Search results

1

Małe ojczyzny a nauczanie języka polskiego i języka słoweńskiego jako obcego – analiza podręczników

100%

Bednarska K.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia

|

2017

|

vol. 8

|

issue 227

245-254

PL

Aby móc swobodnie posługiwać się językiem obcym, należy poznać kulturę i historię, w których język ten jest osadzony. W podręcznikach do nauczania języka polskiego oraz języka słoweńskiego jako obcego przedstawione zostały nie tylko Polska i Słowenia jako takie, ale także poszczególne regiony, miasta, a w przypadku publikacji słoweńskich – nawet wsie. Autorka analizuje, w jaki sposób prezentowane są te „małe ojczyzny”, ich kultura i znaczenie dla danego kraju.

2

Bałkańskie modele funkcjonowania samorządu lokalnego na przykładzie Słowenii, Chorwacji oraz Macedonii

100%

Biernat A.

Kwartalnik Naukowy OAP UW "e-Politikon"

|

2012

|

issue 2

100-115

PL

Samorząd lokalny uznawany jest za jedną z najważniejszych form uczestnictwa obywateli w życiu publicznym. Obecnie reforma administracji państwowej stanowi jeden z najważniejszych tematów w większości krajów w Europie. Ponadto, wobec perspektywy przystąpienia do Unii Europejskiej istotne z punktu widzenia państw bałkańskich jest wdrażanie reform mających na celu decentralizację władzy oraz wzmocnienie samorządu lokalnego. Usprawnienie funkcjonowania samorządów regionalnych stanowi jeden z najważniejszych elementów wpływających na rozwój współpracy pomiędzy UE a Bałkanami Zachodnimi. Od 2004 roku Słowenia, mająca długą tradycję regionalizmu i istnienia samorządu terytorialnego, jest jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej. Chorwacja, która przystąpi do UE w przyszłym roku, zmuszona została do silniejszego zaangażowania się na rzecz procesu decentralizacji, w szczególności w celu przygotowania jednostek samorządu terytorialnego do efektywnego zarządzania funduszami, które będą dostępne w ramach wspólnotowej polityki spójności. Natomiast w Macedonii, od zawarcia ogólnospołecznego porozumienia w 2001 r., pomimo pewnych opóźnień, działania na rzecz przenoszenia części uprawnień i odpowiedzialności władzy publicznej z organów władzy państwowej na organy władzy samorządowej cały czas kontynuowane są przez rząd w Skopje.

EN

Local self-government is characterized by the honorary participation of citizens in the matters of local community. Nowadays Reforming public administration has become a permanent topic in most countries in Europe. Decentralization is also a key topic in the Western Balkan Countries in light of the enlargement perspective and the multilevel institutional architecture adopted in many European Countries for the management of structural funds. The path towards European integration and the growing cooperation between European and Balkan local and regional authorities require a stronger capacity in the local and regional governments. Slovenia is a member of the EU since 2004 and has a long tradition of regionalism and local self-government. Croatia, that might join the EU as the 28th Member State in 2013, is forced to put a strong commitment towards the decentralization process, particularly with the aim of preparing local government units to manage the funds that will be available within the Community Cohesion Policy after enlargement. On the other hand the matter of Macedonia is a bit different, because the decentralization process in this country, despite delays, has been consensual and steady since 2001. Nowadays, the overall regulatory framework is almost complete while the real transfer of function is still to be consolidated.

3

Demokracja bezpośrednia w Słowenii

86%

Kużelewska E.

Studia Wyborcze

|

2018

|

vol. 25

95-109

PL

Słowenia zaliczana jest do tych państw Europy Środkowo-Wschodniej, w których często przeprowadzane są referenda na szczeblu krajowym. W latach 1996–2016 przeprowadzono 16 referendów ustawodawczych, a pod głosowanie poddano 22 sprawy do rozstrzygnięcia. Była to na tyle znacząca liczba głosowań, że zarówno rząd, jak i Zgromadzenie Państwowe podjęły próbę ograniczenia liczby referendum z obawy o możliwość paraliżu procesu ustawodawczego. Celem artykułu jest analiza prawna instytucji demokracji bezpośredniej w systemie prawnym Słowenii, omówienie roli, jaką pełni referendum w procesie politycznym Słowenii oraz ukazanie następstw nowelizacji konstytucji w 2013 roku odnoszącej się bezpośrednio do ograniczenia kręgu podmiotów uprawnionych do zainicjowania referendum.

EN

Slovenia is one of those countries in Central and Eastern Europe, where referenda are often conducted at national level. Between 1996–2016 16 legislative referenda were held, and 22 subjects of the vote were decided by people in referenda. This was a significant number of referenda that both the Government and the State Assembly tried to limit the number of referendums due to concerns about the possibility of paralyzing the legislative process. The article is a legal analysis of direct democracy institutions in Slovenian legal system. The paper discusses the role of the referendum in the political system of Slovenia and explores the consequences of the constitutional amendment in 2013, which directly relates to limiting the range of entities authorized to initiate a referendum.

4

Powiedz mi, co jesz, a powiem ci, kim jesteś – o kulinariach w Słowenii

81%

Wacławek M., Wtorkowska M.

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

|

2018

|

vol. 25

55-68

EN

Culinary arts are an important part of every nation’s culture. The goal of our text is to converge the linguistic-cultural view of Slovene culinary arts from a hetero-stereotypical point of view of Polish people. For our analysis, we used operational categories of an ethnolinguistic school from Lublin and its continuators from all over Poland. The article is based on academic surveys. We differentiated and wrote about two thematic circles, which reconstruct Slovene culinary arts: 1) the general characteristics of Slovene cuisine, 2) specific dishes, ingredients, drinks etc. The linguistic worldview captured in the discourse on culinary identity are one of the main factors influencing the cultural identity of a given community. The vocabulary, especially culturally conditioned, regarding the culinary arts should find its place in the glottodidactic process.

