Search results

1

Jak mówić o miłości mężczyzny i kobiety? Przyczynek do antropologii teologicznej

100%

Kunka S.

Studia Pelplińskie

|

2014

|

vol. 47

195-206

PL

Pragnienia człowieka w swym najgłębszym poziomie dotyczą relacji ze Stwórcą, od którego człowiek pochodzi. U źródeł ludzkich problemów i zmagań leży zatem genealogia divina. Człowiek w Biblii jest przedstawiony jako stworzony przez Boga, i to w dwóch różnych perspektywach: opis kapłański odnosi się do rzeczywistości bytu ludzkiego jakby z zewnątrz; opis jahwistyczny jest jakby zapisem ludzkiego wnętrza, pierwotnym świadectwem ludzkiego sumienia. Drugi opis przedstawia tryptyk pierwotnych doświadczeń człowieka. Są one ponadhistoryczne i uniwersalne. Zostały głęboko zapisane w każdym ludzkim sercu. Dzięki odkryciu znaczenia „pierwotnej samotności, jedności i nagości”, jaśniejsza staje się wymowa ludzkiej cielesności oraz znaczenie płci człowieka dla jego natury i istnienia jako osoby. „Pierwotna samotność” ma dwa wymiary. Pierwszy dotyczy samotności człowieka jako człowieka: stworzenia będącego obrazem Boga, ale nie jest Bogiem. Drugi wymiar odsłania stwórcze ukierunkowanie mężczyzny ku kobiecie i kobiety ku mężczyźnie, aby stać się dla siebie „pomocą”. Drugi wymiar „pierwotnej samotności” odnajduje swe spełnienie w „pierwotnej jedności”, w której mąż i żona „stają się jednym ciałem” (Rdz 2, 24). Niestety grzech Adama sprawił załamanie stanu „pierwotnej nagości”. Mężczyzna i kobieta stają się dla siebie zagrożeniem, już nie doświadczają wzajemnej atmosfery zaufania i obdarowania. Przekroczenie „progu pierwotnej niewinności” wiąże się z kategorią wstydu. Kwestia ludzkiej płciowości nie może zostać wyabstrahowana od życia religijnego człowieka oraz jego odniesienia do Stwórcy i Odkupiciela. Każdy człowiek, mężczyzna i kobieta, stworzony jest z miłości i dla miłości, a jako taki jest przeznaczony do życia wiecznego w komunii z Trójjedynym Bogiem.

2

Bóg jako stwórca w interpretacji Harminusa Kuiterta

72%

Nadbrzeżny A.

Roczniki Teologii Ekumenicznej (Annals of Ecumenical Theology)

|

2012

|

vol. 4(59)

123-140

EN

Harminus Kuitert belongs to the most known Reformed theologians. He refers in his theology to the thinking of D.F. Schleiermacher, while he stresses the importance of the feeling in the experience of the presence of God. According to Kuitert, a Christian image of God as Creator has been rooted in the humans experience of dependence on the “Power of Reality”. Within the framework of this universal experience, an individual feels an internal call which he recognizes as the sign of the presence of the Creator. The meeting with the “person in need” is declared to be an opportunity to experience God as Creator. God in Christianity is the God of Word, not as the “absent ground of being”. In his reflection on the Creator Kuitert entirely omits Trinitarian and salvation historical perspective. His interpretation of God as Creator is therefore of philosophical nature rather than theological.

PL

Harminus Kuitert (ur. 1924) należy do najbardziej znanych holenderskich teologów ewangelickoreformowanych. W swojej teologii nawiązuje do myśli F. Schleiermachera, akcentując istotną rolę uczucia w doświadczeniu obecności Boga. Według Kuiterta chrześcijański obraz Boga jako Stwórcy wyrasta z doświadczenia przez człowieka swej zależności od Mocy Rzeczywistości. W ramach tego uniwersalnego doświadczenia człowiek odczuwa wewnętrzne wezwanie, które rozpoznaje jako znak obecności Stwórcy. Kuitert podkreśla, że spotkanie z człowiekiem potrzebującym staje się okazją do doświadczenia Boga jako Stwórcy. W chrześcijaństwie Bóg nie jest milczącą podstawą bytu, ale Bogiem Słowa, który przemawia w doświadczeniu spotkania z człowiekiem potrzebującym. W swojej refleksji nad Stwórcą Kuitert całkowicie pomija perspektywę trynitarną i historiozbawczą. Z tego powodu jego interpretacja Boga jako Stwórcy ma bardziej charakter filozoficzny niż teologiczny.

3

„Wzniosły jest pogląd, że Stwórca…ˮ, czyli łapówka Darwina dla chrześcijan

72%

Malec G.

Filozoficzne Aspekty Genezy

|

2014

|

vol. 11

187-204

PL

Pod koniec 1859 roku na półkach angielskich księgarni ukazała się najbardziej rewolucyjna książka w historii biologii. Jej autor, Karol Darwin, podważył pogląd o niezmienności gatunków i twierdził, że życie na Ziemi rozwija się pod wpływem procesów czysto przyrodniczych. Książka Darwina miała sześć wydań, do których wprowadzał on pewne zmiany. Jednym z najbardziej znanych przykładów jest przeformułowanie ostatniego stwierdzenia z pierwszego wydania O powstawaniu gatunków, do którego angielski przyrodnik dodał wzmiankę o Stwórcy. Choć w opinii niektórych komentatorów miało to świadczyć o akceptacji nadnaturalistycznego pochodzenia życia, to w rzeczywistości była to jedynie swoista zagrywka taktyczna Darwina w celu złagodzenia kontrowersyjnego wydźwięku książki, który mógł utrudnić przyjęcie teorii ewolucji drogą doboru naturalnego. Innym powodem, dla którego przyrodnik zdecydował się złagodzić wyraz swojej książki, mogła być chęć uspokojenia żony, jako że obawiała się ona o jego zbawienie i ich wspólny pobyt w raju.

