Search results

1

Losy sióstr Habsburżanek Katarzyny, Barbary i Joanny po śmierci ojca, cesarza Ferdynanda I w świetle korespondencji rodzinnej

100%

Stulgis M.

Białostockie Teki Historyczne

|

2015

|

vol. Białostockie Teki Historyczne, 2015, tom 13

EN

Daughters of the Habsburgs, fulfilling the dynastic policy of the family, married European rulers. The aim was to enter into profitable alliances or gain prospective financial aid. In 1553 Katarzyna Habsburżanka (Catherine of Austria) married Zygmunt August (Sigismund II Augustus). It was not a happy marriage. Katarzyna was not able to give her husband a much awaited son, thus, form the end of the 1550s their married life showed signs of falling apart. In 1559 the issue of the king’s divorce appeared for the first time. Despite intense exchange of legation between the Polish king and Maximillian II, Holy Roman Emperor, Katarzyna left the Crown in October 1566. However, Zygmunt August did not get a divorce and, thus, lost a chance to have a legal descendant. Archduchesses Barbara (Barbara of Austria) and Joanna (Joanna of Austria) were married to the rulers on the Apennine Peninsula. The first one became the wife of Alfonso II d’Este, Duke of Ferrara, Joanna was the wife of Francesco I de’Medici, Grand Duke of Tuscany. Both these marriages constituted a kind of agreement: Italian dukes counted on a powerful ally in the struggle for domination of the Apennine Peninsula; the Habsburgs expected mainly financial and military help in the campaign against Turkey. Marriages of Barbara and Joanna, like that of their sister Katarzyna, were not totally happy, although they did not end in separation. The fates of the Habsburg sisters clearly show that marriages concluded between members of the reigning houses not always fulfilled the expectations of the involved parties.

2

Reformacja w Koronie w XVI w. – sukces czy niepowodzenie?

100%

Wijaczka J.

Gdański Rocznik Ewangelicki

|

2014

|

vol. 8

13-34

EN

This concise discussion of the course taken by the Reformation in Poland seeks to resolve whether the ideas of Luther, Calvin, and/or certain more radical reformers could win over a number of followers in the Kingdom of Poland sufficient enough to depose the Roman Catholic Church. The role of Sigismund II Augustus, the last monarch of the Jagiellonian house, in the disputes between the Catholic and the Protestant parties is pinpointed. In spite of the opportunity, this ruler renounced the formation of a national Church and reinforcement of his authority as a king. The nobility class had a dominant role in the Polish society and, having secured their economic and social positions, the noblemen turned their backs on Protestantism and resumed, largely, the Roman Catholic religion. The nobles who joined the executionist movement squandered the opportunity to have the state modernised. As a result of this, Reformation in the Polish Crown ended up in a failure.

3

Dzieło Vesaliusa w oprawie Mistrza Dawida a problem początków księgozbioru króla Zygmunta Augusta

84%

Sidorowicz-Mulak D., Wagner A.

Roczniki Biblioteczne

|

2015

|

vol. 59

3-24

EN

The article focuses on a copy of Andreas Vesalius’ famous work De humani corporis fabrica libri septem (Basel, J. Oporinus, 1543), currently kept in the Wrocław Ossolineum. The authors examine first of all the fate of the book from the 16th century till the present, an analysis facilitated by e.g. Sylwester Roguski’s ownership note placed on the title page in 1586. Next, they analyse the binding made in Master David’s Kraków workshop. The analysis suggests that the book was purchased and then bound for Sigismund Augustus between 1543 and 1547. Consequently, it appears as the only known book from the king’s collection before it began to be systematically expanded in 1547 on a large scale.

4

Cynowe sarkofagi Zygmunta Augusta i Anny Jagiellonki. Konserwacja i restauracja, historia, wymowa ideowa

67%

Kolendo-Korczak K., Trzos A.

Ochrona Zabytków

|

2018

|

issue 2

61-106

PL

Znajdujące się w kryptach katedry na Wawelu metalowe sarkofagi królewskie to nie tylko wysokiej klasy dzieła sztuki o interesującym programie ideowym, ale także zabytki o ogromnej wartości historycznej. Prowadzony od 2015 r. program konserwacji i restauracji monarszych trumien jest okazją do ponownych studiów nad tymi obiektami. Artykuł prezentuje przeprowadzone w 2016 r. prace konserwatorskie i restauracyjne przy cynowych sarkofagach Zygmunta Augusta i Anny Jagiellonki, koncentrując się na dokonanych podczas tych zabiegów rekonstrukcjach oraz zastosowanych przez konserwatorów nowatorskich, autorskich rozwiązaniach konstrukcyjnych. Przedstawiono również historię obu zabytków, dokonywane przez lata przekształcenia i naprawy. Prezentacji badań towarzyszy próba uzupełnienia, m.in. o program heraldyczny, odczytanego przez Barbarę Tuchołkę-Włodarską programu ikonograficznego sarkofagu Zygmunta Augusta oraz przedstawienie po raz pierwszy treści ideowych sarkofagu Anny Jagiellonki.

