Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 48

first rewind previous Page / 3 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Skrzatusz
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 3 next fast forward last
PL
Autor omawia kolekcję portretów trumiennych z kościoła w Skrzatuszu. Przedstawione obiekty pochodzą z XVII w. i stanowią największy zbiór konterfektów trumiennych w północnej Wielkopolsce.
EN
The author describes the collection of coffin portraits from the church in Skrzatusz. The presented objects date from XVII century and they are the largest collection of coffin portraits in the northern Greater Poland.
PL
Obowiązki w dziedzinie liturgiczno-duszpasterskiej oraz przywileje bazyliki mniejszej określa prawo kanoniczne. Obowiązki dotyczą zapewnienia stałej liturgicznej formacji świeckich, przygotowywania i celebrowania obrzędów związanych z rokiem liturgicznym, troski o śpiew liturgiczny, uroczystego sprawowania świąt i uroczystości wskazujących jedność ze Stolicą Apostolską. Spośród przywilejów przyznanych bazylice mniejszej pierwszym jest dobrze przygotowany i przeżyty dzień ogłoszenia tytułu bazyliki. Ponadto wiernym, którzy nawiedzają bazylikę i uczestniczą w niej w obrzędach, przyznane są liczne odpusty zupełne. Pozostałe przywileje dotyczą używania znaku papieskiego, którym są skrzyżowane klucze, oraz stroju zarządcy bazyliki mniejszej. Obowiązki i zadania oraz przywileje skrzatuskiej bazyliki to elementy, które sprawiają, że staje się ona centrum działalności liturgicznej i duszpasterskiej.
EN
The duties in the liturgical and pastoral field and the privileges of the minor basilica are determined by canon law. The duties concern the provision of constant liturgical formation for lay people, the preparation and celebration of the rites related to the liturgical year, the care of liturgical singing, the solemn celebration and celebrations of communion with the Holy See. Among the privileges granted to the minor basilica, the first is the well-prepared and well-lived day of proclaiming the title of the basilica. Moreover, the faithful who visit the basilica and participate in its rituals are granted numerous plenary indulgences. The remaining privileges concern the use of the papal emblem, which is crossed keys, and the dress of the administrator of the minor basilica. Duties, tasks and privileges of the Skrzatusz basilica are the elements that make it a center of both liturgical and pastoral activity.
PL
Artykuł omawia zabytkowe srebra kościoła katolickiego w Skrzatuszu. Przedstawione są tu obiekty z okresu XVII-XX w., zarówno istniejące, jak i zaginione.
EN
The article discusses the historic silver in the Catholic Church in Skrzatusz. There are objects from the seventeenth to twentieth century, both existing and missing.
6
Publication available in full text mode
Content available

Kapucyński epizod w Skrzatuszu

75%
PL
W maju i czerwcu 1946 r. oraz od kwietnia do października 1948 r. posługę duszpasterską w parafii i sanktuarium w Skrzatuszu pełnili kapucyni. W 1946 r. przejęli administrację parafii po wyjeździe do Niemiec dotychczasowego duszpasterza, Franza Garske. Od kwietnia do października 1948 r. kierowali parafią w Skrzatuszu po ks. Antonim Rojko, który został wikariuszem generalnym administracji apostolskiej w Gorzowie. Z ramienia zakonu duszpasterstwem w Skrzatuszu zajmował się głównie o. Andrzej Zaklikiewicz.
EN
In May and June 1946 and from April to October 1948, the pastoral service in the parish and sanctuary in Skrzatusz was performed by Capuchins. In 1946, they took over the administration of the parish after the former priest, Franz Garske, had left for Germany. From April to October 1948, they headed the parish in Skrzatusz after Fr. Antoni Rojko, who became the vicar general of the apostolic administration in Gorzow (Gorzów). On behalf of the order, the pastoral care in Skrzatusz was carried out mainly by Fr Andrzej Zaklikiewicz.
PL
Artykuł jest poświęcony księgom metrykalnym pochodzącym z parafii rzymskokatolickiej w Skrzatuszu. Omówione są w nim wszystkie zachowane księgi metrykalne, które znajdują się w depozycie Archiwum Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej, ich sposób prowadzenia, język zapisu, zawarte informacje dotyczące osób udzielających i przyjmujących sakramenty, a także stan fizyczny zachowanych dokumentów. Podjęto się tu analizy zachowanych ksiąg, zwrócono uwagę na ich przydatność nie tylko przy poszukiwaniach genealogicznych, ale przede wszystkim skupiono się na tym, że dzięki tym dokumentom można prześledzić zmiany, jakie na przestrzeni trzech wieków zachodziły w funkcjonowaniu parafii i ludzi z nią związanych.
