Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  The Kingdom of Poland
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Wojskowa służba zdrowia w Królestwie Polskim 1815–1830 w świetle aktów wykonawczych

100%
Turos M. J.
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
|
2020
|
vol. 65
|
issue 1
117–131
EN
The military health service of the Kingdom of Poland was organized on the basis of a specifically prepared document, namely Przepisy służby zdrowia wyięte z ogólnego urządzenia Administracyi i Rachuby wewnętrznej dla Woyska Polskiego wszelkiej broni zatwierdzonego przez Komitet Woyskowy. In its content, no aspect of activity was neglected, ranging from equipping hospitals to crucial issues of education and professional preparation of medical staff. The attempts to equate the medical staff with the officers were initiated though not completed. For the first time a permanent institution of medium medical staff was introduced. These were field surgeons, for whom also a special school was founded in Warsaw. The text elaborates these issues.
2
Publication available in full text mode
Content available

O ułatwieniach w dostępie do źródeł archiwalnych dotyczących prawa sądowego w Królestwie Polskim

100%
Wiśniewska-Jóźwiak D.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2017
|
issue 20
331-342
EN
Recently in Poland, there have been conducted activities promoting research work conducted by legal historians. They include digitizing and making archival sources available in digital form. First and foremost, digital copies of civil registry files, record books, files of administrative bodies and family archives are made. For any researcher dealing with the law of the Kingdom of Poland, the digitalization of files of central administration bodies, acts of territorial administration bodies, civil status records and notarial deeds is of utmost importance. Digital copies of archives are, among others, available on the Internet. This is a great convenience for legal historians: it not only shortens the time of reaching sources and allows one to read their content, but also contributes to a significant reduction in the cost of running a source query, due to the lack of the necessity to go to the archive. Making digital copies available on various websites is very time-consuming and it requires considerable financial resources, but allows one to conduct source queries on an unprecedented scale. It is an invaluable support for legal historians and can contribute to the development of this scientific discipline.
PL
W ostatnich latach podejmowane są w Polsce działania sprzyjające pracy badawczej prowadzonej przez historyków prawa. Polegają one na digitalizacji i udostępnianiu w formie cyfrowej źródeł archiwalnych. W pierwszej kolejności sporządza się kopie cyfrowe akt stanu cywilnego, ksiąg metrykalnych, akt organów administracji oraz archiwów rodzinnych. Dla badacza zajmującego się prawem sądowym Królestwa Polskiego najistotniejsza jest digitalizacja akt organów administracji centralnej, akt organów administracji terytorialnej, akt stanu cywilnego i aktów notarialnych. Kopie cyfrowe archiwaliów są między innymi udostępniane w Internecie. Stanowi to wielkie ułatwienie dla historyków prawa: nie tylko skraca czas dotarcia do źródeł i pozwala zapoznać się z ich treścią, ale przyczynia się również do znacznego obniżenia kosztów prowadzenia kwerendy źródłowej, w związku z brakiem konieczności udawania się do siedziby archiwum. Udostępnianie kopii cyfrowych na stronach archiwów oraz na innych portalach jest bardzo czasochłonne i wymaga znacznych środków finansowych, ale pozwala na prowadzenie kwerendy źródłowej na niespotykaną dotychczas skalę. Jest nieocenionym wsparciem dla historyków prawa i może przyczynić się do rozwoju tej dyscypliny naukowej.
3
Publication available in full text mode
Content available

Słaba płeć? O nauczycielkach domowych w Królestwie Polskim w XIX i początkach XX wieku