EN

The metal royal sarcophagi located in the Wawel Cathedral crypts are not only high-class works of art with an interesting ideological program, but also monuments of great historical value. Program of conservation and restoration of the royal coffins, initiated in 2015, is an opportunity to re-examine these objects. The article presents conservation and restoration works carried out in 2016 at the tin sarcophagi of Sigismund Augustus and Anna Jagiellon, focusing on the reconstructions performed during these works and the innovative, original construction solutions applied by conservators. It also discusses the history of both monuments, their transformation and repairs made over the years. The research presentation is accompanied by an attempt to supplement the iconographic program of Sigismund Augustus’ sarcophagus, deciphered by Barbara Tuchołka-Włodarska, with, inter alia, a heraldic program, and the first-ever explanation of ideological content of Anna Jagiellon’s sarcophagus.

5

Nieznana księga pochodząca z biblioteki Zygmunta Augusta w kolekcji oo. karmelitów na Piasku w Krakowie

67%

Tylus Z.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2019-2020

|

vol. 69-70

35-43

EN

The subject of the article is a recently discovered printed book from the library of the King Sigismund II Augustus, currently preserved in the monastery of Carmelites of the Ancient Observance in Kraków. The book contains legal texts published in the middle of the 16th century, and was once part of a large collection of legal works belonging to the King, especially books devoted to the revived Roman law. The collection had a comprehensive character, involving multiple languages and wide range of subjects, which proved its Renaissance character as well as its European dimension. After the King’s death in 1572, his library was dispersed. The book in question belonged first to Wojciech Perlicki, who died in 1607, then to the Cathedral Chapter in Lviv, next to the Carmelites of the Ancient Observance in Lviv, and only after the Second World War it found itself in the Carmelites’ monastery in Krakow.

PL

Przedmiotem artykułu jest nowo odkryty druk pochodzący z księgozbioru króla Zygmunta Augusta, obecnie przechowywany w kolekcji oo. karmelitów trzewiczkowych na Piasku w Krakowie. Księga zawiera teksty prawnicze opublikowane w połowie XVI wieku i była niegdyś częścią obszernej królewskiej kolekcji dzieł prawniczych, zwłaszcza ksiąg poświęconych odradzającemu się prawu rzymskiemu. Zbiór cechowała przede wszystkim wszechstronność, wielojęzyczność oraz różnorodność tematyczna, co świadczy o jego renesansowym charakterze i europejskim wymiarze. Po śmierci króla w roku 1572 jego księgozbiór uległ rozproszeniu. Część kolekcji znalazła się u karmelitów trzewiczkowych w Krakowie, choć nie bezpośrednio. Omawiana księga należała najpierw do Wojciecha Perlickiego (zmarł w 1607 roku), potem do kapituły katedralnej we Lwowie, następnie do karmelitów trzewiczkowych we Lwowie, a po II wojnie światowej znalazła się w klasztorze karmelitów trzewiczkowych w Krakowie.

6

Music and Patronage in Light of Letters of Dedication: Wacław of Szamotuły, Valentin Bakfark and King Sigismund II Augustus

67%

Wieczorek R. J.

