Search results

1

Senat dwudziestolecia między wojennego w Rzeczpospolitej Polskiej i Czechosłowacji

100%

Maksymiuk M., Karlikowski M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 1 (59)

369-385

PL

Niniejsza praca stanowi próbę porównania porządku ustrojowego drugich izb parla-mentu, w dwudziestoleciu międzywojennym, po uzyskaniu niepodległości w Polsce i Czechosłowacji. Był to czas kształtowania się ładu powojennego. Artykuł wskazu-je na różnice i podobieństwa, pomiędzy dwoma prezentowanymi systemami Senatów obu państw, mając w pamięci zbliżoną sytuację polityczną w tym czasie, a także po-dobieństwo czerpania wzorców ustrojowych z porządku konstytucyjnego III Repu-bliki Francuskiej.

EN

The article is an attempt to compare the constitutional position of the second chambers of parliament in the interwar period in Poland and Czechoslovakia. It was the time of shaping the post-war order. The article shows differences and similarities between the two systems in regard to Senates, bearing in mind the similar political situation at that time, as well as the similarity of drawing patterns from the constitutional order of the Third French Republic.

2

Zmiany w składzie osobowym senatu i izby poselskiej w okresie Sejmu Wielkiego

88%

Kacperczyk U.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2010

|

vol. 17

|

issue 17

97-124

EN

The Four-Year Sejm (diet) was held from October 6th, 1788 to May 29th, 1792 and resulted in significant changes in the composition of parliament, both the Chamber of Deputies and the Senate. To 177 members elected by the regional diets in August 1788 joined 182 new members elected by regional diets in November 1790. Finally, there were 359 deputies. But such number of deputies never worked together because at the time of a single deliberations several members of parliament died, and other were promoted to the senate. In total, during the sessions of the Four-Year Sejm died at least 10 members (8 of the first term and second term of The Sejm), and 15 members (14 first term of the Sejm, including deputy of Bielsko J. K. Ossolinski, whose nomination has been not thoroughly explained, and one during second term of the Sejm) were promoted to the senate. Major changes also occurred in the composition of the senate. During the sessions of the Sejm 38 senator’s seats became vacant. 22 senators died, thus 23 senatorial offices became vacant (two ministries, two bishoprics, 8 provinces (voivodeship) and 11 castellanies). 14 senators resigned from offices (a minister, four voivodes and 9 castellans). A sentence of the Sejm court deprived Grand Treasurer of the Crown of the office. Uniate Metropolitan entered Senate but the resolution of Sejm deprived Field Crown Hetman of the office thereby abolishing offices of the field Hetman. During the Four-Year-Sejm King Stanislaw August nominated 57 senators, including 16 people who were promoted within the Senate. Not all senators joined the confederation. It was joined by 148 senators (including 15 senators who were promoted from among Sejm deputies and accession to the Confederation did as deputies) of a total of 191. Total number of persons entitled to join the Confederacy, including king Stanislaw August Poniatowski was 536 (assuming that Mr Ossoliński, deputy of Bielsko and Castellan of Podlasie Ossoliński is one person). 493 people took advantage of this right: Stanislaw August Poniatowski, all deputies and about 77% of senators.

3

Zadania Senatu RP w zakresie kreowania polityki regionalnej w Polsce

75%

Zientarski P.

Journal of Modern Science

|

2019

|

issue 2/41/2019

77-86

PL

Artykuł jest poświęcony roli instytucji Senatu RP w identyfi kacji i kształtowaniu polityki regionalnej w Polsce oraz kształtowaniu pojęcia regionalizmu w systemie władzy państwowej. Rozważania ujęte w jego ramach dotyczą m.in. specyfi cznego pojmowania prawa z punktu widzenia polityki regionalnej i kształtującej jej władzy państwowej.

4

A Few Remarks on the Audit Activity of the Senate of the Republic of Poland

75%

Jamróz L.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2020

|

issue 6 (58)

139-148

EN

In its activities, the Senate uses a number of control powers defined by statutes and regulations, although this is not directly based on the provisions of the Polish Constitution. Such a practice is justified, if one considers the nature of the Senate as a representative body and the nature of the senatorial mandate, which does not differ from the nature of the deputy mandate. The role of the Senate, also in the scope of the indicated powers of a controlling nature, may increase when a different political majority in the Senate than in the Sejm is formed. As a result of the post-election agreement in 2019, the political majority in the Senate is different from the political majority in the Sejm. This new phenomenon in the Polish political system creates the possibility of a wider use of the Senate’s “soft” control tools. The presented paper attempts to synthetically present the reasons for considering the Senate’s control powers and their impact on ensuring systemic stability.

