, and clear references to more or less specific musical traditions. In the works of ‘Generation 51’ composers, these strategies have a certain superior ‘axiological sense’ (Władysław Stróżewski), which is far from a purely ludic, postmodernist play on conventions and texts. The aim of the text is a review and an attempt to interpret those strategies. A methodological reference point will be the semantic analyses of possible intertextual references performed by Mieczysław Tomaszewski and Stanisław Balbus.

2

“My” “Musical” “Language” ?

88%

Augustyn R.

Musicology Today

|

2015

|

vol. 12

|

issue 1

3-17

EN

The problem associated with the musical “language” of a particular composer can be understood either literally, i.e. with some possible analogies to natural language, or metaphorically, as a substitute of style, technique, or manner. I try to combine both usages. In fact, my approach to composing music is not so much - to develop a consistent language ready for use in multiple instances and thus to attain a recognisable personal style, but rather - to try to build a tool for use in one particular composition on many levels of musical “grammar”. Another basic problem is the proportion between impulse and design as defined in a well-known book by Andrzej Panufnik. The examples discussed illustrate some core problems of the music creation process, such as the deliberately incomplete ‘‘monadic’’ form (Gamma from String Quartet No. 3); the evolution of style in the process of composition and its dependence on the medium (Rondeau for wind quintet); and purely intuitive composition (Con tenerezza from Cinque pezzi diversi).

3

Ostatnie kompozycje Aleksandra Glinkowskiego. W tonie noworomantycznej ekspresji

75%

STOCHNIOL M.

Edukacja Muzyczna

|

2013

|

issue 8

47-57

EN

This article is an attempt AT presentation of selected works by A. Glinkowski (1941–1991), composed in the last years of life of the composer. The following works are characterised: Concerto notturno for harpsichord and chamber orchestra, cantata Chwila westchnienia and Sinfonia mesta e tranquilla for alto (baritone) choir and symphony orchestra. The discussed works by Glinkowski were erroneously forgotten and do not function in a wider performance circulation at present. They certainly are part of valuable composition oeuvre of the Silesian region, certainly not worse than the works by Henryk Mikoaj Górecki, Wojciech Kilar, or Eugeniusz Knapik. The basic value of the article is reminding and describing these works.

4

Twórczość maryjna Andrzeja Nikodemowicza

63%

Krzymowska-Szacoń K.

Roczniki Teologiczne

|

2017

|

vol. 64

|

issue 13: Muzykologia

65-84

EN

Polish Marian devotion has got a long and plentiful tradition, witnessed by numerous works of art dedicated to Mary, Mother of God. Many contemporary Polish composers are willingly reaching for Marian theme, among whom figure of Andrzej Nikodemowicz excels. In his works pieces devoted to Mary form a significant contribution, being nearly half of his religious works. As well as his whole oeuvre, his Marian works are diversified in terms of style and structure. However, they invariably represent a testimony of both profound faith (which has survived political persecutions) and close relation between A. Nikodemowicz and Mary the Mother. The following article includes general characteristic of the Marian works of Andrzej Nikodemowicz, taking cognisance of the background of the work as well as the sources of his inspiration. In order to show exemplary solutions applied by the composer, the author included a short but detailed analysis of three selected pieces from different periods of his work.

PL

Polska pobożność maryjna ma długą i bogatą tradycję, potwierdzoną licznymi dziełami sztuki poświęconymi Matce Bożej. Po tematykę maryjną chętnie sięgają również współcześni polscy kompozytorzy, wśród których wyróżnia się postać Andrzeja Nikodemowicza. W jego dorobku utwory maryjne zajmują znaczące miejsce, stanowiąc niemal połowę wszystkich dzieł religijnych. Podobnie jak cała twórczość kompozytora, utwory o tematyce maryjnej są zróżnicowane m.in. pod względem stylu i obsady. Niezmiennie stanowią jednak świadectwo głębokiej wiary, która przetrwała prześladowania polityczne, oraz bliskiej relacji A. Nikodemowicza z Maryją – Matką. W artykule zamieszczono ogólną charakterystykę utworów o tematyce maryjnej, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu ich powstania oraz źródeł inspiracji. W celu ukazania przykładowych, stosowanych przez kompozytora, rozwiązań przedstawiono również krótką analizę 3 wybranych dzieł (Rozmowa duszy z Matką Bolesną, Canzona oraz Kantata do Najświętszej Marii Panny Łaskawej), pochodzących z różnych okresów jego twórczości.

