Search results

1

Listy Włodzimierza Zajączkowskiego do Hadży Seraji Szapszała

100%

Zajączkowska-Łopatto M. E.

Almanach Karaimski

|

2016

|

vol. 5

RU

Jesienią 1946 r. Włodzimierz Zajączkowski (1914–1982), przed wojną student i asystent w Katedrze Wschodu Muzułmańskiego UJ, powrócił w ramach tzw. repatriacji z Wilna do Krakowa z zamiarem kontynuowania studiów turkologicznych i pracy nad rozprawą doktorską poświęconą Gagauzom. Korespondował z Serają Szapszałem (1873–1961), zwierzchnikiem duchowym Karaimów i orientalistą którego uważał za swego przewodnika w życiu i nauce. Jego listy, pisane po rosyjsku, pochodzą z lat 1947–1958 i przechowywane są obecnie w Bibliotece Wróblewskich Litewskiej Akademii Nauk w Wilnie. Podaję je do druku w polskim tłumaczeniu wraz z krótkim esejem biograficznym i bibliograficznym. Listy stanowią cenne źródło informacji o powojennej odbudowie i rozwoju nauk orientalistycznych w Krakowie, Warszawie i Wrocławiu. W. Zajączkowski pisał do Szapszała o bieżących wydarzeniach naukowych w Polsce, informował o postępie własnych prac, tekstach przygotowywanych do druku. Zasięgał rady Szpaszała jako native speaker’a języka krymskokaraimskiego i znawcy literatury ludowej z Krymu Prosił o pomoc w dotarciu do wydanych za granicą książek, szczególnie nowych wydawnictw radzieckich, w owym czasie niełatwych do zdobycia. Przesyłał Szapszałowi polskie prace i czasopisma orientalistyczne. W listach nie brakuje także informacji o życiu społecznym Karaimów w Polsce, spotkaniach z rodziną i przyjaciółmi.

EN

Włodzimierz Zajączkowski (1914–1982), who prior to WWII was a graduate student in the Chair of the Muslim East at the Jagiellonian University, returned in the autumn of 1946 to Cracow in order to continue his studies and complete his Ph.D. thesis on the Gagauz Turks. He exchanged letters with Seraya Shapshal (1873–1961), the spiritual leader of the Karaims and an Orientalist, who was one of his mentors both in life and in his academic career. These letters, written in Russian in the years 1947–1958, are at present stored in the Wróblewski Library of the Lithuanian Academy of Science in Vilnius. They are published in a Polish translation together with a short biographical and bibliographical essay. The letters concerned the restoration and development of Oriental Studies in Cracow, Warsaw and Wrocław. W. Zajączkowski informed S. Shapshal on scholarly events in Poland, the progress he was making in his own studies, as well as the materials he was going to publish. He consulted Shapshal, a native speaker of Crimean Karaim and a specialist in Crimean Karaim popular literature, on linguistic issues. He also asked for help in obtaining foreign publications not available in Poland, especially those published in U.S.S.R., and sent Shapshal Polish books and scientific journals. We also find in the letters some information on the social life of the Karaims in Poland and W. Zajaczkowski’s contacts with family and friends.

2

Statut Muzeum Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej

86%

Witkowski R.

Almanach Karaimski

|

2021

|

vol. 10

223-232

EN

The article presents the Statute of the Karaite Museum, which was approved by the Ministry of Religious Affairs and Public Education in 1938. This act was the legal basis for the functioning of the Karaite Museum in Trakai, which was organized thanks to the great commitment of Hachan Seraya Shapshal and the entire Karaite community in the last years before the outbreak of World War II.

PL

Artykuł przedstawia Statut Muzeum Karaimskiego, który został zatwierdzony przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w 1938 roku. Akt ten stanowił podstawę prawną funkcjonowania Muzeum Karaimów w Trokach, które zostało zorganizowane dzięki wielkiemu zaangażowaniu hachan SeraSzapszała i całej społeczności karaimskiej w ostatnich latach przed wybuchem II wojny światowej.

