Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 27

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Prezydent RP
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Relations between the President and the Senate in the Light of Provisions of the Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997

100%
Eckhardt K.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2019
|
issue 5 (51)
15-25
EN
The author describes mutual, constitutional relations between the Senate and the head of state, and asks questions about the perspectives of their modification. The political events of 1989 leading to the reinstatement of a single-member head of state and Senate in Poland made their restitution closely related. At present, the competence and func- tional dependence of these bodies is low. The President and the Senate share a common view on the constant presence in the doctrinal and political discussion of the problem of changing their political position.
PL
Autor opisuje wzajemne, konstytucyjne relacje Senatu i głowy państwa oraz stawia pyta- nia dotyczące perspektyw ich modyfikacji. Wydarzenia polityczne z 1989 r. prowadzące do przywrócenia w Polsce jednoosobowej głowy państwa i Senatu spowodowały, iż ich restytucja była ściśle powiązana. Obecnie zależność kompetencyjna i funkcjonalna tych organów jest niewielka. Wspólna dla Prezydenta i Senatu jest natomiast stała obecność w dyskusji doktrynalnej i politycznej problemu zmiany ich pozycji ustrojowej.
2
Publication available in full text mode
Content available

The President of the Republic of Poland as the Guardian of Sovereignty and Security of the State

75%
Dunaj K.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2019
|
issue 5 (51)
51-58
EN
This article analyzes tasks and competences of the President of the Republic of Poland as the guardian of sovereignty and security of the state. The author recognizes major importance of the head of state in that field. The President is the supreme commander of the Armed Forces and exercises powers connected with this function. The President also exercises a number of other powers, including those of an extraordinary nature (in- troduction of martial law and the state of emergency, declaring a time of war, declaring a general or partial mobilization). The author of the article underlines the necessity of cooperation of the President and the Council of Ministers in the field of the state securi- ty. It results from the fact that some powers are subject of countersignature of the Prime Minister or are exercised at the request of the Council of Ministers or its members (the Prime Minister, the Minister of National Defense).
PL
Artykuł jest poświęcony analizie zadań i kompetencji Prezydenta RP realizowanym w cha- rakterze strażnika suwerenności i bezpieczeństwa państwa. Autorka wskazuje na donio- słe znaczenie Prezydenta RP w obszarze bezpieczeństwa państwa. Prezydent pełni funk- cję najwyższego zwierzchnika Sił Zbrojnych i realizuje szczegółowe kompetencje z nią związane. Wykonuje również szereg innych kompetencji, w tym o charakterze nadzwy- czajnym (wprowadzenie stanu wojennego i stanu wyjątkowego, ogłoszenie czasu wojny oraz stanu częściowej lub powszechnej mobilizacji). Autorka zwraca uwagę na koniecz- ność współdziałania Prezydenta z Radą Ministrów w obszarze realizacji kompetencji związanych z bezpieczeństwem państwa, z racji na fakt, iż podlegają one kontrasygna- cie Prezesa Rady Ministrów, względnie są wykonywane na wniosek Rady Ministrów lub jej członków (Prezesa Rady Ministrów, Ministra Obrony Narodowej).
3
Publication available in full text mode
Content available

Czy Konstytucja R P jest przystosowana do czasów kryzysu? Wybrane problemy i postulaty de lege ferenda

75%
Roszkiewicz J.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2021
|
issue 2 (60)
141-153
PL
Przedmiotem niniejszego artykułu jest kwestia, czy Konstytucja RP z 1997 r. w wystarcza-jącym stopniu gwarantuje ciągłość i współdziałanie organów władzy publicznej na wypadek nagłych zagrożeń takich jak wojna, rebelia, kataklizm naturalny czy zamach terrorysty-czny. Z przeprowadzonej analizy wynika, że Konstytucja RP jest przygotowana na stan-dardowe sytuacje nadzwyczajne, natomiast nie zawiera procedur na wypadek trudnych, ale możliwych do przewidzenia scenariuszy: konieczności wprowadzenia stanu nadzwy-czajnego w okresie kampanii wyborczej; niemożności zebrania się minimalnego kwo-rum w liczbie 230 posłów na potrzeby Sejmu z powodu spektakularnej klęski żywiołowej albo wojny; śmierci najważniejszych osób w państwie.
EN
The subject of this article is the question whether the Constitution of the Republic of Po-land of 1997 provides sufficient guarantees for the continuity of government and cooper-ation of public authorities in the event of sudden threats such as war, rebellion, natural disaster or terrorist attack. The analysis shows that the Constitution of the Republic of Poland is prepared for standard emergency situations, but does not contain procedures in the event of the worst-case scenarios: necessity of state of emergency during electoral campaign; failure to gather a minimum quorum of 230 deputies for the needs of a ses-sion of the parliament; the death of top politicians in the state.
4

