Search results

1

Polityczna aktywność Polaków na Litwie

100%

Wakar M.

Sprawy Narodowościowe

|

2015

|

issue 46

EN

Political activity of Poles in LithuaniaA review of the latest book by Adam Bobryk has the aim to present the most valuable points of the publication. The reviewer focuses his attention on the most important aspects described in the seven chapters of the book. He also observes that this is the first monograph describing political activities of the Polish community in the Republic of Lithuania. According to the author of the review the book by Adam Bobryk, despite a few insignificant errors, is an important position to read, and for any researcher of Polish-Lithuanian relations it is even mandatory. Polityczna aktywność Polaków na LitwieTekst jest recenzją najnowszej książki Adama Bobryka, w której autor stara się pokrótce przedstawić najważniejsze informacje zawarte w omawianej publikacji. Przytoczone zostały tu główne wątki opisane w siedmiu rozdziałach książki A. Bobryka. Recenzent zauważa też, że jest to pierwsza monografia opisująca działalność polityczną społeczności polskiej w Republice Litewskiej. Zdaniem autora recenzji książka Adama Bobryka, mimo kilku nieistotnych błędów, jest pozycją ważną, a dla badacza relacji polsko-litewskich wręcz obowiązkową.

2

Polska i Litwa w latach 2009-2013. Dobre czy trudne sąsiedztwo?

100%

Sidorkiewicz K.

Przegląd Wschodnioeuropejski

|

2015

|

vol. 2

69-84

EN

The main research problem is the analysis of the Polish policy with regard to Lithuania in 2009-2013. Some factors which influenced the crisis in mutual relations are presented. The initial dividing line is connected with worsening the mutual relations in 2009. The sources are based on the Minister of Foreign Affairs speeches, reports, press materials and professional books and articles. The author analyses the source materials. The problems of the Polish minority in Lithuania had a major impact on the relationship between the two countries. The difficulties in solving the problems were connected to their different perception by the Polish and Lithuanian sides. Despite the difficulties in fixing those matters, the cooperation in other fields, like economy or military, was continued.

3

Mačiulis, D., & Staliūnas, D., "Vilnius – Lietuvos sostinė: problema tautinės valstybės projekte (XIX a. pabaiga – 1940 m.)", Vilnius: Lietuvos istorijos instituto leidykla, 2015. Santrauka angl. – Bibliogr., s. 297–315, ir išnašose. – Asmenvardžių rodyklė: s. 319–322. Tiražas: 400 egz. ISBN 978-9955-847-97-7

88%

Kasner M.

