Search results

1

STANISŁAW MIKULSKI I JEGO ZWIĄZKI Z ROSJĄ

100%

Kalita L.

Acta Neophilologica

|

2017

|

vol. XIX/1

217-226

EN

This paper presents Stanisław Mikulski’s (one of the most popular Polish actors) relations with Russia. These include, among many others, his work as a young actor in the plays written by Russian writers and playwrights, which were staged in the Juliusz Osterwa Theatre in Lublin, his most famous role as a Russian secret agent – codename J-23 – both in television theatre and the TV series More Than Life at Stake (Stawka większa niż życie), and his participation in six Russian films. Moreover, Mikulski worked as the director in the Centre of Information and Polish Culture in Moscow, thus contributing to Polish-Russian cultural relations.

2

„Przyjaciel Moskali”. Daniel Olbrychski wobec Rosji i Rosjan

100%

Kalita L.

Acta Polono-Ruthenica

|

2017

|

issue 22/4

21-31

EN

The text presents the relationship between Daniel Olbrychski (one of the most famous Polish actors in the world) and Russia, as well as his attitude towards the Russians. The author discusses, among others, Olbrychski’s roles in Russian films, and the characters of Russians he created in cinema worldwide. There are also reflections on the actor’s friendship, among others, with Vladimir Vysotzky and Nikita Michalkov, as well as Olbrychski’s attitude towards Vladimir Putin and contemporary Russian policy.

3

„Największy z duchów Słowiańszczyzny”. Jeszcze o recepcji twórczości Henryka Sienkiewicza w Czechach w latach 1880–1938 (w perspektywie kulturowej)

75%

Gloger M.

Pamiętnik Literacki

|

2020

|

vol. 111

|

issue 3

39-58

PL

Artykuł przedstawia recepcję twórczości i działalności społeczno-politycznej Henryka Sienkiewicza widzianą oczami Czechów w latach 1880–1938. W tym czasie był to obok Lwa Tołstoja najbardziej poczytny tam i poważany pisarz europejski. Dotychczasowe ujęcia zagadnienia pomijały aspekt polityczno-kulturowy, przez co nie zauważano specyfiki i pozaliterackiego sposobu obecności Sienkiewicza w kulturze czeskiej. Recepcja nie przyniosła bowiem znaczących rezultatów w wymiarze artystycznym czy krytycznoliterackim. Natomiast w wymiarze społecznym i narodowym Sienkiewicz odegrał wielką rolę budzicielską, przyczyniając się do kształtowania oraz wzmacniania czeskiej nowoczesnej tożsamości narodowej. Czeski nacjonalizm miał bowiem podłoże filologiczne i literacko-naukowe, a dopiero potem polityczne. Stąd znaczenie słowiańskich inspiracji literackich i kulturowych, zwłaszcza rosyjskich i polskich, w kształtowaniu czeskiej tożsamości. Zaznacza się ten proces choćby w licznych tłumaczeniach, jak też w artykułach związanych z twórczością i aktywnością polskiego pisarza, pojawiających się na łamach najważniejszego dziennika czeskiego tamtych lat „Národní listy” (wydawanego w latach 1861–1941) oraz dziesiątków innych czeskich tytułów prasowych, zarówno lokalnych, jak ogólnokrajowych, podążających za wzorem „Národnich listów”. Twórczość autora „Krzyżaków” traktowano jako wielkie moralne wsparcie w walce z germanizacją i, często tendencyjnie, bez zwracania uwagi na polsko-rosyjski konflikt (rozbiór Polski, rusyfikacja), próbowano łączyć z ideami słowianofilskimi oraz koncepcjami wzajemności słowiańskiej o zabarwieniu utopijnym, które w czeskiej polityce nawet do 1948 roku spełniały kluczową rolę. Sienkiewicza określano jako Słowianina i traktowano częściej jako przedstawiciela całej Słowiańszczyzny niż jako pisarza z kraju uciemiężonego przez Rosję.