Uwagi na temat kolegialnych organów doradczych Prezydenta RP w zakresie bezpieczeństwa państwa

63%
Dr Bartłomiej Opaliński B.
Przegląd Prawa Publicznego
|
2013
|
issue 2
7-17
PL
Artykuł porusza zagadnienie doradczych organów Prezydenta RP w zakresie bezpieczeństwa państwa. Na podstawie współczesnych przepisów prawnych ustalono funkcjonowanie dwóch tego typu organów: Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Wyjaśniono, że analogiczne struktury funkcjonowały w Polsce od dawna, już w okresie II Rzeczypospolitej (1918–1945). Oba organy poddano analizie, wskazując występujące na tym tle problemy. Na podstawie całokształtu dokonanej analizy sformułowano wnioski końcowe.
EN
The article is bringing up the issue of advisory organs of the President of the Republic of Poland in the state security. Based on contemporary provisions of law there was established functioning of two organs of this type: Advice of the National Security and Offices of the National Security. There was explained, that analogous structures had already functioned in Poland already for ages, in the period of the Second Polish Republic (in 1918–1945). Both organs were analyzed, showing problems appearing against this background. Based on the entirety of made analysis there were expressed final conclusions.
5
Publication available in full text mode
Content available

Der polnische Staatspräsident als Stabilitätsfaktor (Grundriss der Theorie und der Praxis)

63%
Czarny P.
Studia Prawnicze: rozprawy i materiały
|
2015
|
issue 2(17)
45-54
EN
The article attempts to constitutional and political assessment, whether the President of Poland is a factor of stability in the Polish system of government. After a brief overview of the evolution of the institution head of state were presented constitutional assumptions, which can make the head of state arbitrator in political disputes. Then he described the outline of constitutional practices since 1997. According to the main thesis of the article President of the Republic Polen in the little acts as a stabilizing factor, because of its dependence on political parties, which reported his candidacy in the election.
PL
Artykuł stanowi próbę konstytucyjnoprawnej i politologicznej analizy zagadnienia, czy i w jakim stopniu uznać można Prezydenta RP za czynnik stabilizujący polski system ustrojowy. Po krótkim zarysie ewolucji instytucji głowy państwa przedstawiono rozwiązania konstytucyjne, które mogą czynić z głowy państwa arbitra w sporach politycznych, przez co może on je „łagodzić”. Następnie przedstawiono zarys praktyki ustrojowej. W myśl głównej tezy artykułu Prezydent RP w niewielkim stopniu działa jako czynnik stabilizujący z uwagi na swoją daleko idącą zależność od partii politycznych, które zgłosiły jego kandydaturę w wyborach.
6
Content available remote

Wybory Prezydenta RP oraz do samorządu w Szczecinie w 2010 roku

63%
Chrobak P.
Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego ACTA POLITICA
|
2012
|
issue 25
EN
On the 10th of April 2010 at Smolensk took place a plane crash in which President Lech Kaczynski died. For this reason in the Summer 2010 were held early Polish Presidential elections. While in the autumn elections were held for local government. This article consists of two parts. The first section discusses the major issues related to the election of the President of Poland that took place in Szczecin. The second part describes the most important events connected with the choice of representatives to local government in the above-mentioned city. Discussed included, inter alia, elections to the Szczecin City Council and Mayor of Szczecin. At the end describes the electoral preferences of the inhabitants of Szczecin.
XX
Artykuł składa się z dwóch części. W części pierwszej omówiono najważniejsze kwestie związane z elekcją Prezydenta RP, jakie miały miejsce na terenie Szczecina. W części drugiej opisano najistotniejsze wydarzenia związane z wyborem przedstawicieli do władz samorządowych w ww. mieście. Omówiono m.in. wybory do Rady Miasta Szczecina oraz na Prezydenta Miasta Szczecina. Na koniec opisano preferencje wyborcze mieszkańców Szczecina.
7
Publication available in full text mode
Content available

The Role of the Constitutional Regulations in the Area of Security and Defense of the Republic of Poland

