Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Róża Luksemburg
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
W wywiadzie przeprowadzonym w 2010 r. przez Davida Muhlmanna Antoni Negri opowiada o wpływie, jaki myśl Róży Luksemburg wywarła na niego i cały nurt włoskiego operaismo. Negri zwraca uwagę na wagę opisanych przezLuksemburg doświadczeń z próbami samoorganizacji robotników podczas rewolucji 1905 r., a później w latach 1917-1918. Obecnie, gdy tradycyjne instytucje polityki proletariackiej, jak partie robotnicze i związki zawodowe, znajdują się w rozsypce i nie są zdolne do poważnego działania, przeprowadzony przez Luksemburg opis fenomenologii i fizjologii jest, zdaniem Negriego, szczególnie inspirujący. Innym aspektem jej teoretycznej spuścizny, na który należy zwrócić uwagę jest teoria akumulacji kapitału. Negri podważa aktualność poglądów Luksemburg, wskazując, że przedmiotem analizy marksistów nie powinno być „zewnętrze” systemu kapitalistycznego, lecz jego wnętrze – tubowiem rozstrzygnie się walka o zniesienie wyzysku i alternatywny model gospodarczy.
2
Content available remote

Teoria i praktyka

100%
PL
Niniejszy artykuł jest elementem polemiki toczonej wokół koncepcji strajku masowego i możliwości wykorzystania tej „broni” w walce przeciwko rządom cesarskim w Niemczech. Róża Luksemburg dowodzi, że Karl Kautsky w sposób fałszywy przedstawia przebieg strajków masowych w carskiej Rosji, a także w sposób naiwny rozważa ewentualne szanse powodzenia strajku masowego w Niemczech. Luksemburg podkreśla spontaniczny i oddolny charakter wystąpień robotniczych. Strajk masowy stanowi zdaniem Luksemburg formę walki klasowej odpowiadającą poziomowi rozwojueuropejskiego kapitalizmu; potwierdzać mają to licznie przytaczane przez nią przykłady wystąpień robotników w państwach Zachodu. Luksemburg dostrzega w stanowisku Kautsky’ego niespójność i skłonność do nieuzasadnionego przeceniania ewentualnych negatywnych skutków nieudanego strajku masowego. Jej zdaniem ofensywna taktyka i zaostrzanie walki klasowej jest znacznie skuteczniejszą metodą walki z kapitalizmem, niż pokojowa polityka proponowana przez kierownictwo socjaldemokracji, nastawiona na rozbudowę organizacji robotniczych, działalność związkową i oświatową – czyli na stopniowe „przygotowanie” przyszłej ostatecznej konfrontacji.
3
Publication available in full text mode
Content available

Proletariuszka

100%
PL
Róża Luksemburg rozważa w tym artykule położenie kobiet-robotnic w warunkach gospodarki kapitalistycznej. Podkreśla społeczne znaczenie ich pracy (w przeciwieństwie do bezczynności kobiet pochodzących z burżuazji czy arystokracji), które nie idzie jednak w parze z jakimikolwiek prawami publicznymi. Droga emancypacji tych „najbiedniejszych z biednych” wiedzie, zdaniem Luksemburg, przez udział w ruchu robotniczym. Żądania częściowe, oderwane od walki o zniesienie kapitalizmu, z góry skazane są na porażkę. Jedynie zniesienie kapitalizmu pozwoli na ustanowienie rzeczywistego równouprawnienia i rozciągnięcie pełni praw publicznych na wszystkich członków społeczeństwa.
