Search results

1

Świętować, nie świętować? Kontrowersje wokół dwudziestej rocznicy wyjścia wojsk (post)radzieckich z Legnicy

100%

Grębecka Z.

Przegląd Humanistyczny

|

2017

|

vol. 61(2 (457))

35-48

PL

This article deals with the controversy surrounding the celebration of the 20th anniversary of the withdrawal of the (post)Soviet troops from Legnica – the former garrison town of the Northern Group of Soviet Army. The author presents the concepts of commemorating the jubilee by municipal authorities and socio-cultural institutions, as well as particular events organized in the anniversary year, and the overall picture the celebrations created. Furthermore the media and social reactions to this particular shape of the jubilee year are analyzed with a particular focus on the intense debate on the socio-cultural project “20 Years After...” organized by the Helena Modrzejewska Theatre in Legnica. This example serves to illustrate the mechanisms of official memory and counter-memory.

2

Cmentarz wojenny Armii Radzieckiej w Nowogrodźcu w powiecie bolesławieckim.

86%

Kostka K.

Studia Zachodnie

|

2014

|

vol. 16

237 – 248

3

The Vistula Programme. Nuclear Weapons for the Polish People’s Army in Case of War

86%

Pałka J.

Kwartalnik Historyczny

|

2018

|

vol. 125

|

issue 2

PL

During the Cold War (most certainly in 1970–90) nuclear weapons were stored in Poland under the strict control of the Soviet Army. In case of war these weapons were to have been made available to Polish Army units.

4

Contested spaces, contested memories : images of post-soviet military sases in reunified Germany

72%

Lorke C.

Český lid: etnologický časopis (Český lid: Ethnological journal)

|

2019

|

vol. 106

|

issue 4

439-461

EN

When it was decided in the late summer of 1990 that the Soviet troops would withdraw completely from the recently unified Federal Republic of Germany by the end of 1994, the modalities and logistical details of the withdrawal of people and material soon developed into a heated political issue. The ‘Russians’ and the spaces they had occupied since the end of the Second World War quickly became important topics in the newly unified German society, and their impact during this highly dynamic and confusing period cannot be underestimated. In particular, the German mass media played an immensely important role in the public and symbolic imagination of these perpetual ‘strangers’ and their spaces. In some parts of the media, these spaces were portrayed as requiring an urgent transformation so that they could become ‘German’ again. Via the social images of the post-Soviet military bases, this article discusses the immediate and longterm consequences of attributions and categorizations of the ‘Russian’ past and argues that those contested images also allow insights into the functioning of society’s self-understanding discourses in reunified Germany.

5

Od Czechosłowackich Sił Zbrojnych do Czechosłowackiej Armii Ludowej. Armia czechosłowacka w trakcie zimnej wojny 1950–1956. Plany rozbudowy i przekształcenia organizacyjne

58%

Hryciuk G.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2021

|

vol. XXII (LXXIII)

|

issue 3 (277)

167-210

EN

This article attempts to characterize the organizational transformation of the Czechoslovak army between 1950–1956. Plans for expanding the army, necessitated by the worsening international situation, were formulated in September 1950. The implementation of these plans was accelerated after the agreements that were made during a conference held between the 9th–12th January 1951 in Moscow, which was attended by the leaders and defence ministers of the so-called People’s Democracies and their Soviet counterparts. The main goal was to deploy combat-ready and adequately equipped armed forces in the event of a war with NATO countries by 1953. The size of the Czechoslovak army in 1953 – the peak period of its development – reached 300,000 soldiers. The expansion of the army was carried out under the constant supervision of the Soviet General Staff and numerous Soviet military advisers. Organizational patterns, systems of training and combat preparations that were employed by the Soviet military were introduced into the Czechoslovak armed forces. The admittance of Czechoslovakia into the Warsaw Pact in 1955 was in fact confirmation that the Czechoslovak army was now subordinate to an external authority. As a result of the extensive development of organizational structures and equipment from the Second World War, the Czechoslovak army in the mid-1950s remained poorly trained and generally used outdated armaments and equipment, thus its readiness to meet the requirements of the contemporary battlefield was questionable.