PL

Kulinaria są ważnym składnikiem każdej kultury narodowej. Tekst ma na celu przybliżenie językowo-kulturowego obrazu słoweńskich kulinariów w perspektywie heterostereotypowej, widzianego oczyma Polaków. W analizie wykorzystano kategorie operacyjne wypracowane przez lubelską szkołę etnolingwistyczną i jej kontynuatorów z całej Polski. Bazę materiałową artykułu stanowią dane ankietowe. Wyróżniono i opisano dwa kręgi tematyczne, które współtworzą rekonstruowany obraz słoweńskich kulinariów: 1) ogólna charakterystyka kuchni w Słowenii, 2) konkretne dania, składniki, napoje itp. Tak ujęte badania językowego obrazu świata włączają się w dyskurs o tożsamości kulinarnej, będącej jednym z istotnych czynników wpływających na odrębność kulturową danej wspólnoty. Słownictwo z zakresu kulinariów, zwłaszcza uwarunkowane kulturowo, powinno więc znaleźć swoje miejsce w procesie glottodydaktycznym.

5

Slovenia Back on Its Feet – What Price Is to Be Paid for Greed?

72%

Somai M.

Unia Europejska.pl

|

2016

|

issue 3

30-49

PL

W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, dlaczego Słowenia po okresie szesnastu lat trwałego i wysokiego wzrostu gospodarczego popadła w stan głębokiej recesji (tzw. double dip, krzywa o kształcie litery W), stanowiącej jeden z najgłębszych i najdłużej trwających kryzysów zarówno w regionie, jak i strefie euro. Artykuł koncentruje się na analizie błędów, zwłaszcza tych związanych z tzw. drugą falą prywatyzacji w latach 2005 i 2008, kiedy nowa elita - używając swoich wpływów zarówno w przedsiębiorstwach, jak i bankach państwowych - wywierała naciski na banki, zmuszając je do finansowania i przeprowadzenia operacji typu MBO (management buyout – wykup przedsiębiorstwa przez zarząd firmy) i LBO (leveraged buyout – wykup lewaro-wany) z wykorzystaniem kredytów, gdzie wartość nabytych aktywów stanowiła zabezpieczenie pożyczki. Działania te stanowiły ogromne zagrożenie dla sektora finansowego i odegrały kluczo-wą rolę w procesie tzw. „przegrzania” gospodarki. Wnioski prezentowane w artykule są następu-jące: po latach niezdecydowania zarówno w zakresie określenia rozmiarów kryzysu, jak i podjęcia koniecznych działań w obszarze polityki gospodarczej, należało połączyć wysiłki związane z wprowadzeniem polityki oszczędnościowej, wdrażanej od końca 2011 roku, z wszechstronnymi działaniami prowadzącymi do poprawienia sytuacji finansowej banków, realizowanymi od końca 2013 r. Świadomi nacisków płynących ze strony rynków finansowych oraz międzynarodowych (również europejskich) instytucji, Słoweńcy zostali zmuszeni porzucić swe zwyczajowo ostrożne nastawienie do prywatyzacji i podjąć próbę wyciągnięcia gospodarki z głębokiego kryzysu.

EN

This article is a modest effort of trying to understand why Slovenia, following a sixteen-year period of sustained high growth, slumped into a deep, W-shaped recession, one of the deepest and the longest lasting in both the region and the Eurozone. It concentrates on the mistakes, especially those related to the so-called second wave of privatisation between 2005 and 2008, whereby the new elite – using their leading positions in both enterprises and state-owned banks and forcing the latter to finance the former to carry out MBOs and LBOs with loans tied to the value of the ac-quired assets pledged as collateral – exposed the financial sector to extreme risks and played a crucial role in overheating the economy. It concludes that, following years of hesitation over the seriousness of the crisis and the necessary economic policy measures to overcome it, the com-bined effects of austerity policy, engaged since the end of 2011, and the comprehensive bank recovery measures implemented, as of the end of 2013, under pressures coming from both finan-cial markets and international (including European) institutions, the Slovenes could, at the price of their traditionally cautious attitude about privatization, bring their economy back from the brink.

6

Służba kobiet w Policji Republiki Słowenii jako przejaw feminizacji formacji policyjnych państw Unii Europejskiej

72%

Lasota A.

De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności

|

2016

|

issue 1(2)

94-105

PL

Artykuł podejmuje zagadnienia związane ze służbą kobiet w formacjach policyjnych Republiki Słowenii. Przedstawia strukturę organizacyjną słoweńskiej policji, historię zatrudniania kobiet w tej formacji oraz aktualne dane statystyczne dotyczące pełnienia służby przez policjantki. Nakreśla również znaczenie Europejskiej Sieci Policjantek, jako inicjatywy, w której słoweńska policja bierze czynny udział. Głównym celem artykułu jest zaprezentowanie zakresu i charakteru służby kobiet w policji słoweńskiej, włącznie z przyczynami wyboru takiej ścieżki rozwoju zawodowego oraz społecznym odbiorem działań wysoko sfeminizowanej policji. Autorka podejmuje ponadto kwestię współpracy pomiędzy funkcjonariuszami obu płci i jej wpływu na skuteczność realizowanych przez policję działań.