5

Przyczynek do historii przyjaźni Stefana Jarocińskiego i Witolda Lutosławskiego. Listy kompozytora przechowywane w Dziale Zbiorów Specjalnych Instytutu Sztuki PAN (1947–1961)

63%

Sieradz M.

Muzyka

|

2020

|

vol. 65

|

issue 4

139-170

EN

This is a brief paper presenting materials related to the person and work of Witold Lutosławski, preserved in the archive of Stefan Jarociński (which has been part of the Polish Academy of Sciences, Institute of Art’s Special Collections since the autumn of 2017). The archive includes, among others, 13 letters which testify to the long-standing friendship between these two eminent personalities, as well as materials collected by Jarociński during his work on publications concerning the person and oeuvre of the composer of Mi-parti. The friendship between Jarociński, one of the main representatives of the 2nd generation of Polish musicologists, and Lutosławski, who is included in the pantheon of the century’s most outstanding composers, is a moving example of relations between great personalities in Polish culture in the 2nd half of the 20th century. They had met as students at Warsaw’s Stefan Batory Grammar School. Years later the ex-schoolmates became close friends. Their contact was interrupted during WWII. Following the war they first met in Paris (1946), where Jarociński settled after the liberation of Murnau POW camp (Oflag), and where Lutosławski came to attend a UNESCO concert featuring, among others, his Symphonic Variations. Over the period of three months in late 1946 and early 1947 they spent much time together, largely in the Paris neighbourhood of Battignoles, of which the composer grew particularly fond. Shortly after coming back to Poland, on 10th March 1947 Lutosławski sent his friend a letter, in which he encouraged Jarociński to return and tempted him with the prospect of taking up the then vacant post of journalist in the Polish Radio Theatre. In later letters, the composer shared his impressions of artistic events, but also wrote about his personal life, mentioning, among others, Michał Spisak, who was likewise Jarociński’s friend. Lutosławski’s works inspired Jarociński so much that they quite soon became the object of his analyses and studies. He presented the composer’s portrait in the inaugural issue of his column ‘Artist Profiles’ printed in Przegląd Kulturalny [Culture Review]. In the same period, Jarociński took up a post at the State Institute of Art (the later Institute of Art of the Polish Academy of Sciences), where, apart from studying the history of Polish music criticism and late 19th- / early 20th-century music, he returned several times to Lutosławski’s output (in articles and reviews printed in the Institute’s periodicals: Muzyka (monthly and quarterly) as well as Studia Muzykologiczne [Musicological Studies] and Materiały do Studiów i Dyskusji z Zakresu Teorii i Historii Sztuki, Krytyki Artystycznej oraz Metodologii Badań nad Sztuką [Materials for the Study and Discussion of Art Theory and History, Art Criticism, and Methodology of Research on Art]. He also planned to write a monograph dedicated to that composer. Lutosławski responded to these frequent manifestations of friendship by dedicating to Jarociński’s memory his Grave, which opens with the ‘forest motif’ from Pelléas et Mélisande, quoted there as a symbolic homage to Jarociński’s scholarly passion. My paper is accompanied by an edition of the 13 previously unknown and unpublished letters written by Witold Lutosławski to Stefan Jarociński in 1947–1961. The study of these documents, in correlation with that of the correspondence between Jarociński and Polish Chopin scholar, musicologist Ludwik Bronarski (preserved at the Polish Catholic Mission in Marly), with which I have been able to become acquainted, has made it possible for me to describe for the first time or shed light on several episodes from the lives of both Jarociński and Lutosławski.