Acta Baltico-Slavica

|

2017

|

vol. 41

EN

Mačiulis, D., & Staliūnas, D., Vilnius – Lietuvos sostinė: problema tautinės valstybės projekte (XIX a. pabaiga – 1940 m.) [Vilnius – The capital of Lithuania: A problem in the project of the national state (late 19th century – 1940)], Vilnius: Lietuvos istorijos instituto leidykla, 2015. Santrauka angl. – Bibliogr., s. 297–315, ir išnašose. – Asmenvardžių rodyklė: s. 319–322. Tiražas: 400 egz. ISBN 978-9955-847-97-7This paper is a review of the latest research work of two Lithuanian historians, Dangiras Mačiulis and Darius Staliūnas (Lithuanian Institute of History, Vilnius), entitled “Vilnius - the capital of Lithuania: A problem in the project of the national state (late 19th century – 1940)”. The authors in their work analyse the emergence, evolution and implementation of the idea of Vilnius as the capital of modern Lithuanian state at the turn of the 20th century until 1940. The monograph is based on valuable material from the archives, bibliographic sources and interesting iconography. With particular regard to the Lithuanian national project, describing and explaining the strategies of the symbolic appropriation of Vilnius and the question of Vilnius’ Lithuanisation, Mačiulis and Staliūnas first of all focus on the Lithuanian case in as much detail as possible. Here in the reviewed work we do not find such detailed analysis of Polish, Jewish, Belarusian or Russian attitudes towards the Vilnius question. Of course this does not detract from the importance of this inspiring book which is as a valuable academic publication and useful source for further research. Mačiulis, D., & Staliūnas, D., Vilnius – Lietuvos sostinė: problema tautinės valstybės projekte (XIX a. pabaiga – 1940 m.), Vilnius: Lietuvos istorijos instituto leidykla, 2015. Santrauka angl. – Bibliogr., s. 297–315, ir išnašose. – Asmenvardžių rodyklė: s. 319–322. Tiražas: 400 egz. ISBN 978-9955-847-97-7Poniższy artykuł jest recenzją najnowszej pracy autorstwa litewskich historyków z Instytutu Historii Litwy (Wilno): Dangirasa Mačiulisa i Dariusa Staliūnasa. Autorzy poddają w niej wnikliwej analizie ideę Wilna jako stolicy litewskiego państwa narodowego: jej narodziny, rozwój i masowe upowszechnienie w okresie od końca XIX w. do roku 1940. W monografii wykorzystano bogate materiały archiwalne, źródła bibliograficzne oraz interesującą ikonografię. D. Mačiulis i D. Staliūnas skoncentrowali się na jak najdokładniejszym opisie projektu litewskiego państwa narodowego, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii symbolicznego zawłaszczenia Wilna oraz procesu jego lituanizacji. Właśnie z tego powodu nie znajdziemy w omawianej pracy równie szczegółowej analizy stanowiska polskiego, żydowskiego, białoruskiego czy rosyjskiego. Oczywiście nie umniejsza to wartości tej interesującej i inspirującej książki, która jest cenną publikacją akademicką oraz użytecznym źródłem do prowadzenia dalszych badań naukowych.

4

"Z życia zostaje co?..." Prof. dr hab. Algis Kalėda (2.10.1952 – 11.05.2017)

75%

Kasner M.

Acta Baltico-Slavica

|

2018

|

vol. 42

EN

“What remains of life?...”Prof. Dr hab. Algis Kalėda (2.10.1952 – 11.05.2017)This article is devoted to Professor Algis Kalėda, a renowned Lithuanian literary scholar, specialist in Polish literature and Lithuanian comparative literary studies, and a prominent translator of Polish literature. Over the years he worked at scholarly institutions in Lithuania (including the Institute of Lithuanian Literature and Folklore, Vilnius University Centre of Polish Studies, Vilnius Pedagogical Institute) and Poland (including Warsaw University, Jagiellonian University, Adam Mickiewicz University in Poznań). He collaborated with leading researchers from all over the world. Professor Kalėda left us the great legacy of his scholarly works and literary translations (from such authors as Czesław Miłosz, Wisława Szymborska and Stanisław Lem). The title of the article, “What remains of life?...”, is a quote from Czesław Miłosz’s poem “Notatnik: Bon nad Lemanem”, translated into English by George (György) Gömöri and Clive Wilmer: “From a notebook: Bon on Lake Geneva”, Poetry Nation Review 9, Vol. 6 No. 1, September–October 1979, https://www.pnreview.co.uk/cgi-bin/scribe?item_id=6270 Z życia zostaje co?...Prof. dr hab. Algis Kalėda (2.10.1952 – 11.05.2017)Artykuł został poświęcony pamięci Profesora Algisa Kalėdy – wybitnego litewskiego badacza: polonisty i lituanisty, komparatysty, tłumacza, w pierwszą rocznicę śmierci. Profesor Algis Kalėda przez długie lata był związany z litewskimi (m.in. wileńskim Instytutem Literatury Litewskiej i Folkloru, Centrum Polonistycznym Uniwersytetu Wileńskiego, Wileńskim Instytutem Pedagogicznym) i polskimi instytucjami naukowymi (Uniwersytetem Warszawskim i tamtejszą lituanistyką, Uniwersytetem Jagiellońskim, Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu). Współpracował z wybitnymi naukowcami z całego świata. Profesor Algis Kalėda pozostawił wybitną spuściznę badawczą oraz znakomite przekłady literatury polskiej na język litewski (m.in. Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej, Stanisława Lema). Tytuł artykułu Z życia zostaje co?... jest cytatem z wiersza Czesława Miłosza Notatnik: Bon nad Lemanem (Brzegi Lemanu).