PL
Artykuł traktuje o kluczowej postaci polskiej międzywojennej statystyki i ekonomii – Ludwiku Landau (1902–1944) – i jego roli w definiowaniu Europy Wschodniej jako jednego z obszarów gospodarki światowej w pierwszej połowie XX wieku. Główna praca statystyczna tego badacza pt. Gospodarka światowa (1939), analizująca m.in. newralgiczne i pośrednie miejsce Polski na gospodarczej mapie ówczesnego kapitalizmu, stanowiła jedną z pierwszych prób stworzenia opisu tego, co dziś nazywamy globalnymi nierównościami. Ten sposób wyobraźni społeczno-ekonomicznej, pionierski w latach 30., stał się oczywistym elementem oglądu świata po II wojnie światowej, a zwłaszcza w okresie dekolonizacji. Artykuł śledzi intelektualne korzenie dzieła Landaua, które sięgają XIX wieku: środkowo- i wschodnioeuropejski marksizm oraz międzynarodową statystykę porównawczą lat 20. i 30. XX wieku.
EN
This article deals with a key figure of interwar Polish statistics andeconomics, Ludwik Landau (1902–1944) and his contributions to understandingEastern Europe as part of one world economy in the first half of the twentieth century. His key statistical publication, entitled World Economy(1939), was one of the first attempts to depict the world through the lens of global inequalities, a socio-scientific imaginary that became salient andtaken for granted after the Second World War and in the wake of decolonization.The article aims to explain the ways in which Central and East European Marxism, on the one hand, and international comparative statistics,on the other, were two intellectual resources that Landau combined in his representation of the vulnerable position of Eastern Europe in globalcapitalism.
EN
This article attempts to present some reflections about Rosa Luxemburg’sworks from the first Russian revolution (1905-1906). I consider Luxemburg’sview on the historical meaning of this revolution and discuss her analyses of classstruggle in 1905-1906. The description of class struggle’s forms and its dynamicsis the most important and interesting excerpt of Luxemburg’s works from this time.She emphasized the meaning of a revolutionary sense of freedom and the changingworkers consciousness that happens during the revolution. She presents an inspiringdialectic relation between defeated rebellion or revolution and the final victory ofsocialist movement. I think that Luxemburg’s perspective may be useful for researchon contemporary social struggles (e.g. “Arab Spring”, “Occupy!”) and helpful insearching for new forms of organization for radical liberation movements.
PL
Niniejszy artykuł jest próbą zaprezentowania kilku refleksji na temat pism Róży Luksemburg z okresu pierwszej rewolucji rosyjskiej (1905-1906). Rozważam opinię Luksemburg na temat historycznego znaczenia tej rewolucji, a także omawiam prowadzoną przez nią analizę walki klasowej. Opis form walki klasowej i jej dynamiki stanowi najważniejszy i najciekawszy moment pism Róży Luksemburg z tego czasu. Podkreśla ona znaczenie poczucia rewolucyjnej wolności, a także dokonującą się podczas rewolucji zmianę świadomości proletariatu. Proponuje ona również inspirującą dialektykę łączącą przegrane bunty i rewolucje z ostatecznym zwycięstwem ruchu socjalistycznego. Uważam, że proponowana przez nią optyka może być użyteczna w badaniu współczesnych walk społecznych (np. „arabska wiosna”, ruch „Occupy!”) i pomocna podczas poszukiwania nowych form organizacji dla radykalnych ruchów emancypacyjnych.
EN
The discussion on Rosa Luxemburg’s theories of imperialism hasmainly focused on the economic argument - the schemes of reproduction, theprocess of circulation, the need for “external” markets, etc. There is howeveranother dimension, at least as important : the struggle of imperialism againstpre-capitalist economies, the ruthless destruction of “natural” and peasant economies,many of them being forms of primitive communism. Luxemburg’sinterest for primitive communist societies is documented by her Introductionto Political Economy and the imperialist war against them is discussed both inthis work and in the last chapters of The Accumulation of Capital. A whollyoriginal approach to the evolution of social formations, running counter tolinear “progressive” views of bourgeois ideology, is outlined in these reflections. Present indigenous struggles e.g. in Latin America, against multinational oil or mining companies, illustrate the topicality of Rosa Luxemburg’s argument in the 21th century.