EN

Article contains review of the women service in police formations in the Republic of Slovenia. It shows the organizational structure of the Slovenian police, the history of women employment in this formation and current statistics of women police service. Important part of the article states about European Service of Policewomen, because Slovenian police takes part in this initiative. Main aim of this article is to present women service in police formations, including the reasons for choosing this path of their career. No less important is social perception of the way how activities and requests taken by this highly female-dominated police. Author also shows how cooperation between male and woman police officers can influence the effectiveness of police operations.

7

Comparative analysis of economic and social policy development in Croatia and Slovenia

72%

Babić Z., Lučev J.

Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje

|

2019

|

issue 47(4)

47-71

EN

The Republic of Croatia and the Republic of Slovenia have shared a common political and economic history for centuries. Slovenia was more developed but was relatively closely trailed by Croatia in basic economic and social indicators as recently as the late 1980s. In the intervening three decades, the economic and social inequalities between Croatia and Slovenia have significantly increased and these two countries are in many ways at opposite ends of the spectrum among the members of the EU. This text acknowledges the traditional explanations of this result—i.e. the negative effect of the Homeland War in Croatia between 1991 and 1995 its human and economic sacrifices which were enormous compared to the very brief and limited conflict in Slovenia; and that Slovenia became a full member of the EU in 2004, whereas Croatia could reap the benefits of EU membership since only 2013. However, this text moves beyond these two arguments and proposes that there are additional explanatory variables for divergent tendencies in economic and social development. It analyses the institutional positions in Croatia and Slovenia (comparing them to the Visegrád countries), the growth models in Slovenia andbCroatia, and the way in which social policy was delivered since the transition in Slovenia and Croatia in order to show that a significant part of the explanation for these downward divergent trendsbin Croatia lies within the way these two main policies were prepared and implemented in those two countries.

PL

Republika Chorwacji i Republika Słowenii od stuleci mają wspólną historię polityczną ibgospodarczą. Historycznie Słowenia była bardziej rozwinięta, ale Chorwacja pod koniec lat osiemdziesiątych XX w. zbliżyła się do Chorwacji pod względem podstawowych wskaźników ekonomicznych i społecznych. W ciągu kolejnych trzech dekad nierówności gospodarcze i społeczne między Chorwacją a Słowenią znacznie wzrosły i obecnie te dwa kraje znajdują się pod wieloma względami na przeciwległych krańcach wśród członków UE. Artykuł potwierdza klasyczne wyjaśnienia tego stanu, wskazując m.in. na negatywny wpływ wojny domowej w Chorwacji w latach 1991–1995 oraz członkostwo Słowenii w UEbod 2004br., podczas gdy Chorwacja może czerpać korzyści z członkostwa w UE dopiero od 2013 r. Artykuł wykracza jednak poza te dwa argumenty i proponuje dodatkowe zmienne wyjaśniające dla rozbieżnych tendencji w sferze gospodarczej i społecznej. Analizuje specyfikę instytucjonalną Chorwacji i Słowenii (porównując je z krajami wyszehradzkimi), modele wzrostu oraz sposób realizacji polityki społecznej od czasu transformacji w obu tych krajach. Dowodzi, że za rozbieżne tendencje w Chorwacji i Słowenii odpo wiada w dużym stopniu sposób przygotowania i wdrożenia polityki gospodarczej ibspołecznej wbtych dwóch krajach.

8

Ensuring Uniform Case Law in Slovenia: Jurisprudence Constante, Stare Decisis, and a Third Approach

72%

Novak M.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2018

|

vol. 27

|

issue 1

EN

The judicial doctrine of jurisprudence constante is a civil-law equivalent of the common law doctrine of stare decisis. Both doctrines resulted from the 19th-century legal positivist movement criticizing the liberty of courts when deciding like cases. If stare decisis has developed into a normatively serious doctrine ensuring coherent and consistent adjudication, jurisprudence constante, however, did not go that far. After a short historical introduction regarding the development of both doctrines, this paper discusses their most important normative differences, provides reasons for these differences, and analyzes the problems that the civil-law doctrine presents in the Slovene legal system in particular, the possibility of transplanting the common law doctrine to our country, and the need for a third way approach to better ensure uniform case law in Slovenia.

PL

Doktryna prawna utrwalonego orzecznictwa (jurisprudence constante) jest cywilno-prawnym ekwiwalentem doktryny stare decisis w porządku prawnym common law. Obydwie narodziły się z XIX-wiecznego ruchu pozytywistycznego krytykującego swobodę sądownictwa w przypadku wydawania orzeczeń precedensowych. O ile stare decisis rozwinęła się w normatywnie ważką doktrynę, zapewniającą spójne i konsekwentne orzecznictwo, o tyle jurisprudence constante nie rozwinęła się w takim stopniu. W niniejszym artykule omówiono, po krótkim historycznym wstępie dotyczącym rozwoju obu doktryn, ich najbardziej istotne różnice pod względem normatywnym, wskazując zarazem ich przyczyny. Ponadto przeanalizowano problemy doktryny cywilno-prawnej, w szczególności w słoweńskim systemie prawnym, jak również możliwość przeniesienia doktryny na gruncie common law do Słowenii oraz potrzebę wdrożenia trzeciego, alternatywnego, podejścia w celu zapewnienia jednolitości prawa precedensu w tym kraju.

