Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Slovenian language
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Rec.: Slovenski lingvistični atlas 1. Človek (telo, bolezni, družina), Ljubljana 2011, cz. I: Atlas; cz. II: Komentarji, 403 ss.

100%
Siatkowski J., Rembiszewska D. K.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2013
|
vol. 48
2
Publication available in full text mode
Content available

“Slovenian/Carinthian/Jaun Valley dialect” numerals found in a Latin manuscript dated to the third quarter of 12th century (Heiligenkreuz, Cod. 250)

80%
Lewaszkiewicz T., Wydra W.
Rocznik Slawistyczny
|
2021
|
issue LXX
3
Publication available in full text mode
Content available

Błędy fleksyjne w tekstach pisanych przez słoweńskich studentów polonistyki w Lublanie

70%
Wtorkowska M.
Postscriptum Polonistyczne
|
2015
|
issue 2(16)
125-139
EN
The aim of the article is to analyse the inflectional errors in texts written by Slovenian students of Polish Studies in Ljubljana. The collision of two grammatical systems (in this case: Polish and Slovenian) leads to numerous mistakes. As a result the inflectional errors appear in both spoken and written texts. The incorrect forms have been analysed in the article and the reason for their occurance described. Special attention was paid to mistakes that can result from the influence of the Slovenian language. The analysed material was gathered by the author of the article herself and it comes from the written works of the Polish language students from Ljubljana. The analyses aim to explain the reasons for the errors. This should result in reflection on the effective methods of teaching that could prevent the occurance of such errors.
4
Publication available in full text mode
Content available

Kategoria żywotności w różnych odmianach stylistycznych języka słoweńskiego – prolegomena

51%
Stefan A.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
|
2018
|
vol. 65
181-194
PL
Kategoria żywotności we współczesnym języku słoweńskim, podobnie jak na obszarze całej słowiańszczyzny, jest morfologiczną kategorią rzeczowników głównie rodzaju męskiego, przejawiającą się w bierniku liczby pojedynczej końcówką równą dopełniaczowi, najczęściej -a (por. vidim človeka). Istnieje jednak liczna grupa rzeczowników nieżywotnych, które przyjmują w bierniku końcówkę dopełniacza, jak na przykład nazwy samochodów (ima forda), kart (potegnil je asa) czy chorób (ima raka). W artykule przedstawiono charakterystykę kategorii żywotności zarówno w języku literackim, jak i wybranych nieliterackich wariantach słoweńszczyzny. Celem opracowania było określenie grup znaczeniowych rzeczowników nieżywotnych, które przyjmują paradygmat żywotny. W potocznym języku słoweńskim jest ich więcej niż w języku standardowym. Należą do nich liczne rzeczowniki nieżywotne rodzaju męskiego, a także rodzaju nijakiego (np. imajo dekleta) oraz rzeczowniki w mowie dzieci (np. daj ključa).
EN
The category of animacy in the contemporary Slovenian language, like in other Slavic languages, is a morphological category of masculinum nouns, which have the accusative grammatical suffix -a (ex. vidim človeka). There are some nonanimacy nouns, which have this suffix -a like: names of cars (ex. ima forda), cards (ex. potegnil je asa) or diseases (ex. ima raka). In the article author has characterized the category of animacy in different social variants of the Slovenian language – from standard language to some unstandardized variants (two dialects and one regiolect). In unofficial language, there are more examples of animacy than in standard language. These are numerous nonanimated masculinum and neutral nouns (ex. imajo dekleta) and nouns in children’s speech (ex. daj ključa).
5
Publication available in full text mode
Content available

Porównanie polskich i słoweńskich frazeologizmów z komponentem wybranych zwierząt domowych (byka, wołu, krowy i cielęcia)