100%
Hajkowska M.
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
|
2020
|
vol. 39
|
issue 1
EN
The development of the emancipation movement in the nineteenth century contributed to taking up employment by the representatives of the fair sex. Being married and having family did not satisfy women's needs and life ambitions. The editors of women's magazines addressed their expectations by providing information about potential professions in which they could find career fulfillment. Working as a home teacher was considered attractive. However, few women realized that it was a difficult profession requiring sacrifice. In a fight for the position, they competed not only with women but also with men.  They had to gain the support of the employers and their families and win the favor of the students. Not infrequently, due to a large number of duties, they postponed plans to start a family or relinquished them, choosing a single life. A small group of them was able to combine work with family responsibilities.
PL
Rozwój ruchu emancypacyjnego w XIX wieku przyczynił się do podejmowania pracy przez przedstawicielki płci pięknej. Posiadanie męża i rodziny nie zaspokajało ich potrzeb i ambicji. Redakcje czasopism kobiecych wychodziły naprzeciw oczekiwaniom kobiet, informując o potencjalnych zawodach, w których mogłyby się realizować. Praca w zawodzie nauczycielki domowej była uznawana za atrakcyjną. Jednak niewiele kobiet zdawało sobie sprawę, że jest to zawód trudny, wymagający poświęcenia. W walce o posadę rywalizowały nie tylko z kobietami, ale również z mężczyznami. Musiały zjednać sobie pracodawców i ich rodziny, zaskarbić względy uczniów. Nierzadko z uwagi na dużą ilość obowiązków odkładały plany o założeniu rodziny na później lub całkiem z nich rezygnowały, wybierając samotne życie. Niewiele z nich potrafiło łączyć pracę z obowiązkami rodzinnymi.
4
Publication available in full text mode
Content available

The Jews and the evacuation of Russians from the Kingdom of Poland in 1915

100%
Zieliński K.
Studia Żydowskie. Almanach
|
2016
|
vol. 6
|
issue 6
11-20
PL
Szacuje się, że w pierwszym roku wojny z Królestwa Polskiego ewakuowano około 1 200 000 osób (w tym oficerów carskich, nauczycieli rosyjskich, urzędników, duchowieństwo prawosławne, robotników fabryk wojskowych i kolejarzy). Próba oszacowania liczby mieszkańców Królestwa Polskiego, którzy z powodu wydarzeń wojennych zostali zmuszeni do przeniesienia się do Rosji, nie jest łatwa. Ocenia się, że do momentu, gdy państwa centralne zaczęły zajmować cały kraj, od 800 do 1 000 000 osób – poza etnicznymi Rosjanami – było zmuszonych do przeprowadzki lub dobrowolnego wyjazdu z Polski, ale liczby te obejmują również część Galicji zajętą przez ludność narodową. Dane dotyczą głównie Polaków i trudno ustalić liczbę uchodźców innych narodowości, zwłaszcza Żydów, którzy często byli wysyłani z miejsca na miejsce i nie opuszczali terytorium kraju. Przyjmując najczęściej podawaną łączną liczbę 1 000 000 osób przesiedlonych z „rosyjskiej Polski”, Litwy i Galicji oraz biorąc pod uwagę fakt, że polskie organizacje ratownicze nie zarejestrowały się i nie wiedziały o losach wszystkich ewakuowanych osób, liczbę uciekinierów z „rosyjskiej Polski” szacuje się na 750 000–850 000 tys. Według statystyk sporządzonych przez żydowskie komitety pomocy w Petersburgu, Moskwie, Kijowie i Odessie na dzień 20 maja 1915 r. 526 tys. Żydów z Królestwa Polskiego, województw litewskich, Wołynia, Podola i Kurlandu oraz okupowana część Galicji została zesłana, ewakuowana lub uciekła z powodu zbliżających się wojsk. Według niektórych źródeł ok. 340 000 z nich było mieszkańcami Królestwa Polskiego. Ewakuacji Rosjan w 1915 roku towarzyszyły nie tylko najgwałtowniejsze wypędzenia, ale także polityka spalonej ziemi. Najbardziej ucierpieli chłopi i Żydzi. Jednak dla Żydów z Polski i Litwy wojna i ewakuacja były jednym z najtrudniejszych doświadczeń, jakie kiedykolwiek napotkali. Okazało się, że armia carska była prawdziwym filarem antysemityzmu, ale rabunki i zniszczenia powodowane przez wojsko były intensyfikowane przez miejscową ludność.
EN
It is estimated that during the first year of the war about 1,200,000 people were evacuated from the Kingdom of Poland (including tsarist officers, Russian teachers, officials, Orthodox clergy, workers from military factories and railroaders). The attempt to estimate the number of the inhabitants of the Kingdom of Poland who were forced to move to Russia due to the war events is not easy. It is estimated that up to the moment when the Central States started to occupy the whole country, 800,000 to 1,000,000 people – besides ethnic Russians – were either forced to move or voluntarily left Poland, but those figures include also the part of Galicia occupied by the Russians. The data considers mostly Poles, and it’s difficult to establish the number of refugees of other nationalities, especially the Jews, who were often sent from place to place and did not leave the territory of the country. Accepting the most often quoted total number of 1,000,000 people displaced from the ‘Russian Poland’, Lithuania and Galicia and taking into consideration the fact that the Polish rescue organisations did not register and did not know about the fate of all the evacuated people, we may estimate the number of the escapees from ‘Russian Poland’ as 750,000 – 850,000 thousand. According to the statistics prepared by the Jewish aid committees in St. Petersburg, Moscow, Kiev and Odessa for the day of 20 May 1915, 526,000 Jews from the Kingdom of Poland, the Lithuanian provinces, the Volhynia, Podole and Kurland, as well as the occupied part of Galicia were exiled, evacuated or escaped because of the approaching troops. According to some sources, ca. 340,000 of them were inhabitants of the Kingdom of Poland. The evacuation of Russians in 1915 was accompanied not only by the most violent expulsions, but also by scorched earth policy. The peasants and the Jews were among those who suffered the most. However, for the Jews from Poland and Lithuania the war and evacuation was one of the most difficult experiences they had ever encountered. It turned out that the tsarist army was a true pillar of anti-Semitism, but robberies and destructions caused by the army were escalated by the local population.
5
Publication available in full text mode
Content available

