Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 23

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Spinoza
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
Content available remote

Taniec Spinozy?

100%
Klimczyk W.
Estetyka i Krytyka
|
2016
|
issue 1(40)
23-42
EN
The philosophy of Baruch Spinoza is often (for example in Roger Scruton’s popular introduction or in Ernst Cassirer) looked at as an apotheosis of stillness. One can of course find also other interpretations, for example the one proposed recently by Agata Bielik-Robson in reference to the classic commentary to Spinoza’s oeuvre by Gilles Deleuze, which can be called vitalistic. Yet no one so far has attempted to look at the works of great seventeenth-century rationalist from the perspective of dance. This article is aimed at doing just that – proving that Spinoza’s works, especially Ethics, can be interpreted as philosophical dance, because of the author’s sensitivity to organized, but also lively movement. In this context a striking resemblance between Spinoza’s most famous portrait and Jan Steen’s Dancing Couple (1663) is noticed and analysed in the article. Although the two masters living in United Provinces in the middle of XVII century are not known to have been acquainted, a certain dance spirit common to both is worth reconstructing, if only to prove wrong the stereotype that puritan Dutch society of the era was insensitive to the beauty of movement of the human body.
2
Publication available in full text mode
Content available

Filozofia wolności Barucha Spinozy w kontekście interpretacji kompatybilistycznej

89%
Rojek K.
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia
|
2018
|
vol. 43
|
issue 2
EN
The article attempts to show the relationship of the philosophical idea of freedom in the philosophy of Baruch Spinoza in the context of the currently developed idea of compatibilism and selected arguments used by compatibilists and libertarian understanding of free will. The purpose of the article was to show the possibility of interpretation of Spinoza’s philosophy of freedom from the perspective of compatibilism and to indicate the reasons, why such a comparison will remain debatable. The problem analysis presented in the text is also supposed to prompt us to consider, whether in the ongoing renaissance involving the problem of the existence of free will in the context of determinism there is still place for classical attempts to solve the problem, which undoubtedly is the pantheistic philosophy of Spinoza.
PL
W artykule podjęto próbę ukazania filozoficznych zależności idei wolności w filozofii Barucha Spinozy w kontekście współcześnie rozwijanej idei kompatybilizmu i wybranych argumentów stosowanych przez kompatybilistów oraz libertariańskiego rozumienia wolnej woli. Celem było ukazanie możliwości interpretacji filozofii wolności Spinozy z perspektywy kompatybilizmu oraz wskazanie powodów, dla których takie porównanie jest dyskusyjne. Przedstawiona w opracowaniu analiza problemowa ma również skłaniać do podjęcia namysłu nad tym, czy w trwającym renesansie obejmującym problem istnienia wolnej woli w kontekście determinizmu można odnaleźć miejsce dla klasycznych prób rozwiązań problemu, jakie niewątpliwie stanowi panteistyczna filozofia Spinozy.
3
Content available remote

Zwrot ontologiczny w naukach społecznych jako próba pomyślenia nowego porządku społeczno-politycznego ludzi i rzeczy