PL
Dyskusja na temat teorii imperializmu Róży Luksemburg dotyczy głównie argumentu ekonomicznego, w tym między innymi schematów reprodukcji, procesu cyrkulacji, konieczności istnienia rynków „zewnętrznych”. Istnieje jednak jeszcze inny jej wymiar, który wydaje się co najmniej tak samo istotny: zmagania imperializmu z przedkapitalistycznymi gospodarkami oraz bezlitosne niszczenie „naturalnych” i chłopskich gospodarek, stanowiących – w dużej części – formy pierwotnego komunizmu. Zainteresowanie Luksemburg społeczeństwami pierwotnego komunizmu udokumentowane jest w jej Wstępie do ekonomii politycznej, a imperialistyczna wojna przeciwko nim omówiona jest zarówno w tej pracy, jak i w końcowych rozdziałach Akumulacji kapitału. W jej refleksjach zarysowane zostało oryginalne podejście do formacji społecznych, będące przeciwieństwem linearnej, „progresywnej” perspektywy ideologii burżuazyjnej. Współczesne walki rdzennej ludności, na przykład walki przeciwko międzynarodowym firmom naftowym i wydobywczym w Ameryce Łacińskiej, ilustrują aktualność argumentu Róży Luksemburg w dwudziestym pierwszym wieku.
EN
In this article, Massimo De Angelis examines the relationship betweensocial struggles against capital’s enclosures, commons and capital. In particular, itis argued that these struggles can be viewed both as an obstacle for capital accumulationand „a process of production of an ‚outside’ of capital’s social relations”. Accordingto the author, diverse community struggles can give rise to alternative formsof value practices which can be interpreted as an „outside of capital”.
PL
Przedmiotem artykułu Massimo De Angelisa jest relacja zachodząca między walkami społecznymi przeciwko grodzeniom dokonywanym przez kapitał, dobrami wspólnymi i kapitałem. Autor dowodzi, że walki te mogą być rozpatrywane zarówno jako przeszkoda dla akumulacji kapitału, jak i proces produkcji „zewnętrza” dla kapitalistycznych stosunków społecznych. W szczególności zróżnicowane walki mogą dać początek alternatywnym praktykom wytwarzania wartości,które można interpretować jako „zewnętrze kapitału”.
EN
Rosa Luxemburg is not only an economic author. In texts written indramatic days of 1905 revolution she presented a path-breaking account of constructionof political subjectivities, and thus revolutionary subject, in the very processof revolutionary struggles. The political dimension of her interventions shed anew light on her overall theoretical oeuvre. There is a constant tension between adetermination of revolutionary process by economy and a political construction ofrevolutionary subject out of plurality of social demands. This article is an attemptto “symptomally read” of her texts, as evidence – I argue – of her theoretical strugglewith the political – a radical contingency of the political dimension, whichemerged in the given historical circumstances. Therefore, her works from 1905period could be read as a very early attempt to comprehend the problem, whichwe are still dealing now in thinking revolutionary and emancipatory politics. However,a “closure”in the certain intellectual horizon prevented Luxemburg from drawingultimate consequences of this condition. Nevertheless, the political is still an “invisible cause” generating tension and peculiar theoretical oscillation in Luxemburg’s thinking.