9

A Basic Outline of Slovenian Consumer Protection with an Emphasis on Alternative Dispute Resolution

72%

Kraljić S., Drnovšek K.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

|

2017

|

issue 8(968)

5-23

EN

Consumer protection today represents a modern segment of human rights, which in recent years has carved out a wider role in national, European and international law. The objective of this paper is to show the fundamental principles of consumer protection in the Republic of Slovenia, where intensive consumer protection began to take root after the country gained its independence in 1991. In the subsequent 25 years, numerous legal acts have been adopted and documents introduced which either in whole or in part address the protection of consumer rights. The foremost and most basic legal act is the Consumer Protection Act, which has been repeatedly amended and supplemented, with the intention that Slovenian legislation should follow and be harmonised (mainly) with European and international trends in consumer protection. The last important step was taken with the adoption of Out-of-Court Resolution of the Consumer Disputes Act, which entered into force on 14 November 2015. This Act has transposed in the Slovenian legal system Directive 2013/11/EU on alternative dispute resolution for consumer disputes.

PL

Ochrona konsumenta stanowi obecnie nowoczesny dział praw człowieka, który w ostatnich latach zaczął odgrywać coraz ważniejszą rolę w prawie krajowym, europejskim i międzynarodowym. Celem artykułu jest przedstawienie podstawowych zasad ochrony konsumenta w Słowenii. Po uzyskaniu przez ten kraj w 1991 r. niepodległości następował intensywny rozwój ochrony praw konsumentów, w ciągu 25 lat przyjęto liczne akty prawne i wprowadzono dokumenty, które w całości lub w części dotyczyły tego zagadnienia. Najważniejszym i najbardziej podstawowym aktem prawnym w tym zakresie jest ustawa o ochronie konsumentów, która była wielokrotnie zmieniana i uzupełniana, tak aby zapewnić słoweńskiemu prawodawstwu harmonizację głównie z europejskimi standardami i zgodnie z międzynarodowymi tendencjami w zakresie ochrony konsumentów. Ostatni ważny etap stanowiło przyjęcie ustawy o pozasądowym rozstrzyganiu sporów konsumenckich, która weszła w życie 14 listopada 2015 r. Ten akt prawny stanowił implementację do słoweńskiego prawodawstwa dyrektywy 2013/11/UE w sprawie alternatywnych metod rozwiązywania sporów konsumenckich.

10

Izby drugie parlamentu państw byłej Jugosławii

72%

Maksymiuk M.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2020

|

vol. 66

7-19

EN

This work presents the second houses of parliaments in the countries of former Yugoslavia, such as Slovenia and Bosnia and Herzegovina. As the only ones in the region, they decided to adopt a bicameral order within the legislative power. Despite the geographical proximity and common history, the legislators of both countries decided to adopt a different, original shape of the bodies compared to each other. It stands out on a global scale. Moreover, each of them was endowed with different competences, which results in their position in relation to the first chamber of parliament as well as to other state organs. This article therefore constitutes a cross-section and in-depth political and legal description of the Chamber of Nations of Bosnia and Herzegovina and the Council of State of Slovenia, and proposes systemic changes.

PL

Niniejsza praca jest prezentacją drugich izb parlamentu w krajach byłej Jugosławii, jakimi są Słowenia oraz Bośnia i Hercegowina. Jako jedyne w regionie zdecydowały się one na przyjęcie bikameralnego porządku w ramach władzy ustawodawczej. Pomimo bliskości geograficznej i wspólnej historii ustrojodawcy obu państw postanowili przyjąć znacząco inny, oryginalny kształt porównywanych do siebie ciał ustawodawczych, wyróżniających się na skalę światową. Co więcej, każda z nich została obdarzona różnymi kompetencjami, z czego wynika pozycja wobec pierwszej izby parlamentu, a także pozostałych organów władzy państwowej. Artykuł ten stanowi więc przekrój i pogłębioną charakterystykę polityczno- prawną Izby Narodów Bośni i Hercegowiny oraz Rady Państwa Słowenii, a także zawiera propozycje zmian systemowych.

11

Słoweńcy w Karyntii: wybrane zagadnienia

72%

Godlewska E.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2017

|

vol. 54

192-210

EN

This article is an attempt to identify and examine factors that, according to the author, had a fundamental influence on the contemporary situation of the Slovenian minority in Carinthia. These include, among others, territorial disputes with Carinthia, the geopolitical situation of Austria after World War II, and the bilateral relations with Slovenia. Particular emphasis has been placed on the last of these factors. Bilateral relations have a huge impact on ethnic policies of individual countries. They are one of the external factors that shape the situation of national minorities. This article is an attempt to analyze the importance of good neighborly relations for ethnic relations in Austria. The basic research question is the issue of whether such relationships can be classified as primary causal factors. The article is also an attempt to verify the argument that the geography and history of the state are the main factors that determine its policies. The analysis concerns mainly Carinthia – one of nine Austrian federal states, which directly borders with Slovenia (next to Styria). This is the territory in which the Slovene minority remains the most active. Not without significance is the number of minorities and the fact that Carinthia is regarded as a traditional area of habitation.

PL

Artykuł stanowi próbę wskazania i zbadania czynników, które zdaniem autorki miały zasadniczy wpływ na współczesną sytuację mniejszości słoweńskiej w Karyntii. Wśród nich znalazły się m.in. spory terytorialne o Karyntię, sytuacja geopolityczna Austrii po II wojnie światowej oraz dwustronne relacje ze Słowenią. Szczególny nacisk położony został na ostatni z wymienionych czynników. Podstawowym pytaniem badawczym pozostaje kwestia, czy takie relacje można zaliczyć do podstawowych czynników sprawczych. Artykuł stanowi również próbę weryfikacji tezy, według której geografia i historia państwa należą do głównych czynników określających jego politykę. Analiza dotyczy w głównej mierze Karyntii – jednego z dziewięciu austriackich landów, który bezpośrednio graniczy ze Słowenią (obok Styrii). Jest to terytorium, w którym mniejszość słoweńska pozostaje najbardziej aktywna. Nie bez znaczenia jest również liczebność mniejszości oraz fakt, że Karyntia uchodzi za tradycyjny obszar jej zamieszkiwania.