5

The necessity to reexamine the question of Lithuanian particularism during the reign of Sigismund III and Władysław IV

75%

Ambroziak T.

Zapiski Historyczne

|

2014

|

vol. 79

|

issue 4

89-109

EN

The article includes the critical evaluation of the achievements of the research on Lithuanian particularism; the author puts forward a number of suggestions for looking at the problem during the reign of the first two Vasas in a new light. Detailed research should be carried out in order to prepare an exact definition of the phenomenon, its extent and the analysis of the characteristic features of Lithuanian particularism. An important aspect of the problem is comparative research which could reveal similarities and differences in the attitudes of the szlachta of the Crown and the Lithuanian szlachta and their attitude to the common state. The frequency and dynamics of the Polish-Lithuanian conflicts should also be examined, and the quantitative analysis of demands put forward by Lithuanian dietines ought to be conducted.

6

Spór o Wilno: wielość obrazów

75%

Chutnik A.

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

|

2017

|

vol. 18

149-159

EN

Vilnius plays an important role both for Lithuanian Poles and Lithuanians. By Lithuanians, it is understood as the historical capital of the state, the beginnings of the Lithuanian state. For Lithuanian Poles, in turn, Vilnius it is often a place of identification and a private homeland, a place of residence their ancestors. This article relates to the images of Vilnius presented by narrators during the interviews. I will try to illustrate the multiplicity of approaches using quotes from narrators. These images will show how important history is, especially in contemporary public debate and interpersonal relations, despite frequent declarations that it is currently not playing a role in everyday life.

7

Mitologizacja pamięci. Wokół sporu o ocenę polskiego i litewskiego ruchu oporu

75%

Jundo-Kaliszewska B.

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

|

2017

|

vol. 18

127-148

EN

Regarding the dispute about the evaluation of the Polish and Lithuanian resistance. The article presents a number of introductory insights into the subject of forming mutually negative portrayals of the two nations in the period of II World War. Having considered threats resulting from unresolved international conflicts, I point out the reasons for the Polish-Lithuanian exemplified by mutual relations of representatives of the resistance movement of both nations, who were involved in resistance activities during World War II on the territory of the contemporary Vilnius region. At the same time I attempt to specify and systematize the facts from the history of Lithuanian armed formations operating in Lithuania during the period of interest. Particular emphasis is placed on the role of Lithuanian partisans in collective memory of the both Lithuanians and the local Polish minority. I treat this text as a contribution and an encouragement to discuss and intensify research in this area. Issues raised here that would seem long gone, still play a huge role in the politics of Poland and Lithuania and have an impact on the future of our region, especially in the context of international security.

8

Potęgowanie agonu, czyli o literackim starciu Józefa Albina Herbaczewskiego z Tadeuszem Micińskim

63%

Flis-Czerniak E.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2020

|

issue 10 (13)

261-276

EN

The subject of reflection in this article is one of the most spectacular clashes in the Young Poland arena. The confrontation was initiated by Józef Albin Herbaczewski (Juozapas Albinas Herbačiauskas), a bilingual Lithuanian writer, who in the early twentieth century was connected with the artistic and scientific community of Kraków and was an active journalist writing on the topic of Polish-Lithuanian relations. His adversary was Tadeusz Miciński, a Young Poland poet, playwright, and prose writer, similarly to Herbaczewski committed to the national revival of Poland and Lithuania. The author of the article tries to find an answer to the question why, despite a clear conceptual and ideological affinity, as well as a certain closeness of artistic attitudes and aesthetic choices, the two writers entered into an intense conflict with one another. Unveiling the backstage of the Lithuanian author’s adoption of a revisionist stance towards Miciński, the article also refers to Bloom’s theory of the “anxiety of influence”. The intensification of the agon referred to in the title means both a growing tension in mutual relations, which will translate into subsequent literary skirmishes, and the multi-objectivity of this writers’ duel (including the indirect participation of Stanisław Tarnowski).