EN

The article presents the reception of Henryk Sienkiewicz’s output and that of his social-political activity in Bohemia in the years 1880–1938. At that time, Sienkiewicz along with Leo Tolstoy was most widely-read and respected European writer. Approaches to the problem to this day have neglected its political-cultural aspect, due to which the specificity and non-literary mode of functioning Sienkiewicz’s presence in Czech culture remained unnoticed. The aforementioned reception has thus failed to give tangible results in their artistic and literary-critical dimension, while in social and national dimension Sienkiewicz played a considerably prompting role, adding to the shaping and strengthening of modern Czech national identity. The Czech nationalism had, primarily, philological and literary-scientific basis, and was followed by political one. Hence the significance of Slavonic literary and cultural, especially Russian and Polish, inspirations in the shaping of Czech identity. The process is visible in translations as well as in articles connected with the Polish author’s output and activity published in the most important Czech daily of that time “Národní listy” (“The National Newspaper”) (issued 1861–1941), and in dozens of other Czech press titles, both local and national, following the path of “The National Newspaper.” Sienkiewicz’s creativity was regarded as a great moral support in the fight with Germanisation and, often in a biased way, paying no attention to Polish-Russian conflict (partition of Poland, Russification) was linked with Slavophilic ideals and concepts of Slavic reciprocity with utopian overtone which in the Czech policy played the key role even until the year 1948. Sienkiewicz was labelled as a Slav and more often treated as a representative of the entire Slavdom than as a writer from a country oppressed by Russia.

4

„Czerwone Ewy”. Sowiecka emancypacja na łamach polskiej prasy międzywojennej (rozpoznanie wstępne)

63%

Sobieska A.

Pamiętnik Literacki

|

2022

|

vol. 113

|

issue 4

127-145

PL

Artykuł jest przeglądem figur i obrazów kobiet rosyjskich, jakie reprodukowano w międzywojennym polskim dyskursie prasowym. Stanowi próbę reinterpretacji znaczenia tych obrazów, próbą zdekonstruowania zniekształcających je stereotypów płciowych. Analiza ocen zjawiska emancypacji w Kraju Rad zapisanych w polskiej prasie międzywojennej koncentruje się na omówieniu zagadnienia emancypacji poprzez pracę oraz podejmowania przez Rosjanki ról męskich, m.in. militarnych. W ten sposób polsko-rosyjskie kontakty kulturalne zostały pokazane jako zaburzone przez uwikłanie w polskie modele ról genderowych i wspierające się na nich idee polskiej tożsamości, zdeformowane przez męską wersję polskiego kanonu narodowego, patriarchalny porządek społeczny, oparty na relacji władzy, siły i przemocy.

EN

The paper surveys the figures and images of the Russian women reproduced in the Polish interwar press discourse. It is an attempt to reinterpret the meanings of the images by deconstructing the gender stereotypes that deform them. The assessment analysis of the emancipation in the Soviet Union recorded in the Polish interwar press concentrates on describing the phenomenon of emancipation through work and through adopting the male roles, e.g. military ones, by the Russian women. In this manner, the Polish-Russian cultural contacts are distorted as being entangled into the Polish models of gender roles and the ideas of Polish identity supporting the roles, deformed by the male version of the Polish national canon, as well as patriarchal social order based on interrelation of power, strength and violence.

5

Na styku religii, kultur i języków, czyli o polemicznych aspektach Paterykonu Sylwestra Kossowa

51%

Hawrysz M.

Roczniki Humanistyczne

|

2021

|

vol. 69

|

issue 6

39-54

EN

This article analyses the text titled Paterikon or the Lives of the Holy Fathers of the Kiev Caves by Sylvester Kossów. It is a unique monument from the collection of Kiev’s Polish diaspora; a written testimony of the multiculturalism of the former Polish-Lithuanian Commonwealth and of the multifaceted Polish-Russian relations. The purpose of this outline is: 1) to indicate the generic polemic elements at the level of composition and pragmatics, and 2) to identify the repertoire of language subordinated to them that implement the persuasive objectives of the polemical text. Analyses have shown that the polemical nature of the work can be seen both in the structure, where elements of refutation dominate, and in the particular use of language, primarily associated with probation. In this second area, two global communication strategies were revealed: content authentication (which consists of citing historiographic sources and documents, as well as performing etymologisation procedures), and apotheosis of people and places (implemented by strategies of embedding the message in the past, by reference to genealogy, by the hyperbolisation of saints’ virtues, the sacralisation of monastic reality, etc.). The persuasive language includes, inter alia, syllogisms, argumentum ad verecundiam, argumentum ad baculum, argument from tradition, enumeration, and contrasts. The shape of the text confirms the European community of rhetorical culture and makes Kossów a model representative of humanistic values and of the ways of expressing them.