Muzyka

|

2023

|

vol. 68

|

issue 1

155-181

PL

Spośród nielicznie zachowanych polskich druków muzycznych z XVI wieku wyjątkowe znaczenie mają dwie krakowskie edycje: Lamentationes Hieremiae prophetae (1553) Wacława z Szamotuł oraz Harmoniarum musicarum in usum testudinis factarum (1565) Valentina Bakwarka. Zawarte w nich listy dedykacyjne, mimo różnic co do charakteru, struktury i treści, są ważnym źródłem informacji o renesansowych praktykach patronackich. Poemat Wacława z Szamotuł (Carmen nuncupatorium) ma wyjątkowy charakter, gdyż wbrew humanistycznej tradycji mody pochwalnej (encomium) nie zawiera prośby o finansowe wsparcie, lecz odnosi się do zagrożenia ze strony Imperium Osmańskiego. Kompozytor, wyjaśniając genezę i posępny charakter swojego dzieła, daje wstrząsający opis inwazji tureckiej na Węgry i przestrzega przed podobnym losem mieszkańców Mołdawii – graniczącego z Polską i Turcją państwa buforowego, w tym czasie całkowicie pogrążonego w chaosie. Ponieważ Zygmunt II August starał się tam odbudować swoje wpływy, poemat Wacława można traktować jako przedłużenie dyplomacji – jako apel o wierność polskiemu królowi. Odmienny charakter ma list dedykacyjny Bakwarka, stanowiący typowe encomium. Choć przepełniony jest metaforami wychwalającymi erudycję, kulturę i wspaniałomyślność Zygmunta II Augusta, to wyjaśnia zarazem okoliczności opublikowania antologii i daje ogólną charakterystykę zawartych w niej kompozycji. Obie dedykacje stanowią ważne źródło informacji o relacjach obu muzyków z ich patronem i pozwalają na dostrzeżenie kontekstów, które w innym przypadku nie byłyby czytelne. Są zarazem świadectwem wykorzystania potencjału sztuki, służącej, w przypadku Wacława, celom polityczno-propagandowym, a w przypadku Bakwarka – kreowaniu wizerunku monarchy jako osoby światłej i wrażliwej. Ilustrują wreszcie wielorakie funkcje drukowanego paratekstu – jako przyciągającego publiczną uwagę „listu otwartego”, potwierdzającego istnienie trwałych relacji patronackich i ukazującego okoliczności wydania dzieł oraz ich przesłanie.

EN

In contemporary discourses of patronage in art, literature, theatre or music, the motives for becoming involved in patronage are a continuing subject of research interest. Although the area of motivation still remains unclear today, it is undoubtedly the case that the patrons’ initiatives were always linked to using the potential of art for political and propaganda purposes. With the arrival of music printing previous patronage practices took on a new shape. Printed editions, through their previously unachievable extent of distribution, now became a far-reaching instrument of representing high-born personages. The most common way of achieving this were dedication letters, produced with the intention of introducing a given work into broad social circulation. Among the few extant Polish music prints from the sixteenth century, the editions of works by Wacław of Szamotuły (1533) and Valentin Bakwark (1565) are of exceptional significance. This article investigates the paratexts included in this editions and examine both cases from the point of view of patronage practices. Paratexts in the two editions demonstrate the diversity of Renaissance patronage practices and provide examples of the rhetoric involved in the client-patron relationship. Wacław’s poem is exceptional not only against the background of Polish but also European music publishing. It does not contain a request for financial support but is a statement by someone deeply involved in the political life of the country and concerned about the fate of his homeland. Wacław’s poem should therefore be read in the political context and psychological climate of the Commonwealth at that time. It constitute an extension of diplomacy, introducing important accents into the policies of Sigismund Augustus. Bakwark’s dedication letter has a totally different character. It strikes the reader not only by its refined phraseology but also by the plethora of allusions from antique literature and the Bible. The most interesting aspect of the letter is the reference to the figure of Pope Leo X. Bakwark describes him as the perfect model of a Renaissance patron, to whom the world owed the development of art on a scale previously unknown. The letter contains also commentary on the style of Bakwark’s works and the characteristics of his compositional craft. The fact that the both dedications were written by the composers themselves, as well as the considerable length of both letters, point to the significance attached at that time to the paratexts. They indicated the importance of the achievements and activities of clients, at the same time building the prestige of the patron. But, above all, these paratexts demonstrate the different ways of exploiting the potential of art: in Wacław’s case, serving the aims of politics and propaganda; in the case of Bakwark, serving to create an image of the monarch as someone enlightened, sensitive and supportive of the art of music.

7

Historiograficzne próby Lucjana Rydla

60%

Budrewicz T.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2019

|

vol. 19

3-20

DE

Lucjan Rydel authored a dramatic trilogy about King Sigismund II Augustus. He described the 16th century with great erudition as regards the material and political history of the period. He had studied numerous historical records as well as scholarly works. He also wrote an academic essay on Charles de Nassau. The main areas of his interest in history were texts of didactic and popular character. He wrote a monograph entitled Queen Hedwig, where he collected the themes of female rule in literature and art. He published brochures on buildings of historical interest in Krakow, Warsaw and Vilnius. He brought out A Short History of Poland and History of Poland for Everybody, both of which were written during the Great War. His ambition was to write accessible textbooks on the history of the Polish nation and Polish state with a view to boosting the patriotism of Poles. In matters of ideology, his works were leaning towards conservative views.

Refine search results

1 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

1 Białostockie Teki Historyczne

1 Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

1 Gdański Rocznik Ewangelicki

1 Muzyka

1 Ochrona Zabytków

1 Roczniki Biblioteczne

1 2023

1 2022

1 2019

1 2018

2 2015

1 2014

1 Budrewicz T.

1 Kolendo-Korczak K.

1 Sidorowicz-Mulak D.

1 Stulgis M.

1 Trzos A.

1 Tylus Z.

1 Wagner A.

1 Wieczorek R. J.