51%
Wtorkowska M., Katedra Języka Polskiego i Literarury I. S., mwtorkowska@yahoo.com
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
|
2014
|
vol. 21
EN
The article is devoted to comparative phraseology. The author compares Polish and Slovene phraseological units which include the words byk – bik, wół – vol, krowa – krava, cielę – tele. She analyses their usage and metaphorical meaning in both languages. The result of the analysis is a list of characteristics humans attribute to livestock.
PL
Artykuł poświęcony jest frazeologii porównawczej. Zestawiono w nim ze sobą polskie i słoweńskie związki wyrazowe zawierające komponent byk – bik, wół – vol, krowa – krava, cielę – tele. Przyjrzano się również użyciom i znaczeniom przenośnym tych słów w obu językach. Efektem analizy związków było uzyskanie cech charakterystycznych, które człowiek przypisuje wymienionym zwierzętom domowym.
6
Publication available in full text mode
Content available

Język słoweński i język prekmurski – przykłady języków na styku kultur

51%
Stefan A.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
|
2019
|
vol. LXVII
337-349
PL
Literacki język słoweński jest oficjalnym językiem obowiązującym w Słowenii oraz na terenach zamieszkanych przez mniejszość słoweńską. Od początku kształtowania się normy języka słoweńskiego cechują go mniejsze lub większe wpływy z języka niemieckiego. Język prekmurski rozwijał się równolegle z językiem słoweńskim od połowy XVIII wieku na terenie Prekmurja. Jest to najbardziej na wschód wysunięty obszar Republiki Słowenii, oddzielony od reszty terytorium słoweńskiego rzeką Murą i graniczący z trzema spośród czterech sąsiadów: Austrią, Chorwacją i Węgrami. Historia Prekmurców, w odróżnieniu od historii pozostałych Słoweńców, ponad tysiąc lat była związana z Węgrami. O literackim języku prekmurskim mówi się do 1919 roku, kiedy Prekmurje zostało włączone do ziem słoweńskich. Tradycja używania literackiego języka prekmurskiego pozostała żywa na terenie Porabja – obszaru zamieszkiwanego przez Słoweńców, ale znajdującego się obecnie na terenie Węgier. Celem artykułu jest krótkie przedstawienie historii języka prekmurskiego, powstałego na bazie dialektów prekmurskich, i ukazanie jego koegzystencji z literackim językiem słoweńskim, zwanym również w przeszłości centralnosłoweńskim. Aby ogląd ten był możliwy, przedstawiono szersze tło historyczne i odwołano się do procesu kształtowania się języka literackiego na ziemiach słoweńskich.
EN
Literary Slovenian is the official language in Slovenia and in areas inhabited by Slovenian minorities. From the beginning of the shaping of the norm of the Slovenian language, it has been characterized by lesser or greater influences of German language. The Prekmurian language developed in parallel with the Slovenian language from the mid-18th century in Prekmurje, which is the most eastern area of the Republic of Slovenia, separated from the rest of the Slovenian territory by the Mura river and bordering three out of four neighbours: Austria, Croatia and Hungary. The history of the Prekmurs, unlike the history of the other Slovenians, was associated with Hungary for over a thousand years. The Prekmurian language was noted until 1919, when Prekmurje was incorporated into Slovenian lands. The tradition of using the literary Prekmurian language remained alive in Porabje, an area inhabited by Slovenians, but now located in Hungary. The aim of this paper is to briefly present the history of the Prekmurian language, based on Prekmurje dialects and to show its coexistence with the literary Slovenian language, also known as the central Slovenian language in the past. For this view to be sustained, it is necessary to outline the historical background and refer to the process of the shaping of the literary language in Slovenian lands.
7
Publication available in full text mode
Content available