PL

Przedmiotem namysłu badawczego w niniejszym artykule jest jedno z najbardziej spektakularnych starć literackich na arenie Młodej Polski. Zainicjowane ono zostało przez Józefa Albina Herbaczewskiego (Juozapasa Albinasa Herbačiauskasa), młodolitewskiego pisarza dwujęzycznego, związanego na początku XX wieku ze środowiskiem artystyczno-naukowym Krakowa i prowadzącego aktywną działalność publicystyczną w kwestii relacji polsko-litewskich. Jego adwersarzem był Tadeusz Miciński, młodopolski poeta, dramaturg i prozaik, podobnie jak Herbaczewski zaangażowany na rzecz odrodzenia narodowego Polski i Litwy. Autorka artykułu próbuje znaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego pomimo czytelnego powinowactwa myślowego i ideowego, a także pewnego zbliżenia postaw artystycznych i wyborów estetycznych, dochodzi pomiędzy obu pisarzami do gwałtownego zwarcia na polu literackim. Odsłaniając kulisy przyjęcia przez litewskiego twórcę stanowiska rewizjonistycznego wobec Micińskiego, autorka odwołuje się także do Bloomowskiej teorii „lęku przed wpływem”. Tytułowe potęgowanie agonu oznacza zarówno narastanie napięcia we wzajemnych relacjach, co przełoży się na kolejne akty literackiego starcia, jak i wielopodmiotowość tego pisarskiego pojedynku (m.in. pośredni udział Stanisława Tarnowskiego).

9

Memory as a soft power: A case of Polish-Lithuanian dialogical memory

63%

Łukasik P.

Acta Politica Polonica

|

2020

|

vol. 50

|

issue 2

5-19

PL

Pod pojęciem pamięci dialogicznej, w toku uzupełniania indywidualnych pamięci narodowych, rozumiemy proces tworzenia się pamięci transnarodowej. Zdaniem twórczyni tego pojęcia, niemieckiej pamięciolog Aleidy Assmann, pamięć dialogiczna jest szczególnie ważna dla narodów z trudną przeszłością. Odpowiedzialna i empatyczna narracja o wspólnej nej historii może bowiem stanowić podstawę normowania przyszłych relacji. Celem artykułu jest analiza zjawiska pamięci dialogicznej, na przykładzie polsko-litewskiej debaty na temat wspólnej przeszłości i jej wpływu na aktualne stosunki polityczne. W ostatnim czasie możemy obserwować organizowane przez rządy obu krajów obchody rocznicowe związane z historią Rzeczypospolitej Obojga Narodów, wspólnego państwa istniejącego między XVI a XVIII wiekiem. W Wilnie w listopadzie 2019 roku odbyła się specjalna uroczystość historyczna – pochowano z honorami szczątki bohaterów, którzy wzięli udział w antyrosyjskim powstaniu styczniowym w latach 1863–1864. Wzięły w niej udział delegacje z Polski, Białorusi i Ukrainy. Uroczystości te wyznaczają charakterystyczną zmianę, jaka dokonała się w litewskiej polityce pamięci w kwestii oceny wspólnego, państwa polsko-litewskiego, dziedzictwa. Proces ten pogłębia wspólnota interesów w sferze bezpieczeństwa, gospodarki i polityki. Członkostwo w Unii Europejskiej i Sojusz Północnoatlantyckim to platformy łączące Polaków i Litwinów w XXI wieku. Członkostwo to daje obu państwom możliwość współpracy i rozwijania wspólnych interesów i wartości. Wspólne sąsiedztwo z rosyjską eksklawą w Kaliningradzie i poczucie zagrożenia ze strony Rosji pogłębia wzajemne polsko-litewskie zrozumienie.