EN

At the end of 1859, the most revolutionary book in the history of biology began appearing in English bookshops. Its author, Charles Darwin, called into question the idea of the permanence of species and claimed that life on earth evolves by purely natural processes. Darwin’s book had six editions, each of which included changes by the author. One of the best-known examples is the rephrasing of the last statement from the first edition of On the Origin of Species, to which the English naturalist added a mention about the Creator. Although in some of the commentators’ opinions this was a sign of the acceptance of the supernatural origin of life, it was, in fact, Darwin’s thoughtful strategy to diminish the controversial overtone of his book, which might cause problems with acceptance of his theory of evolution by natural selection. The other reason for mitigating the ideas stated in the book might have been the will to calm down his wife, who feared for Darwin’s salvation and their common stay in Eden.

4

Koncepcja ludzkiej duszy i problem animacji w systemie filozoficznym Eriugeny

72%

Grzegorzyca A.

Studia Philosophiae Christianae

|

2021

|

vol. 57

|

issue 1

5-30

EN

Reflection on human life often led to the conclusion that there is a source of life within man, which was called the soul. Various religions and philosophical systems have assumed that man is composed of soul and body. The problem is to determine the exact moment when the soul joins the body and a human being is created. The origin of the human soul is also a problem. In the history of philosophy there have been many attempts to solve these problems. According to Eriugena, man has soul and body. The soul is the essence of man. The essence of the soul is the intellect. The manifestation of the activity of the intellect is the human mind. The soul makes man discover that he was created to learn about his own unknowable intellect and God. The human soul exists prior to the human body. Every human being has a soul since conception, and the moment when the soul descends into the body eludes human cognition. This moment is a secret known only to the Creator.

PL

Rozważania nad ludzkim życiem prowadziły często do wniosku, że w człowieku istnieje pierwiastek życia, który nazwano duszą. Koncepcję człowieka, złożonego z duszy i ciała, przyjęły różne religie i systemy filozoficzne. Z tej koncepcji wynika problem animacji duszy, czyli próba określenia momentu, w którym dusza łączy się z ciałem, tworząc człowieka. W tym kontekście pojawia się również kwestia pochodzenia ludzkiej duszy. Na pytania o pochodzenie duszy i moment jej syntezy z materią ciała w ludzkiej matce proponowano w historii filozofii różne odpowiedzi. W systemie filozoficznym Eriugeny człowiek jest bytem, złożonym z duszy i ciała. Dusza jest istotą człowieka. Istotą duszy jest intelekt. Przejawem aktywności intelektu jest ludzki rozum. Istnienie duszy powoduje, że człowiek odkrywa, iż został stworzony do poznawania niepoznawalnego, własnego intelektu i Boga. Ludzka dusza istnieje przed powstaniem ciała człowieka. Każdy człowiek od chwili poczęcia posiada duszę, a moment zejścia duszy w materię ciała wymyka się ludzkiemu poznaniu. Ten moment jest tajemnicą Stwórcy.

5

A Theological Perspective on the Phenomenon of Creation in Transgenic Art

72%

Pędrak A. J.

Collectanea Theologica

|

2022

|

vol. 92

|

issue 4

93-120

PL

Bioart lub sztuka transgeniczna to nowa i szybko rozwijająca się forma działań artystycznych wykorzystująca techniki inżynierii genetycznej w celu stworzenia nowej, unikalnej formy życia. W artykule zostaje podjęty temat kreacji i manipulacji życiem na przykładzie trzech typów projektów sztuki transgenicznej: prac Eduardo Kaca, performance i tworzenia organizmów półżywych. Głównym celem artykułu jest przedstawienie zjawiska bioartu na tle fundamentalnych treści dogmatycznych dotyczących stworzenia i człowieka, a następnie wyciągnięcie teologicznych wniosków. Poruszane kwestie dotyczą granic międzygatunkowych, ingerowania bioartystów w życie oraz miejsca człowieka w świecie. Analiza i namysł o takim charakterze ukazuje transcendentalny charakter życia w aspekcie jego stworzoności w odniesieniu do Boga, stawia na pierwszym miejscu fundamentalne prawdy, nawiązuje do terminologii teologiczno-biblijnej oraz ukazuje antropologię teologiczną jako najwłaściwsze miejsce dla zrozumienia istoty życia.

EN

Bioart or transgenic art is a new and rapidly developing form of artistic activity that uses genetic engineering techniques to create a new and unique form of life. The article explores the creation and manipulation of life through the examples of three types of transgenic art projects: works by Eduardo Kac, performance, and the creation of semi-living organisms. The main aim of the article is to present the phenomenon of bioart against the background of fundamental dogmatic truths concerning creation and man, and then to draw theological conclusions. The addressed issues concern interspecies boundaries, bioartists’ interference with life, and man’s place in the world. An analysis and reflection of this kind reveals the transcendental nature of life in terms of its creatureliness in relation to God, places fundamental truths at the forefront, refers to theological and biblical terminology, and shows theological anthropology as the most appropriate place to understand the essence of life.