3

Działalność organizacyjna Karaimów z pierwszej fali emigracji rosyjskiej w przededniu II wojny światowej na podstawie korespondencji z hachanem Serają Szapszałem

86%

Abkowicz M.

Almanach Karaimski

|

2014

|

vol. 3

7-24

RU

Korespondencja hachana Seraji Szapszała z okresu 20-lecia międzywojennego pozwala na poznanie nowych aspektów karaimskiego życia społecznego w Europie pierwszej połowy XX w. Aktywizacja organizacyjna Karaimów z pierwszej fali emigracji rosyjskiej (białych) w Niemczech oraz w Czechosłowacji oraz podporządkowanie nowoutworzonych organizacji hachanowi Rzeczypospolitej Polskiej miały duże znaczenie również dla uchronienia społeczności karaimskich w Polsce i Związku Sowieckim przed zagładą. W latach 1934–1939 zabiegi poczynione przez Michała (Musę) Kowszanły, Siemiona Duwana oraz Seraję Szapszała dały podstawę przyjęcia przez nazistowskie Niemcy przepisów, na mocy których, Karaimi byli uznani za „aryjczyków” i nie podlegali ograniczeniom wprowadzonym przez norymberskie ustawy rasowe.

EN

The correspondence of Hachan Seraya Shapshal from the interwar period provides us with new insights into life in the Karaite community in 20th-century Europe. The fact that Karaims from the first-wave of the Russian emigration (white émigrés) who settled in Germany and Czechoslovakia were motivated to organise themselves and that their newly-formed groups were subordinate to the hachan of the Republic of Poland were crucial factors that saved the Karaims in Poland and Soviet Union from the Holocaust. In the years 1934–1939, thanks to the efforts of Michal (Musa) Kowszanly, Simon Duwan and Seraya Shapsal the Nazi German authorities introduced regulations classifying Karaims as “Aryan” and thus not subject to the restrictions imposed by the Nuremberg Race Laws.

4

Kolay Cumleler w Wypisach tureckich Hadży Seraji Szapszała

72%

Stanek K.

Almanach Karaimski

|

2014

|

vol. 3

89-106

EN

The teaching of the Turkish language in Poland posed many problems for teachers as there were no appropriate materials which could be used during lessons. Seraya Shapshal’s “Wypisy tureckie” (“Turkish Chrestomathy”) was the first comprehensive textbook that helped students learn Turkish. “Wypisy” consists of texts dealing with a variety of topics as well as a Turkish–Polish dictionary. This book is a good example of the difficulties a teacher or writer faces when preparing suitable materials. “Wypisy” was written in 1931–1932 and published in Vilnius; it is 140 pages in length, 83 pages of which are given over to the Turkish–Polish dictionary. The entire book was handwritten, which is probably the main reason why it contains many typos, i.e. the Turkish characters are written in the wrong way. In this paper only the first chapter is analysed, namely “Kolay Cumleler” (“Easy sentences”). The analysis focuses on grammatical (phonology, morphology, syntax) and lexical issues presented to the students in the initial phase of their Turkish language instruction.

5

Ильяш Караимович, Тимош Хмельницкий и М.Кизилов

71%

Бабаджан А.

Almanach Karaimski

|

2016

|

vol. 5

PL

This paper contains a discussion together with the conclusions and assumptions presented in M. Kizilov’s article entitled Ильяш Караимович и Тимофей Хмельницкий; кровная месть, которой не было. The present paper endeavours to prove that M. Kizilov forged the sources he used in order to defame the person of Seraya Shapshal and other Karaite leaders.

EN

This paper contains a discussion together with the conclusions and assumptions presented in M. Kizilov’s article entitled Ильяш Караимович и Тимофей Хмельницкий; кровная месть, которой не было. The present paper endeavours to prove that M. Kizilov forged the sources he used in order to defame the person of Seraya Shapshal and other Karaite leaders.