89%
Kamiński B.
Stan Rzeczy
|
2022
|
issue 1(22) Powrót metafizyki
335-355
PL
Celem artykułu jest próba pomyślenia nowego porządku politycznego w oderwaniu od indywidualizmu i zysku, rozumianych w narracji neoliberalnej inspirowanej tradycją epistemologiczną. W tekście zostały przybliżone koncepcje między innymi Brunona Latoura i Andrzeja W. Nowaka, aby pokazać, jak w ramach „zwrotu ontologicznego” w naukach społecznych można spojrzeć na porządek społeczno-polityczny, z pomocą którego uda się przeciwstawić neoliberalizmowi i kapitalizmowi. Fundamentem filozoficznym, do którego autor nawiązuje, stały się rozważania Barucha Spinozy z pracy Etyka w odczytaniu Gilles’a Deleuze’a. Nowy porządek w ramach „zwrotu ontologicznego” został w artykule ukazany jako podejście praktyczne bez zawłaszczania przedmiotów, lecz korzystania z nich w ramach porządku rzeczowo-ludzkiego. Są to więzi między ludźmi, ale też między ludźmi i rzeczami, rozumiane jako splatanie tych elementów. Jest to projekt metafizyki nie-esencjalistycznej, w której dąży się do odrzucenia hierarchii bytów opartej na własności prywatnej.
EN
The aim of this article is to try to conceptualise a new political order – one separated from the individualism and profit considered in neoliberal narration, which seems to be based on the epistemological tradition. The author uses the theories of Bruno Latour and Andrzej W. Nowak to visualise how, via an “ontological turn” in the social sciences, a new social and political order, opposed to neoliberalism and capitalism, could be conceived. The philosophical foundation to which the author will refer is Baruch Spinoza’s Ethics, particularly as read by Gilles Deleuze. The new order within “the ontological turn” will be shown as a practical approach which does not appropriate objects but uses them as part of wider thing–human relations. These are ties between humans but also between humans and things, considered as an assemblage of these components. This is a project of non-substantial metaphysics in which the hierarchy of beings based on private property is rejected.
4
Publication available in full text mode
Content available

Watykański rękopis Etyki Spinozy

89%
Żelazna J.
Roczniki Filozoficzne
|
2014
|
vol. 62
|
issue 4
33-49
PL
Artykuł dotyczy rękopisu Etyki Spinozy znalezionego w Watykańskiej Bibliotece Apostolskiej i opublikowanego przez L. Spruita i P. Totaro w książce The Vatican Manuscript of Spinoza’s Ethica (2011). Identyfikacja tekstu stała się możliwa w wyniku żmudnego badania, w którym istotną rolę odegrało nazwisko duńskiego uczonego N. Stensena, autora jednego z listów wydawanych zwykle w zbiorach korespondencji Spinozy. Rękopis Vat. Lat. 12 838 jest jedyną znaną dziś edytorską kopią rękopisów Spinozy, a jego powstanie datuje się na 1675 r., tj. przed publikacją Opera posthuma. Porównanie jego treści z opublikowaną w 1677 r. Etyką wskazuje na wiele różnic, wśród których olbrzymia część ma charakter typowych pomyłek, istniejących przypuszczalnie albo w rękopisie Spinozy, albo w kopii edytorskiej, albo też wprowadzonych do tekstu przez składacza i nieusuniętych w korekcie wydawniczej. Wydawcy podkreślają jednak, że pewne różnice zapisu mają znaczenie merytoryczne dla interpretacji tekstu Spinozjańskiej Etyki. Opisując historię rękopisu i okoliczności, w jakich trafił on do zbiorów Świętego Oficjum, stamtąd zaś do Biblioteki Watykańskiej, stawiają też hipotezy dotyczące obiegu rękopisów Spinozy w okresie, gdy jego nazwisko objęte było zapisami cenzury w związku z publikacją Traktatu teologiczno-politycznego.
EN
The article focuses on Spinoza’s manuscript found in The Vatican Apostolic Library and published by L. Spruit and P. Totaro in the book The Vatican Manuscript of Spinoza’s Ethica (2011). The identification of the text became possible as the result of their arduous research in which the name of a Danish scientist N. Stensen, the author of several letters usually published in the collections of Spinoza’s letters, played a crucial part. The manuscript Vat. Lat. 12 838 is the only known editorial copy of Spinoza’s manuscripts and its origins are dated as early as 1675, i.e. before the publication of Opera posthuma. The comparison of its contents with the Ethics, published in 1677, points to many differences, most of which are typical mistakes, occurring probably either in Spinoza’s manuscript, or in the editorial copy, or else made by the typesetter and not expunged during the editorial proofreading. However, the editors emphasize the importance of some substantive differences of the text for the interpretation of Spinoza’s Ethics. The history of the manuscript and the circumstance it found its way to the library of The Holy Office and thence to the Vatican Apostolic Library enabled the editors to put forward some hypotheses concerning the circulation of Spinoza’s manuscripts in the period when the censure was issued against him after the publication of the Tractatus Theologico-Politicus.
5

