Search results

1

Patriotyczny obowiązek - organizacja szkolnictwa polskiego

100%

Stogowska A. M.

Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2020

|

vol. 12

299-320

EN

Students, who were raised at Russian schools, tried to keep their own Polish nationality in illegal organisations. They rebelled against russification by making school strike. These forms of strike was strongly pacified by invader. In 1905 after changing political conditions, Polish education began to be organised. Polish intelligence worked at Polish Motherland School and other organisations, who led activity of education: Company of Attention of Native Speech, Company of Polish Culture, „Flying University”, University for Everybody, Scientific Company in Płock. Polish patriots for their own moneyestablished Polish schools for example: Company of High School, Company of Contribution School. All social initiatives were spoilt by the First World War. It established net of German schools. Polish schools rose after the recovery of independence. In 1920 the war between Poland and Russia spoilt theorganized efforts. After ending this war Polish authority began to organise Polish education.

PL

Wychowywani w rosyjskich szkołach uczniowie starali się o zachowanie polskości, działając w nielegalnych organizacjach. Buntowali się przeciwko rusyfikacji,organizując strajki szkolne. Te formy były ostro zwalczane przez zaborcę. Gdy warunki polityczne zmieniły się, po 1905 roku zaczęto organizować polskie szkolnictwo. Inteligencja polska działała w Polskiej Macierzy Szkolnej oraz innych organizacjach prowadzących działalność oświatową: Towarzystwo Opieki nad Mową Ojczystą, Towarzystwo Kultury Polskiej, „Latający Uniwersytet”, Uniwersytet dla Wszystkich, Towarzystwo Naukowe Płockie. Patrioci polscy z własnych środków zakładali polskie szkoły, np. Towarzystwo Szkoły Średniej, Towarzystwo Szkoły Udziałowej. Wszystkie to społeczne poczynania przekreśliła I wojna światowa. Wprowadzono sieć szkolnictwa niemieckiego. Dopiero po odzyskaniu niepodległości powstała sieć polskiego szkolnictwa. Wysiłki organizacyjne zniweczyła wojna polsko-bolszewicka 1920 roku. Po jej zakończeniu polskie władze przystąpiły do organizacji polskiego szkolnictwa.

2

Między idealizmem a konformizmem. Inteligencji polskiej wizje III Rzeczypospolitej

100%

Strzelecki M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica

|

2015

|

issue 14

3-15

EN

One of the more important issues drawing the attention of Polish scholars and publishers in the past quarter-century has been undoubtedly the condition and role of the Polish intelligence during the social and political changes in the 20th century, with special attention paid to its engagement in the building process of the chunks of the Polish Third Republic. A thorough analysis of the aforementioned problem allows for noticing the very clear attitude evolution process and acceptable system of values, although its representatives still think themselves to be a separate social layer with clear social and political tasks to complete. From the point of view of the issue described in this article, it seems relevant in the way that these changes, above all related to new regime reality and the inevitable civilisation and generation changes, naturally influenced not only the ability to alter reality, but also the character of the visions of rebuilding and modernise the Republic, formulated within its boundaries.

3

Jusuf-bek Umaszew and the importance of the Caucasus for Polish intelligence services during World War II in view of documents kept in Polish archives in London

84%

Adamczewski P.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2020

|

vol. 55

|

issue 3

57-73

EN

The article outlines the wartime fate of Jusuf-bek Umaszew. A contract officer in the Polish Army until 1939, during World War II he resided in Turkey, where he was recruited by Polish intelligence. The article’s second theme concerns the importance of the Caucasus for the Polish secret service. The article is based on archival materials kept within Polish archives in London.

PL

W artykule zaprezentowano wojenne losy Jusuf-bek Umaszewa. Do 1939 r. był on oficerem kontraktowym w Wojsku Polskim, zaś w okresie II wojny światowej, przebywając w Turcji, został zwerbowany przez polski wywiad. Drugim poruszonym w tekście wątkiem jest znaczenie Kaukazu dla polskich służb specjalnych. Artykuł oparto na materiałach archiwalnych przechowywanych w polskich archiwach w Londynie.