Kilka uwag o wymienności dopełniacza i biernika w języku polskim i słoweńskim

51%
Stefan A.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
|
2016
|
vol. LXII
131-143
PL
Tematem pracy są wybrane zagadnienia dotyczące wymienności form dopełniacza i biernika w języku polskim i słoweńskim. Inspiracją do napisania niniejszego tekstu stały się obserwacje zachowań językowych współczesnych Polaków i Słoweńców. Rozważania na temat wymienności form dopełniacza i biernika w języku polskim i słoweńskim ograniczono do wybranych zjawisk morfologicznych (w paradygmacie singularis) oraz składniowych w obu tych językach słowiańskich. Dotyczą one przede wszystkim synkretyzmu końcówek dopełniacza i biernika w rodzaju męskożywotnym oraz pojawiających się coraz częściej odstępstw od klasycznego użycia dopełniacza w zdaniach zaprzeczonych. Analizę aktualnych tendencji nienormatywnego użycia tych dwóch przypadków w obu językach poprzedza krótka charakterystyka dopełniacza i biernika w języku polskim i słoweńskim.
EN
The topic of the paper is interchangeability of genitive and accusative in Polish and Slovenian languages. The inspiration for the paper have its origin in observations of current linguistic behaviours of contemporary Poles and Slovenes. Reflections on the subject are limited to selected morphological (the declension of singular nouns) and syntactic phenomenon in both of considered Slavic languages. The focus in the paper is mostly on syncretism of genitive and accusative suffixes in masculine-animate gender and appearing more and more often deviations from standard use of genitive in negations. Analysis of tendencies of non-standard usage of these two cases in Polish and Slovenian is preceded with short characteristic of genitive and accusative in both languages.
8
Publication available in full text mode
Content available

A model monograph of Slovenian antroponymy and toponymy

51%
Rocznik Slawistyczny
|
2021
|
issue LXX
9
Publication available in full text mode
Content available

Typologia wypowiedzeń w ujęciu polskim i słoweńskim

41%
Wtorkowska M.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
|
2016
|
vol. LXII
203-213
PL
Artykuł poświęcony jest porównaniu typologii wypowiedzeń w języku polskim i słoweńskim. Przedstawiono w nim polską typologię wypowiedzeń ze względu na wybrane kryteria podziału: (1) obecność i formę orzeczenia, (2) liczbę ośrodków predykacji, (3) postawę nadawcy wobec treści wypowiedzenia, oraz wyjaśniono wybrane terminy z tej dziedziny i porównano polską typologię i polskie terminy składniowe z ujęciem słoweńskim. Porównanie wykazało różnice nie tylko między językami, ale również wewnątrz obu języków, co wynika z użycia różnych kryteriów podziału lub z cech charakterystycznych dla poszczególnych systemów językowych i pomoże w lepszym, a przede wszystkim prawidłowym rozumieniu wybranych problemów składniowych obu języków oraz będzie pomocne w polsko-słoweńskich studiach porównawczych z zakresu składni.
EN
The article compares typologies of utterances in the Polish and the Slovenian language. It presents the typology of Polish utterances according to selected criteria, namely according to: (1) presence and form of the statement, (2) number of centers of predication, (3) position of the sender of the utterance content. The article also explains selected terminology from this field and compares Polish typology and Polish syntactic terms with their Slovenian equivalents. The comparison showed differences not only between languages, but also within these two languages, which results from the use of different division criteria or the characteristics of the different language systems. It will also improve understanding and, above all, ensure the correct meaning of some syntactical problems in both languages and will be helpful for Polish-Slovenian comparative studies in the field of syntax.
10
Publication available in full text mode
Content available

Gender, sex, and society. On the formation and usage of feminine forms in Polish and Slovenian