63%
Prokop K.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2019
|
issue 5 (51)
227-234
EN
The article focuses on the constitutional aspects of defense and security of the Republic of Poland. It analyzes the provisions of the Constitution concerning defense and security, including the tasks and the competences of the state bodies in the area of defense and security, the principles of commanding over the Armed Forces in time of peace and wartime, their tasks in the field of defense and security. According to the author of article the constitutional regulation on security of the Republic of Poland leaves room for numerous doubts. They can be largely attributed to the lack of a distinct division of the state bodies’ competencies in the area of security and defense. The Constitution does not stipulate the rules on commanding over the country in wartime. Whereas solutions included in the statutes arouse doubts in terms of their accordance with the Constitution.
PL
Artykuł jest poświęcony konstytucyjnym aspektom bezpieczeństwa i obronności Rzeczypospolitej Polskiej. Analizie zostały poddane przepisy Konstytucji RP poświęcone problematyce bezpieczeństwa i obronności, w tym zadaniom i kompetencjom organów państwowych w obszarze obronności i bezpieczeństwa, zasadom dowodzenia Siłami Zbrojnymi w czasie pokoju i wojny oraz ich zadaniom w obszarze obronności i bezpieczeństwa. Zdaniem autora konstytucyjna regulacja bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej pozostawia wiele wątpliwości. Związane są one w głównej mierze z brakiem precyzyjnego rozdziału kompetencji organów państwowych w obszarze bezpieczeństwa i obronności. Konstytucja nie określa również zasad kierowania obroną państwa w czasie wojny. Natomiast rozwiązania przyjęte przez ustawy pozostawiają pod tym względem wątpliwości co do ich zgodności z Konstytucją.
8
Publication available in full text mode
Content available

Acceptance of Foreign Orders by the President of the Republic of Poland with Regard to Polish Legal Regulations and Practice of Bestowal and Acceptance of Decorations

63%
Wiszowaty M. M.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2017
|
issue 6 (40)
283-298
EN
The first orders had been established and awarded by monarchs long before the republican concept of presidency was developed. The many powers which presidents took over from monarchs include, inter alia, the awarding (and revoking) of state honours. The issue, usually regarded as marginal, does not appeal to constitutional law scholars. Poland’s legal regulations concerning orders are hardly precise (this being particularly true as far as the constitutional law is discussed) and the fact gives rise to many practical problems concerning application of the country’s constitution and statutes from the field, quite frequently going beyond the matters of orders in the strict meaning of the phrase. One of the questions of the kind, not having become an object of interest to legal scholars so far, is the acceptance by the President of the Republic of Poland of foreign orders and distinctions received either within his capacity as the supreme representative of the State in international relations or as a private individual. The picture resulting from an analysis of practice and theory of order-related issues is hardly a coherent one. The following paper – besides due presentation – aims at sharpening the somewhat blurry image.
PL
Prezydenckie prawo do nadawania orderów i odznaczeń określane jest powszechnie jako jedno z „tradycyjnych uprawnień głowy państwa”. Pierwsze ordery ustanowili i nadawali monarchowie, w czasach przed nastaniem instytucji prezydenta. Wśród wielu uprawnień, które prezydenci przejęli od monarchów znalazło się m.in. właśnie nadawanie (i pozbawianie) orderów i odznaczeń państwowych. Zagadnienie to, traktowane na ogół jako marginalne, ze względu na jego głównie symboliczny charakter, nie wzbudza dużego zainteresowania doktryny prawa konstytucyjnego. Regulacja prawna dotycząca zagadnień orderowych, szczególnie w jej konstytucyjnej części nie jest precyzyjna, co rodzi wiele interesujących kwestii praktycznych dotyczących stosowania konstytucji i ustaw, nierzadko wykraczających poza ścisłą tematykę orderową. Jedną z takich kwestii, która do tej pory nie znalazła się w obszarze zainteresowań doktryny i zasługuje na omówienie jest przyjmowanie przez Prezydenta RP obcych orderów i odznaczeń oraz ich status jako odznaczeń uzyskiwanych w ramach pełnionej funkcji najwyższego przedstawiciela państwa w stosunkach międzynarodowych, czy przez osobę prywatną. Z analizy praktyki i teorii zagadnień orderowych wyłania się niespójny obraz. Niniejsze opracowanie ma na celu odtworzenie i rozjaśnienie tego obrazu i uzupełnienie dorobku doktryny o kilka tez i spostrzeżeń dotyczących interpretacji przepisów konstytucji i ustaw odnoszących się do tytułowej materii.
9
Publication available in full text mode
Content available