6

Duszpasterstwo wobec błogosławieństwa zwierząt

71%

Brusiło J.

Roczniki Teologiczne

|

2020

|

vol. 67

|

issue 6

121-132

EN

Animals, while accompanying humans in ages, have always performed various functions: from escorting and taking care of them, through nourishment and supplying materials, to religious reasons. In christianity animals were and are a part of the Creation, for which human is thankful to the Creator. They also appear as saints’ attributes, however they are no longer worshiped. Same as the whole world, both animate and inanimate, animals can be blessed to serve humans better on the path to eternal life. The interesting example of the blessing ritual of animals cited in the article is solemn indulgence of St. Roch from Montpellier in Mikstat. Animals are blessed there, but it is not the core of the ceremonial, which is mostly a celebration of the Word and administration of the sacraments, which serves admiration of God and is leading people to salvation. Nowadays, the needs and rights of animals are often raised on a par with humans, which is reflected in attempts to organize funerals, holy masses and other sacraments for animals. This undoubtedly raises serious challenges for theology and pastoral ministry.

PL

Zwierzęta od dawna towarzysząc człowiekowi, spełniały różne funkcje: od towarzyszenia i opieki przez pożywienie i źródło surowców aż do funkcji religijnych. W chrześcijaństwie zwierzęta były i są częścią świata stworzonego, za który człowiek wyraża wdzięczność Stwórcy. Występują także jako atrybuty świętych, nie są jednak już ubóstwiane. Tak jak cały świat stworzony ożywiony i nieożywiony, zwierzęta mogą być błogosławione, aby lepiej służyć człowiekowi w drodze do życia wiecznego. Interesującym przykładem obrzędu błogosławieństwa zwierząt przywołanym w artykule jest uroczysty odpust św. Rocha z Montpellier w miejscowości Mikstat. Zwierzęta są tam błogosławione, ale nie stanowi to centrum uroczystości, w której chodzi przede wszystkim o celebrowanie Słowa Bożego, sprawowanie sakramentów, co służy uwielbieniu Boga i prowadzi ludzi do zbawienia. Współcześnie często dochodzi do wyniesienia potrzeb i praw zwierząt na równi z człowiekiem, czego wyrazem są próby organizowania pogrzebów, Mszy św. i innych sakramentów dla zwierząt. Rodzi to niewątpliwie poważne wyzwania dla teologii i duszpasterstwa.

7

Bóg Stwórca, człowieka

58%

Kunka S.

Roczniki Teologii Dogmatycznej

|

2011

|

vol. 3(58)

187-199

IT

La creazione dell'uomo è stato l'evento importante, anche per Dio. Per motivo dell'uomo Dio è per il mondo non solo il Creatore. L'intera storia della salvezza ne testimonia chiaramente. Ilfatto che Dio è il Creatore dell'uomo, garantisce la corretta valutazione degli uomini e tutte le cose umane. L'uomo intero è immagine di Dio. Tutto ciò che costituisce l'essenza dell’uomo, ha il suo riferimento al Creatore. Il Creatore ha il diritto della Sua creazione, anche dell'uomo. Nessun altro ha il diritto dell'uomo come Dio, che lo ha creato. Dio è per l'uomo il garante della dignità umana già al livello della creazione, e poi di tutta la storia della salvezza.

8

Duchowość ekologiczna jako nowe ujęcie relacji z Bogiem, człowiekiem i przyrodą

58%

Zalewski S.

Roczniki Teologiczne

|

2017

|

vol. 64

|

issue 5: Teologia duchowości

125-146

EN

An article presents environmental issues of spirituality in their relationship to God, man and the environment on the basis of the encyclical of Pope Francis Laudato si'. The Pope took up the current and complicated issue, analysis of which is exposed to various forms of reductionism or ideologies. His view of ecological spirituality is based on the foundation of God the Creator, who gave the world the natural order and also created and shaped the hierarchy of beings. This premise protects against reductionist looking at the man and at the same time − before usurp his absolute power. On this foundation, the Holy Father could develop postulate of the contemplative perception of the world in which he discovers the creatures as objects to use, but above all he sees in them a gift and value given to the man. Such a deep vision can rediscover anew God as Creator and Father for the love of establishing the human world into existence. Thanks to the origin of coming from one Father, Christian sees in others, especially in the weakest and defenceless a brother with whom he has ties of solidarity and love. Finally, the world is seen not as a place of exploitation and prey, but as a mystery that leads to God and God is the full explanation of it. The deeper the mind enlightened by faith contemplates the world, the more he sees beauty and infinity of God. And at the same time more closely connects with God, the more the world reveals to him its beauty and close relationship with the Creator.