4

Ignacy Jeziorkowski, dzielny żołnierz i kochający syn – postać z rodzinnych dokumentów lat 1907–1935

67%

Wajs A.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2020

|

vol. 27

213-220

PL

W zasobie Archiwum Państwowego w Warszawie, oprócz materiałów archiwalnych wytworzonych przez rozmaite urzędy warszawskie i wojewódzkie, instytucje wymiaru sprawiedliwości i szkoły, kryją się też niewielkie zbiory, będące pozostałościami po bardziej lub mniej znanych rodzinach. Ze Zbioru Jeziorkowskich 1898–1935, liczącego zaledwie 5 jednostek archiwalnych, wyłania się życiorys młodego żołnierza, odważnego mężczyzny, a przy tym kochającego i oddanego syna i brata. Ignacy Jeziorkowski (1898–1921) swą wojenną drogę rozpoczął w Rosji u Kozaków, po stronie „białych”, potem zaciągnął się do tworzących się polskich oddziałów w Rosji („Błękitnej Armii”), następnie służył już w Polsce. Pracował w wywiadzie. Uczestniczył w ryzykownych działaniach dywersyjnych na tyłach wojsk sowieckich w 1919 i 1920 r. Liczne rany i przebyty tyfus odcisnęły tragiczne piętno na jego zdrowiu. Zmarł po kilku miesiącach cierpień, niedługo po ukończeniu 22 lat. Żył krótko, ale podczas swej żołnierskiej drogi przeszedł, zarówno dosłownie, jak i w przenośni, długą drogę, wiodącą z Warszawy, przez Petersburg, na Przedkaukazie, następnie do Odessy, a potem przez Rumunię, Węgry, Austrię, Czechy do Polski, a później w okolice białoruskiego Mińska. Jego życie było wypełnione walką o niepodległość Ojczyzny, a śmierć stanowiła ogromny cios, przede wszystkim dla rodziców. Niewielki rodzinny zbiór z Archiwum Państwowego w Warszawie jest znakomitym przykładem materiałów zaliczanych do Archiwów Rodzinnych Niepodległej.

EN

Apart from archival materials produced by various Warsaw and voivodeship offices, justice institutions and schools, the State Archive in Warsaw also contains small collections which are legacies of more or less known families. In the Jeziorkowski Collection 1898–1935, which consists of only 5 archival units, a story of a young soldier, a brave man, and a loving and devoted son and brother captures attention. Ignacy Jeziorkowski (1898–1921) began his war journey in Russia with the Cossacks, on the "white" side, and then enlisted with the Polish troops being formed in Russia (the "Blue Army"), afterwards he served in Poland. He worked in intelligence. He participated in risky sabotage operations at the rear of the Soviet army in 1919 and 1920. Numerous wounds and typhoid fever left a tragic mark on his health. He died after several months of suffering, having barely reached the age of 22. He lived a short life, but during his military career he walked, both literally and figuratively, a long path, leading from Warsaw, through St. Petersburg, North Caucasus, then Odessa, and then through Romania, Hungary, Austria, the Czech Republic to Poland, and later to the vicinity of Minsk, Belarus. His life was devoted to the fight for the independence of Poland, and his death was a huge blow, especially to his parents. A small family collection from the State Archive in Warsaw is an excellent example of the materials comprising the Family Archives of the Sovereign Poland.

5

Początki współpracy brytyjskich instytucji zajmujących się operacjami specjalnymi z polskim wywiadem wojskowym w 1939 r.

67%

Tebinka J., Zapalec A.

Dzieje Najnowsze

|

2019

|

vol. 51

|

issue 4

EN

The aim of the article is to analyse the origins of cooperation between British institutions responsible for special operations: the General Staff Research – GS(R), later renamed Military Intelligence Research (MIR) with the Polish side in 1939 on the eve of the war and during the Polish campaign. The basis of research are archival materials from Great Britain and Poland as well as memoirs and the scholarly literature on the subject.

PL

Celem artykułu jest analiza początków współpracy brytyjskich instytucji zajmujących się operacjami specjalnymi: General Staff Research [GS(R)], a następnie Military Intelligence Research (MIR) ze stroną polską w 1939 r. w przededniu II wojny światowej i w trakcie kampanii polskiej.