RU

В данной статье делается попытка охарактеризовать организационные преобразования чехословацкой армии в 1950–1956 гг. Планы по расширению армии, вызванные ужесточением международной обстановки, были сформулированы в сентябре 1950 г. Их реализация была ускорена в результате договоренностей, предпринятых представителями партийных руководящих органов и министрами обороны государств т. н. народной демократии в январе 1951 г. в Москве. Основная цель заключалась в развертывании боеспособных и хорошо оснащенных вооруженных сил на случай войны со странами НАТО к 1953 г. Численность чехословацкой армии в 1953 г., на пике ее развития, достигла 300 тыс.солдат. Расширение армии происходило под постоянным контролем Советского Генштаба и многочисленных советских военных советников. В чехословацкие вооруженные силы внедрили советские организационные схемы, системы обучения и боевой подготовки. Вступление Чехословакии в Варшавский договор в 1955 г. было, по сути, легализацией фактического положения, то есть подчинения чехословацкой армии внешнему диспозиционному центру. В результате экстенсивного развития организационных структур и использования вооружения, берущего своё происхождение еще в годы Второй Мировой войны, чехословацкая армия в середине 1950-х годов оставалась плохо натренированной структурой, и как правило, анахронично вооруженной, а ее готовность соответствовать требованиям тогдашнего поля боя стояла под вопросом.

PL

Artykuł przynosi próbę scharakteryzowania przemian organizacyjnych armii Czechosłowacji w latach 1950–1956. Implikowane zaostrzającą się sytuacją międzynarodową plany rozbudowy armii zostały sformułowane we wrześniu 1950 r. Ich realizacja została przyśpieszona w wyniku ustaleń narady przedstawicieli kierownictw partyjnych i ministrów obrony państw tzw. demokracji ludowej w styczniu 1951 r. w Moskwie. Zasadniczym celem miało być wystawienie do 1953 r. gotowych do walki i odpowiednio wyposażonych sił zbrojnych na wypadek wojny z państwami NATO. Liczebność armii czechosłowackiej w 1953 r. – szczytowym okresie rozwoju – sięgnęła 300 tys. żołnierzy. Rozbudowa armii odbywała się pod stałym nadzorem radzieckiego Sztabu Generalnego oraz licznych radzieckich doradców wojskowych. Doszło do wprowadzenia w czechosłowackich siłach zbrojnych radzieckich wzorców organizacyjnych, systemu szkolenia i przygotowania bojowego. Przynależność Czechosłowacji do Układu Warszawskiego od 1955 r. było w istocie zalegalizowaniem stanu faktycznego – podległości armii czechosłowackiej wobec zewnętrznego ośrodka dyspozycyjnego. Na skutek ekstensywnego rozwoju struktur organizacyjnych oraz wyposażenia w uzbrojenie wywodzącego się z lat II wojny światowej armia czechosłowacka w połowie lat pięćdziesiątych pozostawała strukturą słabo wyszkoloną, na ogół anachronicznie uzbrojoną, której gotowość do sprostania wymogom ówczesnego pola walki stała pod znakiem zapytania.

6

Południowe Podlasie w akcji „Burza” latem 1944 roku

58%

Charczuk W.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2022

|

vol. 20

91-119

EN

In this article, the author took up the problem of showing the action “Burza” (“Tempest”) in southern Podlasie in July and August 1944. From a military point of view, this area was an important element of the fighting on both sides of the Eastern Front. The Red Army opened the way to Warsaw and then to Berlin. An important point of the struggle of fighting in Southern Podlasie was the inclusion of Home Army units. In total, about 10,000 soldiers were mobilized for the “Tempest” operation in the Podlasie regions of the Home Army.