PL

Komunikat przedstawia materiały związane z postacią i twórczością Witolda Lutosławskiego zachowane w archiwum Stefana Jarocińskiego (od jesieni 2017 r. wchodzącego w skład Zbiorów Specjalnych Instytutu Sztuki PAN). Wśród archiwaliów znajduje się m.in. trzynaście listów będących dowodem wieloletniej przyjaźni między tymi dwoma wybitnymi osobowościami oraz materiały zebrane przez Jarocińskiego przy okazji prac nad publikacjami na temat dzieł i samego twórcy Mi-parti. Przyjaźń między Stefanem Jarocińskim, jednym z głównych przedstawicieli drugiego pokolenia muzykologów polskich, i Witoldem Lutosławskim, artystą wliczonym do panteonu najwybitniejszych kompozytorów stulecia, jest wzruszającym przykładem relacji między tymi dwiema wybitnymi postaciami polskiej kultury II poł. XX wieku. Znajomość, która sięgała czasów nauki w warszawskim Gimnazjum im. Stefana Batorego, a która po latach przerodziła się w przyjaźń, przerwana została wojenną zawieruchą. Po wojnie spotkali się po raz pierwszy w roku 1946 w Paryżu, gdzie Jarociński dotarł po wyzwoleniu z oflagu w Murnau, a Lutosławski przyjechał na zorganizowany przez UNESCO koncert, w programie którego znalazły się m.in. jego Wariacje symfoniczne. W ciągu trzech miesięcy na przełomie roku 1946/47 spędzali ze sobą wiele czasu, a miejsce z tym czasem związane – paryskie Battignoles – kompozytor obdarzył szczególnym sentymentem. Krótko po powrocie do Polski, 10 III 1947 r., wysłał do Jarocińskiego list, w którym zachęcał go do powrotu do kraju i przedstawił perspektywę objęcia wakującego stanowiska redaktora w Teatrze Radiowym. W kolejnych pismach dzielił się wrażeniami z wydarzeń artystycznych, ale pisał też o sprawach osobistych, wspominając m.in. osobę zaprzyjaźnionego także z Jarocińskim Michała Spisaka. Dzieła Lutosławskiego zainspirowały Jarocińskiego na tyle, że dość szybko stały się obiektem jego analiz i studiów; sylwetkę kompozytora przygotował na inaugurację prowadzonej przez siebie w tygodniku Przegląd Kulturalny rubryki „Sylwetki twórców”. W tym samym czasie rozpoczął pracę w Państwowym Instytucie Sztuki (późniejszym Instytucie Sztuki PAN), gdzie obok badań nad historią polskiej krytyki muzycznej i rozważań na temat muzyki przełomu XIX i XX w., kilkakrotnie powracał do twórczości bliskiego sobie kompozytora (artykuły i recenzje na łamach wydawanych przez Instytut czasopism: Muzyka (miesięcznik i kwartalnik), Studia Muzykologiczne oraz Materiały do Studiów i Dyskusji z Zakresu Teorii i Historii Sztuki, Krytyki Artystycznej oraz Metodologii Badań nad Sztuką. Planował też przygotować monografię o kompozytorze. Na te wielokrotne dowody przyjaźni muzyk odpowiedział, poświęcając Jarocińskiemu skomponowane jego pamięci Grave, utwór, który rozpoczyna „motyw lasu” z Peleasa i Melizandy – symboliczny hołd oddany naukowej pasji Jarocińskiego. Do komunikatu dołączono edycję trzynastu nieznanych wcześniej, niepublikowanych listów Witolda Lutosławskiego do Stefana Jarocińskiego z l. 1947–1961. Lektura pism, skonfrontowana ze znaną autorce opracowania wojenną i powojenną korespondencją między Stefanem Jarocińskim a polskim muzykologiem-chopinologiem, Ludwikiem Bronarskim (zachowana w Polskiej Misji Katolickiej w Marly), pozwoliła na dodanie bądź wyjaśnienie kilku epizodów z życia Jarocińskiego i Lutosławskiego.