EN
This article is dedicated to the parish registers from the Roman Catholic parish in Skrzatusz. All the surviving booklets are located in the archives of the Diocese of Koszalin-Kolobrzeg (Kołobrzeg), their manner of conducting, the language of the record, the information contained in the persons who give and receive the sacraments, and the physical condition of the saved documents. This is where the analysis of the surviving books is taken into account, not only in their search for genealogy, but also in the fact that they can be traced back to the changes that have occurred over the three centuries in the functioning of the parish and its people.
PL
Autor omawia życiorys Ludwika Wejhera (ok. 1611–1656), wojewody pomorskiego, starosty wałeckiego, którego mało znany portret znajduje się kościele skrzatuskim.
EN
The author discusses the biography of Ludwik Wejher (c. 1611–1656), the Pomeranian governor, the starost of Walcz (Wałcz), whose barely known portrait is located in the church in Skrzatusz.
PL
Relacja ówczesnej dziewczynki Haliny Martenki (1932–2019), wywiezionej z rodziną z Kaczor do Skrzatusza wiosną 1940 r. W latach 1940–1944 Martenkowie pracowali jako robotnicy przy¬musowi w majątku Gustawa Brüscha.
EN
The account of the then young girl Halina Martenka (1932–2019) deported with her family from Kaczory to Skrzatusz in the spring of 1940. In the years 1940–1944 the Martenków worked as forced labourers on the estate of Gustaw Brüsch.
PL
W części wstępnej artykułu autor wyjaśnia, czym jest formacja, jaka jest rola Maryi w Kościele oraz jakie były sposoby realizacji formacji duchowości maryjnej w Skrzatuszu w latach 1972-2013. W rozwinięciu autor dokonuje analizy formacji teologiczno-duchowej przekazywanej w listach pasterskich bpa I. Jeża, w Materiałach homiletycznych przed koronacją Matki Bożej w Skrzatuszu oraz w kazaniach i homiliach głoszonych z okazji uroczystości w sanktuarium skrzatuskim. W ostatniej części artykułu autor podsumowuje i stawia wnioski na podstawie dokonanej analizy tekstów.
EN
In the introductory part of the article the author explains what formation is, what Mary’s role in the Church is and what the methods of the spiritual formation in Skrzatusz were in years 1972-2013. In the following part the author carries out the theological and spiritual formation analysis handed down by bishop I. Jeż in the pastoral letters Homiletic Materials before Our Lady coronation in Skrzatusz and in the sermons and homilies preached during the celebrations in Skrzatusz sanctuary. In the last part of the article the author summarizes and draws a conclusion on the basis of the conducted texts analysis.
PL
Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu położone jest obecnie w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Jest jedynym miejscem, w którym czci się nieprzerwanie od ponad 400 lat cudowną Pietę. Początki Skrzatusza sięgają XV wieku. Wówczas powstała tam pierwsza świątynia. Drugi kościół pw. Wniebowzięcia NMP wybudowano w 1572 roku. Poświęcił go sufragan poznański 3 lata później. W wyniku reformacji wcześniejsza samodzielna parafia skrzatuska został włączona jako filia do Wałcza na początku XVII wieku, wyodrębniona ponownie jako samodzielna przez bpa Wojciecha Tolibowskiego w 1660 roku. Obecna świątynia – sanktuarium i bazylika mniejsza – wybudowana została dzięki staraniom Wojciecha Konstantego Brezy pod koniec XVII wieku. Manuskrypt ks. Delerdta jest nieocenionym źródłem dla dziejów początkowych kultu maryjnego w Skrzatuszu. Autor – wikariusz miejscowy w latach 1768–1793 – na podstawie dostępnych źródeł opisał sposób, w jaki cudowna figura dostała się z Mielęcina do Skrzatusza. Niezwykle cenne są informacje o cudach dokonanych za wstawiennictwem Piety Skrzatuskiej. Ks. Delerdt przedstawia ponad 60 takich wydarzeń, podając często personalia obdarowanego, jego pochodzenie, jak i rodzaj doznanej łaski. Ważne jest skonfrontowanie tego źródła z innymi zachowanymi, a niewykorzystanymi archiwaliami. Warte będzie także porównanie XVIII-wiecznego tekstu ze Skrzatusza z innymi podobnymi z tego okresu.