PL

Autor podjął problem akcji „Burza” na terenie południowego Podlasia w lipcu i sierpniu 1944 r. Teren ten stanowił z punktu militarnego ważny element walk obu stron frontu wschodniego. Armii Czerwonej otwierał drogę na Warszawę a następnie na Berlin. Ważnym punktem walk na Południowym Podlasiu było włączenie się oddziałów Armii Krajowej. Ogółem do akcji „Burza” zmobilizowano w obwodach podlaskich AK ok. 10 000 żołnierzy. Szczególnie ciężkie walki toczyły się o Siedlce, które trwały od 24 do 31 lipca 1944 r. W czasie akcji „Burza” zginęło ok. 120 żołnierzy AK i NSZ. Dramat żołnierzy AK i innych organizacji zbrojnych rozegrał się po zakończeniu akcji „Burza”, kiedy oddziały NKWD dokonały rozbrojenia i aresztowania dowództwa i żołnierzy AK. Wielu zostały wywiezionych do łagrów sowieckich.

7

„Na posterunku bojowym”. Wojska radzieckie w radzieckiej strefie okupacyjnej Niemiec/Niemieckiej Republice Demokratycznej 1945–1954. Wybrane aspekty

44%

Hryciuk G.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2020

|

vol. XXI (LXXII)

|

issue 2 (272)

78-124

EN

The Group of Soviet Occupation Forces in Germany was formed in June 1945. It consisted mainly of the troops of the 1st Belarusian Front with marshal Georgy Zhukov as the first commander-in-chief of the Group. The main task of these troops was to supervise the process of demilitarization and democratization of the Soviet occupation zone in Germany. Occasionally, the Group also secured the process of dismantling a large part of the German industrial infrastructure. The cost of living of the Soviet troops was a major burden on the budget of this zone, which was transformed into the German Democratic Republic in 1949. The significant demobilization of the Red Army (the Soviet Army since 1946) also affected the units stationed in eastern Germany. Their numbers fell in 1947, but some of them were not disbanded or withdrawn to the USSR; they remained as so-called cadre units, with limited numbers, fully armed and equipped. It was their development in 1949 and 1950, in the face of the tightening international situation, that allowed to significantly increase the numbers of the Group’s troops, estimated in the mid-1950s at around 500 000. The Group consisted of the best equipped and trained units of the Soviet Army. These troops guaranteed the stability of local communist regimes (e.g. during the suppression of the East German uprising of 1953), as well as a potential instrument of aggression or defense in the event of war in Europe. In 1954, the Soviet Armed Forces stopped functioning as occupying forces in the GDR. Since then, they were only an element of the system of the mutual balance of forces between blocks competing in Europe. This was also the beginning of doctrinal changes in the Soviet Army. It had to adapt not only to the changed international situation, but above all to the completely different conditions of war on the atomic battlefield.

RU

Группа советских оккупационных сил в Германии была создана в июне 1945 года. Она состояла в основном из войск 1-го Белорусского фронта с маршалом Георгием Жуковым в качестве первого главнокомандующего Группы. Основной задачей этих войск было наблюдение за процессом демилитаризации и демократизации советской оккупационной зоны в Германии. Временами также устанавливался контроль за процессом демонтажа значительной части немецкой инфраструктуры. Расходы на содержание советских войск довольно сильно обременяли бюджет этой зоны, реорганизованной в 1949 году в Германскую Демократическую Республику. Существенная демобилизация Красной Армии (с 1946 г. – Советской Армии) также затронула подразделения дислоцированные в восточной Германии. Их число сократилось в 1947 году, но часть из них не была ни расформирована, ни вывезена в СССР; там остались т. н. кадрированные войска, с ограниченным числом служащих, но располагающие полным вооружением. Именно их развитие в 1949 и 1950 гг. в условиях обострения международной обстановки значительно увеличило численность войск Группы, которая в середине 1950-х годов оценивалась примерно в 500 000 человек. Группа состояла из наиболее оснащенных и обученных частей Советской Армии. Эти войска были гарантией стабильности местных коммунистических режимов (например, во время подавления так называемого Народного восстания в ГДР в 1953 г.), а также потенциальным инструментом агрессии или защиты в случае военного конфликта в Европе. В 1954 г. завершился этап функционирования советских вооруженных сил как оккупационных сил в ГДР. Стого момента они были уже лишь частью взаимного баланса сил между конкурирующими блоками в Европе. Также это знаменовало начало доктринальных изменений в Советской Армии. Ей пришлось приспосабливаться не только к изменившейся международной обстановке, но и, прежде всего, к совершенно другим условиям ведения войны на поле боя.

