Search results

1

Kierunek wschodni aktywności dyplomatycznej Rady Regencyjnej

100%

Bartoszewicz H.

Dzieje Najnowsze

|

2018

|

vol. 50

|

issue 1

PL

W okresie działalności Rady Regencyjnej i jej gabinetów zbudowano podwaliny polskiej dyplomacji i prowadzono politykę zagraniczną Królestwa Polskiego pomimo ograniczeń wynikających z postanowień patentu z 12 IX 1917 r. Przejęto placówki zagraniczne Naczelnego Komitetu Narodowego i powołano przedstawicielstwa Rady Regencyjnej w Moskwie, Kijowie i Helsinkach. Starano się wypracować koncepcję polityki wschodniej, koncentrując uwagę przede wszystkim na kwestii przyszłej granicy wschodniej państwa polskiego. Przygotowywano kadry służby dyplomatycznej Polski niepodległej. In the period of operation of the Regency Council and its cabinets, the foundations of Polish diplomacy was laid, and foreign policy of the Kingdom of Poland was pursued, despite the restrictions resulting from the decree of 12 September 1917. Foreign posts of the Supreme National Committee were taken over, and representatives of the Regency Council were sent to Moscow, Kiev, and Helsinki. An attempt was made to develop an eastern policy with the focus on the problem of future borderline of the Polish state; and the diplomatic personnel of the independent Poland was being trained.

2

Polonika w oddziale kwatermistrzowskim c. i k. Naczelnej Komendy Armii w Archiwum Wojny w Wiedniu (luty–marzec 1918)

67%

Gaul J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2019

|

vol. 26

169-186

PL

W trakcie kwerend w 2018 r. w Archiwum Państwowym w Wiedniu autor przeprowadził m.in. rejestrację poloników w Archiwum Wojny (Kriegsarchiv), w zespole Naczelnej Komendy Armii (Armeeoberkommando - AOK), w podzespole Oddział Kwatermistrzowski (Quartiermeisterabteilung - Qu.Abt.). W przebadanych 8 kartonach (nr 2514–2521), zawierających dokumenty z 1918 r., zarejestrowano liczne polonika. Zarejestrowane materiały dotyczą spraw wojskowości i państwowości polskiej, c. i k. administracji wojskowej na ziemiach polskich, powstającej państwowości ukraińskiej. W dokumentach pojawiają się nazwiska znanych osobistości: regenci Aleksander Kakowski, Zdzisław Lubomirski i Józef Ostrowski, biskup Ignacy Dubowski, minister spraw zagranicznych Austro-Węgier Ottokar Czernin, gen. Jan Dowbor-Muśnicki, gen. Franciszek Kleeberg, Stanisław Kot, Jan Konopka, premier Jędrzej Moraczewski, Jerzy hr. Mycielski, jezuita Jan Pawelski, gen. Tadeusz Rozwadowski, premier Jan Steczkowski, gen. Stanisław Szeptycki, minister dla Galicji Juliusz Twardowski, Alfred Wysocki.

EN

During queries conducted in 2018 in the State Archive in Vienna, the author has created a record of polonica in the War Archives (Kriegsarchiv), in the fond of Army High Command (Armeeoberkommando – AOK), in sub-collection Corps of Quartermasters (Quartiermeisterabteilung - Qu.Abt.). Eight boxes were searched (No. 2514–2521), containing documents dated 1918; numerous polonica were found. Recorded materials pertain to the matters of Polish military and statehood, k.u.k military administration in Polish territories, emerging Ukrainian statehood. Documents contain the names of distinguished persons: regents Aleksander Kakowski, Zdzisław Lubomirski and Józef Ostrowski, Bishop Ignacy Dubowski, Austro-Hungarian Minister of Foreign Affairs Ottokar Czernin, General Jan Dowbor-Muśnicki, General Franciszek Kleeberg, Stanisław Kot, Jan Konopka, Prime Minister Jędrzej Moraczewski, Count Jerzy Mycielski, Jesuit Jan Pawelski, Genreral Tadeusz Rozwadowski, Prime Minister Jan Steczkowski, General Stanisław Szeptycki, Minister for Galicia Juliusz Twardowski, Alfred Wysocki.

3

Od Urzędu Obrachunkowego do Najwyższej Izby Kontroli Państwa - z dziejów NIK

67%

Bolikowska D.