12

Institutional education of blind, deaf and speech-disabled children in Slovenia until World War II

72%

ŠORN M., Dobaja D.

Wychowanie w Rodzinie

|

2018

|

vol. XVIII

|

issue (2/2018)

225-240

EN

Aim: The purpose of the following contribution may be somewhat atypical, as it deals with the so-called substitute families of the blind, visually impaired, deaf, and hearing-impaired children in Slovenia in the period between the world wars. In Slovenia, substitute families were represented by the institutes that also encompassed boarding facilities with an educational-developmental programme apart from the educationalpractical component of schooling. The expert teachers strived to ensure that as many as possible blind and deaf children could benefit from this special treatment. Methods: Based on the accessible archive materials and appropriate literature, the authors follow the path of blind and deaf children from their early years to the gaining of their professions, which guaranteed the individuals’ independence in their future life and ensured their integration into the intergenerational relations. Results: The authors have ascertained that the blind, deaf, and speech-disabled children who were included in suitable educational and schooling processes during the first decades of the 20th century had a better chance of taking an independent part in the society. Most of them were aware that the institutes had given them excellent life lessons that transcended the mere acquisition of knowledge and physical skills. Conclusions: Despite the legislation that prescribed compulsory education also for the deaf, speech-disabled, and blind children, less than a half of these children received any special education and schooling before the end of World War II. The main reason for this was the ignorance of many parents, who were unaware that the possibility for the schooling of their children even existed. In this regard it should be pointed out that the leading cause of this was the limited capacity of both institutes: as it happened, soon after their establishment, it turned out that they were appropriate only in the sense of their programme. The management staff was aware that the specialised educational and social tasks should be carried out to the greatest extent possible, but their efforts to ensure this kept falling on deaf ears with the state until as late as the second half of the 1940s. The pupils who were in dire need of special skills would receive equal education and schooling opportunities only after World War II, when the spatial constraints of both institutes were addressed, among other issues.

PL

Cel: Cel artykułu może wydawać się dość nietypowy, ponieważ są nim tak zwane rodziny zastępcze osób niewidomych, niedowidzących, głuchych i niedosłyszących w Słowenii w okresie międzywojennym. W Słowenii rodziny zastępcze reprezentowane były przez instytucje, które zajmowały się również utrzymaniem oraz edukacją do rozwoju i edukacją praktyczną. Nauczyciele–eksperci starali się umożliwić niewidomym i głuchym dzieciom korzystanie z tego specjalnego traktowania. Metody: W oparciu o dostępne materiały archiwalne i odpowiednią literaturę autorzy śledzą ścieżki niewidomych i głuchych dzieci od wczesnej młodości do zdobycia zawodu, co umożliwiało im bycie niezależnym w ich przyszłym życiu i pozwalało na integrację w ramach relacji międzypokoleniowych. Wyniki: Autorzy upewnili się, że niewidome i głuche dzieci, jak również dzieci z wadami mowy, umieszczone w odpowiednich edukacyjnych i szkolnych procesach w pierwszej dekadzie dwudziestego wieku miały lepsze szanse na to, by stać się niezależnymi członkami społeczeństwa. Większość z nich zdawała sobie sprawę z tego, że instytucje te dawały im doskonałą życiową lekcję, która wykraczała poza aspekty samej tylko wiedzy i umiejętności. Wnioski: W podsumowaniu autorzy podkreślają, że pomimo ustaw, które obejmowały obowiązkową edukacją również dzieci niewidome, głuche i te z wadami mowy, tylko połowa z nich korzystała z kształcenia i szkolnictwa specjalnego przed końcem II wojny światowej. Główną przyczyną tego stanu rzeczy był brak wiedzy rodziców o możliwości otrzymania przez ich dzieci takiej edukacji. W związku z tym wskazać należy, że główną przyczyną tego stanu rzeczy były ograniczone możliwości instytucji: krótko po ich założeniu okazało się, że jedynie ich program nauczania jest odpowiedni. Kierownictwo nie zdawało sobie sprawy z tego, że edukacja specjalna i zadania społeczne muszą być realizowane tak szeroko jak to tylko możliwe, jednak ich wysiłki, aby tego dokonać nie były wysłuchane aż do drugiej połowy lat 40. XX wieku. Uczniowie w ogromnej potrzebie zdobycia specjalnych umiejętności otrzymali równą edukację dopiero po II wojnie światowej, kiedy to poradzono sobie z ograniczoną przestrzenią dostępną dla obu instytucji, jak również innymi problemami.

13

Administrative Barriers for SMEs in the Field of Tax Compliance and Financial and Accounting Reporting: Evidence from Slovenia

72%

Ravšelj D., Aristovnik A.

Problemy Zarządzania

|

2018

|

issue 1/2018 (73), t.2

75-90

EN

In Slovenia, almost the entire population of all enterprises consists of small and medium-sized enterprises (SMEs), which represent a driver of growth and job creation. Therefore, Slovenia strives for continuous improvement towards the simplification of legislation and procedures, especially those related to tax compliance and financial and accounting reporting. The aim of this paper is to identify differences between different groups of SMEs, divided by size, turnover and age, in coping with and perception of administrative barriers in the aforementioned fields. The results of the empirical analysis of the sample of 654 SMEs provide evidence that different groups of SMEs use different ways of coping with administrative barriers, which also affects their perception of those barriers.

