Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Stronnictwo Demokratyczne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Deklaracje ideowe, programy, broszury podziemne ogłoszone w latach drugiej wojny światowej przez oba nurty Stronnictwa Demokratycznego – Stronnictwo Demokratyczne „Prostokąt”, Stronnictwo Polskiej Demokracji oraz Ruch Młodej Demokracji jako Wydział Młodzieżowy SPD, w dwóch głównych ośrodkach wydawniczych (Warszawie i Krakowie) nie były dotychczas przedmiotem wielu publikacji naukowych. Ponadto znaczna część dotychczasowych badaczy interesowała się nimi niejako przy okazji szerszych rozważań, nie czyniąc ich głównym obiektem swoich zainteresowań. W niniejszym artykule podjęto próbę skoncentrowania się na treści dwunastu konspiracyjnych druków programowych demokratów – ośmiu autorstwa działaczy Stronnictwa Demokratycznego „Prostokąt”, trzech – Stronnictwa Polskiej Demokracji, jednego Ruchu Młodej Demokracji. Stosując metodę analizy i krytyki źródeł badaniami objęto zachowane w zbiorach publicznych deklaracje ideowe, programy, broszury konspiracyjne wydawane przez Stronnictwo Demokratyczne od września 1940 r. do 1944 r.: Deklaracja ideowa Stronnictwa Demokratycznego „Prostokąt”, Reakcja i demokracja, Założenia wyjściowe dla programu ogólnej powojennej przebudowy politycznej, Zarys programu organizacji nowoczesnego państwa, Demokratyzacja kultury, Projekt deklaracji ideowej Stronnictwa Demokratycznego, Granica z Niemcami, Na chwilę przełomu, Tezy ideowe SPD, Siła i słabość demokracji, Program Ruchu Młodej Demokracji, Zagadnienia graniczne.
EN
The article presents the diverse reactions, actions and political decisions made by the Alliance of Democrats during martial law in Poland as well as their long and short term consequences. The analysis was based on archival and printed sources, overviews, legal acts and publications. Attitudes of the political elite at the time determined the position of the Alliance of Democrats in the political system and formed the public perception of this organization in the following years.
PL
Wybory do Sejmu Ustawodawczego, które zostały przeprowadzone w Polsce w dniu 19 I 1947 r., stanowiły ważny element w przejmowaniu władzy przez komunistów. Będąc perfidnie sfałszowane, odsuwały od władzy oponentów, w tym główną partię opozycyjną – Polskie Stronnictwo Ludowe. Pozbywszy się konkurentów Polska Partia Robotnicza i jej stronnicy: Polska Partia Socjalistyczna, Stronnictwo Ludowe i Stronnictwo Demokratyczne mogli bez skrępowania realizować wytyczne nadsyłane z Moskwy. Prymas Hlond, obserwator zachodzących w kraju przeobrażeń, sporządził w dniu 10 II 1947 r. raport o sytuacji Kościoła w Polsce, który przesłał do Watykanu cztery dni później. Zawarł w nim opinie odnoszące się do kwestii kościelnych, jak i spraw politycznych oraz społecznych. Dzięki temu dokument stał się niezwykle ważnym świadectwem, choć dotąd pozostawał w nauce nieznanym. Raport, sporządzony w języku włoskim, został niedawno odnaleziony w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie w trakcie opracowywania powojennych Akt Prymasa Polski. Zidentyfikowany, został przetłumaczony i przygotowany do druku przez ks. Łukasza Kruckiego.
EN
The election to the Legislative Parliament held in Poland on January 19, 1947 consti-tuted an important factor in the takeover of the government by the Communists. Treach-erously falsified, it removed from power the opponents, among them the main opposi-tional party – the Polish People’s Party. Having got rid of the opponents, the Polish Workers’ Party and its adherents: the Polish Socialist Party, the People’s Party and the Alliance of Democrats could easily implement the guidelines sent from Moscow. Primate Hlond, an observer of the changes happening in Poland, wrote a report about the situation of the Church in Poland on February 10, 1947, which he sent to Vatican four days later. The report comprised his opinions on church matters as well as political and social issues. That is why the document constitutes an extremely important – although so far unknown – testimony. The report, written in Italian, was found not long ago in the Archdiocesan Archive in Gniezno, during the research on the postwar Primate of Poland Acts. Having been identified, it was translated and prepared for publication by Rev. Łukasz Krucki.