Kontrola Państwowa

|

2022

|

vol. 67

|

issue 2 (403)

173-187

EN

On the basis of the decree of 7 February 1919 by the Head of State, the Office of Accounts that operated from August 1917 to February 1919 at the Ministry of Treasury was replaced with the body independent of the government, and subordinate only to the Head of State – the Supreme Office of State Audit (NIKP). The article is an attempt to present the premises for establishing the foundations of Polish state auditing during the First World War – the Office of Accounts, created on 10 August 1917 by the Executive Department of the Temporary State Council of the Kingdom of Poland. The Office of Accounts, being less frequent in historiography, has been discussed in more detail in the article. The author also presents, from the perspective of a state audit historian, legal and geopolitical conditions of the Polish state that was being re-established after the years of partitions, and she reminds of the persons whose knowledge and involvement led to the development of state audit assumptions, and the draft decree on the NIKP, which was a modern document at the time.

PL

Na mocy dekretu wydanego 7 lutego 1919 r. działający w Ministerstwie Skarbu Urząd Obrachunkowy zastąpiono niezależną od rządu, podlegającą tylko Naczelnikowi Państwa, Najwyższą Izbą Kontroli Państwa (NIKP). Artykuł podejmuje próbę przedstawienia przesłanek utworzenia Urzędu Obrachunkowego, powołanego 10 sierpnia 1917 r. przez Wydział Wykonawczy Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego, który stał się zalążkiem polskiej kontroli państwowej podczas I wojny światowej. Przedstawia także uwarunkowania prawne i geopolityczne odradzającego się po rozbiorach państwa oraz przypomina osoby, których wiedza i zaangażowanie doprowadziły do opracowania założeń kontroli państwowej i nowoczesnego w tamtym czasie projektu dekretu o NIKP.

4

Polonika w Oddziale Kwatermistrzowskim c. i k. Naczelnej Komendy Armii w Archiwum Wojny w Wiedniu (luty-marzec 1918)

67%

Gaul J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2019

|

vol. 26

169-186

EN

During queries conducted in 2018 in the State Archive in Vienna, the author has created a record of polonica in the War Archives (Kriegsarchiv), in the fond of Army High Command (Armeeoberkommando – AOK), in sub-collection Corps of Quartermasters (Quartiermeisterabteilung - Qu.Abt.). Eight boxes were searched (No. 2514–2521), containing documents dated 1918; numerous polonica were found. Recorded materials pertain to the matters of Polish military and statehood, k.u.k military administration in Polish territories, emerging Ukrainian statehood. Documents contain the names of distinguished persons: regents Aleksander Kakowski, Zdzisław Lubomirski and Józef Ostrowski, Bishop Ignacy Dubowski, Austro-Hungarian Minister of Foreign Affairs Ottokar Czernin, General Jan Dowbor-Muśnicki, General Franciszek Kleeberg, Stanisław Kot, Jan Konopka, Prime Minister Jędrzej Moraczewski, Count Jerzy Mycielski, Jesuit Jan Pawelski, Genreral Tadeusz Rozwadowski, Prime Minister Jan Steczkowski, General Stanisław Szeptycki, Minister for Galicia Juliusz Twardowski, Alfred Wysocki.

5

The draft Constitution of the Polish State of 1917, on the idea of resurrecting the Polish state in 1918 as a mixed (constitutional) monarchy and the main provisions of the monarchical constitution for Poland

59%

Wiszowaty M. M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2018

|

issue 6 (46)

25-39

EN

The aim of this paper is to analyze the provisions of the “draft Constitution of the Polish State” of July 1917 – an original achevement of the Polish doctrine of state law. In the opinion of the majority of contemporary representatives of Polish constitutional law, the activities of the Provisional Council of State of the Kingdom of Poland, as well as the Regency Council – bodies composed of Poles, but appointed by the German occupation authorities in 1916–1917, were meaningless, and the bodies themselves were imposed from outside and pursuing foreign interests. As a consequence, the value of the systemic achievements of these bodies and its meaning is denied. However, the analyzed document developed under the auspices of the Provisional Council of State of the Kingdom of Poland was chronologically the first full draft constitution for Poland after the state regained its independence. It is an interesting and original testimony to the high substantive level of Polish science of constitutional law developing in the absence of Polish statehood. It is also a proof that a mixed (constitutional) monarchy was considered to be the optimal political system for rebuilding statehood after more than 120 years of non-existence. The fact of fully Polish authorship of the project (mainly in the persons of prominent professors of law) may be a counter-argument against the thesis that the idea of a monarchical system for the Polish state reactivated in 1918 was completely foreign and imposed from the outside. Although the Polish political elites in 1918 ultimately gave up the idea of introduction of a constitutional monarchy in Poland, some of the solutions contained in the 1917 draft constitution became an inspiration for later systemic projects, both submitted during the work on the first full constitution of an independent Polish state enacted in 1921 as well as during the subsequent discussions on its revision.