PL

W swej działalności Senat korzysta z szeregu określonych przepisami ustaw i swojego regulaminu uprawnień kontrolnych, chociaż nie znajduje to bezpośredniego oparcia w przepisach Konstytucji RP. Taka praktyka znajduje uzasadnienie, jeśli uwzględni się charakter Senatu jako organu przedstawicielskiego oraz charakter mandatu senatorskiego, który nie odbiega od charakteru mandatu poselskiego. Rola Senatu, także w zakresie wskazanych uprawnień o charakterze kontrolnym może wzrosnąć, gdy w Senacie wyłoni się inna większość polityczna niż w Sejmie. W wyniku porozumienia powyborczego w roku 2019 większość polityczna w Senacie jest odmienna od większości politycznej w Sejmie. To nowe zjawisko w polskim systemie politycznym, które stwarza możliwość szerszego zastosowania przysługujących Senatowi „miękkich” instrumentów kontroli wobec rządu. W prezentowanym tekście podjęta jest próba syntetycznej prezentacji racji przemawiających za uwzględnieniem uprawnień kontrolnych Senatu oraz ich wpływu na zapewnienie stabilności ustrojowej.

5

Zasady organizacyjne i funkcjonowanie loterii krajowej w Wolnym Mieście Krakowie (1822–1845). Z badań nad skarbowością na ziemiach polskich w XIX wieku

75%

Mataniak M.

Studia Historyczne

|

2016

|

vol. 59

|

issue 3

6

O metodzie prac ustrojowych w II Rzeczypospolitej. Praktyka parlamentarna w procesie przekształceń konstytucyjnych

75%

Wojtacki M.

Przegląd Sejmowy

|

2022

|

issue 1(168)

155-197

EN

This study depicts the evolution of doctrine and political practice in the Second Republic of Poland in the field of the parliament’s constitutional work. The influence of the native politico-legal tradition, first of all the Constitution of 3 May, on the solutions adopted in the March Constitution has also been discussed, particularly in terms of obligatory revision of the fundamental law. Additionally, the paper mentions the process of departure from the concepts arising from the experiences of the partitioning states in favour of the republican ideas, which although not exactly identical, were nonetheless closer to the Polish political tradition, the reflection of which was the formula of extraordinary revision based on the French constitutionalism. The text also refers to the proceedings of the enactment of the April Constitution, which were inconsistent with the prevailing constitutional norms. The legitimisation of these activities was constituted by the decisions of the Marshals of both chambers of the Polish parliament, resulting from the powers conferred on them by the internal regulations of the representation. Furthermore, it was indicated that the parallel introduction into the political system of institutions created in entirely different historical and social conditions led to a crisis of the state and its structures and consequently to the systemic change, the expression of which was the new constitution in 1935.

7

Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego w Konstytucji RP – wybrane problemy

71%

Woźnicki M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

issue 2(72)

27-38

PL

Celem artykułu jest przedstawienie wybranych problemów związanych z konstytucyjną regulacją samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce, w kontekście swobody ustawodawcy w dziedzinie określania dochodów JST. Wydaje się, że w świetle aktualnych regulacji wspomniana swoboda ustawodawcy jest zbyt duża, co powoduje znaczne ograniczenie samodzielności finansowej JST. W artykule przedstawione zostaną propozycje zmian polskich unormowań konstytucyjnych w tej dziedzinie w celu zwiększenia wspomnianej samodzielności, w nawiązaniu do rozwiązań obowiązujących w wybranych państwach europejskich. Przede wszystkim konieczne jest zwiększenie wpływu organów samorządu terytorialnego na przebieg procedury ustawodawczej w przypadku projektów ustaw dotyczących dochodów i wydatków tych jednostek. Najbardziej wskazane byłoby wpisanie do ustawy zasadniczej obowiązku konsultowania takich projektów na forum Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Godny rozważenia jest też postulat przekształcenia Senatu w Izbę Samorządową.

