Search results

1

Oddział Narodowych Sił Zbrojnych pod dowództwem Jana Stefki ps. „Mściciel” w latach 1945–1946 w świetle dokumentów UB

100%

Szczygieł R.

Folia Historica Cracoviensia

|

2014

|

vol. 20

205-258

PL

Po zakończeniu II wojny światowej myśli o wolnej i suwerennej ojczyźnie skłoniły Jana Stefkę do utworzenia oddziału NSZ, który miał przeciwstawić się totalitarnemu reżimowi komunistycznemu. Oddział powstał w styczniu 1946 roku w Golcowej i Domaradzu w powiecie brzozowskim. W czasie krótkiej, bo dwumiesięcznej, działalności oddział dokonał 24 napadów, kilku rozbrojeń posterunków MO, rozbrojeń żołnierzy WP, 3 zabójstw ludzi związanych z „bezpieką”, podejmując tym samym walkę z reżimem komunistycznym na początku jego istnienia. Oddział został zlikwidowany w ramach akcji pościgowej po dokonanym ataku na Przecław, bez udziału sieci agenturalnej, w wyniku której faktycznie uległ rozproszeniu. Część jego członków została zabita i skazana na wieloletnie więzienia, pozostali zaś ujawnili w UB swą działalność w oddziale „Mściciela”. Jan Stefko doświadczył losu wielu innych przywódców zbrojnego podziemia. Wprawdzie wyszedł obronną ręką z okrążenia w Grudnej i ponownie włączył się do antykomunistycznej partyzantki, jednak jesienią został zamordowany.

EN

After the end of the Second World War, thinking about the freedom and the sovereigin homeland made Jan Stefko to create the group of the NSZ. Its main cause was to stay against totalitarian and the communist regime. This group appeared in January 1946 in Golcowa and Domaradz in brzozowski district. Despite its short two month activity, its members attacked twenty four times, did a few disarmaments both of the police stations and the soldiers of the Polish Army. They also killed three persons connected with the Security Office. In this way they started fighting against the communist regime just at the beginning of its existance. However, this group was liguidated due to the pursuiting of the military operation in Przecław. Some of its members were killed or imprisoned for many years. The others, came out their activities. Jan Stefko experienced the fortune of many other leaders of Polish antycommunist guerrillas, however he was killed in autumn 1946.

2

ZAJŚCIA W WYSZOGRODZIE 13-14 MAJA 1947 R. NIEZNANY EPIZOD Z DZIEJÓW MIASTA

100%

Żuławnik M.

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2020

|

issue 1(262)

s. 30-33

PL

Artykuł przedstawia wydarzenia, jakie miały miejsce w Wyszogrodzie w połowie 1947 r. Doszło wówczas do zamieszek między mieszkańcami miasta a funkcjonariuszami miejscowego posterunku Milicji Obywatelskiej i Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego z Płocka. W wyniku zajść, które miały podłoże polityczne, wielu protestujących zostało aresztowanych. Tekst opisuje przyczyny, przebieg i konsekwencje tych wydarzeń.

EN

The article talks about an incident in Wyszogrod in mid 1947. The core of the event were riots between the inhabitants of the town, the Citizen`s Militia in Wyszogrod, and the District Office of Public Security in Plock. The background was political. As a result of the riots, many protesters were arrested. The article describes the causes, course, and consequences of these events.

3

Takie były początki. Grupa operacyjna Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego na powiat Wadowice i losy jej funkcjonariuszy (część pierwsza - kim byli)

