Search results

1

Z powodu tej wojny. Szoa w kinie izraelskim

100%

Kwieciński B.

Narracje o Zagładzie

|

2018

|

issue 4

81-95

EN

The author reflects upon the presence of the Shoah-related issues in Israeli cinema, from the early Zionist films to the newest productions, and from the apology of the Jewish state to the focus on an individual protagonist. The ideological stigma of first films from 1950s and 1960s gives way to the authorial narration in which the fates of the survivors are told by the Second and Third Generation representatives. The topic of the article is also the artistic weakness of such narrations which – against common opinions – are posited not in the centre but merely on the peripheries of interests expressed by Israeli filmmakers. Transgressions of memory, entanglement in the history of Israel, the fates of the survivors and their children are marginal in Israeli cinema. The emancipatory and integrative function that the cinema has served for multicultural Israeli society tackles the narrations of the Shoah to an inconsiderable extent. Sometimes, the Holocaust becomes an attractive background for genological stories present in mainstream cinema.

PL

Autor podejmuje refleksję nad obecnością tematyki Zagłady w kinie izraelskim. Od wczesnych filmów syjonistycznych po najnowsze produkcje. Od apologii państwa żydowskiego po skierowanie oka kamery na indywidualnego bohatera. Ideologiczny stygmat pierwszych filmów z lat 50. i 60. zostaje przełamany przez autorską narrację, w której losy ocalonych zostają opowiedziane przez drugie i trzecie pokolenie. Tematem artykułu jest również słabość artystyczna tych narracji, które – wbrew obiegowym opiniom – nie stanowią centrum, ale jedynie peryferia zainteresowań izraelskich filmowców. Transgresje pamięci, uwikłanie w historię Izraela, losy ocalonych i ich potomków to margines kina izraelskiego. Funkcja emancypacyjna i integracyjna, którą pełniło kino dla wielokulturowego społeczeństwa Izraela, w nieznacznym stopniu dotyczy narracji o Zagładzie. Niekiedy Holokaust staje się atrakcyjnym tłem dla genologicznych opowieści obecnych w kinie głównego nurtu.

2

Pamięć zbiorowa jako alibi

94%

Woleński J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica

|

2017

|

issue 29

21-36

EN

The subject of the article is the concept of collective memory, considered through the prism of ‘lived history’ – appearing in two forms: ‘lived in the actual and objective sense’ and ‘experienced in the content sense’ – and ‘objectified history’. By taking under consideration Polish controversies around Jan Tomasz Gross’ books: Neighbors: The Destruction of the Jewish Community in Jedwabne (Polish ed. 2000) and Fear: Anti-Semitism in Poland After Auschwitz (Polish ed. 2008), the author questions the idea of uniform collective memory and its normative claims. Collective memory and the dominant historical narrative is often subject to political manipulation as a means to affirm social unity by occluding of excluding others’ memories. The memory of the past is in fact usually divided among different social and ethnic groups that never formed a coherent community. There is little possibility to conciliate these opposite memories; the only possible way is to confront and negotiate these discrepant views, to work in the direction of democratization of memory.

PL

Przedmiotem artykułu jest pojęcie pamięci zbiorowej, rozpatrywanej przez pryzmat ‘historii przeżytej’ – występującej w dwu postaciach: ‘przeżytej w sensie przedmiotowym’ i ‘przeżytej w sensie treściowym’ – oraz ‘historii zobiektywizowanej’. Uwzględniając polskie kontrowersje wokół książek Jana Tomasza Grossa: Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka (wyd. polskie 2000) i Strach. Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie (wyd. polskie 2008), autor kwestionuje pojęcie jednolitej pamięci zbiorowej i jej normatywne roszczenia. Pamięć kolektywna i dominująca narracja historyczna są często przedmiotem manipulacji politycznych jako sposobu na potwierdzenie jedności społecznej poprzez wykluczenie cudzych wspomnień. Pamięć o przeszłości jest w rzeczywistości podzielona między różne grupy społeczne i etniczne, które nigdy nie tworzyły spójnej jedności. Nie ma możliwości pogodzenia tych przeciwnych wspomnień; jedynym możliwym sposobem nadania pamięci zbiorowej kształtu pożądanego w porządku demokratycznym jest konfrontacja i negocjowanie tych rozbieżnych poglądów, czyli dokonywanie ‘transakcji dialogicznych’.

3

Stary Testament/Tanach w chrześcijańskiej Biblii

67%

Slawik J.