36%
Wtorkowska M.
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
|
2020
|
vol. 27
61-80
PL
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na wybrane różnice w tworzeniu i używaniu nazw żeńskich, głównie nazw zawodów, tytułów i stanowisk między językiem polskim a słoweńskim. Obok tradycyjnych przedstawiono też nowsze sposoby derywowania nazw żeńskich w obu językach oraz ich wykładniki formalne. Kwestia płci wiąże się w obu językach z gramatyczną kategorią rodzaju rzeczowników osobowych, jednak w większym stopniu w polszczyźnie. W języku polskim, który nota bene rodzimy użytkownik polszczyzny nazwie ojczystym (od ojciec), gdy Słoweniec swój język ojczysty określi jako materinski (od matka), mamy dodatkową opozycję nazwy mężczyzn – nazwy niemężczyzn (w tym kobiet) i przez to wyjątkową, uprzywilejowaną pozycję form męskoosobowych w stosunku do pozostałych, której nie znajdziemy w języku słoweńskim. W języku słoweńskim dotychczas neutralna forma męska odnosząca się zarówno do mężczyzn jak i kobiet, jako najkrótsza i morfologicznie najprostsza, przestała być odbierana jako nienacechowana, a w niektórych dokumentach została zastąpiona formą żeńską. Omówiono zmiany, jakie zaszły i nadal zachodzą w zakresie tworzenia i stosowania feminatywów, od ich maskulinizacji jako przejawu emancypacji kobiet poprzez chęć likwidacji asymetrii słowotwórczej tych nazw, rozpatrywanej na tle problematyki rodzajowo-płciowej w języku, do przyczyn blokady derywacji żeńskiej. Wspomniano również o sposobach neutralizacji rodzaju i zabiegu splittingu, którego zasady w obu językach nie zostały jeszcze dostatecznie ustalone.
EN
The aim of this article is to highlight selected differences in the formation and usage of feminine names, mainly names of professions, titles, and positions, between Polish and Slovenian. Apart from the traditional ones, I shall also discuss more recent modes of derivation of feminine names in both languages and their formal characteristics. The issue of sex is related in both languages to the grammatical category of the gender of personal nouns, though it is more common in Polish. In the language, which, in fact, is referred to by its native users as ojczysty (adjectival form with the stem ‘ojciec’ meaning ‘father’) while a Slovenian would refer to their native language as materinski (derived from mother), there exists an additional opposition of names of men vs. names of non-men (including women), which means there is a special privileged position of masculine personal forms over other forms, one which is not found in Slovenian. In Slovenian, the previously used neutral masculine form when referring to both men and women, being the shortest and morphologically least complicated, is no longer viewed as non-marked, and in some documents, it is being replaced with the feminine form. I shall discuss the changes which have occurred in terms of the formation and application of feminine forms, starting with their masculinisation as a sign of women’s emancipation, through the intention to eliminate the asymmetry in the word formation of those names viewed within the context of gender/sex issues in language, to the reasons for blocking feminine derivation. I shall also mention the modes for neutralising gender and the device of splitting, the rules of which, in both languages, have not yet been sufficiently defined.
11
Publication available in full text mode
Content available

Inflection in a bilingual child. A case study

31%
Wtorkowska M.
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
|
2019
|
vol. 26
271-286
PL
W artykule przedstawiono wzajemny wpływ między językami – polskim i słoweńskim – w zakresie fleksji imiennej (głównie rzeczownika i przymiotnika) oraz werbalnej w mowie dziecka dwujęzycznego we wczesnym okresie jego rozwoju, a mianowicie transfer pozytywny, jak i interferencje. Jest to przykład dwujęzyczności dziecięcej równoczesnej u chłopca żyjącego w rodzinie mieszanej, w której stosowało się różne strategie zwracania się do dziecka, głównie zasadę „jeden rodzic – jeden język” (matka – język polski, ojciec – język słoweński). Na występowanie w mowie dziecka interferencji miał wpływ również język środowiska, w którym chłopiec żył, w tym przypadku język słoweński, mogący stać się językiem dominującym. Niektóre przedstawione w artykule przykłady mowy Marka wskazują na specyficzne zjawiska językowe, które towarzyszyły jego wczesnemu rozwojowi językowemu, jak mieszanie kodów, przełączanie się z jednego języka na drugi, czy translację.
EN
In the article, the author presents the mutual impacts of Polish and Slovenian on one another in terms of nominal inflection (mainly of nouns and adjectives) and verb inflection in the speech of a bilingual child in his early development, specifically: positive transfer and interferences. She discusses the parallel children’s bilingualism of a boy living in a mixed family, where various strategies of addressing the child were used, mainly the rule “one parent, one language” (mother – Polish, father – Slovenian). The presence of interference in the child’s speech also caused by the language of the environment in which the boy lived, i.e. the Slovenian language, which could become the dominant one. Some of the examples of Marko’s speech presented in the article indicate special linguistic phenomena which existed in his early linguistic development, e.g., code mixing, switching from one language to the other, and translation.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.