Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Polska XX w.
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Cenzura w okresie PRL jest przedmiotem zainteresowania i opisu historyków, literaturoznawców, kulturoznawców, prawników, a także cenzorów, ujmujących stan wojenny bądź jako kolejny etap opisu zjawiska cenzury lubprasy; jako element opisu zjawiska propagandy w okresie PRL; jako mechanizm wywierania wpływu, poprzez pryzmat funkcjonowania prasy niezależnej w tym okresie. Stosunkowo niewiele jest opracowań dotyczących cenzury stricte w okresiestanu wojennego. Wśród nich przeważają pozycje poświęcone cenzurze w odniesieniu do określonych terytorialnie regionów, (miast) Polski w okresie stanu wojennego lub charakteryzujące różne ograniczenia wolnościowe w tym okresie, czy też będące zestawieniem dokumentów archiwalnych z tego okresu, w tym także poświęconych cenzurze.
EN
Polish volunteers played relatively important role during the Spanish Civil War. Majority of them fought in the Republican Army (ca. 4500–5000 among ca. 35 000 soldiers of the international brigades). Most of volunteers (ca. 75%) were Polish economic emigrants who lived mainly in France and many of them were members or followers of the French Communist Party. About 600–800 volunteers (another sources suggest 1200) came directly from Poland, ca. 80% of them were active communists. Most of Polish volunteers joined 13th International Brigade („Dąbrowski Brigade”) which took part in most of crucial military operations and suffered heavy losses (ca. 30–40%). A few tens of Poles fought in the National Army (F. Franco’s army). Most of them were professional soldiers of Spanish Foreign Legion who enlisted that military unit before the war, so their engagement was not of an ideological character. Author tried to give a comprehensive picture of Polish participants of the Spanish Civil War fighting on both sides of the conflict. Character and battles of „Dąbrowski Brigade” and other „Polish” units of the Republican Army as well as biographies of more important commanders were examined. Life and activity of Republican volunteers during the Second World War and in post-war Poland were analysed, including their changing role in Polish communist system.
PL
Polscy ochotnicy odegrali stosunkowo znaczącą rolę w hiszpańskiej wojnie domowej. Przytłaczająca większość z nich walczyła po stronie republikańskiej. Przyjmuje się, że było ich ok. 4,5–5 tys. (wśród ok. 35 tys. żołnierzy Brygad Międzynarodowych). Ok. 75% stanowili emigranci, głównie mieszkający we Francji, w znacznym stopniu działacze lub sympatycy Francuskiej Partii Komunistycznej. Prawdopodobnie tylko ok. 600–800 osób (według niektórych danych 1200) przybyło bezpośrednio z Polski, wśród nich zdecydowanie przeważali komuniści (80% lub więcej). Najwięcej polskich ochotników walczyło w szeregach XIII Brygady „Jarosław Dąbrowski”, która brała udział w większości kluczowych operacji wojny i poniosła ogromne straty (prawdopodobnie 30–40%). Prawdopodobnie kilkudziesięciu Polaków uczestniczyło w wojnie po stronie narodowej (frankistowskiej). Większość z nich stanowili jednak zawodowi żołnierze hiszpańskiej Legii Cudzoziemskiej, którzy wstąpili do niej przed wybuchem wojny, zatem ich udział w wojnie nie miał charakteru ideowego. W artykule w syntetyczny sposób ukazano portret polskich uczestników wojny walczących po obu stronach konfliktu, wskazując także na przyczyny skromnego zaangażowania po stronie narodowej. Przeanalizowano oblicze i szlak bojowy Brygady „Jarosław Dąbrowski” i innych „polskich” oddziałów armii republikańskiej, przedstawiono biogramy ważniejszych dowódców. Wiele miejsca poświęcono losom „dąbrowszczaków” w okresie II wojny światowej i w powojennej Polsce, starając się ukazać ich specyficzne i zmieniające się miejsce w systemie politycznym PRL.
EN
The author described of this article described the process of isolation of a subgroup of municipal scientific libraries from the larger group of public ones. First public libraries with scientific functions were created on the Polish territory at the beginning of the 20th century and in the 1920s. In the 1960s, after discussions that lasted for over ten years, 8 big public libraries formally got the status of scientific libraries, which was confirmed in the the Library Act of April 9th, 1968. However, due to lacking detailed regulations and appropriate funding, proper functioning of public scientific libraries was hindered in the time of the People’s Republic of Poland.
EN
Janusz Żarnowski belonged to the group of Polish historians who after 1956 participated in a lively scientific exchange between the Polish and French circles of historians. A combination of traditional historical methodology with Marxist cognitive perspective and fascination for the achievements of French social history and sociology made it possible for him to develop his own original methodology of historical research into the social structures and processes occurring in twentieth-century Poland. The article presents Żarnowski’s most important scholarly works on the subject and suggests their comprehensive interpretation.
PL
Janusz Żarnowski należał do grupy historyków polskich, którzy po 1956 r. uczestniczyli w ożywionej wymianie naukowej polskiego i francuskiego środowiska historycznego. Połączenie klasycznego warsztatu historycznego, marksistowskiej perspektywy poznawczej z fascynacją osiągnięciami francuskiej historii społecznej oraz socjologii pozwoliło mu wypracować oryginalną metodologię historycznych badań nad strukturami i procesami społecznymi zachodzącymi w dwudziestowiecznej Polsce. Artykuł prezentuje najważniejsze prace naukowe Żarnowskiego z tego zakresu oraz proponuje ich całościową interpretację.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.