EN

The scope of this article is to show selected problems concerning constitutional regulations of financial autonomy of self-government units in Poland, in the light of the legislator’s freedom to determine their incomes by bills. It appears that in the light of the current regulations, the freedom of the parliament is too great, which significantly limits the financial independence of local government units. The article will present proposals for changes to Polish constitutional regulations in this area in order to increase the self-government financial autonomy, with reference to the solutions in force in selected European countries. It is necessary to increase the influence of self-government about bills concerning their incomes and expenses, so it should be a constitutional obligation to consult such projects on the forum of the Joint Government and Self-Government Commission. The postulate of transforming the Senate into a Self-Government Chamber is also worth considering.

8

Труд представителей украинского национально-демократического объъеднання в сейме и сенате польши 1935-1937 гг.

71%

Puyda R.

Studia Warmińskie

|

2015

|

issue 52

303-313

PL

Autor omawia normalizowanie się w l. 1935-1937, wcześniej niezwykle napiętych, stosunków pomiędzy Ukraińcami i Polakami. Zdaniem autora o normalizowaniu się tych relacji świadczy stopniowe zbliżanie się do siebie ukraińskich i polskich środowisk politycznych. Autor porusza również zagadnienie polityki II Rzeczpospolitej Polskiej wobec Kościoła grekokatolickiego i Ukraińców na przykładzie Łemkowszczyzny.

EN

Speech goes in this article about normalization of Polish-Ukrainien relations, gradual rapprochement of Ukrainians, with the rulings circles of Poland. Also, rapt attention on national to church religious to the policy of Polish power on Lemkivschina.

DE

In dieser Abhandlung geht um die Regulierung der polnisch-ukrainischen Beziehungen, um die allmähliche Befreundung der Ukrainer mit den regierenden Kreisen in Polen. Der Verfasser zeigt die nationale Politik gegenüber der Kirche und polnischer Gewalt am Beispiel von Lemkivschini.

9

Pojęcie „przedstawiciela Narodu” w świetle art. 4 ust. 2 Konstytucji RP z 1997 r.

71%

Litwin T.

|

2018

|

vol. 9

|

issue 26

11-31

EN

RESEARCH OBJECTIVE: Explanation of the term “representative of the Nation” used in art. 4 par. 2 of the Constitution of theRepublicofPolandfrom 1997. This term has fundamental importance for understanding of the principle of sovereignity of the nation – the basic constitutional principle, and also the essence of functioning of the Third Republic of Poland as a democratic state. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The term “representative of the Nation” and the linked term “representative organ” create substantial controversies among constitutional law experts. In this article, which presents constitutional legal analysis, the legal-dogmatic method will be generally used, including linguistic-logical, teleological, systematic and historical methods of interpretation of the legal rules. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The introductory part of the article explains in general the principle of sovereignity of the nation. Then, the opinions and views of constitutional law experts concerning the term “representive of nation” are presented. This is followed by the author’s considerations on the subject. The final part of the article includes propositions of amending the art. 4 par. 2 of the Constitution. RESEARCH RESULTS: Although the term “representative of the Nation” brings controversies among constitutional law experts, it seems that supporters of regarding the deputies and senators as the only “representatives of the Nation” and Sejm and Senate as the only “representative organs” are right. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The author recommends to consider an amendment of art. 4 par. 2 of the Constitution, which would clearly express that all state authority organs should take under consideration in their activities good and interest of the sovereign-Nation.