PL

W opracowaniu obserwacji poddano szczególny zabytek ze zbioru poloników kijowskich, tj. Paterikon abo żywoty ss. Oycow pieczarskich Sylwestra Kossowa. Jest to piśmienne świadectwo wielokulturowości dawnej Rzeczpospolitej oraz wielopłaszczyznowych relacji polsko-ruskich. Celem szkicu jest wskazanie generycznych elementów polemiki z poziomu kompozycji i pragmatyki tekstu oraz identyfikacja podporządkowanego im repertuaru środków językowych realizujących perswazyjne cele tekstu polemicznego. Analizy pozwoliły wskazać, że polemiczny charakter utworu widać zarówno w strukturze tekstu, gdzie dominują elementy refutacji, jak i w specjalnym użyciu języka, związanym przede wszystkim z probacją. W tym drugim obszarze ujawniono dwie globalne strategie komunikacyjne: uwiarygodnienie treści (na które składa się powoływanie się na źródła historiograficzne i dokumenty oraz dokonywanie zabiegów etymologizujących) oraz apoteoza osób i miejsca (którą realizują strategie osadzania przekazu w przeszłości, odwołanie do genealogii, maksymalizacja cnót świętych, sakralizacja zakonnej rzeczywistości). Wśród środków perswazyjnych znalazły się m.in. sylogizmy, argumentum ad verecundiam, argumentum ad baculum, argument z tradycji, wyliczenie, kontrast. Sposób ukształtowania tekstu na opisywanych poziomach potwierdza wspólnotę europejskiej kultury retorycznej, a z Kossowa czyni modelowego reprezentanta humanistycznych wartości i sposobów ich wyrażania.

6

Ilja Erenburg i Dmitrij Fiłosofow: dwa spojrzenia na Polskę okresu międzywojennego

51%

Moczałowa W.

Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

|

2018

|

vol. 24: Nie tylko wiersz, nie tolko roman. Literatura polska i rosyjska w kontekście gatunków literackich

105-119

RU

В статье представлена попытка сравнительного анализа восприятия Польши русскими поэтами и писателями, которые ее посетили в межвоенный период (Илья Эренбург, Владимир Маяковский), или эмигрировали сюда (Дмитрий Философов). Их взгляды и оценки обусловлены не только различиями жизненного опыта, духовного горизонта, идеологическими установками, но и степенью знакомства с польской действительностью, культурой. Поначалу весьма поверхностные взгляды и оценки Ильи Эренбурга эволюционировали по мере его ознакомления с польской культурой; восприятие же Польши Дмитрием Философовым основывалось на глубоком погружении в польскую литературу, историю и современную реальность. Вместе с тем, соотнося польский и российский опыт, каждый из них обращался к воображаемому образу России: Эренбург конструировал идеальный образ страны счастья и справедливости, Философов мечтал о «третьей России», следующей традициям Пушкина и Толстого.

EN

The article presents an attempt at a comparative analysis of how Poland was perceived by Russian poets and writers who visited the country in the interwar period (Ilya Ehrenburg, Vladimir Mayakovsky), or emigrated to it (Dmitry Filosofov). Their views and opinions stem not only from the differences of life experience, spiritual horizons, or ideological stance, but also from the degrees of familiarity with Polish reality and culture. The, initially superficial, outlooks and judgments of Ilya Ehrenburg were evolving as he was becoming more acquainted with Polish culture; conversely, Dmitry Filosofov’s perceptions of Poland relied on deep immersion into Polish literature, history and contemporary reality. At the same time, correlating Polish and Russian experiences, neither of them was free from wishful thinking: Ehrenburg would build an imaginary portrait of Russia as a country of happiness and justice, and Filosofov dreamt of the ‘third Russia’ that would follow the tradition of Pushkin and Tolstoy.

Refine search results

2 Pamiętnik Literacki

1 Acta Neophilologica

1 Acta Polono-Ruthenica

1 Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

1 Roczniki Humanistyczne

2 Kalita L.

1 Gloger M.

1 Hawrysz M.

1 Moczałowa W.

1 Sobieska A.

1 2022

1 2021

1 2020