O możliwości wycofania przez Prezydenta wniosku do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli prewencyjnej oraz wniosku o ponowne rozpatrzenie ustawy

63%
Chmaj M.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2022
|
issue 6(70)
77-85
PL
Artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na zagadnienie możliwości wycofania przez Prezydenta RP wniosku do TK w trybie kontroli prewencyjnej oraz wniosku o ponowne rozpatrzenie ustawy. W niniejszej pracy zawarto rozważania dot. art. 122 Konstytucji, w szczególności czasu Prezydenta na zapoznanie się z przedstawionymi regulacjami jak i podjęcie decyzji co do dalszych działań tj. podpisania, wystąpienia z wnioskiem do TK bądź alternatywnie, zwrócenia Sejmowi do ponownego rozpatrzenia, ewentualnie skorzystanie z weta. Autor skupia uwagę przede wszystkim na analizie regulacji dotyczących przedmiotowego problemu, poszerzoną o liczny pogląd doktryny.
EN
The aim of the article is to draw attention to the issue of the possibility of the President of the Republic of Poland withdrawing a motion to the Constitutional Tribunal in the mode of preventive control and a motion for reconsideration of a law. In this paper the author discusses Art. 122 of the Constitution, in particular the time given to the President to become familiar with the presented regulations and to decide what further action should be taken, i.e. to sign it, to submit a motion to the Constitutional Tribunal, or alternatively to return it to the Sejm for reconsideration, or to exercise a veto. The author focuses primarily on the analysis of regulations concerning the problem in question, extended by a number of doctrinal views.
10
Publication available in full text mode
Content available

Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 maja 2021 r., sygn. akt III OSK 3265/21

63%
Wójcicka E.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2022
|
issue 3(67)
415-424
PL
W glosowanym postanowieniu Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że sprawa nadania tytułu naukowego profesora jest sprawą administracyjną. Sąd przyjął, że nadanie tytułu profesora nie jest uznaniową decyzją Prezydenta, wchodzącą w zakres jego osobistych prerogatyw. Decyzja Prezydenta RP zaliczana jest do kategorii „aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa”, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo postępowania przed sądami administracyjnymi. Prezydent RP winien być traktowany jak organ administracji w znaczeniu funkcjonalnym, a tym samym bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w tej sprawie może być przedmiotem kontroli sprawowanej przez sąd administracyjny.
EN
In the commented order, the Supreme Administrative Court held that the matter of conferring the title of professor is an administrative matter. The court assumed that the conferring the title of professor is not a discretionary decision of the President, falling within the scope of his personal prerogative. The decision of the President of the Republic of Poland falls into a category “acts or actions related to public administration regarding rights or obligations under legal regulations” referred to in Art. 3 § 2 point 4 of the Act of August 30, 2002 – the Law on proceedings before administrative courts. The President of the Republic of Poland should be treated as an administrative body in a functional sense, and thereby a lack of action or excessive length of proceedings in this case can be a subject to review by an administrative court.
11
Publication available in full text mode
Content available

Konstytucyjny status Marszałka Senatu

63%
Chmaj M.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2022
|
issue 3(67)
81-91
PL
Artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na zagadnienie konstytucyjnego statusu Marszałka Senatu poprzez analizę pozycji ustrojowej, uprawnień jak i wyboru oraz procedury odwołania Marszałka Senatu. Ponadto, w niniejszej pracy zawarto rozważania dotyczące Marszałka Senatu jako organu Państwowego, jego kompetencji związanych z prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej, a także przewodniczeniu przez Marszałka Senatu obradą izby i strzeżeniu jej praw oraz odpowiedzialności za podejmowane działania.
EN
This article aims to highlight the issue of the constitutional status of the Speaker of the Senate by analyzing the constitutional position, powers as well as the election and removal procedure of the Speaker of the Senate. In addition, this paper includes a consideration of the Speaker of the Senate as a State organ, his powers related to the President of the Republic of Poland, as well as the Speaker of the Senate presiding over the proceedings of the chamber and guarding its rights and responsibility for taken actions.
12
Publication available in full text mode
Content available

Gwarant czy arbiter? Rola Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w świetle art. 126 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

