Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: Subjekt

Sort By:

Limit search:

Polanyi i Deleuze o twórczości podmiotu poznającego

100%

Cheiz A.

Kultura i Wartości

2017

issue 23

Der Artikel stellt eine komparatistische Auffassung des Konzeptes des impliziten Wissens von M. Polanyi und des metaphilosophischen Konzepts von G. Deleuze dar. Das Hauptkriterium dieser Auffassung ist das Verständnis des Schaffens des Subjekts, das sich bei Polanyi als Gegenstand der wissenschaftlichen Tätigkeit erweist, bei Deleuze dagegen als philosophierendes Subjekt. Den Prozess des Kennenlernens und der Artikulation seiner Ergebnisse erklärt Polanyi anhand der Begriffe des "impliziten Wissens" und der "persönlichen Entscheidung", deren subjektivistischen Charakter er durch die Einführung von Hilfsbegriffen und Voraussetzungen zu überwinden trachtet. Deleuze konzentriert sich hingegen auf der Erforschung der Bedingungen für die Bildung von philosophischen Begriffen, die autonom in Begriffsformen existieren, die sich aber stets auf die Figur ihres Schöpfers beziehen. Als das Ziel des Erkenntnisschaffens erweist sich in beiden Fällen die Absicht, die schwierige Problemlage zu überwinden, die sich durch heuristische Emotionen manifestiert, und deren Lösungen sich nach den persönlichen Fähigkeiten und Vorlieben richten.

A comparative conceptualization is presented of M. Polanyi’s theory of implicit knowledge and G. Delezue’s metaphilosophical conception. The main comparative criterion of the two entails understanding the creativity of the subject of cognition. In Polanyi’s case that turns out to be the subject of scientific activity and in Deleuze’s case – the subject of philosophying. Polanyi explains the process of cognition and articulation of its results using concepts such as “implicit knowledge” and “personal decision”. He attempts to overcome the subjectivistic character of these concepts by introducing accommodating concepts and premises. In contrast, Deleuze concentrates on studying the terms of creating philosophical concepts which exist autonomously in conceptual forms yet continuously refer to their deviser. In both instances the purpose of cognitional creativity depends on the aspiration to overcome a problem situation, which emerges in heuristic emotions and the solution of which depends on personal skills and inclinations.

Artykuł przedstawia komparatystyczne ujęcie koncepcji wiedzy implicytnej M. Polanyiego oraz metafilozoficznej koncepcji G. Deleuze’a. Główym punktem jest rozumienie twórczości podmiotu, który w przypadku Polanyiego okazuje się podmiotem działalności naukowej, w przypadku Deleuze’a – podmiotem filozofującym. Proces poznania i artykułowania jego rezultatów Polanyi wyjaśnia za pośrednictwem pojęć „wiedza implicytna” i „osobista decyzja”, których subiektywistyczny charakter stara się przezwyciężyć poprzez wprowadzenie pomocniczych pojęć i założeń. Deleuze skupia się na badaniu warunków tworzenia pojęć filozoficznych, które autonomiczne istnieją w postaciach pojęciowych, jednak ciągle nawiązują do osoby ich twórcy. Celem twórczości poznawczej w obu przypadkach okazuje się chęć przezwyciężenia sytuacji problemowej, która ujawnia się poprzez emocje heurystyczne, a której rozwiązania są ukierunkowane przez osobiste umiejętności i upodobania.

Wittgenstein o zagadnieniu podmiotowości

100%

Rynkiewicz K.

Kultura i Wartości

2016

issue 20

Wittgenstein hat sich mit dem Problem der Subjektivität gründlich befasst, insbesondere im „Tractatus logico-philosophicus“ und in den „Philosophischen Untersuchungen“. Eine besondere Perspektive im Verlaufe der Analyse der Subjektivität ergibt sich dann, wenn die Philosophie als therapeutische Maßnahme für menschliche Subjekte betrachtet wird. Der epistemische Erfolg der Subjekte hängt prinzipiell davon ab, wie sie mit der Sprache umgehen. Damit wird der Zugang zum Bereich der Intentionalität gesichert, die Wittgensteins Bildtheorie entscheidend ist. Im Kontext der Bildtheorie offenbart sich das epistemische Subjekt vor allem als denkende, sich vorstellende und bewusste Entität in der Welt. Wenn das Subjekt unter einem bestimmten Aspekt gesehen und betrachtet wird, lässt sich kaum eine Konfrontation mit dem Standpunkt des metaphysischen Solipsismus vermeiden.

Wittgenstein has thoroughly discussed the issue of subjectivity, especially in the „Tractatus logico-philosophicus“ and in the „Philosophical Investigations“. A special perspective in the course of the analysis of subjectivity arises when the philosophy is considered as therapeutic measure for human subjects. The epistemic success of subjects depends basically on how they deal with the language. Thus, access to the area of intentionality is secured, which is crucial for Wittgenstein´s picture theory. In the context of image theory, the epistemic subject discloses primarily as thinking representational and conscious entity in the world. If the subject is seen and viewed under a certain aspect, hardly a confrontation with the position adopted by metaphysical solipsism is unavoidable.

Wittgenstein zajmował się dokładnie zagadnieniem podmiotowości, szczególnie w „Traktacie logiczno-filozoficznym” i „Dociekaniach filizoficznych”. Wyjątkowa perspektywa w trakcie analizy podmiotowości powstaje wtedy, gdy filozofia traktowana jest jako środek terapeutyczny dla podmiotów ludzkich. Sukces epistemiczny tych podmiotów zależy generalnie od tego, jak posługują się językiem. Tak można zapewnić dostęp do obszaru intencjonalności, jaka posiada też decydujące znaczenie dla teorii obrazu proponowanej przez Wittgensteina. W kontekście teorii obrazu podmiot epistemiczny ukazuje się w świecie przede wszystkim jako istota myśląca, uzdolniona wyobrażeniowo i świadoma. Gdy podmiot jest dostrzegany i rozważany pod określonym aspektem, to raczej trudno jest uniknąć konfrontacji z punktem widzenia nazywanym solipsyzmem metafizycznym.

Refine search results

2 Kultura i Wartości

1 2017

1 2016

1 Cheiz A.

1 Rynkiewicz K.

Search results

Polanyi i Deleuze o twórczości podmiotu poznającego

Wittgenstein o zagadnieniu podmiotowości