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest wyjaśnienie pojęcia „przedstawiciel Narodu” użytego w art. 4 ust. 2 Konstytucji RP z 1997 r. Pojęcie to jest najważniejsze dla zrozumienia podstawowej zasady ustrojowej, jaką jest zasada suwerenności narodu, i dotyczy istoty funkcjonowania III RP jako państwa demokratycznego. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Pojęcie „przedstawiciel Narodu” oraz związane z nim pojęcie „organu przedstawicielskiego” wywołuje duże kontrowersje w doktrynie prawa konstytucyjnego. W artykule, który pozostaje w obrębie rozważań prawno‑konstytucyjnych, wykorzystano głównie metodę prawno‑dogmatyczną, w ramach której zostały użyte następujące metody wykładni przepisów prawnych: językowo‑logiczna, celowościowa, systematyczna oraz historyczno‑prawna. PROCES WYWODU: Wstępna część artykułu ogólnie objaśnia treść zasady suwerenności narodu. Następnie zostały przedstawione zawarte w doktrynie rozważania dotyczące pojęcia „przedstawiciela Narodu”, po czym autor zaprezentował własne refleksje na ten temat. Artykuł kończą propozycje zmiany art. 4 ust. 2 Konstytucji. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Chociaż pojęcie „przedstawiciela Narodu” wywołuje kontrowersje w doktrynie prawa konstytucyjnego, wydaje się, że rację mają zwolennicy poglądu, iż tylko posłowie i senatorowie mogą zostać uznani za „przedstawicieli Narodu”, a zatem wyłącznie Sejm i Senat mogą być uznane za jego „organy przedstawicielskie”. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Należy rozważyć nowelizację art. 4 ust. 2 Konstytucji, która zaznaczyłaby wyraźnie, że wszelkie organy władzy publicznej powinny brać pod uwagę w swojej działalności dobro i interes suwerena‑Narodu.

10

“Legislative Veto” of Senate – The Controversial Element of the Legislative Procedure Under the Rules of the Constitution of Republic of Poland of 1921

63%

Litwin T.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2019

|

issue 6 (52)

39-51

EN

The Polish Constitution from 1921 established the bicameral model of the parliament composed of Sejm and Senate. The Article 35 para. 2 of the Constitution clearly sanc- tioned the right of the Senate to reject the whole draft of the bill adopted by the Sejm. However, neither this rule nor any other rule of the Constitution precised the conse- quences of such practice. This loophole in the constitutional rules caused controver- sies among constitutional law experts from that time and remains controversial even at present. The main aim of the article written within the constitutional-legal perspective is to present the position of the most prominent legal experts and the position of the au- thor on the analyzed issue.

PL

Polska Konstytucja z 1921 r. przewidywała dwuizbowy model parlamentu składające- go się z Sejmu i Senatu. Artykuł 35 ust. 2 Konstytucji wyraźnie ustanowił prawo Senatu do odrzucenia całego projektu ustawy uchwalonego przez Sejm. Jednakże, ani ten ani żaden inny przepis Konstytucji nie precyzował konsekwencji takiego działania. Ta luka prawna w przepisach Konstytucji wywołała kontrowersje wśród ówczesnych konstytuc- jonalistów i pozostaje przedmiotem kontrowersji nawet obecnie. Głównym celem ar- tykułu pisanego z perspektywy prawno-ustrojowej jest prezentacja stanowisk najważnie- jszych prawników oraz autora odnośnie do analizowanego zagadnienia.

11

Wysłuchanie publiczne w Polsce – legitymizujący wymiar partycypacji obywateli w procesie ustawodawczym

63%

Lorencka M., Bokszczanin I.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

issue 2(72)

141-153

PL

Artykuł jest poświęcony praktyce stosowania narzędzi partycypacyjnych w procesie stanowienia prawa w Polsce. Przedmiotem badania uczyniono wysłuchanie publiczne, wprowadzone do polskiego porządku prawnego w 2005 r. Wykorzystano w nim przede wszystkim metodę instytucjonalno-prawną oraz porównawczą. Analizy zostały osadzone w ramach teoretycznych koncepcji demokracji partycypacyjnej, deliberatywnej i pluralistycznej, koncentrując się na wymiarze legitymizacyjnym procedury wysłuchania publicznego. Analiza normatywna oraz praktyka stosowania tej instytucji pozwala na sformułowanie uogólniających wniosków, które wskazują na jej potencjał legitymizacyjny, w tym na możliwości wpływania na układy instytucjonalne. Zarazem ujawniły one swoistą „wrażliwość” procedury wysłuchania publicznego na kontekst polityczny i społeczny, niosącą ryzyko przekształcenia jej w rodzaj instytucjonalnej fasady dla przedstawicielskiej reguły (o iluzorycznie partycypacyjnym charakterze).

