Search results

1

Nazewnictwo terenowe związane z motywami krajobrazowymi we wsiach wschodniej części dolnych Łużyc

100%

Łachowska A.

Rocznik Lubuski

|

2017

|

vol. 43

|

issue 1

289-303

PL

Podjęta w artykule tematyka dotyczy zagadnień historycznych, geograficzno-lingwistycznych oraz onomastycznych. W świetle zebranego materiału źródłowego wynika, iż słowiańskie nazwy terenowe występowały powszechnie we wsiach wschodniej części Dolnych Łużyc i były używane przez miejscową ludność. Zachowały się dzięki zapiskom XIX-wiecznych regionalistów i badaczy pogranicza śląsko-łużyckiego. Większość z nich poświadcza używanie języka dolnołużyckiego we wsiach na terenie omawianego terytorium do 1945 roku. Od wieków odpowiednie nazewnictwo ułatwiało społeczeństwu orientację w otoczeniu, co wpływało na oswajanie krajobrazu. Niemcy, którzy kolonizowali Łużyce w miarę upływu stuleci, często dokonywali kompilacji słowotwórczej tak, iż do dziś zachowały się elementy słowiańskie na przykład w nazwach wsi i miast oraz w nazewnictwie terenowym.

EN

The article addresses historical, geo-linguistic, and onomastic issues. As the gathered sources show, Slavic topographic names were common and widely used in the villages of eastern parts of Lower Lusatia. They were saved through the writings of the 19th century regionalists and explorers of the Silesian-Lusatian border area. Most of them testify to the usage of the Lower Sorbian language in the villages of the discussed region till 1945. For centuries, adequate nomenclature has facilitated orientation in the neighbourhood, which helped ’tame’ the landscape. Germans, who colonized Lusatia through centuries, frequently created formatives in such a way that Slavic elements have been preserved to this day, for example, in the names of villages and towns or in topographic nomenclature.

2

Piękno i estetyka życia społecznego ludności wiejskiej we wschodniej części Dolnych Łużyc w XIX i XX wieku do 1945 roku w świetle strojów ludowych.

100%

Łachowska A.

Relacje. Studia z nauk społecznych

|

2018

|

issue 5

175-192

EN

The source material was compiled while carrying field studies in the eastern part of Lower Lusatia, on the area of Germany, and concerns the folk culture of the rural residents who were displaced from this territory in 1945. Analyses of collected artifacts shows the beauty and aesthetics of social life, particularly in the context of the folk costumes. They are a testimony of the cultural fraction of the rural community who did not import the popular that time urban fashion. It is worth emphasising that vitality of festive clothes was connected with the activity and creativity of the then women. Made by them Sunday best indicated successive stages of the religious and calendar life, as well in a particular household, as in the whole community life. The language was germanised but awareness of ethnicity, the tradition, annual customs, rituals and folk costumes remained unchanged and had not gone out of use by the year 1945 and even today they are still preserving. The mentioned above components of social life, in connection with the need of beauty and aesthetic, have guaranteed the persistent intergenerational and cultural transfer.

PL

Zebrany materiał źródłowy w toku badań terenowych, wśród przedwojennych mieszkańców wsi wschodniej części Dolnych Łużyc, ukazuje piękno i estetykę życia społecznego. Wszystkie opisane stroje ludowe są świadectwem zjawisk kulturowych społeczności wiejskiej, która nie przejęła tak popularnej wówczas mody miejskiej. Język uległ zgermanizowaniu, lecz świadomość etniczna, tradycja, zwyczaje doroczne i obrzędowe, stroje ślubne związane z najważniejszym wydarzeniem w życiu człowieka pozostały trwałe, niezmienne i nie wyszły z użycia do 1945 roku. Należy zauważyć, iż żywotność odświętnych kreacji była związana z aktywnością i kreatywnością kobiecą, a szycie odświętnej odzieży wyznaczało kolejne etapy życia religijnego i kalendarzowego w gospodarstwie domowym i w całej społeczności.