PL

W Słowenii prawie wszystkie przedsiębiorstwa należą do sektora MŚP i są motorem wzrostu i zatrudnienia. W celu poprawy otoczenia biznesowego Słowenia podejmuje zatem nieustanne próby uproszczenia ustawodawstwa i procedur dotyczących zwłaszcza przestrzegania przepisów podatkowych oraz sprawozdawczości finansowej i księgowej. Celem artykułu jest wskazanie różnic między poszczególnymi grupami MŚP, w podziale ze względu na wielkość, obroty i wiek, pod względem sposobu radzenia sobie z barierami administracyjnymi w powyższych dziedzinach oraz postrzegania tych barier. Wyniki empirycznej analizy próby 654 MŚP potwierdzają, że poszczególne grupy MŚP różnie radzą sobie z barierami administracyjnymi, co ma również wpływ na sposób, w jaki te bariery postrzegają

14

The experience of support of innovative start-ups in Poland, Slovenia and Czechia: lessons for Ukraine

58%

Kurchenko O., Paradowska M., Platje J. J., Cibulskiene D.

Economic and Environmental Studies

|

2016

|

vol. 16

|

issue 4(40)

775-785

EN

The article is devoted to the problems of development small innovative enterprises – start-ups. The most successful experience of the creation and development of start-up companies in Poland, Slovenia and Czechia, including the programs of their support are investigated. It was concluded on expediency of the creation of similar mechanisms of organization and development of start-ups, taking into account Ukrainian realities.

PL

Artykuł jest poświęcony problemom rozwoju małych innowacyjnych firm – start-upów. Podjęto w nim próbę zbadania najbardziej udanych doświadczeń tworzenia i rozwoju nowych przedsiębiorstw w Polsce, Słowenii i Czechach, w tym programów ich wsparcia. W artykule przeanalizowano efektywność tworzenia podobnych mechanizmów organizacji i rozwoju nowych przedsiębiorstw przy uwzględnieniu realiów ukraińskich.

15

Programy turystyczne realizowane podczas zorganizowanych formwymiany zagranicznej pracowników uczelni wyższych w ramach programu Erasmus/Erasmus+ (na wybranych przykładach)

58%

Szelińska-Kukulak M., Kukulak J.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica

|

2017

|

vol. 11

EN

In the article, high value of tourism offer included in some programs of Erasmus/Erasmus+ for employees of higher education facilities, mostly in programs of organized forms of exchange, i.e. International Staff Week, is emphasized. Basing on acquired materials and author’s own observations during multiple participation in foreign exchange, as well as on recollections of other participants, it can be concluded that this element of programs alone is a an equivalent of the benefits connected to the other elements of programs offered to participants by foreign facilities. Tourist programs usually allow to get to know the cities where educational facilities are located, as well as their close or far surroundings, where culturally unique objects are located. Among the described ones, the most interesting tourist offers are the ones proposed by Portuguese and Czech educational facilities, for both organized groups and participants arriving on exchange individually. Even partial payment for those offers does not discourage potential participants, and they are evaluated highly. They are also a form of integration of participants on every trip, and most of all, they create a chance of getting to know the tourist qualities of visited regions. It is even more beneficial, since during the sightseeing the aspects connected to the problems professionally interesting to the participants are emphasized, and trips are led by the representatives of local educational facilities.

PL

W artykule podkreśla się dużą wartość oferty turystycznej zawartej w części programów Erasmus/Erasmus+ w odniesieniu do pracowników uczelni, przede wszystkim w programach zorganizowanych form wymiany, tj. Międzynarodowego Tygodnia Szkoleniowego (International Staff Week). W oparciu o zebrane materiały i autorskie obserwacje poczynione podczas wielokrotnego udziału w wymianie zagranicznej, a także z relacji innych uczestników takich wymian, można stwierdzić, że ten element programów stanowi równowartość korzyści w stosunku do pozostałych elementów składowych całości programów oferowanych beneficjentom przez ośrodki zagraniczne. Programy turystyczne obejmują zwykle poznawanie miast, w których uczelnie się znajdują, oraz ich bliskich lub dalszych okolic, w których są obiekty atrakcyjne krajobrazowo lub kulturowo. Spośród opisywanych programów, szczególnie interesujące są oferty turystyczne proponowane przez uczelnie portugalskie i czeskie (tab. 1, tab. 2), tak dla grup zorganizowanych, jak i uczestników indywidualnie przyjeżdżających na wymianę. Nawet częściowa odpłatność tych ofert nie zraża beneficjentów i są one oceniane bardzo wysoko. Są także formą integracji uczestników na każdym wyjeździe, a przede wszystkim szansą poznania walorów turystycznych regionów zwiedzanych. Jest to tym bardziej wartościowe, że podczas zwiedzania podkreśla się aspekty związane tematycznie z problematyką interesującą zawodowo uczestników, a wycieczki są prowadzone przez przedstawicieli miejscowych uczelni.

16

Granica w świadomości i w rzeczywistości: dwa przykłady z nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej

58%

Ptáček P., Kladivo P., Roubínek P., Siwek T., Ziener K.