EN

The article is devoted to the practice of using participatory tools in the law-making process in Poland. The subject of the study was the public hearing introduced into the Polish legal order in 2005. It mainly used the institutional-legal and comparative methods. Embedded in the framework of the theoretical concepts of participatory, deliberative, and pluralist democracy, the presented analyses focus on the legitimizing dimension of the public hearing procedure. The analysis of the normative construction and practice of using this institution allows for formulating general conclusions that indicate its legitimizing potential, including its potential to influence institutional arrangements. At the same time, however, this practice revealed a specific “sensitivity” of public hearing procedure to the political and social context, carrying the risk of transforming it into a kind of facade institution for the representative rule (with a somewhat illusory participatory character.

12

Evolution of the Senate institutions based on the Constitutional Act of March 17th 1921 and the Constitutional Act of April 23rd 1935

63%

Hadała A., Wicherek D.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2018

|

issue 6 (46)

117-124

EN

In the article, the authors compare the institutions of the Senate of the Second Polish Republic on the basis of the Constitutional Act of March 17, 1921 and the Constitutional Act of April 23, 1935. In the first part, the article presents the the way of functioning and selecting the senators in accordance with the provisions of the Constitutional Act of March 17, 1921. The second part of the article is a description of the regulations contained in the constitutional Act of 23 April 1935, on the basis of which then Senate of the Republic of Poland functioned. At the end of this article, the authors indicate similarities, but above all differences, in the functioning of the first chamber of the parliament of the Second Polish Republic.

PL

W artykule autorzy dokonują porównania instytucji Senatu II Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie Ustawy konstytucyjnej z 17 marca 1921 r. oraz Ustawy konstytucyjnej z 23 kwietnia 1935 r. W pierwszej części artykuł przedstawia sposób funkcjonowania oraz tryb wyboru senatorów zgodnie z przepisami Ustawy konstytucyjnej z 17 marca 1921 r. Natomiast w drugiej części artykułu znajduje się opis regulacji zawartych w Ustawie konstytucyjnej z 23 kwietnia 1935 r., na podstawie których funkcjonował ówczesny Senat RP. W zakończeniu niniejszego artykułu autorzy wskazują podobieństwa, ale przede wszystkim różnice w funkcjonowaniu pierwszych Izb Parlamentu II Rzeczypospolitej Polskiej.

13

Amendments to the Constitution of the Republic of Poland Concerning Poland’s Membership in the European Union

63%

Grądzka I.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 6 (64)

31-38

PL

Traktat z Lizbony wzmocnił pozycję prawną parlamentów krajowych w działaniach na poziomie Unii Europejskiej. Oznacza to, iż dwie izby parlamentu polskiego - Sejm i Senat, każda w swoim zakresie, uczestniczą w rozpatrywaniu spraw dotyczących Unii Europejskiej. Prawo do udziału w procesach prawodawczych muszą dzielić z organami władzy wykonawczej na poziomie krajowym i instytucjami Unii. Nowa regulacja prawna wyposaża parlamenty krajowe w nowe kompetencje, które powinny mieć konstytucyjną podstawę regulacji.

EN

The Treaty of Lisbon strengthened the legal position of national parliaments in their activities at the level of the European Union. It means that the two chambers of the Polish Parliament - Sejm and Senate, each in its own scope, participate in consideration of issues concerning the European Union. They must share the right to participate in legislative processes with the executive authorities at the national level and with the institutions of the Union. The new legal regulation provides national parliaments with new competences, which should have a constitutional basis.

14

The Parliamentary Opposition and the Senate Under the French Fifth Republic

63%

Jakubiak Ł.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2017

|

vol. 56

36-53

PL

Artykuł jest poświęcony roli francuskiego Senatu (pod rządami konstytucji V Republiki) jako organu, który może stanowić narzędzie w gestii opozycji antyrządowej. Wskazano, że we francuskiej formule systemu semiprezydenckiego, która została stworzona w efekcie racjonalizacji systemu parlamentarnego, bikameralizm może stanowić obszar szczególnej ekspansji egzekutywy, która dąży do efektywnego wdrożenia swoich własnych zamierzeń legislacyjnych. Autor dowodzi, że ma to szczególnie negatywny wpływ na status opozycji parlamentarnej. Jest tak nawet wtedy, gdy opozycja dysponuje większością w Senacie. Francuska izba druga, choć jest to organ relatywnie silny, może być neutralizowana w procesie ustawodawczym zmierzającym do implementacji programu rządowego. Autor poddaje analizie problem marginalizacji opozycji parlamentarnej w odniesieniu do dwóch podstawowych układów politycznych V Republiki: tak zwanego efektu większościowego (władza wykonawcza jest politycznie jednorodna) oraz koabitacji (władza wykonawcza jest politycznie podzielona).