PL

Artykuł podejmuje problematykę duchowości ekologicznej w jej relacjach do Boga, człowieka i środowiska na podstawie encykliki papieża Franciszka Laudato si’. Papież podjął problematykę aktualną a zarazem skomplikowaną, której analiza narażona jest na różne formy redukcjonizmu bądź ideologizacji. Jego ujęcie duchowości ekologicznej bazuje na fundamencie Boga Stwórcy, który nadał stworzonemu światu porządek naturalny oraz ukształtował hierarchię bytów. Ta przesłanka chroni przed redukcjonistycznym patrzeniem na człowieka, a zarazem – przed uzurpowaniem przez niego władzy absolutnej. Na tym fundamencie Ojciec św. mógł rozwinąć postulat kontemplatywnego postrzegania świata, w którym odkrywa się stworzenia nie jako przedmioty do użycia, lecz nade wszystko widzi się w nich dar i wartość zadaną człowiekowi. Takie głębokie widzenie pozwala odkryć na nowo Boga jako Stwórcę i Ojca, z miłości powołującego człowieka i świat do istnienia. Dzięki wspólnocie pochodzenia od jednego Ojca chrześcijanin widzi w drugim człowieku − zwłaszcza w najsłabszym i bezbronnym − brata, z którym łączą go więzi solidarności i miłości. Wreszcie świat jest widziany nie jako miejsce eksploatacji i zdobyczy, lecz jako tajemnica, która prowadzi do Boga i w Bogu znajduje pełne wyjaśnienie. Im głębiej umysł oświecony wiarą kontempluje świat, tym bardziej widzi piękno i nieskończoność Boga. I zarazem im ściślej łączy się z Bogiem, tym bardziej świat odsłania mu swoje piękno i ścisłą relację ze Stwórcą.

9

Diastaza i Duch Święty w myśli młodego K. Bartha

58%

Jaskóła P.

Teologia w Polsce

|

2018

|

vol. 12

|

issue 1

5-14

PL

Artykuł jest komentarzem do wykładu K. Bartha Der Heilige Geist und das christliche Leben. Centralną myśl stanowi teza, że nie istnieje żadna forma „kontynuacji” (Kontinuität) między duchem człowieka a Duchem Boga. Ten brak ciągłości widoczny jest w tajemnicy stworzenia – istnieje ontologiczna „nieciągłość” (Diskontinuität) między stworzeniem a Stwórcą. Podobną „nieciągłość” zauważa Barth w tajemnicy pojednania – grzech oddziela człowieka od Tego, który jest Święty. Także w tajemnicy odkupienia różnica między czasem a wiecznością tworzy diastazę między żyjącym w czasie człowiekiem a wiecznym Bogiem. Relacja między nimi może zaistnieć jedynie w wyniku cudu Bożej łaski.

EN

The article is a commentary on K. Barth’s lecture Der Heilige Geist und das christliche Leben (The Holy Spirit and the Christian Life). Its central thought is the thesis that there is no form of ‘continuation’ (Kontinuität) between man’s spirit and the Spirit of God. This lack of continuity can be seen in the mystery of creation – there is an ontological ‘discontinuity’ (Diskontinuität) between the creation and the Creator. Barth observes the similar ‘discontinuity’ in the mystery of reconciliation – the sin separates man from That, who is Holy. Also in the mystery of redemption the difference between time and eternity creates the diastase between the man living in time and the eternal God. The relation between them can appear only as a result of the miracle of God’s grace

10

Patrystyczna interpretacja Rdz 2, 7: „Pan Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia”

58%

Czyżewski B.

Vox Patrum

|

2016

|

vol. 65

141-154

EN

The article aims at the presentation of the exegesis of Gen 2:7 made by some early Christian writers. Their interpretation contains three essential elements. Fathers start with pointing out the matter as a material from which God created man. Although the human body undergoes natural decomposition, it is not because of the material from which it is built, but because of its frailty due to sin. Fathers also pay attention to the soul, which has its source in what Genesis calls the breath of God. However, it did not exist before the creation of the material body, as proclaimed by Origen, but was created along with the body. The soul animates the body putting it in motion. Although man was formed from the dust of the earth by the hands of God, he should be seen as a spiritual being. Whereas the soul is created, the body has been formed and this clearly differentiates the two. Due to the greatness and grandeur of man, he cannot be reduced to animal being, as it has a rational soul that animates his body. Finally, the third thread in connection with the exegesis of the Gen 2:7 indicates the union of the body and the soul at the moment of creation. It occurred at the time when God breathed into man’s nostrils and put in some part of his grace. This does not mean, however, that the nature of God has changed into the soul of man. Not only did the first man receive the breath of God – everyone gets a second breath, the Holy Spirit, which leads to the creation of a new humanity.

11

Nic w biologii nie ma sensu, jeżeli nie jest rozpatrywane w świetle teorii ewolucji

58%

Dobzhansky T.

Filozoficzne Aspekty Genezy

|

2022

|

vol. 19

|

issue 1

93-108

EN

Evolution as a process that has always gone on in the history of the earth can be doubted only by those who are ignorant of the evidence or are resistant to evidence, owing to emotional blocks or to plain bigotry. By contrast, the mechanisms that bring evolution about certainly need study and clarification. There are no alternatives to evolution as history that can withstand critical examination. Yet we are constantly learning new and important facts about evolutionary mechanisms. It is remarkable that more than a century ago Darwin was able to discern so much about evolution without having available to him the key facts discovered since. The development of genetics after 1900 - especially of molecular genetics, in the last two decades - has provided information essential to the understanding of evolutionary mechanisms. But much is in doubt and much remains to be learned. This is heartening and inspiring for any scientist worth his salt. Imagine that everything is completely known and that science has nothing more to discover: what a nightmare! Does the evolutionary doctrine clash with religious faith? It does not. It is a blunder to mistake the Holy Scriptures for elementary textbooks of astronomy, geology, biology, and anthropology. Only if symbols are construed to mean what they are not intended to mean can there arise imaginary, insoluble conflicts.

