Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Stanislaw Lem
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Trzy modele relacji między nauką a wiarą w "Dziennikach gwiazdowych" Stanisława Lema

100%
Sajdek Z.
Semina Scientiarum
|
2016
|
vol. 15
2
Publication available in full text mode
Content available

O trzech zegarach. Relatywistyczne fabuły w polskiej fantastyce naukowej (Lem — Huberath — Snerg)

75%
Kukulak S. P.
Creatio Fantastica
|
2018
|
issue 2(59)
39-56
EN
The article compares three science-fiction novels written by Polish writers representing three successive generations — Stanisław Lem’s Return from the Stars (1959), Adam Wiśniewski-Snerg’s Robot (1973), and Marek S. Huberath’s Nest of Worlds (1998)—that utilize the time dilation phenomenon as a basis for the plot. In each novel, time dilation serves also as a building block for a higher layer of meaning. In Lem’s—as a grim prediction about the fate of real-world astronautics at its birth; in Snerg’s—as association with his ‘theory of superbeings’; and in Huberath’s—as a part of solipsistic construction of the author’s own multiverse permeated with Christian themes to which the author often refers to in his other texts. This proves not only the unwavering popularity of the motif itself but also its flexibility which allows to adapt it to different needs and aesthetics that the evolution of the genre imposes.
3
Content available remote

Lem’s Philosophy of Chance in his Fiction and Non-Fiction

75%
Graefrath B.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2022
|
vol. 10
27-30
EN
Stanislaw Lem recognizes the far-reaching role of chance both in gaining knowledge and in explaining the development of cultural norms. The consequences are explored by him in fiction and non-fiction.
4
Publication available in full text mode
Content available

W świecie kolorowej (anty)utopii. O animowanych cyborgach w Kongresie Ariego Folmana

65%
Woroch A.
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
|
2020
|
vol. 28
|
issue 37
141-150
EN
The article focuses on pointing out the functions of using animation technique and elements of the science fiction genre in Ari Folman’s The Congress from 2013. The film, which is loosely based on the short story The Futurological Congress by Stanisław Lem, balances on the edge of various genres, using the techniques of both live action film and computer animation. Folman proposes a glamorous, colorful vision of an (anti)utopian future, in which pharmacologically-modified cyborg-people participate in a collective hallucination, which is an alternative reality to the post-apocalyptic real world. The director makes several significant changes to the original, thanks to which he introduces a universal message and asks questions which seem far more relevant in the context of both contemporary culture and the environmental crisis that can no longer be ignored (although the issue of an impending natural disaster was also important in Lem’s works).
5
Publication available in full text mode
Content available

Stanisław Lem i biologiczna wzniosłość. Biologia, technologia, fantastyka naukowa

63%
Gomel E., Tokarski M.
Creatio Fantastica
|
2018
|
issue 2(59)
57-68
EN
This article introduces the concept of the biological sublime and argues that it is central to Stanislaw Lem’s science-fictional poetics. The biological sublime is an aesthetic reaction to the monstrous body conceptualized in terms derived from the aesthetic theories of Burke, Kant, Lyotard, and Barthes. This reaction fuses attraction and repulsion, awe and horror. It transcends the moral calculus of good and evil but has profound ethical implications as it grapples with the concept of the “totally Other” beyond human understanding. The article discusses the visual poetics of Lem’s major novels Solaris, Eden, and Fiasco, alongside lesser-known works such as the story Darkness and Mildew and the Twenty-second Voyage of Ijon Tichy. It suggests that Lem’s deployment of the biological sublime offers important clues to understanding our ambivalent relationship with biotechnology and our perennial fascination with monster movies.
6

Poza postmodernizm. Jacek Dukaj i spór o uniwersalia

63%
Przytuła P.
Prace Literaturoznawcze
|
2013
|
issue 1
141-149
EN
The latest Polish literary criticism Jacek Dukaj stands as one of the most original contemporary writers of science fiction. Announced the successor to Lem, the author claims to be the creator of the mainstream literature. Although the work of Dukaj is one of the finest examples of literary postmodernism, the author smuggles under the mantle of species mosaic synthesis of sociological and anthropological studies. The most important themes of works of Jacek Dukaj are therefore issues of responsible for their own actions, inability to communicate with the alien, unchanging categories of strength and power, domination of stronger regardless of the degree of development of society. From the fictional worlds emerges synthetic view of human nature caught in the web of political and economic intrigue, seeking religious revelation in technicized world.
7
Publication available in full text mode
Content available