PL
Róża Luksemburg to nie tylko teoretyczka ekonomii. Lektura jej tekstów pisanych w gorących dniach rewolucji 1905 roku ukazuje niezwykle ciekawe ujecie kształtowania się podmiotowości politycznych w procesie walk rewolucyjnych. Ich polityczny wymiar stawia w nowym świetle cały teoretycznydorobek autorki Akumulacji kapitału, ukazując nieustanne napięcie między zdeterminowaniem procesu rewolucyjnego przez czynniki ekonomiczne a politycznym konstruowaniem podmiotu rewolucyjnego z wielości walk społecznych. Artykuł jest próbą „lektury symptomalnej” tekstów Luksemburg,która – jak argumentuję – na skutek specyficznych okoliczności historycznych – zmagała się z tym, co polityczne: radykalną, konieczną kontyngencją pola politycznego. Prace Luksemburg oferują płodną teoretyzację procesówkształtowania tożsamości politycznych, ale przede wszystkim są zapisem pierwszych prób konceptualizacji „źródłowego” problemu polityczności, z którym my również się mierzymy. „Zamknięcie” w horyzoncie pojęciowym jej czasu powoduje niemożliwość opracowania w pełni wynikających zeń konsekwencji – polityczność jest jednak niewidoczną przyczyną generującą ciągłe napięcia i oscylacje w jej myśleniu.
Praktyka Teoretyczna
|
2017
|
vol. 25
|
issue 3
46-84
EN
In my article I propose to see the global, multidirectional movement for the commons as a project which lies in a horizon emerging from Karl Marx’s Capital. I treat the commons as a non-capitalist alternative, organized around direct producers’ practices, which experience dispossession not only through extraction of surplus value, but also through the loss of the whole commonweal caused by the dominance of the commodity form. I use Rosa Luxemburg’s writings and books, co-authored by Antonio Negri and Michael Hardt, to point out the weaknesses of the theoretical perspective that combines the common with the disappearance of the non-capitalist outside and transformation of its inside. I refer to Massimo de Angelis to present the common as an outside and to Giorgio Agamben to exhibit the Franciscan form-of-life as a project which exceeds the inside/outside division. Different interpretations of the common in the light of the theory of the non-capitalist outside refer to competing visions of commonism.
PL
W artykule proponuję spojrzeć na globalny, wielokierunkowy ruch na rzecz dóbr wspólnych (the commons) jako na projekt pozostający w horyzoncie wyznaczonym przez Kapitał Karola Marksa. Traktuję to, co wspólne (the common), jako niekapitalistyczną alternatywę zorganizowaną wokół praktyk bezpośrednich wytwórców, którzy w warunkach kapitalizmu doświadczają nie tylko wywłaszczenia na mocy ekstrakcji wartości dodatkowej, ale także utraty całego bogactwa społecznego na skutek dominacji formy towarowej. Na przykładzie pism Róży Luksemburg oraz wspólnych prac Antonia Negriego i Michaela Hardta wskazuję na słabości perspektywy, która wiąże to, co wspólne, z zanikaniem zewnętrza systemu kapitalistycznego i transformacją jego wnętrza. Za Massimo de Angelisem przeciwstawiam tej perspektywie ujęcie tego, co wspólne, jako zewnętrza, zaś za Giorgiem Agambenem wskazuję na franciszkańską formę życia jako projekt wychodzący poza podział wnętrze/zewnętrze. Odmienne interpretację tego, co wspólne, na tle problematyki wnętrza i zewnętrza odsyłają do rywalizujących wizji komonizmu.
EN
The article shows that Rosa Luxemburg’s analysis of capitalist accumulationis framed within a ‘circuitist’ macroeconomic reading of capitalism as a monetaryproduction economy. Authors examine Luxemburg’s reading of the enlargedreproduction scheme introduced in volume II of Marx’s Capital and summarizecritiques of Luxemburg’s approach by Nikolai Bukharin, Michał Kalecki and JoanRobinson. Authors argue that Rosa Luxemburg cannot be reduced to the status ofan ‘under-consumptionist’ but she presents a clear picture of the macro-monetaryand sequential working of the capitalist process.