PL

Teorię ewolucji opisującą proces, który trwa nieustannie w historii Ziemi, mogą podważać tylko ci, którzy nie znają danych empirycznych lub po prostu nie akceptują ich z powodu oporów emocjonalnych czy też zwykłej bigoterii. Niemniej mechanizmy, które odpowiadają za ewolucję, z pewnością wymagają dalszych badań i wyjaśnień. Nie ma dla teorii ewolucji żadnych alternatyw, które mogłyby się oprzeć krytyce. Nieustannie dowiadujemy się o nowych i ważnych faktach, które poszerzają naszą wiedzę na temat mechanizmów ewolucji. To zdumiewające, że ponad sto lat temu Karol Darwin był w stanie tak wiele powiedzieć na temat ewolucji, nie znając kluczowych faktów, o których wiemy dziś. Trwający od początku dwudziestego wieku rozwój genetyki - zwłaszcza genetyki molekularnej, której rozkwit nastąpił w ostatnich dwóch dekadach - dostarczył informacji niezbędnych do zrozumienia mechanizmów ewolucji. Nadal jest jednak wiele do odkrycia i musimy się jeszcze wiele nauczyć. Ta myśl jest na pewno pokrzepiająca i inspirująca dla każdego ceniącego się naukowca. Wyobraźmy sobie, że wszystko już wiemy i że nauka nie ma już nic odkrycia - cóż to za koszmar! Czy teoria ewolucji znajduje się w konflikcie z wiarą religijną? Skądże. Nie należy mylić Pisma Świętego z podstawowymi podręcznikami astronomii, geologii, biologii i antropologii. Jeżeli bowiem w danych symbolach poszukujemy tego, czego poszukiwać w nich nie powinniśmy, to tworzymy wyimaginowane i nierozwiązywalne konflikty.

12

Umbra Dei. A Theological Interpretation of Psychological Life

58%

Pędrak A.

Teologia w Polsce

|

2019

|

vol. 13

|

issue 1

87-100

PL

Artykuł stanowi wynik badań nad fenomenem życia. Ze względu na wielość definicji należy go rozumieć na wielu płaszczyznach. Autorka podejmuje refleksję w szczególności nad jednym z poziomów ujmowania życia jako psyche, które wraz z bios i zoe wzajemnie się przenikają i oddziaływają na siebie. Z tego względu tematyka pracy, obok teologicznej interpretacji, podpierana jest również wynikami badań innych dyscyplin naukowych. Inspirując się kategorią teologiczną, św. Bonawentury autorka nazywa alegorycznie życie psychiczne (inteligentne i świadome) umbra Dei – cieniem Boga. Takie ujęcie pozwala odpowiedzieć na pytania o relację życia psyche do Stwórcy oraz zwraca uwagę na transcendentalną funkcję widzialną już na tym poziomie. Przedwieczna Światłość jest Stworzycielem i Przyczyną życia. Swą łaską przenika umysł i serce człowieka, ukierunkowuje go od samego początku stworzenia na Boga, odnawia jego zranioną naturę oraz daje odpowiedź na egzystencjalne pytania, które zawsze towarzyszą życiu rozumnej istoty – osoby ludzkiej.

EN

The article is a result of research on the phenomenon of life. Due to the multiplicity of definitions, it should be understood on many planes. The author reflects in particular on one of the levels of perceiving life as psyche, which together with bios and zoe permeate each other and interact with each other. Therefore, the subject matter of work, apart from the theological interpretation, is supported by the results of research in other scientific disciplines. Inspired by the theological category of St. Bonaventure, the author allegorically calls psychological life (intelligent and conscious) the umbra Dei – a shadow of God. This approach allows us to answer questions about the relationship between the life of psyche and the Creator and draws attention to the transcendental function visible already at this level. The Primordial Light is the Creator and the Cause of Life. With his grace He penetrates the mind and heart of man, directs him from the very beginning of creation towards God, renews his wounded nature and provides answers to existential questions that always accompany the life of a rational being – the human person.

13

Diastaza i Duch Święty w myśli młodego Karla Bartha

58%

Jaskóła P.

Teologia w Polsce

|

2018

|

vol. 12

|

issue 1

5-14

EN

The article is a commentary on K. Barth’s lecture Der Heilige Geist und das christliche Leben (The Holy Spirit and the Christian Life). Its central thought is the thesis that there is no form of ‘continuation’ (Kontinuität) between man’s spirit and the Spirit of God. This lack of continuity can be seen in the mystery of creation – there is an ontological ‘discontinuity’ (Diskontinuität) between the creation and the Creator. Barth observes the similar ‘discontinuity’ in the mystery of reconciliation – the sin separates man from That, who is Holy. Also in the mystery of redemption the difference between time and eternity creates the diastase between the man living in time and the eternal God. The relation between them can appear only as a result of the miracle of God’s grace.

PL

Artykuł jest komentarzem do wykładu K.Bartha Der Heilige Geist und daschristliche Leben. Centralną myśl stanowi teza, że nie istnieje żadna forma„kontynuacji” (Kontinuität) między duchem człowieka a Duchem Boga. Ten brak ciągłości widoczny jest w tajemnicy stworzenia – istnieje ontologiczna „nieciągłość” (Diskontinuität) między stworzeniem a Stwórcą. Podobną „nie-ciągłość” zauważa Barth w tajemnicy pojednania – grzech oddziela człowieka od Tego, który jest Święty. Także w tajemnicy odkupienia różnica międzyczasem a wiecznością tworzy diastazę między żyjącym w czasie człowiekiem a wiecznym Bogiem. Relacja między nimi może zaistnieć jedynie w wyniku cudu Bożej łaski.