Lem’s Philosophy of Chance in His Fiction and Non-Fiction

63%
Graefrath B.
Filozofia i Nauka
|
2022
|
vol. 10
8
Publication available in full text mode
Content available

Bułgarskie, rosyjskie i czeskie przekłady nazw środków psychemicznych w Kongresie futurologicznym Stanisława Lema

51%
Fastyn M.
Przegląd Rusycystyczny
|
2019
|
vol. 2019
|
issue 4
RU
Автор делает анализ переводческих стратегий использованых переводчиками Футурологического конгресса Станислава Лема на болгарский, русский и чешский языки. Открыты значимые различия подбора стратегий - чешская переводчица, Г. Стахова, стремится максимально сохранить авторскую идею ставить перед читателем этимологические загадки - с большим успехом. Русский переводчик, К. Душенко, и болгарская переводчица С. Петрова выбрали другий подход, стремлясь к тому, чтоб сделать перевод максимально понятным для читателя. При таком подходе, к сожалению, достаточно много интеллектуальных вызовов теряется. Обнаружено тоже, что с очень высокой вероятностью Петрова была под большим влиянием русскоязычного перевода.
EN
The author analyses the translation strategies used by the translators of S. Lem’s The Futurological Congress to Bulgarian, Czech and Russian languages. The significant differences in the approach is noted - H. Stachová, who translated to Czech language, tries to preserve in all the circumstances the author’s idea of challenging the reader with ethymological puzzles - and succeeds in that task very well. The Russian translator, K. Dushenko and the Bulgarian translator, S. Petrova, choose different approach, trying to maximalize understandability for the target language reader. With this approach quite a lot of intellectual challenges disappear from the text. The other discovered fact is, that with very high probability S. Petrova must have been influenced by the Russian translation.  
PL
  Autor analizuje przekład autorskich neologizmów S. Lema, nazywających środki psychemiczne w Kongresie futurologicznym w bułgarskiej, czeskiej oraz rosyjskiej wersji językowej utworu. Przeprowadzona analiza pozwoliła na odkrycie zauważalnych różnic w wyborach strategii tłumaczeniowych między tłumaczką czeską, która za dominantę przyjęła jak największą wierność intencjom autora, a tłumaczami rosyjskim i bułgarskim, dla których dominantą było uprzystępnienie tekstu czytelnikowi, nawet kosztem sprzeniewierzenia się idei autora. Dodatkowo udało się wykryć, że tłumaczka bułgarska w swojej pracy musiała się posiłkować przekładem rosyjskim.    
9
Publication available in full text mode
Content available

Koncepcja „boga ułomnego” i jej warianty w wybranych utworach Stanisława Lema

51%
Kochanowski M. J.
Kultura i Wartości
|
2020
|
issue 29
DE
Im Artikel beschreibe ich das im Schaffen von Stanislaw Lem auftretende Konzept des „unvollkommenen Gottes“ und seine unterschiedlichen Varianten in ausgewählten Romanen und Erzählungen des Autors. Zufolge des Konzepts ist Gott ein Wesen ohne Attribute der Allmacht und des Allwissens, das keine separate transzendentale Sphäre des Daseins beansprucht, sondern in die Welt und in Materie verwickelt ist. Es bleibt durch jene Welt und durch die von ihm geschaffenen Wesen beschränkt und entdeckt allmählich diese Beschränkungen. Darüber hinaus unterziehe ich die Anschauungen der Interpreten des Schaffens von Lem hinsichtlich des einschlägigen Konzeptes einer kritischen Analyse.
EN
Discussed is the notion of a "defective god" and its variants featured in novels and short stories written by Stanisław Lem.  Accordingly,  god is a  being devoid of such  attributes as omnipotence and omniscience,  one that does not exist in a separate, transcendent sphere of being, but is entangled in the world and matter, is limited by that world and also by  beings which he created , and is gradually discovering all these limitations. The paper also contains a critical analysis of commentators’ views on the writer's idea.
PL
W artykule opisuję występującą w twórczości Stanisława Lema koncepcję „boga ułomnego” oraz różne jej warianty występujące w wybranych jego powieściach i opowiadaniach. Zgodnie z nią, bóg ten jest istotą pozbawioną atrybutów wszechmocy i wszechwiedzy, która nie zajmuje odrębnej, transcendentnej sfery bytu, lecz uwikłany jest w świat i materię, pozostając ograniczony przez ów świat, a także przez stworzone przez siebie byty, odkrywając stopniowo owe ograniczenia. Nadto poddaję krytycznej analizie poglądy komentatorów twórczości pisarza na temat omawianej koncepcji.
10