3

Jan Buk and the Western and Northern Polish Lands. Contribution to the Development of Sorbian-Polish Contacts

100%

Mieczkowska M.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2020

|

issue 4

105-121

EN

The article discusses the issues of the relations between the Sorbs and Poles after 1945, with particular emphasis on the figure of the outstanding painter Jan Buk. It presents the conditions for the creation of the pro-Sorbian movement in Poland and assesses its consequences for contemporary Sorbian-Polish relations.

PL

W artykule podjęto zagadnienia kształtowania się relacji Serbołużyczan i Polaków po 1945 r. ze szczególnym uwzględnieniem postaci wybitnego malarza Jana Buka. Przedstawiono uwarunkowania powstania ruchu prołużyckiego w Polsce oraz dokonano oceny jego następstw dla współczesnych relacji serbołużycko-polskich.

4

Bůh píše přímo křivými čarami (Josef Suchý a literatura Lužických Srbů)

80%

Harák I.

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education

|

2014

|

issue 4(8)

113-147

CS

Autor se ve své studii věnuje vzájemným vztahům mezi českým básníkem moravského původu Josefem Suchým a kulturou nejmenšího ze slovanských národů, totiž Lužických Srbů. S ní se Suchý setkává koncem 60. let 20. století. Autor se věnuje vzájemným vazbám, Suchého překladům a edicím z lužickosrbské literatury, studiím o této malé sice, ale významné součásti evropského kulturního dědictví. Všímá si také, kdo všechno o daných aktivitách Suchého psal a jak je hodnotil; na koho sám Josef Suchý ve svém díle navazuje a kdo je Suchého přímým pokračovatelem. Nakonec si autor všímá přítomnosti lužickosrbských motivů především v básnickém díle Suchého. Daná tematika dala nakonec vzniknout zrcadlovému česko/lužickosrbskému posmrtně vydanému výboru ze Suchého poezie.

EN

In his study the author deals with reciprocal relationship between a Czech poet of Moravian origin – Josef Suchý and the culture of the smallest Slavonic nation, the Wendish. Suchý met with this culture in the late 1960s. The author is concerned with reciprocal links, with Suchý´s translations and editions of Wendish literature, with studies about this small but important part of European cultural heritage. He also notices who wrote about the mentioned activities and evaluated them, whom Josef Suchý follows in his production and who Suchý´s direct continuator is. In the end the author notices the presence of Wendish motifs in Suchý´s production, in his poetic production above all. This subject matter gave rise to the imitations of Czech-Wendish selections from Suchý´s poetry edited after his death.

PL

Autor w swoim studium zajmuje się wzajemną relacją pomiędzy czeskim poetą pochodzenia morawskiego Józefem Suchym i kulturą najmniejszego z narodów słowiańskich, mianowicie Serbów Łużyckich (Serbołużyczan). Suchy zetknął się z nią z końcem lat 60. XX wieku. Autor zajmuje się wzajemnymi związkami pomiędzy przekładami Suchego a edycjami literatury serbołużyckiej, badaniami tej, choć tak małej, ale ważnej cząstki współczesnego, europejskiego dziedzictwa kulturowego. Zauważa on także, kto pisał o wszystkich wspomnianych działaniach Suchego i jak je oceniał; do kogo sam Józef Suchy w swoim dziele nawiązuje, i kto jest bezpośrednim następcą Suchego. W końcu autor zauważa obecność serbołużyckich motywów, zwłaszcza w poetyckiej twórczości Suchego. Omawiana tematyka pozwoliła wreszcie zbadać lustrzany, czesko-serbołużycki, pośmiertnie wydany wybór poezji Suchego.

Refine search results

1 Przegląd Zachodniopomorski

1 Relacje. Studia z nauk społecznych

1 Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education

1 Rocznik Lubuski

1 2020

1 2018

1 2017

1 2014

2 Łachowska A.

1 Harák I.

1 Mieczkowska M.

Nazewnictwo terenowe związane z motywami krajobrazowymi we wsiach wschodniej części dolnych Łużyc

Piękno i estetyka życia społecznego ludności wiejskiej we wschodniej części Dolnych Łużyc w XIX i XX wieku do 1945 roku w świetle strojów ludowych.

Jan Buk and the Western and Northern Polish Lands. Contribution to the Development of Sorbian-Polish Contacts

Bůh píše přímo křivými čarami (Josef Suchý a literatura Lužických Srbů)