Spinoza’s Critique and the Making of Modern Religion in the Enlightenment Era

88%
Tomaszewska A.
Dialogue and Universalism
|
2021
|
issue 3
217-232
EN
In recent publications on the Enlightenment, Baruch Spinoza is often associated with the radical “fringe,” advocating against Christianity and giving rise to the incipient process of secularization. In this paper, it is argued that we should look for Spinoza’s influence on the Enlightenment in his ideas inspiring heterodox theologians: radical reformers aiming to “rationalize” revelation but not to dismiss it altogether. Several cases of such thinkers are adduced and shortly discussed: Jarig Jelles, Johan Christian Edelmann, Carl Friedrich Bahrdt and Immanuel Kant. Finally, three ways of conceptualizing the relation between Enlightenment and religion are sketched to address the question whether the sources of secularization can indeed be traced back to the Enlightenment.
6
Publication available in full text mode
Content available

Odpowiedź Davidowi Harveyowi

87%
Negri A., Hardt M.
Praktyka Teoretyczna
|
2011
|
vol. 4
127-133
EN
The text is a response of authors of Commonwealth to criticism presented by David Harvey. Hard and Negri turn down the primacy of class division over other various identity formations (e.g. race, gender) and they perceive it as field of revolutionary struggle. Then, starting with Spinoza they highlight variety of definitions of singularity and do not agree withthe significant role ascribed to the notion of fictitious capital; they point out immaterial aspect of financialization and its role as a “central form of the accumulation of capital.” Finally, they emphasize the importance of recognition of present indignation and revolutionary actions, which could be made only from below.
PL
Tekst jest odpowiedzią autorów Rzeczy-pospolitej na krytykę przedstawioną przez Davida Harveya. Hardt i Negri odrzucają prymat podziału klasowego wobec innych podziałów (rasowych, genderowych) oraz poszerzają na te obszary pole możliwej działalności rewolucyjnej. Następnie, wychodząc od myśli Spinozy podkreślają różnorodność definicji pojedynczości, nie zgadzają się oni również z nadmierną rolą przypisywaną pojęciu kapitału fikcyjnego i wskazują na niematerialny aspekt finansjeryzacji i spełnianą przez nią rolę „centralnej formy akumulacji kapitału”. Na koniec podkreślają oni wagę właściwego rozpoznania panującego oburzenia i konieczną oddolność działań rewolucyjnych.
7
Publication available in full text mode
Content available

Wstępne uwagi o Sur la genèse

87%
Goshgarian G. M.
Praktyka Teoretyczna
|
2012
|
vol. 5
111-115
EN
G. M. Goshgarian describes historical and theoretical context in whichAlthusser’s note On Genesis has been written. Goshgarian indicated theoreticalsources of althusserian remarks in the theme of genesis. He invokes – next to Marx– such names as Montaigne or Spinoza.
PL
G.M. Goshgarian opisuje historyczny i teoretyczny kontekst, w którym powstała notka Althussera’a O genezie. Goshgarian wskazuje na teoretyczne źródła althusseriańskich rozważań o genezie, przywołując obok Marksa takie nazwiska jak Montaigne czy Spinoza.
8
Publication available in full text mode
Content available

Autonomia oporu – Marks, Spinoza i akumulacja pierwotna.