Studia Socjologiczne

|

2017

|

issue 1(224)

167-193

PL

Postrzeganiem przestrzeni geograficznej, tożsamości regionalnych lub wpływem wydarzeń historycznych na aktualne stosunki społeczne zajmują się różne dyscypliny naukowe. Niniejszy artykuł zajmuje się tymi zagadnieniami z pogranicza geografii i socjologii. Najważniejszym pytaniem, na które zespół autorski starał się odpowiedzieć, było to, jak subiektywne postrzeganie granicy i sąsiedniego kraju wpływa na obiektywne zachowania mieszkańców pograniczy, na kształtowanie ich związków z mieszkańcami regionu spoza granicy oraz powiązań ekonomicznych i kulturowych. Materiałem empirycznym były wyniki badań kwestionariuszowych na pograniczu polsko-czeskim w rejonie Górnego Śląska oraz austriacko-słoweńskim w rejonie Karyntii. Badane były aktualne stosunki transgraniczne w kontekście ich różnych losów historycznych. Stwierdzone różnice determinowane położeniem geograficznym, wiekiem, wykształceniem czy znajomością języków były testowane metodami statystycznymi. Do najważniejszych uzyskanych wniosków należy stwierdzenie, że zmiana funkcjonowania granicy po wejściu krajów do strefy Schengen ma istotne znaczenie, ale mieszkańcy reagują na nią z pewnym opóźnieniem. Efekt bariery w świadomości istnieje nadal zwłaszcza na granicy polsko-czeskiej i dla jego złagodzenia konieczne jest wsparcie instytucjonalne.

EN

Research questions like geographical space perception, regional identities research or the inﬂuence of historical events on current social relations are in the focus of many disciplines, including sociology and geography. The authors have focused on research of these and similar problems on the examples of two border regions in four EU countries. The principal question is how the perception of the neighbouring country (respectively region) is inﬂuenced by objective circumstances like border regime, level of economic and cultural connectivity and on the other hand also subjective perception by local population. There are presented results of the research on Czech-Polish and Austrian-Slovenian borderlands. Research was focused on perception of current cross-border relations trying to determine crucial cultural and historical events which inﬂuenced them. Differences of results are tested by using statistical analysis. The statistical analysis tested potentially different perception and behaviour of people by age, education and different level of neighbour’s state language knowledge. The changes in cross-border regime (as the result of countries accession into Schengen zone) are perceived as important ones but the perception of the border and the intensity of cross-border relations react to this fact with substantial time delay. Institutional support leading to the mitigation of barrier effect perception of the border seems to be important especially in the Czech-Polish borderland.

17

Transformation of the Countries of Cen- tral and Eastern Europe – an Attempt at Comparing Croatia and Slovenia

58%

Lubik-Reczek N.

Przegląd Politologiczny

|

2015

|

issue 3

79-92

PL

W Europie Środkowej i Wschodniej od kilkunastu lat zachodzą zmiany, które wyjaśniane są w kategoriach transformacji systemowej czy ustrojowej. Transformacja systemowa jest najczęściej używanym pojęciem do opisu zmiany społecznej, która rozpoczęła się w tym rejonie Europy po 1989 r. Zbliżonym pojęciem, choć węższym jest transformacja ustrojowa, która opisuje fazę radykalnej zmiany ładu społecznego w aspekcie formalno-prawnym. Analizując transformację państw Europy Środkowej i Wschodniej, zwrócić należy również uwagę na państwa bałkańskie. Zostały w nich uchwalone nowe konstytucje, ustawy o partiach politycznych i ordynacje wyborcze. Otworzyły one drogę do konkurencyjnego systemu partyjnego oraz systemu politycznego opartego na zasadach demokracji.

EN

For over a dozen years changes have been taking place in Central and Eastern Europe which are explained in the categories of systemic transformation. “Systemic transformation” is the term most widely used to describe the social change that began in that part of Europe after 1989. A term close, albeit narrower, in meaning is the “political transformation” which describes the phase of radical change of social order in the formal and legal aspect. Analysing the transformation of Central and East European countries one should not disregard the Balkan states. Those states have new constitutions, laws concerning political parties and new electoral statutes. They have opened the road to a competitive party system and the political system based on democratic principles.

18

The Phenomenon of (Sustainable) Tourism Activities on Farms in Slovenia During the COVID-19 Pandemic

58%

Žibert M., Prevolšek B.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2021

|

vol. 19

|

issue 4

69-83

PL

Wybuch pandemii COVID-19 spowodował, że zmieniają się trendy rozwojowe branży turystycznej. Celem tego artykułu jest zbadanie aktualnego rozwoju branży turystycznej i powiązanie go z elementami trendów zrównoważonego rozwoju. W artykule przedstawiono główne elementy koncepcji zrównoważonej turystyki wiejskiej i agroturystyki. Za pomocą metody zestawienia i opisu autorzy badają, na podstawie danych statystycznych dotyczących działalności agroturystycznej w Słowenii (przed i w trakcie pandemii COVID-19), czy możliwe jest stwierdzenie tendencji rozwojowych w zakresie zrównoważonego rozwoju w kontekście agroturystyki. Niniejsze badanie ma również na celu zidentyfikowanie szeregu czynników, które mogą poprawić zrównoważony rozwój turystyki rolniczej w Słowenii w okresie po COVID-19. Wyniki przytoczonych badań i ich analiza wskazują, że przyszłe trendy rozwojowe domagają się dekarbonizacji i cyfryzacji przemysłu oraz zaangażowania społeczności lokalnej w świadczenie usług. Aktualna globalna sytuacja gospodarcza wskazuje, że dotarliśmy do punktu, w którym dla rozwoju branży turystycznej konieczne jest wdrażanie zrównoważonych i cyfrowych modeli przemysłu.

EN

The outbreak of the COVID-19 pandemic is the reason why the development trends of the tourism industry are changing today. The purpose of this article is to address issues of future tourism industry development, linking it to elements of sustainable development trends. The article presents the main elements of the sustainable concept of rural and farm tourism. Using the method of compilation and description, we want to check, based on statistical data related to farm tourism activities in Slovenia (before and during the COVID-19 pandemic), whether it is possible to detect development trends in Slovenia, in the direction of sustainability that are linked to the concept of farm tourism. This study also aims to identify a number of measures that can improve sustainability at the farming tourism level in Slovenia, in a post-COVID phase. According to the findings of numerous comparisons and statistical analysis, it can be stated that the future development trends show a great need to develop the decarbonisation of the industry, digitalisation of industry, and the involvement of the local population in the provision of services. In the present global situation, we have reached a point where it will be necessary to focus on sustainable and digital forms of the industry, in order to further post-COVID development of the tourism industry.