PL

Grupa Radzieckich Wojsk Okupacyjnych w Niemczech powstała w czerwcu 1945 r. W jej skład weszły głównie wojska 1 Frontu Białoruskiego z marsz. Gieorgijem Żukowem jako pierwszym głównodowodzącym Grupy. Podstawowym zadaniem tych wojsk było nadzorowanie procesu demilitaryzacji i demokratyzacji radzieckiej strefy okupacyjnej w Niemczech. Doraźnie zabezpieczano też proces demontażu znacznej części niemieckiej infrastruktury przemysłowej. Koszty utrzymania wojsk radzieckich w znacznej mierze obciążały budżet tej strefy, przekształconej w 1949 r. w Niemiecką Republikę Demokratyczną. Znacząca demobilizacja Armii Czerwonej (od 1946 r. Armii Radzieckiej) dotknęła też jednostki stacjonujące we Wschodnich Niemczech. Ich liczebność w 1947 r. spadła, lecz część, która nie została rozformowana lub wycofana na tereny ZSRR; pozostała jako tzw. oddziały skadrowane, o ograniczonej liczebności, ale dysponujące pełnymi stanami uzbrojenia. Właśnie ich rozwinięcie w 1949 i 1950 r. w obliczu zaostrzenia sytuacji międzynarodowej pozwoliło znacznie zwiększyć liczebność wojsk Grupy, ocenianą w połowie lat pięćdziesiątych na około 500 tys. żołnierzy. Grupa składała się z najlepiej wyposażonych i wyszkolonych jednostek Armii Radzieckiej. Oddziały te były gwarantem stabilności miejscowych reżimów komunistycznych (np. podczas stłumienia tzw. „powstania ludowego” w NRD w 1953 r.), jak również potencjalnym narzędziem agresji lub obrony na wypadek konfliktu wojennego w Europie. W roku 1954 zakończył się etap funkcjonowania radzieckich sił zbrojnych jako wojsk okupacyjnych na obszarze NRD. Stały się one od tej pory jedynie elementem wzajemnego balansu sił rywalizujących w Europie bloków. To także początek zmian doktrynalnych w Armii Radzieckiej. Musiała się ona przystosować nie tylko do zmienionej sytuacji międzynarodowej, lecz przede wszystkim do zupełnie odmiennych warunków prowadzenia wojny na atomowym polu walki.

8

The eternal legacy of the Great Patriotic War?: the political instrumentalization of the Soviet victory over fascism and its utilization in Czechoslovakia after 1968 and in the Czech Republic today

37%

Černá M., Jones P.

Soudobé dějiny (Contemporary History)

|

2022

|

vol. 29

|

issue 3

724-771

EN

Theoretically grounded in memory studies, this article reconstructs how the official Soviet-Russian myth of the Great Patriotic War has been politically instrumentalized and abused to promote and legitimize the Kremlin’s power intentions. It examines the forms, mechanisms and actors of this systematically applied politics of history and memory. First in the context of the Soviet intervention in Czechoslovakia in August 1968 and the justification of the subsequent Soviet Army’s stay in the country, then in the context of the propaganda activities of pro-Russian activists in the Czech Republic and the current Russian aggression against Ukraine. By the myth of the Great Patriotic War, the author understands the purposefully created, maintained and idealized image of the victorious campaign of the Red Army between 1941 and 1945, the selfless and unprecedented Soviet heroism that saved European nations from German fascism. This sacralized narrative, which suppresses other historical narratives, is monopolized in contemporary Russian state policy as an important tool to shape the historical memory of Russian society and to unite it against new and presumably hostile threats. The author demonstrates the strategy in which during the normalization of the 1970s and 1980s the soldiers of the Soviet Army, who allegedly provided “fraternal assistance” in the suppression of the counter-revolution in Czechoslovakia in August 1968, were presented as the successors and “sons” of the heroic liberators of 1945 and shows how they themselves used and participated in this cult in their “comradeship” with Czech society. After the collapse of the communist regime, this official narrative lost its weight, but the “Russian world” (russkii mir) as a conglomerate of ideas linking segments of Russian culture, Orthodoxy, nationalism and shared historical memory has penetrated the Czech Republic, serving as a “marketing brand” to spread Russia’s geopolitical influence during Putin’s rule. Through the Russian-language press, web platforms and social media, the author maps the actors and forms of the “Russian world” in the Czech Republic, whose background consists of part of the local Russian minority and local pro-Russian associations or initiatives. She pays particular attention to the nationalist motorcycle club Night Wolves (Nochnye volki) and the originally civic, but gradually becoming a state movement Immortal Regiment (Bessmertnyi polk), which revive and promote the myth of the Great Patriotic War in line with the Kremlin’s intentions and which establish their branches beyond the borders of Russia, including the Czech Republic.