Rocznik Teologiczny

|

2015

|

vol. 57

|

issue 4

401-426

PL

W artykule zajęto się pytaniem o chrześcijańskie odczytywanie Biblii Hebrajskiej/Starego Testamentu, która jest jednocześnie pierwszą częścią kanonu chrześcijan i Pismem świętym Żydów (religii żydowskiej), po Auschwitz, za który teologia chrześcijańska ponosi współodpowiedzialniość. Punktem wyjścia jest prezentacja trzech współczesnych propozycji hermeneutycznych: Christopha Dohmena, Franka Crüsemanna i Waldemara Chrostowskiego. Chrystologiczna interpretacja Biblii Hebrajskiej jest możliwa jedynie świetle wiary wielkanocnej uczniów Jezusa, bez wiary wielkanocnej taka interpretacja byłaby nie do pomyślenia, bez społeczności chrześcijańskiej by nie istniała. Przy czym dla chrystologicznej interpretacji nie ma zasadniczego znaczenia, czy jej podstawą jest Biblia Hebrajska czy Septuaginta.

EN

The author asks about Christian ways of reading of the Hebrew Bible as a first part of the Christian biblical canon in times after Holocaust. He presents three modern hermeneutical proposals of this reading: Christoph Dohmen’s, Frank Crüsemann’s and Waldemar Chrostowski’s (as representative for Polish roman catholic theology). A Christological lecture of the Hebrew Bible is possible only in the light of the Eastern experience of Jesus’ followers. The lecture is strongly connected with the first century Jewish interpretations but unimaginable without the faith in Jesus’ resurrection. From intertextuality point of view the Christological interpretation of the Hebrew Bible is necessary and inalienable but only within the Christian community of faith. A question whether the Christian Old Testament is the Hebrew Bible or the Septuagint is of minor importance. For understanding of Christian traditions we need the Hebrew Bible and the Septuagint, and intertestamental literature.

4

(Mgliste) miejsca w poezji Paula Celana. Żydostwo pneumatyczne i geopoetyka pneumatyczna

67%

Roszak J.

Porównania

|

2012

|

vol. 11

277-290

EN

The fact of taking up themes of not being settled, of escapes and of painful returns into the places of trauma, connotes issues of the witness and rhetoric of the memory obsession, its „revenge”. The article is aimed at analyzing Paul Celans poetry through a geopoetic prism that allows me to construct an interpretation around the indicated place: Gewiddert, in which Drohobych is mentioned. Therefore, Celan gives one an obvious excuse for geopoetic research. In addition, as it appears to me, a type of lyric poetry, especially firmly related to “geo” in Celan’s case, is an elegy; one might even venture to create a sub-genre: elegies of place – a famous poem by Antoni Słonimski would be among them. My reflection on 'the Jewish fate', articulated by a Jewish voice, will concentrate on biographical signals (chronotopic) encrypted in a poem (geopoetry), also understood from a geopoetic perspective – connected with the (new) biographism (hermeneutics of the place and the situation), indicating various concepts of places.

PL

Fakt podejmowania tematów niemożności zakorzenienia, bolesnych ucieczek i powrotów do miejsc traumy konotuje tematy związane ze świadkiem, retoryką i obsesją pamięci, jej „zemstą”. Artykuł poświęcam badaniu przez pryzmat geopeotyczny wierszy Paula Celana, zbudowanych wokół konkretnego miejsca geograficznego lub topograficznego (np. Gewiddert, w którym mowa o Drohobyczu). Sam poeta daje zatem oczywisty pretekst do badań geopoetycznych). Gatunkiem lirycznym szczególnie mocno związanym w jego przypadku z „geo” jest elegia, wiersz pisany w obliczu straty; można by wręcz pokusić się o stworzenie odmiany gatunkowej: elegie miejsca – znalazłby się wśród nich słynny wiersz Antoniego Słonimskiego. Nieuniknione, że wraz z popularnością lektur geopoetycznych i ze zwrotem topograficznym powraca także biografizm. Moja refleksja o „żydowskim losie” skupia się wokół sygnałów biograficznych (chronotopicznych) zakodowanych w wierszu, odczytywanych także z połączonej z (nowym) biografizmem – perspektywy geopoetycznej (hermeneutyka miejsca i sytuacji).

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica

1 Narracje o Zagładzie

1 Porównania

1 Rocznik Teologiczny

1 2018

1 2017

1 2015

1 2012

1 Kwieciński B.

1 Roszak J.

1 Slawik J.

1 Woleński J.

Z powodu tej wojny. Szoa w kinie izraelskim

Pamięć zbiorowa jako alibi

Stary Testament/Tanach w chrześcijańskiej Biblii

(Mgliste) miejsca w poezji Paula Celana. Żydostwo pneumatyczne i geopoetyka pneumatyczna