EN
The Shrine of Our Lady of Sorrows in Skrzatusz is currently located in the diocese of Koszalin-Kolobrzeg (Kołobrzeg). It is the only place where the wonderful Pieta has been worshiped continuously for over 400 years. The beginnings of Skrzatusz date back to the 15th century. Then the first temple was established there. The second church Assumption of the Blessed Virgin Mary was built in 1572. It was consecrated by the Poznan (Poznań) suffragan three years later. As a result of the Reformation, the earlier independent Skrzatusz parish was incorporated as a branch into the town of Walcz (Wałcz) at the beginning of the 17th century, it was separated again as independent by Bishop Wojciech Tolibowski in 1660. The present temple – sanctuary and smaller basilica was built thanks to the efforts of Wojciech Konstanty Breza after the end of the 17th century. Manuscript of Fr. Delerdt is an invaluable source for the early history of the Marian cult in Skrzatusz. The author – local vicar in 1768–1793 described the way in which the miraculous figure got from Mielecin (Mielęcin) to Skrzatusz based on available sources. Information about miracles performed through the intercession of Pieta from Skrzatusz is extremely valuable. Ks. Delerdt presents over 60 such events often giving personal details of the recipient, his origin and the type of grace he suffered. It is important to confront this source with other preserved and unused archives. It will also be worth comparing the 18th-century text from Skrzatusz with other similar texts from that period.
PL
W tekście przedstawiono dzieje skrzatuskich organów, począwszy od opracowania kosztorysu w 1866 roku w firmie Wilhelma Sauera we Frankfurcie nad Odrą. Instrument o 19 głosach powstał w 1874 roku, a jego budowę zrealizowała wspomniana fabryka Sauera. Czas budowy dzieła potwierdzają zarówno rękopiśmienne akta, jak i nieznany dotąd badaczom katalog firmy z 1882 roku, wydrukowany z okazji jej 25-letniego jubileuszu. W 2004 roku obiekt poddano kapitalnemu remontowi i czas ten stanowi krańcową datę opracowania. W artykule znajdują się odpisy i streszczenia niemieckojęzycznych przekazów traktujących o zachowaniu dawnego chóru muzycznego wraz z wbudowaną weń atrapą – pozytywem, pozostałością po dawniejszym instrumencie. Niniejsze opracowanie jest pierwszym z serii dziejów organów w Skrzatuszu.
EN
The text presents the history of organ in Skrzatusz, starting from the cost estimate in 1866 at Wilhelm Sauer in Frankfurt (Oder). The instrument with 19 voices was created in 1874, and its construction was carried out by the said Sauer factory. The time of building the work is confirmed by both hand-written files and until now unknown company's catalog from 1882, printed on the occasion of its 25-year jubilee. In 2004, the building underwent a major renovation and this time is the final date of development. The article contains copies and abstracts of German-language messages about the preservation of the old music choir together with a dummy built-in – a positive, a remnant of a former instrument. This study is the first in a series of organ history in Skrzatusz.
PL
Artykuł jest poświęcony działalności duszpasterskiej w wymiarze parafialnym w sanktuarium w Skrzatuszu, której celem jest krzewienie Bożego miłosierdzia. Stanowi on próbę syntezy i jednocześnie analizy owej działalności. Bazą do tego zostały wybrane przez autora, spośród szerokiego wachlarza działań, trzy dziedziny formacji duszpasterskich, tj. rekolekcje parafialne, misje parafialne oraz walka kapłanów z nałogami parafian, w tym w szczególności z alkoholizmem i pijaństwem.
EN
The purpose of the article is to show a pastoral activity in the Skrzatusz parish which aim is to spread God’s mercy. It provides both an effort of synthesis and analysis of such an activity. The author presents three fields of studies taken out of the array of pastoral formation activities such as parish retreats, missions and priests’ struggles against parishioners’ addictions including in particular alcoholism and drunkenness.
PL
Artykuł poświęcony jest corocznym diecezjalnym spotkaniom młodzieży w sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu, które od kilku lat są największym wydarzeniem duszpasterskim w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Stanowi on próbę syntetycznego opisu tego wydarzenia, będąc jednocześnie formą sprawozdania, ewaluacji oraz próbą odniesienia go do całokształtu wyzwań kulturowych i duszpasterskich, które płyną ze strony świata młodych. W tej perspektywie, pomimo potrzeby dalszych analiz i korekt, skrzatuskie spotkanie z pewnością stanowi moment ewangelizacji młodych oraz chrześcijańskiej odpowiedzi na ich różnorakie problemy.
EN
The article discusses the annual diocesan meetings of young people in the sanctuary of Our Lady of Sorrows in Skrzatusz, which for several years is the biggest pastoral event in the diocese of Koszalin-Kolobrzeg. It is an attempt to synthetic description of the event, while at the same time form of reports, evaluations and attempt to relate it to the whole cultural and pastoral challenges that flow from the world of young people. In this perspective, despite the need for further analysis and adjustments, this meeting is certainly a moment of evangelization of young people and the Christian response to their various problems.