Inwentarz pozostałości po Berku Wejssie jako źródło do badań nad aktywnością gospodarczą i życiem codziennym kupiectwa żydowskiego w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX w.

100%
Latawiec K.
Studia Żydowskie. Almanach
|
2011
|
vol. 1
|
issue 1
153-185
EN
The analyzed source, the will of one of the richest Jews of the Lublin province, is a unique notary act. It is an exceptional source for the study of everyday life and economic conditio of wealthy class of Jewish traders in the Kingdom of Poland in the second half of the 1800s. The document is also a good tool to examine the official mode of the process of accomplishing Berk Wejjs’s will.
PL
Analizowane źródło, testament jednego z najbogatszych Żydów województwa lubelskiego, to wyjątkowy akt notarialny. Stanowi istotne źródło do badania życia codziennego i stanu ekonomicznego zamożnej warstwy kupców żydowskich w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX wieku. Dokument jest również dobrym narzędziem do zbadania oficjalnego trybu realizacji testamentu Berka Wejjsa.
6
Publication available in full text mode
Content available

The Teaching of Pre-Existing National Polish Law in the New Kingdom of Poland

100%
Wiśniewska D.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
|
2022
|
vol. 99
173-181
PL
Zachodzące w Królestwie Polskim zmiany w systemie społecznym i gospodarczym rodziły potrzebę kształcenia prawniczego na poziomie uniwersyteckim. Funkcjonowanie uczelni wyższych, które zajmowałyby się nauczaniem w tym obszarze, napotykało jednak liczne trudności, przede wszystkim wynikające z niechęci centralnych władz Cesarstwa Rosyjskiego. Na uczelniach tworzonych pomimo tego w kolejnych latach, dążono nie tylko do przygotowania praktycznego przyszłych prawników, ale starano się realizować szerszy model kształcenia. W związku z tym wykładano między innymi dawne prawo polskie, które z biegiem czasu przestawało być prawem obowiązującym, a stawało się prawem historycznym.
EN
The changes in the social and economic system taking place in the Kingdom of Poland prompted the need for legal education at the university level. The functioning of universities dealing with teaching in this area, however, met various obstacles, mainly due to the reluctance of the central authorities of the Russian Empire. At the universities established in the following years, the aim was not only to prepare future lawyers in practice, but also to implement a broader model of education. Therefore, among other fields, the old Polish law was tutored, which gradually ceased to be binding, and finally became a historical law.
7
Publication available in full text mode
Content available