76%
Krzeski J., Piekarska A.
Praktyka Teoretyczna
|
2017
|
vol. 25
|
issue 3
85-112
EN
This article is an attempt at a simultaneous reading of Marx and Spinoza. We venture to show that the immanentistic ontology and the political anthropology of the latter enriches the critique of capitalism with a better understanding of a subjectivity’s function in the process of creating dominance. At the same time we view this process as incomplete. This view is enabled by the use of Spinoza's concept of imagination, which is crucial to our endeavour. Imagination is understood as an ambivalent conductor of affects, which, according to the communicated desires, can work to the effect of both subjectification and emancipation. To prove its usefulness we inspect Marx's analysis of primitive accumulation, as presented in the history below, in which we highlight the visions of equal order and their relevance to the protoproletarian resistance against emerging capitalism. Consequently, we show Spinoza as an author who proves helpful in the task of re reading capital, not from the transcendental point of view, but from the autonomistic one. This type of lecture focuses on the productivity of resistance, seen as an inherent element of capitalism, existing in-beyond-and-against it.
PL
Niniejszy artykuł stanowi próbę równoległej lektury Marksa i Spinozy. Pragniemy pokazać, że immanentystyczna ontologia i antropologia polityczna tego ostatniego wzbogaca krytykę kapitalizmu o refleksję nad rolą, jaką odgrywa podmiotowość w procesie podporządkowywania. Jednocześnie odczytujemy ten proces jako niedomknięty. Taką interpretację umożliwia zastosowanie kluczowego z punktu widzenia naszych dociekań Spinozjańskiego ujęcia wyobraźni jako ambiwalentnego przekaźnika afektów, który, w zależności od komunikowanych pragnień, może przyczyniać się zarówno do wytwarzania stosunku podporządkowania, jak i emancypacji. Aby wykazać jego użyteczność, odwołujemy się do Marksowskich analiz akumulacji pierwotnej, uzupełniając je o historię oddolną, odczytywaną przez pryzmat wyobrażeń równościowego porządku i ich znaczenia dla oporu protoproletariatu przeciwko włączeniu go w rodzący się system kapitalistyczny. Efektem naszych dociekań jest przedstawienie Spinozy jako autora, który okazuje się pomocny w powtórnej lekturze Kapitału, nie z perspektywy transcendentalnej, ale autonomistycznej, gdzie na pierwszy plan wysuwa się kwestia produktywności oporu jako stałego elementu przekraczającego kapitalistyczne panowanie.
9
Content available remote

The Legacy of Spinoza. The Enlightenment According to Jonathan Israel

75%
Gut P.
Diametros
|
2014
|
issue 40
45-72
EN
The aim of the paper is to present and analyze the interpretation of the Enlightenment which has recently been proposed by Jonathan Israel, with the focus on its philosophical aspect as opposed to the historical one. The paper consists of two parts. The task of the first part is reconstructive: it attempts to explore Israel’s most characteristic statements concerning the Enlightenment. The second and more extensive part has a polemical character: it endeavours to furnish the reader with an answer to the question of the degree to which the understanding of the Enlightenment proposed by Israel can be considered a satisfying interpretation of this period. The paper suggests that the main problem which may undermine Israel’s account of the Enlightenment is associated with the unduly selective interpretation of Spinoza’s philosophy and its position in the intellectual society of that time.
10
Content available remote

Spinoza, Enlightenment, and Classical German Philosophy

75%
Gardner S.
Diametros
|
2014
|
issue 40
22-44
EN
This paper offers a critical discussion of Jonathan Israel’s thesis that the political and moral ideas and values which define liberal democratic modernity should be regarded as the legacy of the Radical Enlightenment and thus as deriving from Spinoza. What I take issue with is not Israel’s map of the actual historical lines of intellectual descent of ideas and account of their social and political impact, but the accompanying conceptual claim, that Spinozism as filtrated by the naturalistic wing of eighteenth-century French thought, is conceptually sufficient for the ideology of modernity. The post-Kantian idealist development, I argue, qualifies as radical, and hinges on Spinoza, but its construal of Spinoza does not fit Israel’s thesis, and reflects an appreciation of the limitations, for the purpose of creating a rational modernity, of the naturalistic standpoint represented by thinkers such as d’Holbach.
11
Content available remote

The Radicalism of the Enlightenment. An Introduction to the Special Edition

75%
Miklaszewska J., Tomaszewska A.
Diametros
|
2014
|
issue 40
1-4
EN
This brief “Introduction” to the volume discusses the general idea of the special edition of the journal, which is dedicated to the radicalism of the Enlightenment in the context of Jonathan Israel’s recent work on the Enlightenment, and highlights the topics of the articles contained in the edition.
12
Publication available in full text mode
Content available

Stanisław Dunin–Borkowski and his views on Einstein’s special theory of relativity