PL
W wyniku podziału administracyjnego Kościoła w Polsce w 1972 roku Skrzatusz znalazł się w granicach powstałej wówczas diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Stał się głównym sanktuarium maryjnym na jej terenie. Do 2001 roku w parafii i sanktuarium pracowali salezjanie. Artykuł omawia ich zaangażowanie duszpastersko-wychowawcze w Skrzatuszu w latach 1972–2001.
EN
Due to the partition of the Catholic Church in Poland in 1972 the village of Skrzatusz had been located in a newly established Diocese of Koszalin-Kolobrzeg. It became the main Shrine of our Lady in the diocese at that time. Salesians had been working in the parish and the sanctuary until 2001. The article presents their ministry and educational commitment in Skrzatusz in 1972–2001.
PL
Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu od początków swego istnienia słynie z łask udzielanych przez wstawiennictwo Maryi. Od początków jego istnienia, tj. od XVI wieku, gromadzone są liczne świadectwa uzdrowień. Władze kościelne już w XVII wieku powołały komisję teologiczną, której prace doprowadziły do uznania ich cudownego charakteru. Czy również współcześnie, korzystając z kryteriów wypracowanych przez teologię fundamentalną, możemy mówić o cudach uzdrowienia dokonujących się w Skrzatuszu? Historia i współczesność tego miejsca przekonują, że można w tym wypadku mówić o fama signorum (sława znaków), tj. o powszechnym przekonaniu, że w sposób wyjątkowy Bóg udziela tutaj swoich łask. Do uznania przez władze Kościoła współcześnie odnotowanych uzdrowień potrzebna byłaby jednak lepiej gromadzona dokumentacja i weryfikacja medyczna oraz utworzenie komisji teologicznej.
EN
The Sanctuary of Dolorous Mother of God in Skrzatusz has been famous from its beginnings of many graces given thanks to the intercession of Mary. And from its beginning in the 16th century there have been gathered testimonies of healings. The Church already in the 17th century established a theological commission, which workings allowed to recognize their miraculous character. Could we also nowadays, using the criteria worked out by the fundamental theology, recognize miraculous healings which took place in Skrzatusz? The history and the present of that place can encourage as to talk of fama signorum (the fame of signs), which means a common conviction of special graces of God provided in that place. However, contemporary healings to be recognized by the authorities of the Church need to be better documented and medically verified, and also there need to be a theological commission constituted.
PL
Opracowanie jest kontynuacją badania tekstów niemieckojęzycznych rękopisów kaznodziejskich z XIX w. odnalezionych w archiwum sanktuarium skrzatuskiego. Analizowane kazanie na szóstą niedzielę po Wielkanocy (VI. Sontag nach Ostern), a właściwie ze względu na zwięzłość – szkic kaznodziejski, jest napisane w formie homilii do perykopy Ewangelii św. Jana (15,26–16,4), zasadniczo do jej pierwszych dwóch wersetów o obietnicy Jezusa zesłania Pocieszyciela – Ducha Świętego. Treść homilii o bardzo prostej i przejrzystej strukturze (dwie części z trzema elementami każda) jest adresowana do katolika w parafii. Wiara w działanie Ducha Świętego w Kościele przez wieki zachęca do dawania świadectwa wierze dziś. Powinno się to dokonywać przez nauczanie chrześcijanina w środowisku domowym („apostoł w swoim środowisku”), a nawet w gospodzie wobec prowadzących spory religijne, przez zgodność wyznawanej wiary z czynem („wiara bez uczynków jest martwa, a uczynki bez wiary są jak drzewo bez korzenia”), walkę z wadami (zazdrość, pijaństwo, cudzołóstwo, skąpstwo, lichwiarstwo, mściwość, niecierpliwość) i świętość życia w miłości Boga, bliźniego i nieprzyjaciół oraz na końcu życia przez „świętą śmierć”.
EN
The article is a continuation of the study of German-language manuscript texts from the 19th century, found in the archives of the Skrzatusz sanctuary. The analyzed sermon on the sixth Sunday after Easter (VI. Sontag nach Ostern), or rather because of the brevity – the homiletic preaching, is written in the form of a homily to the words of the Gospel of Saint John (15,26–16,6,4), basically to its first two verses about the promise of Jesus to send the Comforter – the Holy Spirit. The content of a homily with a very simple and transparent structure (two parts with three elements each) is addressed to believers in the parish. Faith in the work of the Holy Spirit in the Church for centuries encourages them to give witness of faith. This should be done by teaching the brothers in the home environment (“the apostle in his environment”), and even in the pub towards religious disputes, by the compability of his faith with works (“faith without works is dead, and works without faith are like a tree without a root”), fight against moral defects (jealousy, drunkenness, adultery, miserliness, usury, vengefulness, impatience) and the sanctity of life in the love of God, neighbor and enemies and finally through “holy death”.