Praca akuszerek w Królestwie Polskim w I połowie XIX wieku. Próba oceny historycznej, prawnej i socjologicznej

80%
Barszczewski W.
Studia Podlaskie
|
2016
|
vol. 24
EN
The article describes a process of development and professionalization of midwifery. It draws our attention to an important social role played by women who delivered babies. In particular, the article focuses on the 19th century, the time when this job developed dynamically and was professionalized in Poland. At that time, delivery of babies transformed from an activity performed on the basis of non-systemized knowledge into legally regulated professional care. The article depicts the allocation of midwives in the Kingdom of Poland’s Provinces and in the city of Warsaw. Apart from a historical analysis of this job, the article presents its social positioning, how midwives were perceived at that time, their social and national origin as well as earnings and social status. Moreover, the article analyzes legal acts regulating their work which allow to determine what requirements had to be fulfilled by midwives.
RU
Статья описывает процесс формирования и профессионализации специальности акушерки. Автор обращает внимание на важную общественную роль женщины, принимающей роды. Особенно его интересует период ХIХ века, в котором на территории Польши начала динамично развиваться данная профессия. Именно в әто время принятие родов из обычного занятия, основанного на несистематическом знании, перешло в область профессионально урегулированной опеки. В статье говориться о размещении акушерок в королевских губерниях и на территории Варшавы. Кроме исторического анализа профессии акушерки в статье указывается на ее общественную значимость, способ восприятия представительниц данной профессии той әпохи, их социальное и национальное происхождение, уровень заработка, а также общественную позицию, занимаемую ими. Автор анализирует юридические документы, которые дают возможность определить, какие требования ставились перед представительницами данной профессии.
8
Publication available in full text mode
Content available

Organizacja i funkcjonowanie ośrodków pozbawienia wolności w Królestwie Polskim (1815–1867) w świetle źródeł. Dotychczasowe ustalenia i perspektywy badawcze

80%
Bieda J.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2018
|
vol. 21
123-137
EN
In the nineteenth century, the penalty of imprisonment becomes a basic punishment in many European penal codes, which resulted in a broad discussion about the reform of the prison system, both in Europe and in the Kingdom of Poland. Radically different from the previous penitentiary policy of the authorities of the Kingdom of Poland, it focused mainly on reforms of the organization and operation of prisons. In previous scientific work, relatively little space has been devoted to research into the organization and functioning of detention centres in the Kingdom of Poland. The attention of the researchers focused primarily on theoretical considerations around the then penitentiary doctrines. Only E. Kaczyńska and M. Senkowska conducted broader research based on archival material concerning practical aspects of the functioning of prisons in the Kingdom of Poland, although these works are also fragmentary. Thus, the organization and functioning of prisons in the Kingdom of Poland is still a largely unexplored issue. This is also the future analysis of administrative regulations, in particular from the second half of the nineteenth century and extensive source material preserved in the files of the Governmental Commission of Internal Affairs, voivodship authorities, powiat authorities and municipal documents, which have been preserved in the Central Archives of Historical Records in Warsaw, as well as other state archives.
PL
W wieku XIX kara pozbawienia wolności stała się w wielu europejskich kodeksach karnych karą podstawową, co zrodziło szeroką dyskusję o reformie organizacji więziennictwa w całej Europie – również w Królestwie Polskim. Radykalnie odmienna od dotychczasowej polityka penitencjarna władz Królestwa Polskiego skupiała się głównie wokół reform organizacji więzień. W pracach naukowych stosunkowo mało miejsca poświęcono dotąd badaniom nad funkcjonowaniem ośrodków pozbawienia wolności w Królestwie Polskim. Uwaga badaczy koncentrowała się przede wszystkim na teoretycznych rozważaniach wokół ówczesnych doktryn penitencjarnych. Jedynie E. Kaczyńska i M. Senkowska prowadziły szersze, oparte na materiale archiwalnym badania naukowe dotyczące praktycznych aspektów funkcjonowania więzień w Królestwie Polskim, choć i te prace wykorzystują zaledwie fragmenty materiałów źródłowych. Organizacja i funkcjonowanie więzień w Królestwie Polskim pozostaje zatem nadal zagadnieniem w dużym stopniu niezbadanym. Przed nami analiza przepisów administracyjnych, w szczególności z II połowy XIX w., oraz obszernego materiału źródłowego zachowanego w aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych, władz wojewódzkich, władz powiatowych oraz dokumentach miejskich (zgromadzonych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i inne archiwach państwowych).
9
Publication available in full text mode
Content available