6

Listy Włodzimierza Zajączkowskiego do profesora Tadeusza Kowalskiego

51%

Zajączkowska-Łopatto M. E.

Almanach Karaimski

|

2018

|

vol. 7

181-210

EN

Włodzimierz Zajączkowski (1914–1982), who prior to WWII had been a graduate student in the Institute of the Middle East Studies at the Jagiellonian University, returned in the autumn of 1946 to Cracow in order to complete his Ph.D. thesis on the Gagauz Turks. Published in this paper are nineteen of his letters addressed to Professor Tadeusz Kowalski, the first four of which date from his years as a doctoral student, while the latter fifteen were written during WWII (VII 1940 – V 1944). Sending those letters was not easy, as on the wayfrom Vilnius to Cracow they had to pass through Kaunas and Königsberg. This correspondence is currently stored in the Archive of Science of PAN and PAU in Cracow under the signature K-III-4, 178, pp. 25–70. The first four letters describe the events of a holiday he spent with family in Trakai and Vilnius and explain when he plans to return to Cracow. In the latter letters W. Zajączkowski describes life in Vilnius under German occupation, his work and living situation. He also writes about his Karaim family and friends. He replies to the professor’s questions regarding certain people and events, including Seraya Shapshaland his efforts to establish the Karaim Museum. The letters are a great source of knowledge on the Karaim community in Vilnius and Trakai and how they coped with the German occupation.

7

Los Karaimów podczas II wojny światowej. Kilka uwag historyka

51%

Witkowski R.

Almanach Karaimski

|

2014

|

vol. 3

RU

Motywowana przez ideologię niemieckiego faszyzmu polityka eksterminacji ludności żydowskiej tworzyła stałe zagrożenie dla Karaimów mieszkających w różnych państwach europejskich, które stopniowo były podbijane przez Niemcy. Podejmowane oficjalnie od 1938 r. starania przedstawicieli Karaimów, by władze niemieckie uznały ich za ludność nie-żydowską, zakończyły się częściowym sukcesem. Po podboju Francji, Litwy i Krymu ludność karaimska zetknęła się z pewnymi formami represji, ale ostatecznie uniknęła losu europejskich Żydów. Było to możliwe tylko dzięki wysiłkom różnych osób, w tym hachana Seraji Szapszała.

EN

The policy of the German authorities, to, in accordance with Nazi ideology, annihilate the Jewish population constantly placed the Karaites, who at that time inhabited various European countries that were gradually being conquered by German armies, in constant danger. Official attempts made in 1938 by the representatives of Karaite community to convince the German authorities to treat them as a non-Jewish population, resulted in only partial success. After the conquest of France, Lithuania and Crimea the Karaite community was persecuted in various ways. However, it succeeded in surviving the war, in contrast to the fate of most of European Jewry. This was only possible thanks to the efforts of numerous people, including hachan Seraya Shapshal.

Refine search results

7 Almanach Karaimski

2 Witkowski R.

2 Zajączkowska-Łopatto M. E.

1 Abkowicz M.

1 Stanek K.

1 Бабаджан А.

1 2021

1 2018

2 2016

3 2014

Listy Włodzimierza Zajączkowskiego do Hadży Seraji Szapszała

Statut Muzeum Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej

Działalność organizacyjna Karaimów z pierwszej fali emigracji rosyjskiej w przededniu II wojny światowej na podstawie korespondencji z hachanem Serają Szapszałem

Kolay Cumleler w Wypisach tureckich Hadży Seraji Szapszała

Ильяш Караимович, Тимош Хмельницкий и М.Кизилов

Listy Włodzimierza Zajączkowskiego do profesora Tadeusza Kowalskiego

Los Karaimów podczas II wojny światowej. Kilka uwag historyka