EN

The paper is devoted to the role of the French Senate (under the constitution of the Fifth Republic) as an organ that can remain a tool in the hands of opposition to the government. It has been pointed out that in the French formula of the semi-presidential system, which was created as a result of the rationalisation of a parliamentary model, bicameralism may be the field of special expansion of the executive which aims at the effective implementation of its own legislative activities. The author argues that this has a particularly negative impact on the status of the parliamentary opposition. This is the case even when the opposition has a majority in the Senate. The French second chamber, although the body is relatively strong, can be neutralised in legislative proceedings designed to implement the government’s programme. The author analyses the problem of marginalising the parliamentary opposition in relation to the two major political arrangements of the Fifth Republic: the so-called majority effect (the executive branch is politically homogeneous) and cohabitation (the executive branch is politically divided).

15

Komisja mediacyjna w parlamencie

63%

Prokop K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 5 (63)

79-87

EN

The subject of the article is the possibility of establishing a mediation committee in the Polish parliament. It is a special type of parliamentary committee responsible for resolving disputes between parliamentary chambers. The need to establish such committee results from the fact that the Senate exercises a number of constitutional powers independently of the Sejm. They include, among others, approval of the election of the Commissioner for Citizens’ Rights made by the Sejm. This issue became the subject of a long dispute in the Polish parliament. Solutions to this type of problem could be served by a mediation committee composed of representatives of both chambers, which main task would be to work out a compromise solution in the dispute between the Sejm and the Senate. The mediation committee could also facilitate the legislative procedure in the parliament, although in this case the final vote almost always belongs to the Sejm, which may reject amendments or the Senate’s objection to the bill.

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest możliwość ustanowienia w polskim parlamencie komisji mediacyjnej. Jest to szczególny rodzaj komisji parlamentarnej, do zadań której należy rozstrzyganie sporów między izbami parlamentarnymi. Potrzeba ustanowienia takiej komisji wynika z faktu, iż szereg kompetencji konstytucyjnych Senat wykonuje niezależnie od Sejmu. Należy do nich m.in. zatwierdzenie dokonanego przez Sejm wyboru Rzecznika Praw Obywatelskich. Kwestia ta stała się przedmiotem długotrwałego sporu w polskim parlamencie. Rozwiązaniu tego typu problemów mogłaby się przysłużyć komisja mediacyjna, złożona z przedstawicieli obu izb, której podstawowym zadaniem byłoby wypracowanie kompromisowego rozwiązania w sporze między Sejmem a Senatem. Komisja mediacyjna mogłaby również przysłużyć się usprawnieniu postępowania ustawodawczego w parlamencie, choć w tym przypadku ostateczny głos niemal zawsze należy do Sejmu, który może odrzucić poprawki lub sprzeciw Senatu wobec ustawy.

16

Konstytucyjny status Marszałka Senatu

63%

Chmaj M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

issue 3(67)

81-91

PL

Artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na zagadnienie konstytucyjnego statusu Marszałka Senatu poprzez analizę pozycji ustrojowej, uprawnień jak i wyboru oraz procedury odwołania Marszałka Senatu. Ponadto, w niniejszej pracy zawarto rozważania dotyczące Marszałka Senatu jako organu Państwowego, jego kompetencji związanych z prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej, a także przewodniczeniu przez Marszałka Senatu obradą izby i strzeżeniu jej praw oraz odpowiedzialności za podejmowane działania.

EN

This article aims to highlight the issue of the constitutional status of the Speaker of the Senate by analyzing the constitutional position, powers as well as the election and removal procedure of the Speaker of the Senate. In addition, this paper includes a consideration of the Speaker of the Senate as a State organ, his powers related to the President of the Republic of Poland, as well as the Speaker of the Senate presiding over the proceedings of the chamber and guarding its rights and responsibility for taken actions.