Działalność oświatowa w więzieniach Królestwa Polskiego 1815–1867

80%
Bieda J.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2017
|
issue 20
135-146
EN
Educational activities in prisons at the time of the Kingdom of Poland were the consequence of the nineteenth-century change of views related to purposes and conditions concerning serving custodial sentences. The idea of teaching inmates in the Kingdom of Poland began to form in the ’30s of the 19th century and is precisely connected with Fryderyk Skarbek, who founded the first school for juvenile offenders in Warsaw Dom Kary i Poprawy. First resolutions established at the same time by Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Duchownych ordered prison authorities to found Sunday schools where adult prisoners could be taught writing and reading. Unfortunately, recommendations of central governmental bodies were not enthusiastically received by lower-level administrative authorities. Eventually, seeing little interest shown by province governments in founding educational establishments for juvenile offenders, Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Duchownych authoritatively formed schools in four prisons in 1860 (Warszawa, Kielce, Lublin, Płock) where juvenile off enders were conducted from the whole country. Unfortunately, we do not know how the establishments functioned in reality. Th e issue of teaching adult prisoners is alike. The first establishment was formed in a prison in Kielce just in 1853 despite the fact that Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Duchownych had already issued a regulation in 1833 recommending running Sunday schools for adults. It is known that such establishments also functioned in prisons in Sandomierz and Radom.
PL
Działalność oświatowa w więzieniach Królestwa Polskiego była konsekwencją XIX-wiecznej zmiany poglądów na cele i warunki wykonywania kary pozbawienia wolności. Idea nauczania osadzonych przestępców na ziemiach Królestwa Polskiego zrodziła się w latach 30. XIX w. i nierozerwalnie wiąże się z osobą Fryderyka Skarbka, który powołał do życia pierwszą szkółkę więzienną dla nieletnich przestępców w warszawskim Domu Kary i Poprawy. Z tego samego okresu pochodzą pierwsze rozporządzenia Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych nakazujące władzom więziennym zakładanie szkółek niedzielnych, gdzie nauczani pisania i czytania mieli być dorośli więźniowie. Niestety zalecenia centralnych organów rządowych nie były entuzjastycznie przyjmowane na niższych szczeblach władz administracyjnych. Ostatecznie Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Duchownych, widząc małe zainteresowanie rządów gubernialnych tworzeniem placówek oświatowych dla nieletnich przestępców, w roku 1860 odgórnie powołała do życia szkółki w czterech więzieniach (Warszawie, Kielcach, Lublinie i Płocku), do których mieli być kierowani nieletni z terenu całego kraju. Niestety nie wiemy, jak w rzeczywistości wyglądało funkcjonowanie tych placówek. Podobnie przedstawiała się kwestia nauczania więźniów dorosłych. Mimo rozporządzenia Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych z 1833 r., zalecającego prowadzenie w więzieniach szkółek niedzielnych dla dorosłych, pierwsza taka placówka powstała w więzieniu kieleckim dopiero w 1853 r. Wiadomo, że takie ośrodki działały jeszcze w więzieniach w Sandomierzu i Radomiu.
10
Publication available in full text mode
Content available

Matrimonial property regimes in the Congress Kingdom of Poland on the basis of premarital contracts drawn up by the first notaries in Łódź