14

Interpretation of Spiritual Life According to the “Imago Dei”

58%

Pędrak A.

Teologia w Polsce

|

2020

|

vol. 14

|

issue 1

169-184

PL

Prezentowany artykuł jest owocem refleksji teologicznych nad tematyką życia. Fenomen życia jawi się na wielu płaszczyznach, często jednak do końca nie można go zdefiniować, gdyż jest tajemnicą. Autorka artykułu, opierając się na prawdzie, że człowiekjest jednością biologiczno-psychiczno-duchową, interpretuje te sfery. Podąża za myślą św. Bonawentury i określa je mianem vestigium, umbra oraz imago Dei. Szczegółowej analizie poddaje zagadnienie życia duchowego w kategorii Imago Dei, przez co korzystającz dziedzin pozateologicznych, próbuje odpowiedzieć na nasuwające się pytania: czy tylko w człowieku istnieje otwartość na transcendencję, co znaczy być obrazem Boga i w jaki sposób osiągnąć pełnię życia. Sfera bios, psyche i zoe w osobie ludzkiej wzajemniesię przenikają, lecz to życie duchowe przewyższa poprzednie dwie płaszczyzny, przez co odróżnia człowieka od innych stworzeń oraz nadaje mu wyjątkowy charakter. Bóg w swej dobroci i wolności udziela człowiekowi życia, stwarza go jako istotę wolnąi na swój obraz. Jednakże doskonałym Obrazem Ojca jest Jezus Chrystus. We wcieleniu ukazał nam pełnię człowieczeństwa i dzięki naśladowaniu i zjednoczeniu z Chrystusem człowiek może upodabniać się do obrazu Boga, by ostatecznie uzyskać pełnię udziału wewspólnocie z Bogiem Trójjedynym.

EN

This article is the result of theological research on the subject of life. The phenomenon of life is multifaceted, but often it cannot be defined because it is a mystery. The author of the article, based on the truth that man is a biological-psycho-spiritual unity, interprets these spheres in the key of St. Bonaventure’s idea, describes them as vestigium, umbra, and imago Dei. The issue of spiritual life in the category of Imago Dei is analyzed in detail. The author tries to answer the questions that arise by using not only theological fields: or is there an openness to transcendence only in a man? What does it mean to be an image of God? How to achieve a full life? The sphere of bios, psyche, and zoe in the human person are permeating each other, but this spiritual life transcends the previous two planes. This distinguishes man from other creatures and gives him a unique character. God, in His goodness and freedom, grants man life, creates him as a free being and in His image. But the perfect image of the Father is Jesus Christ. In His Incarnation, He showed us the fullness of humanity and through imitation and union with Christ, man can become conformed to the image of God. In this way, it is finally possible to obtain full participation in the communion with God in the Holy Trinity.

15

Bóg objawiający się w przyrodzie według Psalmów

58%

Niedźwiedzki T.

Verbum Vitae

|

2017

|

vol. 31

69-95

EN

The experience of divine revelation, which took place throughout the history of the chosen nation, is of the utmost importance in the Hebrew Bible and, consequently, also in the pursuit of biblical exegesis. One should not forget, however, that God reveals himself through natural phenomena as well, an idea which is frequently underscored in the psalter. The present article analyses those psalms which especially describe the Creator’s activity of self-revelation through nature, and point toward the possibility of discovering his divine attributes in man's contemplation of it. The very fact that God created the universe and everything that exists in it leads one to assume that he also impressed on it some of his attributes, just as artisans or artists leave their mark on the objects they fashion. According to the psalmist, nature is neither passive nor dumb, but is actively involved in praising the Lord, cooperates with him in saving human beings, and always reflects in some way his divine attributes.

PL

Objawienie Boże, które dokonało się w historii ludu wybranego wysuwa się na pierwszy plan nie tylko w Biblii Hebrajskiej, lecz także w egzegezie biblijnej. Nie należy jednak zapominać, że Bóg objawia się także poprzez zjawiska natury, co wielokrotnie podkreślane jest w Psałterzu. Niniejszy artykuł poddaje analizie te psalmy, które opisują aktywność objawiania się Twórcy w przyrodzie oraz dopuszczają możliwość poznania Jego przymiotów poprzez kontemplowanie jej. Sam fakt, że Bóg stworzył wszechświat i wszystko co go wypełnia pozwala domniemywać, że odcisnął w nim pewne swoje cechy, podobnie jak rzemieślnik lub artysta zostawia cząstkę siebie w wykonywanych przedmiotach. Według psalmisty natura nie jest ani bierna ani niema, lecz jest aktywnie zaangażowana w oddawanie chwały Bogu, współpracująca z Nim w ocalaniu człowieka i odzwierciedlająca w pewien sposób niektóre z przymiotów Boskich.

16

TEOLOGICZNE DYLEMATY KAROLA DARWINA

58%

Malec G.

Roczniki Filozoficzne

|

2012

|

vol. 60

|

issue 1

67-85

EN

The main aim of this article is to present Charles Darwin’s standpoint on religion. Polish as well as foreign literature gives much contradictory information on this topic. Depending on a source one can come across a theistic, agnostic or atheistic interpretation of his views. Darwin himself referred to this issue ambiguously. The author claims that Darwin did so intentionally for he wanted at all costs to avoid the controversy over his family and himself. In fact, later in his life, Darwin rejected God.