6

Art Attractive for the Masses or Fetters of the Artistic Freedom? Elements of Folklore in the Music of Polish Socialist Realism

51%

Krzymowska-Szacoń K.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

vol. 62

|

issue 13. Muzykologia

69-87

EN

The aesthetic of socialist realism, which was imposed on Polish composers after the conference in Łagów Lubuski (1949), has never been precisely defined. One of the recommended elements of creative activity—apart from intelligibility of musical language—was folk inspiration. Paradoxically, the way the folklore was seized could mean both the compromise with the ideological pressure and confirmation of the artist’s sovereignty (when the artist creatively continued national tradition). Polish composers chose this neutral source of inspiration willingly. Therefore, the turn of the 40s and 50s was the time of multitudinous folkloristic stylizations in Polish music. The purpose of this paper is to recapitulate the attitude of chosen Polish composers to folk music as the source of inspiration, as well as to a general socio-political situation during the Polish socialist realism. Resuming briefly the subject matter of folklore in the Polish socialist realism four categories might be distinguished: it could be a phase of evolution of musical language (in the works of W. Lutosławski, A. Panufnik and G. Bacewicz), a continuation of pre-war idea of popularization of national music (S. Wiechowicz or B. Woytowicz) or a sort of compromise and a factor which was able to withdraw the accusations of formalism, as in the case of Perkowski, Serocki and all the 49’Group. Finally, in its most barest form, folklore was just an instrument of propaganda, quickly and willingly forgotten after the arrival of new artistic trends in 1956.

PL

Estetyka socrealizmu, narzucona polskim kompozytorom po konferencji w Łagowie Lubuskim (1949 r.), nigdy nie została precyzyjnie zdefiniowana. Jednym z promowanych elementów twórczości artystycznej, obok prostoty wypowiedzi, była inspiracja ludowa. Paradoksalnie, sposób ujęcia folkloru mógł oznaczać zarówno kompromis wobec presji ideologicznej, jak i potwierdzenie suwerenności artysty, który odwołując się do narodowej tradycji, twórczo ją kontynuował. Polscy kompozytorzy, wśród których przeważała postawa unikowa, chętnie z owego neutralnego źródła inspiracji korzystali, ze względów politycznych przełom lat 40. i 50. był więc w polskiej muzyce czasem licznych stylizacji folklorystycznych. W artykule podjęto próbę podsumowania stosunku wybranych kompozytorów do muzyki ludowej jako źródła inspiracji oraz do ogólnej sytuacji społeczno-politycznej czasów polskiego socrealizmu. Wyróżniono cztery podstawowe kategorie obecności nurtu folklorystycznego: jako etapu twórczości (u W. Lutosławskiego, A. Panufnika i G. Bacewicz), jako kontynuacji międzywojennej idei upowszechnienia muzyki narodowej (jak to miało miejsce w twórczości S. Wiechowicza czy B. Woytowicza), jako rodzaju kompromisu, czynnika odsuwającego groźbę oskarżenia o formalizm, jak w przypadku P. Perkowskiego, K. Serockiego i całej „Grupy 49” oraz – w najbardziej ogołoconej formie – jako narzędzia propagandy, szybko i chętnie zapomnianego wraz z nadejściem nowych prądów artystycznych.

Refine search results

2 Roczniki Teologiczne

1 Edukacja Muzyczna

1 Interdisciplinary Studies in Musicology

1 Musicology Today

1 Muzyka

1 2020

1 2019

1 2017

2 2015

1 2013

2 Krzymowska-Szacoń K.

1 Augustyn R.

1 Kiwała K.