63%
Dąbrowski M.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2022
|
issue 4(68)
27-40
PL
Autor opracowania podnosi, że przypisanie Prezydentowi RP roli arbitra jest nieprawidłowe. Stanowi ono mylące nawiązanie do pozycji ustrojowej Prezydenta V Republiki Francuskiej, który posiada znacznie większą władzę. Pozbawia treści i znaczenia ustrojowego funkcję gwaranta ciągłości władzy, o której mowa w art. 126 ust. 1 Konstytucji RP. Prezydent RP nie jest bezstronny i apolityczny oraz bierze udział w realizacji polityki państwa. Cechy te uniemożliwiają mu zajęcie neutralnego stanowisko wobec uczestników konfliktu i jego bezstronne rozstrzygnięcie. Ponadto Konstytucja RP nie wyposaża go w odpowiednie kompetencje do pełnienia roli arbitra.
EN
The author of the study claims that assigning the role of an arbitrator to the President of the Republic of Poland is incorrect. It is a misleading reference to the constitutional position of the President of the Fifth French Republic, who vests much stronger power. It deprives the function of the guarantor of the continuity of power, referred to in Art. 126 (1) of the Constitution of the Republic of Poland, of its content and systemic significance. The President of the Republic is not impartial and apolitical and takes part in the implementation of state policy. These features prevent him from taking a neutral position towards the participants in the conflict and from resolving it impartially. In addition, the Polish Constitution does not equip him with the appropriate competencies.
13
Publication available in full text mode
Content available

Znaczenie Rady Gabinetowej w okresie politycznej jedności dwóch podmiotów egzekutywy oraz w warunkach koabitacji

63%
Wielgosz Ł.
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
|
2021
|
vol. 69
200-215
EN
The subject of the article is one of the institutional forms of cooperation between the Polish president and the government, i.e., the institution of the Cabinet Council. It is created by the Council of Ministers chaired by the President of the Republic of Poland. This body does not have the competences of the Council of Ministers, but one gets the impression that the conversation between the head of state and the government is a good opportunity to de-escalate conflicts and an opportunity to talk between two political players about the future of Poland. Does this impression cover reality? What are the debates like, what is their subject? What may be the real purpose of the meeting? What functions can the Cabinet Council perform under the conditions of cohabitation, and which ones under the political unity within the executive power? The purpose of the article is to answer these questions.
PL
Przedmiotem artykułu jest jedna z instytucjonalnych form kooperacji dwóch podmiotów dualnej egzekutywy w Polsce, czyli instytucja Rady Gabinetowej. Jak stanowi Konstytucja, tworzy ją Rada Ministrów pod przewodnictwem Prezydenta RP. Ustrojodawca wyposażył tym samym głowę państwa w możliwość zwołania spotkania z rządem, który musi stawić się na zaproszenie Prezydenta. Co prawda temu organowi nie przysługują kompetencje Rady Ministrów, jednak można odnieść wrażenie, że rozmowa głowy państwa z rządem to dobra sposobność do wygaszania wzajemnych sporów oraz okazja do rozmowy dwóch politycznych graczy o przyszłości Polski. Czy to wrażenie ma pokrycie w rzeczywistości? Jak wyglądają obrady, co jest ich tematyką i kto im przewodniczy? Jaki może być realny cel obrad? Jakie funkcje może spełniać Rada Gabinetowa w warunkach koabitacji, a jakie przy politycznej jedności obu podmiotów egzekutywy? Celem artykułu jest przede wszystkim znalezienie odpowiedzi na tak postawione pytania.
14
Publication available in full text mode
Content available

Opinia prawna w sprawie prawnego uregulowania statusu małżonków Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów oraz ambasadora RP

63%
Gierach E.
Zeszyty Prawnicze BAS
|
2017
|
issue 1(53)
80-83
EN
This opinion aims to present legal status of spouses of the President of the Republic of Poland, the Prime Minister and an ambassador. Legal situation of a spouse of the President of the Republic of Poland is not legally regulated. Although there is no formal prohibition of his/her professional activity, there is an accepted practice that the spouse performs only representative functions “by the President’s side”. This activity is not remunerated and, thus there is no deduction of pension contributions. Under separate regulations spouses are entitled to benefits and health care. A similar situation occurs in the case of a spouses of the Prime Minister, but in practice they do not perform representative functions, but continue their professional activity. A different situation takes place in case of a husband/wife of an ambassador, because their legal status is governed by the Act of 27th July 2001 on the Foreign Service.
15
Publication available in full text mode
Content available

Uwłaczenie czci lub powadze Prezydenta RP w świetle praktyki Sądu Okręgowego w Krakowie (1933–1939)