EN

By the concept of dialogical memory we understand the process of creating transnational memory in the course of complementing individual national memories. In the opinion of its inventor, the German memoryologist Aleida Assmann, dialogical memory is particularly important for the nations with a difficult past. A responsible and empathic narration of a shared history can lay the foundation for a normal relationships in the future. The purpose of the article is to analyze the phenomenon of dialogical memory as exemplified by the Pol- ish-Lithuanian debate on the common past and its impact on the current political relations. In recent times we can observe the organized anniversary celebrations by the governments of both countries related to the history of the Polish-Lithuanian Commonwealth, a common state that existed between the 16th and 18th centuries. A special historical celebration took place in Vilnius in November 2019. With the participation of the delegations from Poland, Belarus and Ukraine, the remains of the heroes who took part in the anti-Russian January Uprising in 1863-1864 were buried with honours. These celebrations mark a characteristic change that took place in the Lithuanian politics of memory in relation to the assessment of the traditions of the common Polish-Lithuanian state. A community of interests in the sphere of security, economy, and politics is deepening this process. Membership in the Eu- ropean Union and the Atlantic Pact are platforms joining Poles and Lithuanians in the 21st century. This membership provides opportunities for both states to cooperate and develop common interests and values. Common neighbourhood with the Russian exclave in Kalin- ingrad and a sense of threat from Russia deepens mutual Polish-Lithuanian understanding.

10

Próba międzywojennego soft-power na kierunku litewskim - Wileńskie Biuro Informacyjne („Wilbi”) i jego rola w kształtowaniu stosunków polsko-litewskich

63%

Libera P.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2021

|

issue 2

393-417

PL

Wileńskie Biuro Informacyjne („Wilbi”) powstało w 1923 r. jako organizacja społeczna, chociaż w rzeczywistości było podporządkowane MSZ i wywiadowi wojskowemu (Oddział II Sztabu Głównego) i realizowało ich wytyczne w zakresie polityki Polski wobec Litwy. Początkowo rola „Wilbi” ograniczała się do przygotowywania obszernego i szczegółowego przeglądu prasowego na temat Litwy („Biuletyn Kowieński »Wilbi«”). W 1931 r. obowiązki Biura zostały poszerzone o przygotowywanie przeglądu prasowego na temat innych krajów bałtyckich i organizację audycji propagandowej „Chwilki litewskiej” nadawanej przez Radio Polskie w Wilnie. Audycja ta miała być odpowiedzią na audycje radiowe nadawane z Kowna przez Związek Wyzwolenia Wilna. „Wilbi” było bezpośrednio nadzorowane przez Mariana Świechowskiego i Władysława Wielhorskiego, którzy byli mężami zaufania Oddziału II i MSZ. Linia polityczna audycji była kontrolowana i ustalana wspólnie przez MSZ i Ekspozyturę 2 Oddziału II Sztabu Głównego w porozumieniu z MSW i Urzędem Wojewódzkim Wileńskim. Rola tego ostatniego podmiotu znacznie wzrosła po zmianie polityki Polski wobec mniejszości litewskiej w Polsce w 1936. Ostatecznie na skutek niewłaściwego zarządzania przez kierownika Janusza Ostrowskiego w 1936 r. Biuro zostało przekształcone w referat litewski, włączone do Instytutu Naukowo-Badawczego Europy Wschodniej w Wilnie i wydawało „Biuletyn Kowieński »Wilbi«” do początku 1938 r. „Chwilka litewska” została podporządkowana wojewodzie wileńskiemu, Ludwikowi Bociańskiemu, a następnie zlikwidowana na początku 1938 r.

11

Wektory polityki zagranicznej Republiki Litewskiej

51%

Sawicki K. P.

Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość

|

2014

|

vol. 11

245-261

EN

Contemporary international relations are characterized by a complex structure and create a complicated image of constantly changing events and processes. After the declaration of independence during Algirdas Brazauskas and Valdas Adamus’ presidency, the foreign policy of Lithuania was concentrated on forthcoming membership in NATO and EU, which constituted a strategic priority in Lithuania further development. Nowadays, the main objective of Lithuania foreign policy is not focused on relations with The United States and Poland but with Scandinavia, Nordic-Baltic countries – Iceland, Denmark, Norway, Sweden, Finland, Estonia, Latvia.

12

ONE WORD, TWO LANGUAGES, TWO INTERPRETATIONS: THE POLISH-LITHUANIAN TREATY OF 1994 AND HOW IT WAS (MIS)UNDERSTOOD

51%

WALKOWIAK J.

Comparative Legilinguistics

|

2014

|

vol. 18

88-101

PL

Artykuł analizuje wpływ, jaki miała różnica w znaczeniu słowa brzmienie użytego w Traktacie między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Litewską o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy z dn. 26 kwietnia 1994. Polskie słowo jest dwuznaczne, podczas gdy jego użyty w litewskim tekście odpowiednik – jednoznaczny. Co ciekawe, tekst traktatu sporządzono tylko w wersji językowej polskiej i litewskiej, bez uzgodnionej wspólnie wersji angielskiej. Zatem obie istniejące (i opublikowane w periodykach związanych ze stroną rządową obu państw) wersje angielskie tekstu – jedna sporządzona przez Polaków, druga przez Litwinów – mają status nieoficjalny. Różnica między nimi najlepiej uwypukla rozbieżność, jaka istnieje między układającymi się stronami w kwestii postrzegania obowiązków i praw definiowanych przez traktat. Rozbieżność ta znacząco zaważyła na podejściu mediów, a co za tym idzie – wywarła wpływ na opinię publiczną w obu państwach.

EN

The article studies the impact of the differences in the meaning of the word brzmienie in the Treaty on Friendly Relations and Good Neighbourly Cooperation of the Republic of Lithuania and Republic of Poland of April 26, 1994. The Polish word in question is ambiguous and has two potential meanings, whereas its equivalent used in the Lithuanian language version is unequivocal. Interestingly, the treaty was prepared only in Polish and Lithuanian, without the mutually accepted English version. Therefore the two (published by government-endorsed periodicals) translations into English of the text of the treaty that exist – one made by Poles and one by Lithuanians – have only unofficial status. The difference between these two English translations highlights best the divergence in how the two contracting parties obviously perceive their rights and obligations as circumscribed by the treaty. This divergence has figured heavily on the attitude of the media, and in due course influenced the public opinion in both states.

13

Początki sporu z Litwą o Wilno i Wileńszczyznę w październiku 1920 r.

51%

Fabisz D.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2021

|

issue 2

153-188

PL

Celem artykułu jest przedstawienie aktualnego stanu badań dotyczącego genezy i początków polsko-litewskiego sporu o Wilno i Wileńszczyznę w związku z akcją gen. Lucjana Żeligowskiego w październiku 1920 r. Autor możliwie szeroko przybliżył genezę (ze szczególnym uwzględnieniem roli Rosji Sowieckiej), przebieg i bezpośrednie konsekwencje inspirowanego przez Józefa Piłsudskiego tzw. buntu Żeligowskiego, jego tło wewnętrzne oraz uwarunkowania międzynarodowe. Wystąpienie Żeligowskiego przeciwko Litwie, skutkujące utworzeniem na terenie Wileńszczyzny quasi-państwa Litwy Środkowej, a następnie włączeniem tego terytorium w granice Rzeczypospolitej, było elementem koncepcji polityki wschodniej Piłsudskiego. Marszałek Piłsudski, z powodu niekorzystnej sytuacji międzynarodowej oraz niechętnej postawy Litwinów, zamiast stworzenia federacji m.in. z Litwą, musiał poprzestać na inkorporacji Wilna i Wileńszczyzny do Polski. Fakt ten zaważył w istotny sposób na stosunkach polsko-litewskich w okresie międzywojennym. W artykule zastosowano metodę indukcyjną i dedukcyjną oraz bezpośrednią i pośrednią metodę ustalania faktów. Wykorzystano metodę porównawczą oraz wnioskowania z milczenia źródeł.