75%
Rodzeń J.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2022
|
issue 72
63-86
EN
The main purpose of this article is to discuss the views of the Jesuit Stanisław Dunin–Borkowski (1864–1934) about Albert Einstein’s theory of relativity. These days, Dunin–Borkowski is a rather obscure figure despite rising to fame in the interwar period as an outstanding expert in the philosophy of Baruch Spinoza. Thus, the secondary aim of this article is to remind ourselves of this somewhat forgotten scholar. As a researcher, writer, and pedagogue, Dunin–Borkowski was interested in numerous fields of knowledge. Among these were the natural sciences, including physics and the influence that new physical theories had on philosophical thought. This present study therefore fills a gap in the existing research about how Polish philosophers received Einstein’s theories. The example of Dunin–Borkowski also serves as a basis for discussing some of the fundamental problems of neo-scholasticism in receiving new mathematicised scientific theories.
13
Publication available in full text mode
Content available

Przygodność i konieczność w komunistycznej kosmologii Ewalda Iljenkowa. Tłum. Karolina Grzegorczyk

71%
Penzin A.
Praktyka Teoretyczna
|
2021
|
vol. 41
|
issue 3
49-69
EN
The article argues for contemporary relevance of "Cosmology of the Spirit" by the outstanding Soviet philosopher Evald Ilyenkov, and explores its historical and intellectual contexts. This short treatise was written in the first half of the 1950s, but only published posthumously in the 1980s as it was too heretical to be published in the author’s lifetime. The text was heretical because of its enormous speculative drive. Addressing the physicist idea of the “entropic death of the universe” and using a combination of materialist dialectics and Spinoza’s concept of attribute, Ilyenkov claimed that thought is a necessary attribute of matter as it is able to prevent the terminal entropy of the universe. The paper uses the ideas of Ilyenkov’s cosmology in order to critically address contemporary currents of “speculative” philosophy.
PL
Artykuł ukazuje aktualność Kosmologii ducha, autorstwa niezwykłego radzieckiego filozofa Ewalda Iljenkowa, a także bada jej historyczny i intelektualny kontekst. Ten niewielki traktat został napisany w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych ale opublikowany dopiero po śmierci autora w latach osiemdziesiątych, ponieważ był zbyt heretycki aby wydać go za jego życia. Heretycki z powodu swojego zadziwiającego spekulatywnego popędu. Odwołując się do fizycznej idei „śmierci cieplnej wszechświata” oraz do dialektyki materialistycznej i spinozjańskiego pojęcia atrybutu  Iljenkow twierdzi, że myśl jest koniecznym atrybutem materii, ponieważ może powstrzymać entropię cieplną wszechświata. Tekst wykorzystuje idee kosmologii Iljenkowa w celu krytyki współczesnych nurtów filozofii „spekulatywnej”.
14
Publication available in full text mode
Content available