63%
Szczepaniak D.
Czasopismo Prawno-Historyczne
|
2022
|
vol. 74
|
issue 1
211-252
EN
The article is an analysis of the proceedings concerning the acts of affronting the honour or dignity of the Polish President which took place in the District Court in Cracow between 1933 and 1939 pursuant to Art. 125 § 2 of the Penal Code of 1932. The resources analyzed in the article include registers of penal procedures and records of particular cases from that period. According to the results of the research, there were 49 cases concerning the acts of affronting the honour or dignity of the President against 56 defendants pending in the District Court in Cracow between 1933 and 1939. They constituted merely 0.4% of all the proceedings initiated in that Court in the analyzed period. Documents concerning 24 cases have been preserved until the present day. Ultimately, out of the 50 persons whose cases were adjudicated by the District Court in Cracow in relation to the substantive issue in accordance with Art. 125 § 2, 35 defendants received non-appealable sentences, whereas 15 of them received non-appealable acquittals. Even though the punishment for affronting the honour or dignity of the President stipulated in the Penal Code was 6 months up to 5 years of imprisonment, none of the non-appealable penalties for the aforementioned offenders exceeded one year of imprisonment. In fact, 18 persons were sentenced to 6 months of imprisonment (the sentence was conditionally suspended in 14 of those cases), while 16 persons were sentenced to a term of imprisonment between 6 months and one year (4 of those sentences were conditionally suspended). One defendant was placed in custody and it was an instance of an extraordinary mitigation of punishment.
PL
Artykuł dotyczy postępowań o uwłaczenie czci i powadze Prezydenta RP, jakie toczyły się przed Sądem Okręgowym w Krakowie w latach 1933–1939, na podstawie art. 125 § 2 kodeksu karnego z 1932 r. Za przedmiot analizy posłużyły pochodzące z tego okresu repertoria karne oraz akta poszczególnych spraw. Jak udało się ustalić, w latach 1933–1939 przed Sądem Okręgowym w Krakowie toczyło się 49 spraw dotyczących uwłaczenia czci lub powadze Prezydenta, prowadzonych przeciwko 56 oskarżonym. Stanowiły one niewielki odsetek, bo jedynie 0,4% postępowań, które zostały wszczęte w analizowanym okresie przed tymże Sądem. Do naszych czasów zachowały się akta 24 spraw. Spośród 50 osób, których sprawy Sąd Okręgowy w Krakowie rozstrzygnął merytorycznie, ostatecznie prawomocnym wyrokiem skazanych zostało 35 oskarżonych, uniewinnionych natomiast 15. Pomimo tego, że za uwłaczenie czci i powadze Prezydenta kodeks karny przewidywał karę więzienia od 6 miesięcy do 5 lat, kara orzeczona prawomocnie wobec żadnego sprawcy nie przekroczyła 1 roku pozbawienia wolności. Na karę 6 miesięcy więzienia skazanych zostało 18 osób (w tym 14 z warunkowym zawieszeniem jej wykonania), natomiast na karę więzienia w wymiarze od powyżej 6 miesięcy do 1 roku 16 (w tym wobec 4 wykonanie kary warunkowo zawieszono). W stosunku do jednego oskarżonego orzeczono areszt jako karę nadzwyczajnie złagodzoną.
16
Publication available in full text mode
Content available

Prezydent RP w procedurze tworzenia Rady Ministrów w latach 1996–2005

63%
Leszczyńska-Wichmanowska K.
Polityka i Społeczeństwo
|
2023
|
vol. 22
|
issue 2
80-96
EN
The objective of the present article is to systematize knowledge about the actual role of the President of the Republic of Poland in the procedure of creating the Council of Ministers in the years 1996–2005, i.e. during the period of the Constitutional Act of 17 October 1992, commonly known as the Small Constitution and the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997. We performed a thorough analysis constitutional competences of the President of the Republic of Poland in the process of forming the Council of Ministers, as described in the subject literature, and explained them comprehensively. Due to the fact that the formation of the cabinet is a combination of legal and factual activities, some of which are of confidential nature (personal consultations on the staffing of ministerial positions and program assumptions), we carried out an analysis of the impact that Aleksander Kwaśniewski as the head of state had on the panel of the cabinets of Włodzimierz Cimoszewicz, Jerzy Buzek, Leszek Miller, Marek Belka (twice) and Kazimierz Marcinkiewicz.  
PL
Celem artykułu jest usystematyzowanie wiedzy na temat faktycznej roli Prezydenta RP w procedurze tworzenia Rady Ministrów w latach 1996–2005, czyli w okresie obowiązywania ustawy konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. zwanej powszechnie Małą Konstytucją i Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. W literaturze przedmiotu konstytucyjne kompetencje Prezydenta RP w procesie formowania Rady Ministrów zostały poddane dogłębnej analizie i ukierunkowane na ich wszechstronne wyjaśnienie. W związku z tym, że tworzenie rządu stanowi połączenie czynności prawnych i faktycznych, z których część tych drugich ma charakter działań poufnych (konsultacje personalne w sprawie obsady stanowisk ministrów oraz założeń programowych), przeprowadzono analizę wpływu Aleksandra Kwaśniewskiego jako głowy państwa na personalną konstrukcję gabinetów Włodzimierza Cimoszewicza, Jerzego Buzka, Leszka Millera, Marka Belki (dwukrotnie) i Kazimierza Marcinkiewicza.  
17
Publication available in full text mode
Content available