14

„Pamiętnik Mieczysłowasa Dławidudauskasa organisty z Koźliszek i delegata na konferencję litewską w Wilnie w Septembrze R.P. 1917 spisany 3 XI 1917”

51%

Gierowska-Kałłaur J.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2022

|

vol. 57

|

issue 2

193-217

EN

Circulated among the Polish intellectuals in Vilnius, a satirical text styled on the diary written by a participant in the Lithuanian Congress, an organist from Koźliszki Mieczysłowas Dławidudauskas who described the situation in German-controlled Vilnius when the foundations of Lithuanian statehood were being formed.

PL

Rozpowszechniany w Wilnie w środowisku polskiej inteligencji tekst satyryczny stylizowany na pamiętnik uczestnika Zjazdu Litewskiego, Mieczysłowasa Dławidudauskasa, organisty z Koźliszek, w którym opisana została sytuacja w kontrolowanym przez Niemców Wilnie w trakcie kształtowania podwalin państwowości litewskiej.

15

Augustinas Voldemaras i stosunki radziecko-litewskie w latach 1926–1929

51%

Rupasow A. I.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2022

|

vol. 57

|

issue 2

61-76

EN

The article describes Soviet-Lithuanian relations in the period between 1926 and 1929, based on reports by Soviet diplomats in Vilnius. The authorities in Moscow were preoccupied with the internal situation in Lithuania, the growing tensions between Augustinas Voldemaras and Antanas Smetona, and the complicated relations between Vilnius and Warsaw.

PL

Praca opisuje relacje radziecko-litewskie w latach 1926–1929 na podstawie sprawozdań radzieckiej misji dyplomatycznej w Wilnie. Władze w Moskwie zainteresowane były sytuacją wewnętrzną Litwy, narastającymi napięciami pomiędzy Augustinasem Voldemarasem i Antanasem Smetoną oraz skomplikowanymi relacjami między Wilnem i Warszawą.

16

Działalność Augustinasa Voldemarasa jako kreatora litewskiej polityki zagranicznej wobec Polski, Niemiec i ZSRR w latach 1926–1929

51%

Malužinas M.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2019

|

vol. 54

|

issue 2

151-177

EN

Following the coup d’état of December 1926, Lithuania found itself governed by the leaders of the Lithuanian Nationalists, Augustinas Voldemaras and Antanas Smetona. The article discusses Voldemaras’ foreign policy during the important for Lithuania years of 1927 and 1928. It was the period of attempted reconstruction of Polish-Lithuanian relations, mainly in the context of Vilnius region, secret negotiations with the Germans to secure additional financial support for the young Lithuanian state, and policy of détente with the USSR which made it possible for Lithuania to gain a powerful ally in the argument with Poland.

PL

Po zamachu stanu w grudniu 1926 r. na czele Litwy stanęli liderzy partii narodowców: Augustinas Voldemaras i Antanas Smetona. W artykule omówiono politykę zagraniczną Voldemarasa w kluczowych dla Litwy latach 1927–1928. Był to okres próby przebudowy stosunków relacji polsko-litewskich, głównie w kontekście Wileńszczyzny, tajnych negocjacji z Niemcami, mających na celu pozyskanie dodatkowego wsparcia finansowego dla młodego państwa litewskiego oraz polityki zbliżenia z ZSRR, dzięki której Litwa zyskała potężnego sojusznika w sporze z Polską.

17

Problem ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego na Litwie

51%

Lis W.