PL
W latach 1952-2001 opiekę nad parafią pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny oraz sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu prowadzili salezjanie. W ramach realizacji swojego posłannictwa w Kościele oraz oczekiwań wysuwanych przez władze diecezji i przełożonych zakonnych starali się oni promować to miejsce kultu m.in. poprzez środki społecznego przekazu. W opracowaniu podjęto próbę usystematyzowanej refleksji nad tą płaszczyzną duszpasterskiego zaangażowania duchowych synów św. Jana Bosko w okresie ich posługiwania w głównym sanktuarium maryjnym diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej.
EN
The Salesians took care of the Parish Church of the Assumption of the Blessed Virgin Mary and the Shrine of Our Lady of Sorrows in Skrzatusz in the years 1952-2001. As a part of their mission in the Church and the expectations raised by the dioceses and religious superiors they tried to promote the place of worship through the mass media. The study attempts to reflect on the ground of the pastoral commitment of spiritual sons of St. John Bosco during their service in the main sanctuary of the Virgin Mary in Koszalin-Kolobrzeg diocese.
PL
Artykuł omawia koleje życia zmarłego w 2020 r. ks. Lecha Kasperowicza SDB, który w latach 1987–1992 pełnił funkcję proboszcza parafii i kustosza sanktuarium w Skrzatuszu. Był w tym okresie bezpośrednio odpowiedzialny za przygotowanie uroczystości koronacyjnych figury Matki Bożej Bolesnej. W świątyni parafialnej i kościołach filialnych dokonał licznych remontów. Za jego kadencji życie religijne w parafii i sanktuarium dynamicznie się rozwinęło. Troszczył się o rozwój ruchu pielgrzymkowego do Skrzatusza, przygotowując bazę logistyczną dla przybywających do Skrzatusza wiernych. Był założycielem i redaktorem czasopisma Oto Matka Twoja, promującego sanktuarium. Inicjował wiele przedsięwzięć formacyjnych, które funkcjonują w Skrzatuszu do dzisiaj.
EN
The article discusses the life of Fr Lech Kasperowicz SDB who passed away in 2020. In years 1987–1992 he was parish priest and curator of the sanctuary in Skrzatusz. In this period he was directly responsible for preparation of the coronation ceremony of the statue of Our Lady of Sorrows. In the parish church and affiliate churches he carried out many repairs. During his ministry the life of the parish experienced a dynamic growth. He took care of the development of pilgrimage movement to Skrzatusz, prepared a logistic basis for the faithful coming to Skrzatusz. He was a founder and editor of a magazine Behold, thy Mother promoting the sanctuary. He initiated many formative initiatives, still present in Skrzatusz today.
PL
Ksiądz Michał Winiarz należał do grona wyróżniających się muzyków salezjańskich. W ciągu swojego twórczego życia komponował pieśni i piosenki religijne, był autorem scenariuszy krótkich form teatralnych, dyrygentem chórów i orkiestr dętych. Swoje muzyczne pasje wykorzy¬stywał także w pracy duszpasterskiej. Posługiwał na wielu salezjańskich parafiach, a w latach 1965–1972 był proboszczem parafii pw. Wniebowzięcia NMP w Skrzatuszu oraz kustoszem tamtejszego sanktuarium Matki Bożej Bolesnej. Był bardzo dobrym administratorem powierzonej swojej pieczy wspólnoty, który dbał o jej rozwój duchowy i materialny. Po skończonej kadencji proboszcza ks. Winiarz pracował jeszcze w Pile i Gdańsku, gdzie zmarł w 1988 r.
EN
Fr Michał Winiarz was one among outstanding Salesian musicians. In his artistic life he composed religious hymns and songs, was an author of screenplays to short theater forms, a conductor of choirs and bands. His musical passion he used also in pastoral work. He worked in many Salesian parishes, in years 1965–1972 he was a parish priest in the Assumption of Our Lady parish in Skrzatusz and the custodian of the sanctuary. He was an outstanding administrator of the community entrusted to him, who cared for its spiritual and material development. After finishing his term of office as a parish priest, Fr Winiarz has worked in Pila (Piła) and Gdansk (Gdańsk), where he died in 1988.
first rewind previous Page / 3 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.