17

Prawo petycji jako instrument rozwoju działalności prawodawczej Senatu

63%

Chrzanowski M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 4 (62)

325-334

EN

This article presents the issue of the right to petition as a social tool influencing legislative proceedings in the Senate. The considerations begin with an analysis of the legal norms regulating the institution in the presented scope. Some suggestions for changes have also been made with the aim of improving the quality of the petition process. Practice shows that this instrument of social participation is an important source of inspiration for the creation of the Senate’s legislative initiative, but it could be used even more effectively. In the context of the principle of national sovereignty, the principle of a democratic state ruled by law and social dialogue, it is extremely important to give the institution of petition a substantial shape and ensure it has a real influence on the legislative process.

PL

Niniejszy artykuł przedstawia zagadnienie dotyczące prawa petycji jako społecznego narzędzia oddziałującego na postępowanie ustawodawcze w Senacie. Rozważania otwiera analiza norm prawnych regulujących instytucję w przedstawionym zakresie. Zostały również sformułowane pewne propozycje zmian mające za cel poprawę jakości przebiegu petycji. Praktyka pokazuje, że ten instrument partycypacji społecznej stanowi ważne źródło inspiracji do kreowania senackiej inicjatywy ustawodawczej, jednak mógłby być jeszcze efektywniej wykorzystywany. W kontekście zasady suwerenności narodu, zasady demokratycznego państwa prawnego i dialogu społecznego niezwykle ważne jest nadanie instytucji petycji realnego kształtu oraz zapewnienie mu rzeczywistego wpływu na proces ustawodawczy.

18

Senat Rzeczypospolitej Polskiej - izba druga czy izba drugoplanowa?

63%

Grabowski R.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 4 (62)

449-459

EN

The Polish model of bicameralism assumes the lack of symmetry between the chambers. Certainly, a stronger position in the procedure of adopting laws can be attributed to the Sejm (first chamber), and a weaker position to the Senate (second chamber). An analogous domination of the Sejm cannot be discussed in the case of changes to the constitution, ratification of international agreements, or the election to perform state functions indicated in the Constitution of the Republic of Poland. It should be noted that the relations between the chambers of the Polish parliament are subject to changes. The actual relations between the first and second chambers depend to a large extent on the currently binding provisions of the electoral law, the results of the elections based on them, and the formation of a certain majority in the Sejm and Senate.

PL

Polski model dwuizbowości zakłada brak symetrii pomiędzy izbami. Z całą pewnością silniejszą pozycję w procedurze uchwalania ustaw można przypisać Sejmowi (izba pierwsza), słabszą natomiast Senatowi (izba druga). O analogicznej dominacji Sejmu nie można mówić w przypadku zmiany konstytucji, ratyfikowania umów międzynarodowych, czy wyborze do pełnienia wskazanych w Konstytucji RP funkcji państwowych. Należy zwrócić uwagę na fakt, że relacje pomiędzy izbami polskiego parlamentu podlegają zmianom. Faktyczne relacje pomiędzy izbą pierwszą a izbą drugą zależą w dużej mierze od aktualnie obowiązujących przepisów prawa wyborczego, wyników przeprowadzonych w oparciu o nie wyborów, a także ukształtowaniu się określonej większości w Sejmie i w Senacie.

19

Władza ustawodawcza i jej organy z perspektywy praktyki członkostwa Rzeczpospolitej Polskiej w Unii Europejskiej

63%

Trubalski A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

issue 4(68)

53-63

PL

Celem artykułu jest analiza wpływu organów władzy ustawodawczej na członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej. Kilkanaście lat członkostwa Polski w tej organizacji międzynarodowej pozwala na ponowne spojrzenie między innymi na zjawisko „deficytu demokracji”, które od dłuższego czasu sprawia, iż pozycja organów władzy ustawodawczej w związku z członkostwem w UE zmniejsza się. Trzeba stwierdzić, iż organy władzy ustawodawczej, w związku z systemem rządów ustanowionym w Konstytucji RP z 1997 r., powinny sprawować większą niż to jest obecnie rolę w procesie integracji Rzeczypospolitej Polskiej z Unią Europejską.