17

"Ihr Gerechten, jubelt vor dem Herrn". Psalm 33 als klassicher Hymnus

51%

Matysiak B. W.

Studia Warmińskie

|

2012

|

issue 49

93-105

PL

Radość sprawiedliwych żyjących w przymierzu z JHWH i doświadczających Jego zbawczego działania, wyraża się w Ps 33 jako „nowa pieśń”. W swojej historii Izrael ciągle spotykał się z mocą słowa i „rady” Boga, stając się świadom swej wyjątkowości. Lud Boży doświadczył także, że nieustannie przebywa pod opiekuńczą Opatrznością Boga zapewniającą mu ochronę i pomoc. Dochodzi to do głosu w wyrażeniu myśli o Bogu jako Stwórcy wszystkiego oraz Panu historii, od którego zależny jest cały znany człowiekowi świat. Przed Bogiem Izraela nie ostoi się żadna siła ani potęga, dlatego drżą przed Nim lud i narody, które żyją według swych praw i politycznych planów. Jednak każda siła wojskowa jest niczym przed zasiadającym na tronie w niebie JHWH. Ps 33 nie posiada eschatologicznego charakteru, a jego obrazy słowne wskazują na historię oraz aktualnie przebiegające życie jako tajemnicę i cud zawsze i ciągle urzeczywistniające się w stwórczym dziele oraz historii. Przeanalizowany psalm wskazuje więc na ostateczne panowanie Boga w tym sensie, że ludzkie potęgi, moce i panowania są przemijające, Jego zaś władanie przemienia świat w coraz to nową rzeczywistość.

EN

The joy of just living in covenant with YHWH and experiencing His saving action, expressed in Psalm 33 as “new song”. Throughout its history, Israel met with the power of words and the “advice” of God and became aware of his uniqueness. Also experienced God's people that are constantly present in caring providence of God providing protection and assistance to him. This comes to the fore in the expression of thought of God as the Creator and Lord of all history. No force or power will stand before the God of Israel. The people tremble before him, and nations live according to His laws and political plans. However, each military force is nothing before the One who sits on the throne in heaven. Psalm 33 does not have the eschatological character, and his pictures show currently running history and life as a mystery and a miracles in creative work and history. The examined psalm points to the final reign of God in the sense that human powers are transient, and the possession of this world turns increasingly to a new reality.

DE

Die Freude der Gerechten, die im Bund mit Jahwe leben und seine rettende Aktion erfahren, in Psalm 33 als „neues Lied“ ausgedrückt ist. Im Laufe seiner Geschichte wurde Israel immer noch mit der Macht der Worte und mit „dem Rat“ von Gott erfüllt und er war bewusst seiner Einzigartigkeit. Das Volk Gottes erlebte ständige Sorge, Vorsehung, Schutz und Unterstützung von Gott. Dies kommt in den Ausdruck von Gott als Schöpfer und Herr aller Geschichte, von dem die Welt abhängig ist. Vor dem Gott Israels wird keine Macht ausdauern. Die Leute vor ihm zittern und die Nationen leben nach seinen Gesetzen und politischen Plänen. Allerdings ist jede militärische Gewalt nichts vor dem, der auf dem Thron im Himmel sitzt. Psalm 33 hat nicht den eschatologischen Charakter und seine Bilder zeigen die laufende Geschichte, das Leben als ein Geheimnis und die Wunder in kreativer Arbeit und Geschichte. Dieser Psalm zeigt die endgültige Herrschaft Gottes in dem Sinne, dass menschliche Kraft, Macht und Herrschaft vergänglich sind und diese Welt strebt nach einer neuen Wirklichkeit.

18

Harmonia makrokosmosu w Syrachowym opisie ciał niebieskich (Syr 43,1-10)

51%

Piwowar A.

Verbum Vitae

|

2017

|

vol. 31

97-122

EN

Sir 42:15–43:33 constitutes a hymn celebrating the Creator and his creations. There the sage expresses his fascination with the created world, which stands as a testimony to God’s greatness, might and beauty. In the passage 43:1-10 Sirach depicts the sky and its celestial bodies: the sun, moon and stars, focusing primarily on their extraordinary greatness and beauty. When the Greek version of the text is read more carefully, however, it is clear that the section mentions also the harmony and order of the universe, which are manifestations of God’s wisdom. The depictions of the moon (43:6-8) and the stars (43:9-10) express these truths explicitly. In the poetic descriptions of the firmament (43:1) and the sun (43:2-5), however, they are conveyed implicitly, through the meaning of words such as e.g. stereōma, and in the functions assigned to the heavenly bodies by God.

PL

Syr 42,15 – 43,33 jest hymnem na cześć Stwórcy i Jego dzieła. Mędrzec wyraża w nim zachwyt nad stworzonym światem, który jest świadectwem wielkości, wszechmocy i piękna Boga. W 43,1-10 Syrach opisuje nieboskłon i ciała niebieskie (słońce, księżyc i gwiazdy). Tekst ten wyraża przede wszystkim ich niezwykłą wielkość i piękno. Jednak gdy wczytamy się dokładnie i wnikniemy głębiej w jego grecką wersję, to odkryjemy, że mówi on również o harmonii i ładzie w makrokosmosie, które z kolei świadczą o mądrości Stwórcy. Prezentacja księżyca (43,6-8) i gwiazd (43,9-10) wyraża wprost (explicite) powyższe prawdy. Natomiast w poetyckiej prezentacji firmamentu (43,1) i słońca (43,2-5) zawarte są one implicite, tzn. w znaczeniu słów takich, jak np. stereōma, oraz w zadaniach (funkcjach w świecie) przypisanych im przez Boga.