EN
The subject of research is the Democratic Party, which was established during the Second Polish Republic. After World War II, it was one of the elements of the Polish party system. The aim of the study is to present the internal and external factors that influenced the political marginalization of SD in the 1990s. Remarks on the subject of the title, which were scattered in various publications by the author, were collected and re-interpreted. The crisis of the leadership in the party, lack of consistency in the actions taken, liquidation of press resources, conflicts in the relations between the SD leadership and field instances, the outflow of members, disintegration of committees and circles, poor knowledge of democratic principles, inability to prepare an attractive program offer, frequent changes of party leaders – this is the most important internal causes that determined the political marginalization of the SD. External considerations were also important here. First of all, functioning in the conditions of the hegemonic party system was not conducive to organizational, personnel and program development, which had to cause various deformations. After 1989, in the conditions of the free formation of the party system, the new groups accused the SD of cooperation with the Polish United Workers’ Party and legitimizing the political system of the People’s Republic of Poland; voters also remembered it. All political activities undertaken by this party under such conditions ended in failure and exacerbated the internal crisis.
PL
Przedmiotem badań jest Stronnictwo Demokratyczne, które powstało jeszcze w okresie II Rzeczypospolitej Polskiej. Po II wojnie światowej było jednym z elementów polskiego systemu partyjnego. Celem opracowania jest prezentacja wewnętrznych i zewnętrznych czynników, które miały wpływ na marginalizację polityczną SD w latach 90. XX wieku. Zebrano w jedną całość i uzupełniono rozproszone w różnych opracowaniach autora uwagi dotyczące tytułowej problematyki oraz dokonano ponownej interpretacji. Kryzys przywództwa w partii, brak konsekwencji w podejmowanych działaniach, likwidacja zasobów prasowych, konflikty w relacjach kierownictwa SD z instancjami terenowymi, odpływ członków, rozpad komitetów i kół, słaba znajomość zasad demokracji, niezdolność do przygotowania atrakcyjnej oferty programowej, częste zmiany partyjnych liderów – to najważniejsze przyczyny wewnętrzne, które przesądziły o marginalizacji politycznej SD. Istotne były tu też względy zewnętrzne. Przede wszystkim funkcjonowanie w warunkach systemu partii hegemonicznej nie sprzyjało rozwojowi organizacyjnemu, kadrowemu i programowemu, co musiało powodować różne deformacje. Po 1989 roku, w warunkach swobodnego kształtowania się systemu partyjnego, nowe ugrupowania oskarżały SD o współpracę z PZPR i legitymizowanie systemu politycznego PRL; pamiętali też o tym wyborcy. Wszystkie podejmowane w takich warunkach przez tę partię działania polityczne kończyły się porażką i potęgowały wewnętrzny kryzys.
EN
In this article, on the basis of analysed research material, an attempt is made to confront within the realm of political science the problematics of system and structure of a political party, using as an example the Alliance of Democrats, with Giovanni Sartori’s theory of democracy. As a consequence of the said research framework, it must be acknowledged that the transformation of political party system in Poland was influenced by ideological discourse (also coming from academia) regarding liberal democracy. Additionally, when the Polish party system began to form after the events of 1989, the parties’ representatives referred to democracy and the process of democratization in an idealistic and idealized manner. This approach has become a source of extensive normative solutions and behavioural patterns (at the level of economy, politics, and society), often hardly feasible in Polish political practice. In this context, the presence of the Alliance of Democrats in the Polish party system has become an element of the identity of Poland’s party/political system understood in this way, based on the rule of continuity and change, of a functional and dysfunctional nature.
PL
W niniejszym artykule na podstawie przeanalizowanego materiału badawczego została podjęta próba naukowego odniesienia problematyki systemu i struktury partii politycznej (na przykładzie Stronnictwa Demokratycznego) do teorii demokracji Giovanniego Sartoriego. W konsekwencji tak przyjętego założenia badawczego należy uznać, że przemiany polskiego systemu partyjnego dokonywały się pod wpływem ideowym dyskursu (także naukowego) dotyczącego demokracji liberalnej. Poza tym w początkowym okresie kształtowania się polskiego systemu partyjnego po wydarzeniach 1989 roku polskie partie polityczne ustosunkowywały się do demokracji i procesu demokratyzacji w ujęciu idealistycznym i wyidealizowanym. Ujęcie to stało się źródłem rozbudowanych rozwiązań normatywnych i wzorców zachowań (na płaszczyźnie gospodarczej, politycznej i społecznej), często bardzo trudnych do zrealizowania w polskiej praktyce politycznej. W tym kontekście obecność Stronnictwa Demokratycznego w polskim systemie partyjnym stała się elementem tożsamości tak rozumianego systemu partyjnego/politycznego Polski, zgodnie z regułą ciągłości i zmiany, o charakterze funkcjonalnym i dysfunkcjonalnym.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.