Competence of the president of the republic of poland in the area of national security

63%
Wicherek D., Skóra M.
Polityka i Społeczeństwo
|
2021
|
vol. 19
|
issue 4
159-168
PL
W artykule autorzy dokonują analizy przepisów konstytucyjnych oraz regulacji zawartych w ustawach szczegółowych związanych z kompetencjami prezydenta w zakresie bezpieczeństwa państwa. Celem artykułu jest wskazanie jaki realny wpływ na polskie wojsko oraz bezpieczeństwo państwa ma Prezydent RP, który w czasie pokoju pełni swoje obowiązki w zakresie zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi za pośrednictwem szefa resortu obrony narodowej.
EN
In this article the authors analyze the constitutional provisions and regulations contained in specific laws related to the competences of the President in the field of national security. The aim of the article is to show what real influence the President of the Republic of Poland has on the Polish army and national security. The President performs his duties in the field of authority over the armed forces through the Chief of National Defence.
18
Publication available in full text mode
Content available

Instytucja Prezydenta IV Rzeczypospolitej Polskiej

63%
Koziełło T.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2023
|
issue 5(75)
285-298
PL
Artykuł stanowi przedstawienie koncepcji dotyczących instytucji Prezydenta RP w ustroju IV Rzeczypospolitej, propagowanych przez Prawo i Sprawiedliwość oraz Ligę Polskich Rodzin. Oba ugrupowania stały na stanowisku, że należy uczynić z prezydenta najważniejszą osobę w państwie, mającą wpływ na wszystkie dziedziny życia politycznego. Prezydent miałby prawo ustalać wraz z Radą Ministrów główne kierunki polityki państwa, kierować pracami Rady Ministrów zgodnie ze swoją wolą, wpływać na proces ustawodawczy, aby przebiegał zgodnie z jego oczekiwaniami oraz kontrolować władzę sądowniczą. Uważano, że dzięki temu głowa państwa, wywodząca się z jednej lub drugiej partii, będzie bardziej skuteczna we wprowadzaniu w życie wizji IV Rzeczpospolitej.
EN
The article is a presentation of concepts concerning the institution of the President of the Republic of Poland in the system of the Fourth Republic, promoted by Law and Justice and the League of Polish Families. Both groups took the position that the president should be made the most important person in the state, with influence over all areas of political life. The president would have the right to determine with the government the main directions of state policy, direct the work of the government according to his will, influence the legislative process so that it proceeds in accordance with his expectations, and control the judiciary. It was believed that this would make the head of state, coming from one party or the other, more effective in implementing the vision of the Fourth Republic.
19
Publication available in full text mode
Content available

Pierwsze posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej

63%
Chmaj M.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2023
|
issue 6(76)
73-80
PL
Artykuł ma na celu przedstawienie zagadnień konstytucyjnoprawnych związanych z pierwszym po wyborach posiedzeniem Senatu RP. Autor dokonał merytorycznej analizy kwestii podmiotu zobowiązanego do zwołania pierwszego posiedzenia, formy prawnej tego zwołania, terminu i miejsca posiedzenia a także przedmiotu, czyli porządku posiedzenia. Dokonano podziału na obligatoryjne i fakultatywne punkty porządku posiedzenia. W artykule znalazło się także kilka wniosków dotyczących statusu Marszałka senior. Autor skupia uwagę przede wszystkim na analizie konstytucyjnych regulacji dotyczących poruszanej problematyki przy uwzględnieniu przepisów regulaminu izby.
EN
The purpose of this article is to present the constitutional and legal issues related to the first sitting of the Senate of the Republic of Poland after the elections. The author made a substantive analysis of the issue of the entity obliged to convene the first sitting, the legal form of this convocation, the date and place of the sitting, as well as the subject matter, i.e. the agenda of the sitting. A division was made into obligatory and optional points of the agenda of the meeting. The article also contains several conclusions concerning the status of the Senior Speaker. The author focuses his attention primarily on an analysis of the constitutional regulations concerning the issues raised, obviously taking into account the provisions of the rules of the chamber.
20
Publication available in full text mode
Content available