Kant’s Reconception of Religion and Contemporary Secularism

71%
Tomaszewska A.
Roczniki Filozoficzne
|
2016
|
vol. 64
|
issue 4
125-148
EN
In Secularism and Freedom of Conscience Jocelyn Maclure and Charles Taylor distinguish two models of a secular state: a republican and a pluralist-liberal one. Whereas the former dis­plays a tendency to relegate religious beliefs from the public sphere for the sake of its postu­lated neutrality, the latter emphasizes the importance of freedom of conscience and, consequent­ly, the right of individuals to manifest their religious commitments also in public. In this paper, I argue that Kant’s views on religion cannot provide a general framework that would warrant the pluralist-liberal kind of secularism. To that effect, focusing on Kant’s distinction between the private and the public use of reason, introduced in his 1784 essay on enlightenment, I claim that the public sphere construed along the Kantian lines could not provide a space in which a plurality of different, heter­onomously grounded beliefs, could coexist with one another. Comparing Kant’s theory with Spinoza’s—particularly with regard to their critique of revelation and the proposal to reinterpret the Scripture in the light of universal moral principles—I also suggest that, as a ratio­nalist about relig­ion, Kant comes close to the secularizing tendency of the ‘radical Enlight­en­ment.’
PL
W książce Secularism and Freedom of Conscience [Sekularyzm a wolność sumienia] Jocelyn Maclure i Charles Taylor wyróżniają dwa modele świeckiego państwa, które nazywają republi­kańskim i pluralistyczno-liberalnym. Model republikański ujawnia tendencję do usuwania prze­konań religijnych ze sfery publicznej w imię postulowanej neutralności tej sfery, natomiast model pluralistycznego liberalizmu opiera się na podkreśleniu znaczenia wolności sumienia oraz, co za tym idzie, prawa jednostek do manifestowania swoich przekonań także w przestrzeni publicznej. W swoim artykule staram się pokazać, że poglądy Kanta na temat religii nie mogą dostarczyć ogólnych ram dla uzasadnienia pluralistyczno-liberalnego modelu sekularyzmu. W tym celu, skupiając się na rozróżnieniu przez Kanta prywatnego (Privatgebrauch) i publicznego użytku z rozumu (öffentliches Gebrauch), dokonanym w eseju Odpowiedź na pytanie: czym jest oświe­cenie? (1784), argumentuję, że sfery publicznej – w kategoriach Kantowskich – nie należy rozumieć jako przestrzeni umożliwiającej wyrażanie różnorodnych przekonań religijnych, zwłaszcza gdy nie dają się one pogodzić z autonomią rozumu. Porównując koncepcję religii Kanta z koncepcją Spinozy – przede wszystkim gdy idzie o krytykę religii objawionej oraz propozycję reinterpretacji Pisma św. w kategoriach uniwersalnej moralności, będącej treścią religii po­wszech­nej (Spinoza) lub religii rozumu (Kant) – proponuję również ujęcie, zgodnie z którym po­glądy autora trzech Krytyk zbliżają się do tzw. radykalnego Oświecenia, czyli nurtu sprzy­jającego postępowi sekularyzacji.
15
Publication available in full text mode
Content available

Demokracja jako ontologiczny warunek polityki u Spinozy i Hobbesa

65%
Janik M.
Praktyka Teoretyczna
|
2016
|
vol. 19
|
issue 1
15-33
EN
The notion of democracy as the ontological premise of the social being is one of the main themes in the contemporary reception of Spinoza’s political philosophy. The article presented below is an attempt to explain the ontological dimension of democracy in Spinoza’s thought. The Spinozist approach towards democracy is confronted here with Hobbes’ view on democracy – by this juxtaposition I want to show how the question of the democratic foundation has constituted one of the most important discrepancies of modern political discourse.
PL
Pojęcie demokracji jako ontologicznego warunku bytu społecznego jest jednym z głównych wątków współczesnej recepcji spinozjańskiej filozofii politycznej. Poniższy artykuł jest próbą wyjaśnienia, na czym polega ontologiczne umocowanie demokracji u Spinozy. Zestawiając spinozjańskie ujęcie demokracji z koncepcją Hobbesa, pokazuję, w jaki sposób problem demokratycznego fundamentu ukonstytuował jedną z najważniejszych rozbieżności politycznego dyskursu nowoczesności.
16

Not Being Angel. Manichaeism as an Obstacle to Thinking of a New Approach to Animality

63%
Zawisza R.
Dialogue and Universalism
|
2014
|
issue 1
157-163
EN
I focus on the monastery life in Europe and its predomination of vita contemplativa upon vita activa. It is not hard to distinguish within Christianity its Manichaean component whose characteristic feature is a grudge against matter, body and sexuality. This complexity of ideas brought about the contempt of vital elements of human existence, so that its animal past, still present in Zivilisationsprozess. An alternative anthropology inspired by an evolutionism should based on the presumption that only through the appreciation of an animal dimension of us—instead of monastic desire of becoming an angel—will it be possible to create new perspectives for renegotiation of the human– animal boundaries.
17
Publication available in full text mode
Content available

