Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: Polska Partia Robotnicza (PPR)

Sort By:

Limit search:

Proces zjednoczeniowy PPR i PPS w latach 1945–1948 z perspektywy jugosłowiańskiej

100%

Skokulski M.

Pamięć i Sprawiedliwość

2018

issue 32

211-235

Jugosławia była państwem, w którym proces sowietyzacyjny zakończył się najszybciej spośród wszystkich krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Politycy jugosłowiańscy Polskę traktowali jako najbliższego po Czechosłowacji i ZSRR sojusznika w Europie Środkowo-Wschodniej. Przychylnie odnosili się do polityki PPR, dążącej do wchłonięcia PPS. Nie zważając na nikłe poparcie komunistów w społeczeństwie polskim, przekonywali, że PPR cieszy się coraz większym autorytetem wśród Polaków, a jej polityka gospodarcza i międzynarodowa – w przeciwieństwie do okresu 1918–1939 – prowadzona jest w sposób racjonalny. Gdy Jugosławia została wyrzucona z Kominformu 28 czerwca 1948 r., politycy w Belgradzie chcieli zachować swą niezależność ale też wyrażali nadzieję, że uda im się doprowadzić do rekoncyliacji z krajami podporządkowanymi Moskwie. Mimo antyjugosłowiańskiej kampanii, która zapoczątkowała proces wprowadzania stalinizmu w Polsce, w dalszym ciągu z aprobatą traktowano aktywność PPR na rzecz pełnego zdominowania sceny politycznej przez to ugrupowanie. Dopiero zerwanie stosunków z państwami bloku wschodniego w drugiej połowie 1949 r. doprowadziło do ostrego konfliktu i działań na rzecz legitymizacji własnego reżimu w opozycji do tego narzuconego przez ZSRR. W dokumentach partyjnych i dyplomatycznych akcentowano wszelkie problemy, jakie wywoływała nieudolna polityka komunistów w bloku wschodnim, w tym w Polsce. Takie zabiegi służyć miały zdezawuowaniu polityki komunistów za żelazną kurtyną. W przypadku Polski szczególnie mocno nagłaśniano je w okresach kryzysów politycznych.

Yugoslavia was a country in which the Sovietisation process ended the fastest among all the countries of Central and Eastern Europe. Yugoslav politicians treated Poland as the closest ally in Central and Eastern Europe, after Czechoslovakia and the USSR. They treated favourably the policy of the Polish Workers’ Party (PWP), which strived to absorb the Polish Socialist Party (PSP). Regardless of the faint support of the communists in Polish society, they argued that the PWP is enjoying greater and greater prestige among Poles, and its economic and international policy – unlike in 1918–1939 – is carried out in a rational manner. When Yugoslavia was expelled from the Cominform on 28 June 1948, politicians in Belgrade wanted to maintain their independence but also expressed their hope that they would succeed in the reconciliation with the countries subordinate to Moscow. In spite of the anti-Yugoslav campaign, which initiated the process of introducing Stalinism in Poland, the activity of the PWP for full domination of the political scene by this grouping would still meet with an approval. Only the break of relations with the countries of the Eastern bloc in the second half of 1949 led to a sharp conflict and actions to legitimate own regime in opposition to that imposed by the USSR. The party and diplomatic documents emphasised all the problems caused by the inept policy of the communists in the Eastern bloc, including Poland. Such actions were to deprecate the communist policy behind the “Iron Curtain.” In the case of Poland, they were publicised particularly strongly during periods of political crisis.

Statut Biura Specjalnego MBP

88%

Spałek R.

Pamięć i Sprawiedliwość

2018

issue 32

520-529

W Polsce między 1948 r. a 1956 r. doszło do czystek partyjnych w elitach komunistycznych (PPR–PZPR). Poszukiwania „wrogów wewnętrznych” prowadziła specjalna tajna komórka MBP, początkowo zwana grupą specjalną (1948), następnie Biurem Specjalnym (1950), w końcu Departamentem X MBP (1951–1954). Całość prac tych komórek nadzorował z polecenia kierownictwa PZPR gen. Roman Romkowski (wiceminister MBP). We wstępie artykułu nakreślono krótko historię powstania Biura Specjalnego, wskazano osoby decydujące o lokalnym zasięgu i przebiegu poszukiwań „wrogów wewnętrznych” (m.in. Bolesława Bieruta, Jakuba Bermana, Romana Romkowskego) oraz wspomniano o reprezentatywnych dla całego zagadnienia komunistach (m.in. Władysławie Gomułce, Marianie Spychalskim, Włodzimierzu Lechowiczu, Leonie Gecowie, Hermannie Fieldzie), którzy byli aresztowani, więzieni i przesłuchi wani pod fałszywymi zarzutami zdrady, współpracy z obcymi wywiadami, dążenia do przewrotu ustrojowego w Polsce Ludowej. Publikowany w dalszej części dokument ukazuje moment przemiany niesformalizowanej, tajnej grupy specjalnej MBP, działającej pod kierownictwem płk. Józefa Różańskiego, w sformalizowaną, wyposażoną w etaty, choć nadal niejawną jednostkę – Biuro Specjalne, zarządzaną przez płk. Anatola Fejgina. Struktura ta funkcjonowała niespełna dwa lata, ponieważ rozrastający się terror autoagresywny wymagał kolejnej reorganizacji tajnej struktury. Nowo powołany Departament X MBP objął swoim zasięgiem cały kraj.

Party cleansing in the communist elites (PWP-PUWP) took place in Poland between 1948 and 1956. The search for “internal enemies” was conducted by a special secret unit of the MPS, initially called a special group (1948), then the Special Office (1950), and finally Department X of the MPS (1951–1954). Work of these units was supervised by Gen. Roman Romkowski (deputy minister at the MPS) by order of the management of the Polish United Workers’ Party. The introduction of the article briefly outlines the history of the establishment of the Special Office, indicates the persons deciding on the local scope and course of the search for “internal enemies” (including Bolesław Bierut, Jakub Berman, Roman Romkowski) and mentions communists representative of the whole issue (inter alia, Władysław Gomułka, Marian Spychalski, Włodzimierz Lechowicz, Leon Gecow, Hermann Field), who were arrested, imprisoned and interrogated under false allegations of treason, cooperation with foreign intelligence, striving for a systemic coup in “Polska Ludowa.” The document published further shows the moment of transformation of the non-formalised, secret special group of the MPS, operating under the direction of Col. Józef Różański, into a formalised, still secret, unit with fulltime employees – the Special Office, managed by Col. Anatol Fejgin. This structure was functioning for less than two years because the growing auto-aggressive terror required another reorganisation of the secret structure. The newly established Department X of the MPS covered the entire country.

Refine search results

2 Pamięć i Sprawiedliwość

1 Skokulski M.

1 Spałek R.

2 2018

Search results

Proces zjednoczeniowy PPR i PPS w latach 1945–1948 z perspektywy jugosłowiańskiej

Statut Biura Specjalnego MBP