80%
Wiśniewska D.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2022
|
vol. XXV
|
issue 25
175-189
PL
Uchwalony 1 (13) czerwca 1825 r. Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego stanowił, że stosunki majątkowe między małżonkami mogły kształtować się w ramach ustawowego ustroju majątkowego, jaki stanowiła wyłączność majątkowa, lub ustroju umownego przyjętego przez małżonków w intercyzie. Kodeks regulował zasady funkcjonowania trzech głównych ustrojów majątkowych, które mogły zostać wprowadzone w drodze umowy. Jednocześnie przyznawał przyszłym małżonkom dużą swobodę w kwestii urządzania stosunków majątkowych: mogli wprost poddać swoje stosunki majątkowe któremuś z tych ustrojów, albo dokonywać ich dowolnej modyfikacji. Poza tym wolno im było przyjąć inny, zupełnie dowolny ustrój – byle zasady jego funkcjonowania zostały szczegółowo określone w umowie, nie naruszały prawa i nie były sprzeczne z dobrymi obyczajami. Uregulowanymi w kodeksie układami umownymi były: rozdzielność majątkowa, rząd posagowy oraz wspólność majątkowa. W praktyce działalności pierwszych łódzkich notariuszy, czyli w latach 1841–1875, najczęściej przyjmowanymi ustrojami majątkowymi były te, które łączyły w sobie cechy dwóch ustrojów, czyli wyłączności majątkowej i wspólności majątkowej albo rządu posagowego i wspólności majątkowej. Przyjmowane w intercyzach zasady funkcjonowania tych ustrojów nie były jednak jednolite. Narzeczeni decydowali się na rozmaite kombinacje w zakresie poddawania poszczególnych składników majątkowych wyłączności majątkowej, ewentualnie rządowi posagowemu albo wspólności
EN
The Civil Code of the Kingdom of Poland (KCKP), enacted on June 1, 1825, stated that property relations in marriage could develop within the statutory property regime, which was the exclusive property regime or the contractual regime adopted by the spouses. KCKP regulated the principles of operation of the three main property regimes that could be introduced by agreement. The future spouses could simply bind their property relations to one of these regimes, or make any modifications to them. In addition, they were allowed to adopt a completely different, arbitrary system, as long as the rules of its functioning did not violate the law or good morals, and were specified in detail in the contract. The contractual systems regulated in the code were: property separation, dowry property regime and joint property. In practice of first notaries in the years 1841–1875 in Łódź, most commonly adopted property regimes were those that combined the features of two regimes, i.e. property exclusivity and joint property, or a dowry regime and joint property. However, the principles of the functioning of these systems adopted in premarital agreements were not uniform. The bride and groom decided on various combinations in terms of subjecting individual property components to property exclusivity, possibly to a dowry government, or joint ownership. The regimes of exclusive property and joint property as well as the dowry regime and joint property regimes were attractive for spouses, due to their flexibility, the possibility of adjusting the arrangements to the financial situation of future spouses.
11
Publication available in full text mode
Content available

August Karl Heylman's thoughts on the legal science

80%
Koredczuk J.
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
|
2019
|
vol. 17
|
issue 4
69-77
PL
August Heylman jest jednym z zapomnianych prawników Królestwa Polskiego w XIX w. Praktykiem zajmującym wysokie stanowiska w administracji i sądownictwie Królestwa Polskiego, zajmującym się przy tym działalnością naukową. Był jednym z głównych propagatorów szkoły historycznej prawa w polskiej nauce prawa w XIX w. oraz współtwórców jednego z najbardziej znanych polskich czasopism naukowych „Themis Polska”.
EN
August Heylman is one of the forgotten lawyers of the Kingdom of Poland in the 19th century. He was a practician, holding high positions in the then administration and judiciary of the Kingdom. At the same time he occupied himself with scholarly activity. He was one of the main advocates of the historical school of law in the Polish legal science in the 19th century as well as a co-creator of one of the best-known Polish scientific journals edited under the title Themis Polska.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.