Kant on the Jews and their Religion

63%
Kozyra W.
Diametros
|
2020
|
vol. 17
|
issue 65
32-55
EN
The main focus of the article is the analysis of Kant’s notion of Judaism and his attitude toward the Jewish nation in a new context. Kant’s views on the Jewish religion are juxtaposed with those of Mendelssohn and Spinoza in order to emphasize several interesting features of Kant’s political and religious thought. In particular, the analysis shows that, unlike Mendelssohn, Kant did not consider tolerance to be the last word of the enlightened state in matters of its coexistence with religion. The author also argues that Kant’s fascination with Mendelssohn’s Jerusalem was premature and that his later disappointment with Mendelssohn’s persistent adherence to Jewish orthodoxy reflects his understanding of the condition of Judaism in the context of the new era of Enlightenment. Moreover, the paper addresses in a novel way the relevant connections between Kant and Spinoza, showing substantive similarities between their notions of Judaism and Christianity, and provides an overview of Kant’s historical involvement with Jewish issues, which are significant given the argumentative structure of the article.
18

Spinoza’s Ode to Reason

63%
Koistinen O.
Dialogue and Universalism
|
2021
|
issue 3
265-279
EN
In this paper, the main features of Spinoza’s conception of Reason are laid out. First, how Reason differs on the one hand from opinion and imagination and on the other hand from intuitive knowledge. After that the validation of Reason is considered. As I interpret Benedict de Spinoza, even finite subjects enjoy freedom of Reason. I will give the reasons for this doctrine which seems to be inconsistent with Spinoza’s universal determinism. One of the most fascinating aspects of Spinoza’s rationalism is that the acts of reason are intrinsically motivating in bringing joy to the thinker. I will try to make sense of that view. In the concluding section of the paper, I try to make sense of how this affective feature of reasoning as an intrinsically joyful activity leads to rational love of God which, if things go well, leads to intellectual love of God in which our blessedness or salvation lies.
19
Publication available in full text mode
Content available

THE LURE OF PANTHEISM: ITS EVANGELICAL FLOWERING AND WORLD-WIDE DESIGNS

63%
Eveleth L.
|
2015
|
vol. 4
|
issue 3
285-301
EN
Identifying key elements in the writings of four classic pantheists (Bruno, Spinoza, Toland, Emerson) provides some conceptual access to contemporary pantheism. While pantheists seek to minimize or even avoid an accounting of transcendence, this metaphysical lack reduces the explanatory power of pantheism.
20
Publication available in full text mode
Content available

Podziemny nurt materializmu spotkania

55%
Althusser L.
Praktyka Teoretyczna
|
2016
|
vol. 19
|
issue 1
37-62
EN
The fragment of The Underground Current of the Materialism of the Encounter presented below offers a draft of philosophical trajectory named „Materialism of encounter” or „aleatory materialism”. Its characteristic feature is the focus on contingency of preliminary constellation that organizes the very possibility of an event and its duration. he text takes as its goal the critique of the philosophical tradition that sees in materialism merely a negative of idealism that duplicates its structure and logic. The text starts with an analysis of philosophical consequences of Epicurean atomism and moves towards the discussion of a recurrent theme of void and contingency of the origin appearing in the works of such authors as Machiavelli, Spinoza, Rousseau, Marx or Heidegger. The Underground Current of the Materialism of the Encounter was published posthumously, and is based on materials that were supposed to become a basis of an unfinished book by Louis Althusser. The translation was possible thanks to courtesy of l’Institut Mémoires de l’édition contemporaine (IMEC).
PL
W prezentowanym poniżej fragmencie Podziemnego nurtu materializmu spotkania Louis Althusser kreśli zarysy filozoficznej trajektorii określanej mianem „materializmu spotkania”. Charakterystyczną cechą proponowanego tutaj ujęcia jest nacisk na przygodność konstelacji organizującej warunki możliwości wydarzenia i jego trwania. Tekst stawia sobie za cel krytykę tradycji filozoficznej ujmującej materializm jako negatyw idealizmu, powielający jego strukturę i logikę myślenia; zaczyna się od analizy filozoficznych implikacji epikurejskiego atomizmu, by następnie przejść do omówienia motywu próżni i przygodności powtarzającego się u autorów takich jak Machiavelli, Spinoza, Rousseau, Marks czy Heidegger. Podziemny nurt materializmu spotkania został opublikowany pośmiertnie, w oparciu o materiały mające stać się podstawą nieukończonej książki. Tłumaczenie ukazało się dzięki uprzejmości l'Institut Mémoires de l'édition contemporaine (IMEC).
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.