19

Zwischen Begeisterung und Besorgnis Über die Rezeption von Amoris laetitia in Slowenien

58%

Globokar R.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2017

|

vol. 37

|

issue 1

191-202

PL

Posynodalna adhortacja apostolska papieża Franciszka Amoris laetitia znalazła w Słowenii bardzo zróżnicowane przyjęcie. Po początkowej powściągliwości ze strony hierarchii kościelnej, od końca 2016 r. coraz wyraźniejsza staje się pozytywna recepcja tego dokumentu. Zdecydowana większość wierzących i ludzi zaangażowanych w działalność pastoralną dostrzega w Amoris laetitia odpowiedni impuls dla odnowy duszpasterstwa rodzin w Słowenii. W artykule zostały przedstawione niektóre racje przeciwstawnych reakcji – od zachwytu aż do sprzeciwu – w ramach recepcji papieskiego dokumentu i rozwinięte niektóre impulsy zawarte w Amoris laetitia dla duszpasterstwa w Słowenii.

EN

Reactions to the Post-Synodal Apostolic Exhortation Amoris laetitia by Pope Francis have also been fiercely divided in Slovenia as elsewhere. Initially, the official Church showed reluctance towards it. However, there has been more and more signs of a positive reception since towards the end of 2016. A great majority of the believers and pastoral co-workers understood this exhortation as an appropriate incentive for the renewal of the pastoral care of the family in Slovenia. The article discusses some of the reasons for the opposing reactions to the document and tries to further develop some parts of the document to be used in the pastoral care of the family in Slovenia.

20

Economic foundations of conflicts and solidarity within the traditional rural community of Slovenia

58%

Lazarević Ž.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2021

|

issue 77

27-40

PL

Artykuł skupia się na konfliktach ekonomicznych w wiejskich społecznościach lokalnych w Słowenii do czasu rozpoczęcia II wojny światowej oraz na analizie przykładów prywatyzacji dóbr publicznych, relacjach między światami pracy i kapitału i na solidarności ekonomicznej pod postacią lokalnych kooperatyw jako narzędzia wzmacniającego spójność społeczną na poziomie lokalnym. Autor stawia tezę, że poczucie solidarności społecznej (ekonomia moralna) to element wzmacniający poczucie spójności społecznej w badanych społecznościach lokalnych. Sprawiedliwość, definiowana z uwzględnieniem zasad tradycyjnego prawa, wpływa na status relacji społecznych na poziomie lokalnym w taki sposób, że stają się one prawomocne. Jeśli poczucie sprawiedliwości staje się dla obywateli problematyczne i kwestionowane, to prawomocność relacji społecznych, a w konsekwencji spójność społeczna lokalnej wspólnoty stają się niepewne.

EN

The following article focuses on the economic conflicts in the local rural communities in Slovenia until World War II and analyses the example of the privatisation of a public good, the relations between labour and capital, and economic solidarity in form of cooperatives as a tool for ensuring social cohesion at the local level. The author presents a viewpoint that the feeling of social justice (moral economy) represented a cohesive element in the analysed local communities. Justice, defined according to the rules of traditional law, provided the relations in the local communities with a status of legitimacy. If the feeling of justice was questioned, then the legitimacy of the social relations and consequently the cohesion of the local communities were uncertain as well.

Refine search results

Małe ojczyzny a nauczanie języka polskiego i języka słoweńskiego jako obcego – analiza podręczników

Bałkańskie modele funkcjonowania samorządu lokalnego na przykładzie Słowenii, Chorwacji oraz Macedonii

Demokracja bezpośrednia w Słowenii

Powiedz mi, co jesz, a powiem ci, kim jesteś – o kulinariach w Słowenii

Slovenia Back on Its Feet – What Price Is to Be Paid for Greed?

Służba kobiet w Policji Republiki Słowenii jako przejaw feminizacji formacji policyjnych państw Unii Europejskiej

Comparative analysis of economic and social policy development in Croatia and Slovenia

Ensuring Uniform Case Law in Slovenia: Jurisprudence Constante, Stare Decisis, and a Third Approach

A Basic Outline of Slovenian Consumer Protection with an Emphasis on Alternative Dispute Resolution

Izby drugie parlamentu państw byłej Jugosławii

Słoweńcy w Karyntii: wybrane zagadnienia

Institutional education of blind, deaf and speech-disabled children in Slovenia until World War II

Administrative Barriers for SMEs in the Field of Tax Compliance and Financial and Accounting Reporting: Evidence from Slovenia

The experience of support of innovative start-ups in Poland, Slovenia and Czechia: lessons for Ukraine

Programy turystyczne realizowane podczas zorganizowanych formwymiany zagranicznej pracowników uczelni wyższych w ramach programu Erasmus/Erasmus+ (na wybranych przykładach)

Granica w świadomości i w rzeczywistości: dwa przykłady z nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej

Transformation of the Countries of Cen- tral and Eastern Europe – an Attempt at Comparing Croatia and Slovenia

The Phenomenon of (Sustainable) Tourism Activities on Farms in Slovenia During the COVID-19 Pandemic

Zwischen Begeisterung und Besorgnis Über die Rezeption von Amoris laetitia in Slowenien

Economic foundations of conflicts and solidarity within the traditional rural community of Slovenia