6

Ignacy Jeziorkowski, dzielny żołnierz i kochający syn – postać z rodzinnych dokumentów lat 1907–1935

67%

Wajs A.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2020

|

vol. 27

213-220

EN

Apart from archival materials produced by various Warsaw and voivodeship offices, justice institutions and schools, the State Archive in Warsaw also contains small collections which are legacies of more or less known families. In the Jeziorkowski Collection 1898–1935, which consists of only 5 archival units, a story of a young soldier, a brave man, and a loving and devoted son and brother captures attention. Ignacy Jeziorkowski (1898–1921) began his war journey in Russia with the Cossacks, on the "white" side, and then enlisted with the Polish troops being formed in Russia (the "Blue Army"), afterwards he served in Poland. He worked in intelligence. He participated in risky sabotage operations at the rear of the Soviet army in 1919 and 1920. Numerous wounds and typhoid fever left a tragic mark on his health. He died after several months of suffering, having barely reached the age of 22. He lived a short life, but during his military career he walked, both literally and figuratively, a long path, leading from Warsaw, through St. Petersburg, North Caucasus, then Odessa, and then through Romania, Hungary, Austria, the Czech Republic to Poland, and later to the vicinity of Minsk, Belarus. His life was devoted to the fight for the independence of Poland, and his death was a huge blow, especially to his parents. A small family collection from the State Archive in Warsaw is an excellent example of the materials comprising the Family Archives of the Sovereign Poland.

PL

W zasobie Archiwum Państwowego w Warszawie, oprócz materiałów archiwalnych wytworzonych przez rozmaite urzędy warszawskie i wojewódzkie, instytucje wymiaru sprawiedliwości i szkoły, kryją się też niewielkie zbiory, będące pozostałościami po bardziej lub mniej znanych rodzinach. Ze Zbioru Jeziorkowskich 1898–1935, liczącego zaledwie 5 jednostek archiwalnych, wyłania się życiorys młodego żołnierza, odważnego mężczyzny, a przy tym kochającego i oddanego syna i brata. Ignacy Jeziorkowski (1898–1921) swą wojenną drogę rozpoczął w Rosji u Kozaków, po stronie „białych”, potem zaciągnął się do tworzących się polskich oddziałów w Rosji („Błękitnej Armii”), następnie służył już w Polsce. Pracował w wywiadzie. Uczestniczył w ryzykownych działaniach dywersyjnych na tyłach wojsk sowieckich w 1919 i 1920 r. Liczne rany i przebyty tyfus odcisnęły tragiczne piętno na jego zdrowiu. Zmarł po kilku miesiącach cierpień, niedługo po ukończeniu 22 lat. Żył krótko, ale podczas swej żołnierskiej drogi przeszedł, zarówno dosłownie, jak i w przenośni, długą drogę, wiodącą z Warszawy, przez Petersburg, na Przedkaukazie, następnie do Odessy, a potem przez Rumunię, Węgry, Austrię, Czechy do Polski, a później w okolice białoruskiego Mińska. Jego życie było wypełnione walką o niepodległość Ojczyzny, a śmierć stanowiła ogromny cios, przede wszystkim dla rodziców. Niewielki rodzinny zbiór z Archiwum Państwowego w Warszawie jest znakomitym przykładem materiałów zaliczanych do Archiwów Rodzinnych Niepodległej.

Refine search results

2 Miscellanea Historico-Archivistica

1 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica

1 Dzieje Najnowsze

1 Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

1 Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

1 2021

3 2020

1 2019

1 2015

2 Wajs A.

1 Adamczewski P.

1 Stogowska A. M.

1 Strzelecki M.

1 Tebinka J.

1 Zapalec A.

Patriotyczny obowiązek - organizacja szkolnictwa polskiego

Między idealizmem a konformizmem. Inteligencji polskiej wizje III Rzeczypospolitej

Jusuf-bek Umaszew and the importance of the Caucasus for Polish intelligence services during World War II in view of documents kept in Polish archives in London

Ignacy Jeziorkowski, dzielny żołnierz i kochający syn – postać z rodzinnych dokumentów lat 1907–1935

Początki współpracy brytyjskich instytucji zajmujących się operacjami specjalnymi z polskim wywiadem wojskowym w 1939 r.

Ignacy Jeziorkowski, dzielny żołnierz i kochający syn – postać z rodzinnych dokumentów lat 1907–1935