CS

Autorka v této studii s teoretickým zakotvením v paměťových studiích rekonstruuje, jak byl a je oficiální sovětsko-ruský mýtus Velké vlastenecké války politicky instrumentalizován a zneužíván k prosazování a legitimizaci mocenských záměrů Kremlu. Podoby, mechanismy a aktéry této systematicky uplatňované politiky dějin a paměti konkrétně zkoumá nejprve v kontextu sovětské intervence do Československa v srpnu 1968 a ospravedlnění následného pobytu Sovětské armády v zemi, poté zejména v souvislostech propagandistického působení proruských aktivistů v České republice a současné ruské agrese proti Ukrajině. Mýtem Velké vlastenecké války se rozumí účelově vytvořený, udržovaný a idealizovaný obraz vítězného tažení Rudé armády v letech 1941 až 1945, nezištného a bezpříkladného sovětského hrdinství, které zachránilo evropské národy před německým fašismem. Tento sakralizovaný příběh, potlačující jiné historické narativy, je v současné politice ruského státu monopolizován jako důležitý nástroj, který má tvořit svorník historické paměti ruské společnosti a sjednocovat ji proti novým domnělým nepřátelským hrozbám. Autorka demonstruje strategii, v níž byli vojáci Sovětské armády, kteří údajně v srpnu 1968 poskytli „bratrskou pomoc“ při potlačení kontrarevoluce v Československu, během normalizace v sedmdesátých a osmdesátých letech prezentováni jako následníci a „synové“ hrdinných osvoboditelů z roku 1945, a ukazuje, jak se přitom sami podíleli na jejich kultu a zaštiťovali se jím při „družbě“ s českou společností. Po pádu komunistického režimu tento oficiální narativ ztratil váhu, do České republiky však pronikal „ruský svět“ (russkij mir) jako myšlenkový konglomerát spojující segmenty ruské kultury, pravoslaví, nacionalismu a sdílené historické paměti, který během Putinovy vlády slouží jako „marketingová značka“ k šíření geopolitického vlivu Ruska. Autorka prostřednictvím ruskojazyčného tisku, webových platforem a sociálních médií mapuje aktéry a formy působení „ruského světa“ v Česku, jehož zázemí tvoří část zdejší ruské krajanské menšiny a místní proruské spolky či iniciativy. Zvláštní pozornost přitom věnuje nacionalistickému motorkářskému spolku Noční vlci (Nočnyje volki) a původně občanskému, postupně však postátňovanému hnutí Nesmrtelný pluk (Bessmertnyj polk), které intenzivně oživují a propagují mýtus Velké vlastenecké války v intencích politiky Kremlu a zakládají své odnože za hranicemi Ruska včetně České republiky.

Refine search results

2 Przegląd Historyczno-Wojskowy

1 Kwartalnik Historyczny

1 Przegląd Humanistyczny

1 Radzyński Rocznik Humanistyczny

1 Soudobé dějiny (Contemporary History)

1 Studia Zachodnie

1 Český lid: etnologický časopis (Český lid: Ethnological journal)

2 2022

1 2021

1 2020

1 2019

1 2018

1 2017

1 2014

2 Hryciuk G.

1 Charczuk W.

1 Grębecka Z.

1 Jones P.

1 Kostka K.

1 Lorke C.

1 Pałka J.

1 Černá M.