19

Firmament i ciała niebieskie świadkami Boga (Syr 43,1-12)

44%

Piwowar A.

The Biblical Annals

|

2017

|

vol. 7

|

issue 1

5-48

EN

Sir 43:1-12 constitutes the first section of the major part of the hymn celebrating the Creator (42:15–43:33). It is a poetic commentary on the fourth day of creation as depicted in the Book of Genesis (Gen 1:14-19). In his depiction of the firmament, sun, moon, stars and rainbow, Sirach emphasizes their beauty in a manner unparalleled in the whole Bible. This does not serve cosmological aims (the sage’s motive is not the transmission of knowledge about the structure and functioning of the cosmos – celestial bodies) but has clear theological precepts and message. The pericope’s aim is to present and glorify God as the Creator. The firmament, celestial bodies and rainbow are tools through which the sage conveys knowledge of God’s might, greatness, wisdom and beauty. All of these entities derive from God (cf. 43:33) and lead to him. Sir 43:1-12 has a clear polemical character, visible in questioning the beliefs of other cultures and religions – which posited celestial bodies as deities or realities that could exert substantial influence on human beings (astrology) – or of some Jewish groups which did not use lunar calendar.

PL

Sir 43:1-12 constitutes the first section of the major part of the hymn celebrating the Creator (42:15 – 43:33). It is a poetic commentary on the fourth day of creation as depicted in the Book of Genesis (Gen 1:14-19). In his depiction of the firmament, sun, moon, stars and rainbow, Sirach emphasizes their beauty in a manner unparalleled in the whole Bible. This does not serve cosmological aims (the sage’s motive is not the transmission of knowledge about the structure and functioning of the cosmos – celestial bodies) but has clear theological precepts and message. The pericope’s aim is to present and glorify God as the Creator. The firmament, celestial bodies and rainbow are tools through which the sage conveys knowledge of God’s might, greatness, wisdom and beauty. All of these entities derive from God (cf. 43:33) and lead to him. Sir 43:1-12 has a clear polemical character, visible in questioning the beliefs of other cultures and religions – which posited celestial bodies as deities or realities that could exert substantial influence on human beings (astrology) – or of some Jewish groups which did not use lunar calendar.

20

Ateizm urojony – rzeczywiste wyzwanie

37%

Zatwardnicki S.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2015

|

issue 22

189-207

PL

„Ateizm urojony” to zjawisko, w którym można dostrzec rzeczywiste wyzwanie. Zarówno wierzący, jak i niewierzący żyją w świecie, w którym utracone zostało poczucie sacrum. Autor wyszedł z założenia, że jeśli poglądy prezentowane przez „nowych ateistów” okazują się możliwe do przyjęcia przez tak wielu ludzi, musi to oznaczać, że odwołują się do pewnej zmiany, jaka zaszła w mentalności ludzi na przestrzeni wieków. Należy ją rozpoznać, poszukać jej przyczyn i, jeśli to możliwe, podjąć próbę wskazania kierunku „leczenia”. W artykule ukazano, w jaki sposób słuszne rozróżnienie pomiędzy Bogiem a światem (a także tym, co nadprzyrodzone a naturą) doprowadziło do niepożądanego rozdzielenia.

EN

„Atheism Delusion” is a phenomenon where one can see „a real challenge”. Both believers and unbelievers live in a world where the sense of the sacred has been lost. The author started with the idea that if the views presented by the „new atheists„ turn out to be acceptable to so many people it must mean they refer to a change that has taken place in the mentality of people over the centuries. We should recognize it, look for its causes, and, if possible, try to identify the direction of „treatment”. The article shows how the right distinction between God and the world (as well as the supernatural and nature) has led to an undesirable separation.

Refine search results

Jak mówić o miłości mężczyzny i kobiety? Przyczynek do antropologii teologicznej

Bóg jako stwórca w interpretacji Harminusa Kuiterta

„Wzniosły jest pogląd, że Stwórca…ˮ, czyli łapówka Darwina dla chrześcijan

Koncepcja ludzkiej duszy i problem animacji w systemie filozoficznym Eriugeny

A Theological Perspective on the Phenomenon of Creation in Transgenic Art

Duszpasterstwo wobec błogosławieństwa zwierząt

Bóg Stwórca, człowieka

Duchowość ekologiczna jako nowe ujęcie relacji z Bogiem, człowiekiem i przyrodą

Diastaza i Duch Święty w myśli młodego K. Bartha

Patrystyczna interpretacja Rdz 2, 7: „Pan Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia”

Nic w biologii nie ma sensu, jeżeli nie jest rozpatrywane w świetle teorii ewolucji

Umbra Dei. A Theological Interpretation of Psychological Life

Diastaza i Duch Święty w myśli młodego Karla Bartha

Interpretation of Spiritual Life According to the “Imago Dei”

Bóg objawiający się w przyrodzie według Psalmów

TEOLOGICZNE DYLEMATY KAROLA DARWINA

"Ihr Gerechten, jubelt vor dem Herrn". Psalm 33 als klassicher Hymnus

Harmonia makrokosmosu w Syrachowym opisie ciał niebieskich (Syr 43,1-10)

Firmament i ciała niebieskie świadkami Boga (Syr 43,1-12)

Ateizm urojony – rzeczywiste wyzwanie