PL
Artykuł wykazuje, że Róża Luksemburg przeprowadziła swoją analizę akumulacji kapitalistycznej w duchu „cyrkulatywistycznej”, makroekonomicznej interpretacji kapitalizmu jako pieniężnej gospodarki wytwórczej. Autorzy analizują uwagi poczynione przez Luksemburg na temat schematu reprodukcji rozszerzonej wprowadzonego przez Marksa w drugim tomie Kapitału oraz streszczają krytyki jej podejścia w wydaniu Mikołaja Bucharina, Michała Kaleckiego i Joan Robinson. Argumentują także, że nie można zredukować stanowiska Luksemburg wyłącznie do statusu „podkonsumpcjonizmu”, a jej analizy składają się na jasną makroekonomiczną ilustrację pieniężnego i sekwencyjnego charakteruprocesu kapitalistycznego.
EN
This article attempts to prove the political relevance of Luxemburg’sachievements in political economy. It presents the current usages of Luxemburg’sconcepts in finance theory and theory of monetary circuit and shows its usefulnessin explaining the present economic crisis as well as in building proper revolutionarystrategies in reaction to catastrophic consequences of neoliberal capitalism. Theauthor argues that Luxemburg’s perspective is in-between a working class perspectiveand capital’s perspective (in Harry Cleaver’s terms) and emphasizes the politicalcharacter of her solutions to problems in economic theory.
PL
Artykuł stanowi próbę wykazania aktualności i politycznej ważności dorobku Róży Luksemburg w dziedzinie ekonomii politycznej. Przedstawia on współczesne przykłady wykorzystania koncepcji Luksemburg w teorii finansów oraz teorii obiegu pieniężnego, a także ich użyteczność w wyjaśnianiu aktualnego kryzysu gospodarczego, jak również w tworzeniu właściwych strategii rewolucyjnych w reakcji na katastrofalne konsekwencje kapitalizmu neoliberalnego. Autor argumentuje,że perspektywa Luksemburg znajduje się pomiędzy perspektywą klasy robotniczej a perspektywą kapitału w rozumieniu Harry’ego Cleavera. Podkreśla także polityczny charakter proponowanych przez nią rozwiązań problemów teorii ekonomii.
EN
As a result of the analysis of general strike, undertaken after 1905 byRosa Luxemburg and Georges Sorel, the boundaries between classical anarchismand orthodox Marxism were blurred. Their vision of spontaneous revolutionarymass movement became a driving force of „new left” activism in the ‚60s and, atthe same time, a starting point for debates concerning concepts of class and consciousnessand the problem of revolutionary political organisation. In the mid-80s,Chantal Mouffe and Ernesto Laclau turned to the heritage of Luxemburg and Sorelto deal with what they perceived as a serious crisis of the left. The aim of this paperis to reexamine the ideas of Luxembourg and Sorel, as well as some of its interpretations,in the context of three revolutionary strategies formulated today – thepractice of the alter-globalization and the Zapatista movement, the universalism ofAlain Badiou, and the philosophy of Giorgio Agamben.
PL
Analizy strajku powszechnego, podejmowane po roku 1905 przez Różę Luksemburg i Georgesa Sorela, przyniosły zatarcie dotąd wyraźnych granic oddzielających klasyczny anarchizm od ortodoksyjnego marksizmu. Przedstawiona przez nich wizja spontanicznego rewolucyjnego ruchu mas napędzała działania „nowej lewicy” lat sześćdziesiątych, stając się zarazem punktem wyjścia dla refleksji nad pojęciem „klasy”, „świadomości”, jak również nad zagadnieniem rewolucyjnej organizacji politycznej.W latach osiemdziesiątych ku dziedzictwu Luksemburg i Sorela zwrócili się Chantal Mouffe i Ernesto Laclau, próbujący zmierzyć się z głębokim kryzysem lewicy. Celem tego tekstu jest ponowna lektura propozycji Luksemburg i Sorela oraz niektórych ich interpretacji, w kontekście trzech strategii rewolucyjnych formułowanych współcześnie – praktyki ruchu alterglobalistycznego i zapatystowskiego, uniwersalizmu Alaina Badiou, wreszcie propozycji Giorgio Agambena.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.