Studia Polonijne

|

2017

|

vol. 38

115-127

PL

Następujące po sobie pokolenia przemijają, ale będące świadectwem ich życia i działalności osiągnięcia kultury materialnej i niematerialnej trwają. Świadczą o ich twórcach, ale również o państwie, którego społeczność tworzyli. Ta spuścizna przeszłych pokoleń ma ogromne znaczenie dla obecnych i przyszłych pokoleń. Określa człowieka, chroni jego tożsamość, daje poczucie przynależności, integruje z innymi członkami danej społeczności, buduje wspólną pamięć i społeczną wrażliwość. Obowiązkiem państwa jest strzeżenie dziedzictwa kulturowego, będącego znakiem obecności ludzi zamieszkujących na przestrzeni dziejów ziemie Rzeczypospolitej Polskiej. Ogromna część tego dziedzictwa znajduje się na terytorium kresów dawnej Rzeczypospolitej Polskiej, które dzisiaj należą do suwerennych państw z nią sąsiadujących. Państwo Polskie jest zainteresowane utrzymaniem w należytym stanie tych swoistych świadków historii i wspólnie z rządami sąsiadujących z nim państw podejmuje inicjatywy, których celem jest przywrócenie im dawnej świetności. Ma do tego moralne prawo, a nawet obowiązek wobec przeszłych pokoleń, które przez wieki tworzyły kulturę polską na tych ziemiach, kształtując postawy i wartości patriotyczne. To potężne wyzwanie i jednocześnie zadanie, by przekazać przyszłym pokoleniom to wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku.

EN

Successive generations go by, yet there remain the accomplishments of their material and non-material culture, bearing testimony to their life and activity. They speak about their creators but also about the state they were citizens of. This heritage of past generations has great importance for present and future generations. It defines a human, protects his or her identity, gives the feeling of belonging, integrates him or her with other members of the community, creates common memory and social sensitivity. It is the duty of the state to protect cultural heritage, which is a token of presence of people who lived in the territory of the Republic of Poland over centuries. A huge amount of that heritage lies within the areas of the Marches of the old Commonwealth of Poland, which now belong to neighbouring sovereign states. The Polish state is interested in keeping in good condition its witnesses of history and, together with its neighbouring counties, it takes up initiatives which aim to restore their past glory. It has a moral right to do it, and even a duty towards past generations, which for centuries have created Polish culture in those areas, shaping patriotic attitudes and values. This also poses a huge challenge and at the same time is a task to pass on to future generations everything that is valuable from the more-than-one-thousand-year-old heritage.

Refine search results

Polityczna aktywność Polaków na Litwie

Polska i Litwa w latach 2009-2013. Dobre czy trudne sąsiedztwo?

"Z życia zostaje co?..." Prof. dr hab. Algis Kalėda (2.10.1952 – 11.05.2017)

The necessity to reexamine the question of Lithuanian particularism during the reign of Sigismund III and Władysław IV

Spór o Wilno: wielość obrazów

Mitologizacja pamięci. Wokół sporu o ocenę polskiego i litewskiego ruchu oporu

Potęgowanie agonu, czyli o literackim starciu Józefa Albina Herbaczewskiego z Tadeuszem Micińskim

Memory as a soft power: A case of Polish-Lithuanian dialogical memory

Próba międzywojennego soft-power na kierunku litewskim - Wileńskie Biuro Informacyjne („Wilbi”) i jego rola w kształtowaniu stosunków polsko-litewskich

Wektory polityki zagranicznej Republiki Litewskiej

ONE WORD, TWO LANGUAGES, TWO INTERPRETATIONS: THE POLISH-LITHUANIAN TREATY OF 1994 AND HOW IT WAS (MIS)UNDERSTOOD

Początki sporu z Litwą o Wilno i Wileńszczyznę w październiku 1920 r.

„Pamiętnik Mieczysłowasa Dławidudauskasa organisty z Koźliszek i delegata na konferencję litewską w Wilnie w Septembrze R.P. 1917 spisany 3 XI 1917”

Augustinas Voldemaras i stosunki radziecko-litewskie w latach 1926–1929

Działalność Augustinasa Voldemarasa jako kreatora litewskiej polityki zagranicznej wobec Polski, Niemiec i ZSRR w latach 1926–1929

Problem ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego na Litwie