80%

Siwiec-Cielebon M.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2021

|

issue 24

72-111

PL

Mimo upływu trzydziestu lat od upadku władzy komunistycznej w Polsce nikt nie podjął się dotychczas badania nad początkami komunistycznych organów represji na Ziemi Wadowickiej, a zwłaszcza nad personaliami pierwszych funkcjonariuszy. Niniejszy artykuł jest pierwszą taką próbą, a z konieczności spowodowanej obfitością materiałów źródłowych został podzielony na dwie części. Prezentowana obecnie część pierwsza przedstawia sylwetki pierwszych pięciu ludzi wadowickiej bezpieki – Władysława Kubki, później Kubickiego, Józefa Kociuby, Franciszka Wywłoki, Mieczysława Sadowego oraz Michał Czekierdy, przybyłych do Wadowice 26 i 27 stycznia 1945 r. z Jarosławia i okolic jako grupa operacyjna Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego na Powiat Wadowice. Autor na podstawie akt personalnych przedstawił ich wyksztalcenie, zaangażowanie polityczne i społeczne oraz udział w walkach lat II wojny światowej. Zwraca uwagę niska kondycja edukacyjna i nieumiejętność poprawnego pisania w języku polskim, mimo że mieli oni ukończone od pięciu do siedmiu klas szkoły powszechnej, a jeden nawet dwie klasy gimnazjalne. Istotnym elementem każdego z biogramów jest opis okoliczności, w jakich ludzie ci trafili w szeregi funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Opisana została także ich kariera w strukturach resortu bezpieczeństwa do chwili przybycia do Wadowic. Ich dalsze (poza jednym, szefem grupy W. Kubką) tragiczne losy – opisane zostaną w drugiej części artykułu. Jako tło autor przedstawił w skróconej formie dzieje Resortu Bezpieczeństwa Publicznego do chwili przekształcenia go decyzją Józefa Stalina w Ministerstwo, a także historię zajmowania nieruchomości wykorzystywanych na potrzeby Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Wadowicach. Tylko w niewielkim zakresie wspomniana została początkowa działalność wadowickiego PUBP, która obszerniej zaprezentowana zostanie w drugiej części artykułu, w której przedstawione zostaną informacje o służbie opisanej piątki w Wadowicach i ich dalszych losach.

EN

Despite the fact that 30 years have passed since the collapse of communist power in Poland, no one has yet undertaken research into the beginnings of the commu nist repressive organs in the Wadowice area, especially into the personalities of the first functionaries. This article is the first such attempt, and out of necessity due to the abundance of source materials, it has been divided into two parts. The first part presents the profiles of the first five men of the Wadowice security force - Władysław Kubka, later Kubicki, Józef Kociuba, Franciszek Wywłoka, Mieczysław Sadowy, and Michał Czekierda, all of whom arrived in Wadowice on the 26th and 27th of January 1945 from Jarosław and the surrounding area as an operation group of the Ministry of Public Security for the Wadowice district. On the basis of personal files, the author presented their education, political and social involvement, and participation in the fi ghts of World War II. What draws attention is their poor educational background and inability to write properly in Polish, despite the fact that they had completed from five to seven grades of primary school, and one of them had even completed two forms of middle school. An important element of each biographical entry is the description of the circum stances under which these people joined the ranks of the Departament of Security. There is also a description of their career in the structures of the Departament of Pu blic Security until they arrived in Wadowice. Their further tragic fate (except for one group leader, W. Kubka) will be described in the second part of the article. As background, the author presented in a shortened form the history of the De partment of Public Security until it was transformed by Joseph Stalin’s decision into a ministry, and also the history of the seizure of properties used for the needs of the District Office of Public Security (PUBP) in Wadowice. The initial activity of the Wa dowice PUBP has been mentioned only to a small extent. It will be presented more extensively in the second part of the article, where information about the service of the officers described in Wadowice and their further fate will also be presented.

Refine search results

1 Folia Historica Cracoviensia

1 Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

1 Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

1 2021

1 2020

1 2014

1 Siwiec-Cielebon M.

1 Szczygieł R.

1 Żuławnik M.

Oddział Narodowych Sił Zbrojnych pod dowództwem Jana Stefki ps. „Mściciel” w latach 1945–1946 w świetle dokumentów UB

ZAJŚCIA W WYSZOGRODZIE 13-14 MAJA 1947 R. NIEZNANY EPIZOD Z DZIEJÓW MIASTA

Takie były początki. Grupa operacyjna Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego na powiat Wadowice i losy jej funkcjonariuszy (część pierwsza - kim byli)