Legitymizacja autorytetu emigracji vs. autoryzacja legitymacji

63%
Adamczyk A.
|
2022
|
vol. 13
|
issue 44
11-30
EN
RESERACH OBJECTIVE: The aim of the article is to present the conditions and course of presidential crises from the point of view of authorizing legalism and legalizing political leadership. An additional goal is to determine the scale of the impact that the so-called The “Paris Agreement” of 1939. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The author also intends to confirm or question the hypothesis according to which in the authoritarian system of power it was not possible to legitimize the actual political authority and take this authority to the highest office in the state without authorization of political decisions on the part of the person actually exercising control over this office. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: In political science, the issue of the functioning of the authorities of the Republic of Poland after the German and Soviet aggression in September 1939 remains almost absent. The reasoning is based on the description of the ability to maintain the legal continuity of the government and the president after leaving the country. RESERACH RESULTS: It has been proven that the political activities undertaken in 1939–1954, as well as the political behavior of the main actors, directly influenced the consolidation of the authoritarian order. Paradoxically, the more efforts were made to legitimize and sanction the position of people enjoying universal authority, the more it led to an authoritative interpretation of the legal foundations on which refugee legalism was based. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMENDATIONS: On this occasion, a research postulate should be formulated to investigate the impact of the dispute over the legitimacy of authority on the political capacity of the independence refugees. The implementation of this research postulate goes beyond the scope of this article.
PL
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie uwarunkowań i przebiegu kryzysów prezydenckich z punktu widzenia autoryzacji legalizmu i legitymizacji przywództwa politycznego. Dodatkowym celem jest określenie skali wpływu, jaki na proces legitymizacji i stosowania przepisów konstytucji kwietniowej z 1935 roku, miała tzw. „umowa paryska” z 1939 roku. PROBLEM i METODY BADAWCZE: Autor zamierza potwierdzić względnie zakwestionować hipotezę, według której w autorytarnym systemie władzy nie było możliwości legitymizacji rzeczywistego politycznego autorytetu i objęcia przez ten autorytet najwyższego urzędu w państwie bez autoryzacji decyzji politycznych ze strony osoby faktycznie sprawującej kontrolę nad tym urzędem. W tym celu zamierza wykorzystać metodę opisową, analizę sytuacyjną wraz z elementami analizy systemowej. PROCES WYWODU: W naukach o polityce niemal nieobecna pozostaje kwestia funkcjonowania władz Rzeczypospolitej Polskiej po agresji niemieckiej i sowieckiej we wrześniu 1939 roku. Wywód bazuje na opisie zdolności utrzymania ciągłości prawnej rządu i prezydenta po opuszczeniu kraju, co umożliwił artykuł 24 konstytucji kwietniowej. Analizie poddano również sytuację, kiedy brak możliwości osiągnięcia politycznej legitymizacji przez postać obdarzoną politycznym autorytetem skutkowała kryzysem politycznym. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Dowiedziono, że podejmowane w latach 1939–1954 działania polityczne, jak również zachowania polityczne głównych aktorów wpływały bezpośrednio na utrwalenie autorytarnego porządku. Paradoksalnie bowiem im bardziej starano się zalegitymizować i usankcjonować pozycję osób cieszących się powszechnym autorytetem, tym silniej prowadziło to do autorytatywnej interpretacji podstaw prawnych, na których opierał się uchodźczy legalizm. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Należy przy tej okazji sformułować postulat badawczy o zbadanie wpływu sporu o legitymizację autorytetu na zdolność politycznych działań niepodległościowego uchodźstwa. Realizacja tego postulatu badawczego wykracza poza ramy niniejszego artykułu. Niemniej można postawić w tym miejscu roboczą hipotezę, że wątpliwości co do legitymizacji najwyższego autorytetu politycznego (jakim w warunkach uchodźczego społeczeństwa pozostawał prezydent) zasadniczo ograniczały zdolność uczestnictwa władz RP na uchodźstwie w wypełnieniu celów, które determinowały decyzje o pozostaniu na emigracji.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.