EN

The aim of the article is to analyze the influence of the legislative authorities on the membership of the Republic of Poland in the European Union. A dozen or so years of Poland’s membership in this international organization allows for a new look at the phenomenon of the “democratic deficit”, which has for a long time been the case that the position of the legislative authorities is decreasing in connection with EU membership. It should be stated that the legislative authorities, due to the system of government established in the Constitution of the Republic of Poland of 1997, should play a greater role in the process of integration of the Republic of Poland with the European Union.

20

Ustrojowe implikacje obowiązywania zasady permanencji prac Sejmu i Senatu RP. Zarys problematyki

63%

Pastuszko G.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

issue 4(74)

39-51

PL

Artykuł poświęcony jest problematyce obowiązywania zasady permanencji prac parlamentu. Zawiera on ogólną charakterystykę przedmiotowej zasady i ukazuje jednocześnie jej znaczenie dla funkcjonowania władzy państwowej w Polsce. Dzięki przeprowadzonej analizie Czytelnik dowiaduje się, w jaki sposób permanencja wpływa na realizację niektórych sejmowych i senackich kompetencji związanych z wykonywaniem funkcji ustawodawczej, kontrolnej i kreacyjnej. Zdobywa też wiedzę na temat tego, w jakim stopniu oddziałuje ona stosunki łączące Sejm i Senat z innymi organami, zwłaszcza z Prezydentem i Radą Ministrów. Tak wyznaczone pole rozważań kryje w sobie główny cel badawczy, którym jest zaprezentowanie podstawowych konsekwencji ustrojowych wynikających z wprowadzenia omawianej formuły prac ciał przedstawicielskich.

EN

The article is devoted to the issue of the principle of permanence of parliamentary work. It contains a general description of the principle in question and at the same time shows its importance for the functioning of state authority in Poland. Thanks to the analysis, the reader learns how permanence affects the implementation of some of the powers of the Sejm and Senate related to the performance of legislative, control and creative functions. He also gains knowledge on the extent to which it affects the relations between the Sejm and the Senate with other bodies, especially with the President and the Council of Ministers. The field of considerations designated in this way conceals the main research goal, which is to present the basic systemic consequences resulting from the introduction of the discussed formula of the work of representative bodies.

Refine search results

Senat dwudziestolecia między wojennego w Rzeczpospolitej Polskiej i Czechosłowacji

Zmiany w składzie osobowym senatu i izby poselskiej w okresie Sejmu Wielkiego

Zadania Senatu RP w zakresie kreowania polityki regionalnej w Polsce

A Few Remarks on the Audit Activity of the Senate of the Republic of Poland

Zasady organizacyjne i funkcjonowanie loterii krajowej w Wolnym Mieście Krakowie (1822–1845). Z badań nad skarbowością na ziemiach polskich w XIX wieku

O metodzie prac ustrojowych w II Rzeczypospolitej. Praktyka parlamentarna w procesie przekształceń konstytucyjnych

Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego w Konstytucji RP – wybrane problemy

Труд представителей украинского национально-демократического объъеднання в сейме и сенате польши 1935-1937 гг.

Pojęcie „przedstawiciela Narodu” w świetle art. 4 ust. 2 Konstytucji RP z 1997 r.

“Legislative Veto” of Senate – The Controversial Element of the Legislative Procedure Under the Rules of the Constitution of Republic of Poland of 1921

Wysłuchanie publiczne w Polsce – legitymizujący wymiar partycypacji obywateli w procesie ustawodawczym

Evolution of the Senate institutions based on the Constitutional Act of March 17th 1921 and the Constitutional Act of April 23rd 1935

Amendments to the Constitution of the Republic of Poland Concerning Poland’s Membership in the European Union

The Parliamentary Opposition and the Senate Under the French Fifth Republic

Komisja mediacyjna w parlamencie

Konstytucyjny status Marszałka Senatu

Prawo petycji jako instrument rozwoju działalności prawodawczej Senatu

Senat Rzeczypospolitej Polskiej - izba druga czy izba drugoplanowa?

Władza ustawodawcza i jej organy z perspektywy praktyki członkostwa Rzeczpospolitej Polskiej w Unii Europejskiej

Ustrojowe implikacje obowiązywania zasady permanencji prac Sejmu i Senatu RP. Zarys problematyki