PL

Celem niniejszego opracowania jest omówienie założeń Projektu Konstytucji Państwa Polskiego z lipca 1917 r. – prawie nieobecnego w literaturze naukowej z zakresu prawa konstytucyjnego dokumentu stanowiącego oryginalny element dorobku polskiej doktryny prawa państwowego. W opinii większości przedstawicieli polskiej nauki prawa konstytucyjnego działalność Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego i Rady Regencyjnej – ciał złożonych z Polaków, ale powołanych przez okupacyjne władze niemieckie w latach 1916–1917 była pozbawiona znaczenia, a same organy narzucone z zewnątrz i realizujące obce interesy. W konsekwencji odmawia się znaczenia i neguje wartość dorobku ustrojowego tych ciał. Tymczasem, projekt z 1917 r. firmowany przez Tymczasową Radę Stanu Królestwa Polskiego był chronologicznie pierwszym, pełnym projektem konstytucji dla Polski po odzyskaniu przez nią niepodległości. Jest on ciekawym i oryginalnym świadectwem wysokiego poziomu polskiej nauki prawa konstytucyjnego rozwijającej się w warunkach braku własnej państwowości. Jest także dowodem na uznanie ustroju monarchii mieszanej (konstytucyjnej) za optymalny dla odbudowy państwowości po ponad 120 latach podziału terytorium i narodu na trzy części i ich pozostawania pod obcymi wpływami. Całkowicie polskie autorstwo projektu może stanowić kontrargument wobec tezy o całkowicie obcej i narzuconej z zewnątrz idei ustroju monarchicznego dla reaktywowanego w 1918 r. państwa polskiego. Chociaż ostatecznie polskie elity zrezygnowały z wprowadzenia w Polsce ustroju monarchii konstytucyjnej, część rozwiązań zawartych w projekcie konstytucji z 1917 r. stała się inspiracją dla późniejszych projektów ustrojowych, zarówno zgłaszanych w czasie prac nad pierwszą po zaborach, pełną konstytucją niepodległego państwa polskiego uchwaloną w 1921 r. jak również w czasie dyskusji nad jej rewizją.

6

Lubelski zamach stanu. Powstanie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej w Lublinie

51%

Stępień S.

Bibliotekarz Lubelski

|

2020

|

issue 63

15-41

EN

This text describes the genesis of the Provisional People's Government of the Republic of Poland, which was established in Lublin on the night of 6-7 November 1918. It details the incidents which took place in Lublin in the first days of November, but also broadly outlines the earlier events which made it possible to form the “Lublin Government”. The article also discusses the composition of the Government, headed at the time by Ignacy Daszyński, and its programme and postulates, and synthesises opinions on the role of the Government of Ignacy Daszyński in the further course of Polish history

RU

Текст раскрывает генезис создания Временного народного правительства Республики Польша, которое было создано в Люблине в ночь с 6 на 7 ноября 1918 г. В нем подробно представлены события, произошедшие в Люблине в первые дни ноября, а также в общих чертах описаны более ранние события, которые позволили сформировать «Люблинское правительство». В статье также рассматривается состав правительства во главе с Игнацием Дашиньским, его программа и постулаты, а также обобщаются мнения о роли правительства Дашиньского в дальнейшем ходе польской истории.

Refine search results

2 Miscellanea Historico-Archivistica

1 Bibliotekarz Lubelski

1 Dzieje Najnowsze

1 Kontrola Państwowa

1 Przegląd Prawa Konstytucyjnego

1 2022

1 2020

2 2019

2 2018

2 Gaul J.

1 Bartoszewicz H.

1 Bolikowska D.