Poza granice języka – innowacje językowe w prozie Jacka Dukaja (rodzaje i funkcje)

51%
Przytuła P.
Prace Językoznawcze
|
2020
|
issue XXII/2
191–204
PL
Innowacje językowe kształtują elementy świata przedstawionego w utworach science fiction. Ich główną cechą jest nazywanie nowych obiektów oraz budowanie atmosfery niepełnej poznawalności fikcyjnej rzeczywistości. Specyficzny (pełen neologizmów i terminologii technicznej) język prozy fantastycznonaukowej stanowi jej gatunkową cechę i wywodzi się z terminologii naukowej. Celem artykułu jest prezentacja i analiza innowacji językowych zawartych w prozie Jacka Dukaja, pisarza uznawanego za następcę Stanisława Lema. Twórca słynnego Lodu najczęściej stosuje takie zabiegi, jak: dążenie do skrótu, zapożyczenia z innych języków (szczególnie z angielskiego i rosyjskiego), neosemantyzacja, tworzenie złożeń i skupisk terminologicznych. Utworami, w których najdokładniej widać wspomniane innowacje leksykalne, są: Perfekcyjna niedoskonałość, Linia oporu, Ruch generała, Lód oraz Wroniec i to do nich głównie odnosi się artykuł.
EN
Language innovations shape elements of fictional worlds depicted in science fiction works. Their main feature is naming new objects and building an atmosphere of incomplete cognisance of fictional reality. The specific (full of neologisms and technical terminology) language of science-fiction prose is its genre feature and comes from scientific terminology. The aim of the article is to present and analyse language innovations contained in the prose of Jacek Dukaj, a writer considered to be the successor of Stanislaw Lem. The creator of the famous Ice most often applies such procedures as: using the abbreviation, borrowings from other languages (especially from English and Russian), creating compounds and terminological aggregations. The texts in which these supplemental innovations are most clearly seen are: Perfekcyjna niedoskonałość, Linia oporu, Ruch generała, Lód i Wroniec. They are a captivating subject of linguistic research.
11
Publication available in full text mode
Content available

Semantyczna skala języków a „hierarchia” sposobów myślenia. Rozważania w świetle myśli Stanisława Lema

51%
Gomułka Ł.
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
|
2016
|
vol. 35 B (4B)
EN
In his texts, Stanisław Lem on one hand takes into consideration ambiguity, polyinterpretation and muddying of contextual and connotative nature of a natural language. On the other hand, he takes into account evolutionary character of that state of affairs, that is to say the natural language (in its abundance of variants) is the one and particular so that a man is capable of notionally grasping the continuously changing world of nature and culture. This last aspect is especially crucial because, firstly, a language forms the basis of culture. Secondly, it allows to understand and express humans’ knowledge about the world — and this knowledge is continuously developing and complicating itself. In this text I elaborate on the above mentioned Lem’s position on the natural language, I also introduce interconnected notions of ‘semantic scale of languages’ and ‘hierarchy of lines of thought’. The last one comprises three stages: (1) pre-set thinking (pre-logical), (2) logical thinking, (3) creative thinking (intuitive). Each of the mentioned lines of thought is characterized by a corresponding language with definite features.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.