Search results

1

Kašperskohorské hornictví v období třicetileté války

100%

Kilián J.

Historica: revue pro historii a příbuzné vědy (Historica: Review in history and related sciences)

|

2015

|

vol. 6

|

issue 1

17-26

EN

Drawing on partially intact sources, the study attempts to outline the situation concerning the mining of gold and other raw materials in Kašperské Hory during the wartime period of 1618–1648 and to verify the often-said statement about its dechne at that time. The study further aims to describe the wartime impact on mining in the area and to sketch out the structure of the local mining administration.

2

Echoes of the revolt of the Bohemian estates 1618-1620 at the courts of Pomeranian dukes:

100%

Gaziński R.

Český časopis historický (The Czech Historical Review)

|

2020

|

vol. 118

|

issue 4

1064-1078

EN

The article aims to show the reaction of Pomeranian dukes of the Griffin dynasty (Francis I, Philipp Julius and Bogislaw XIV) to the revolt of the Bohemian estates in the initial phase of the Thirty Years’ War (1618–1620). The paper deals with the diplomatic conditions in which Pomeranian dukes operated and which they had to take into account, and with the internal problems of Pomerania, which strongly influenced the decisions made by the last Griffin dukes. The article presents the Griffins’ position on the Bohemian-Habsburg conflict.

3

Enemy behind the Gates: The Occupation of Central European Cities during the Thirty Years’ War

88%

Kilián J.

West Bohemian Historical Review

|

2022

|

vol. 12

|

issue 1

1-17

EN

The present study aims to briefly discuss the basic aspects of the occupation of Central European cities by enemy troops, based on a comparison of the course of military stays. The findings will be based on the author’s research of both recent literature and archival sources in the Czech lands, including Silesia, Germany (especially Upper Palatinate, Bavaria, and the north of the country) and Austria.

4

České knihy v aukci katedrální knihovny ve Strängnäs 1765

75%

Veselá L.

Knihy a dějiny (Books and history)

|

2022

|

vol. 29

|

issue 1-2

43-79

EN

This study explores the collection of Czech books in the Strängnäs Cathedral Library. The books were taken to Sweden as war booty at the end of the Thirty Years’ War and are today the most compactly preserved collection of books of Czech provenance in Sweden. This so-called war library, which the Chapter received as a gift from Queen Christina I, was not seen by the new administrators as an integral part of the Church’s property. This paper aims to answer two questions: First, when and how the Chapter’s mental barrier broke down; second, what factors played a role in the reorganisation of Cathedral Library in 1764–1765 and the selection of books for the auction sale. To answer these questions, I analysed the manuscript catalogue of the Cathedral Library from the 1750s and the printed auction catalogue of 1764. In addition, I surveyed preserved copies, particularly those auctioned by the Cathedral Library. My findings reveal that it took more than a century for the looted books to integrate into the new cultural environment in Strängnäs. Their merger with the original Cathedral Library did not take place until the 1750s and 1760s as part of a reorganisation aimed at creating a modern historical collection. This reorganisation included massive disposal of books, a large amount of which came from the Czech book spoils. The research findings also indicate that the war origin played no significant role in their selection and sale. The fate of the Czech book spoils in Strängnäs represents a complex case of incorporating books from war booty into a new cultural environment. The study is one of the first contributions to the question of the so-called second life of Czech book spoils in Sweden.

5

“Preparations” of Western Pomerania for the Thirty Years’ War

75%

Gaziński R.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2019

|

issue 4

153-172

EN

Western Pomerania was not prepared to defend its territory during the Thirty Years’ War. The first and principal reason for this was the financial weakness of the Pomeranian dukes, whose income from goods, duties and customary taxes did not allow them to fully maintain the court, let alone to take on major military units. In fact, the duke’s permanent army consisted of about 100 guards protecting the dukes of Szczecin and Wolgast. The basic armed force of the Duchies was therefore the common one – a levy in mass consisting of noble riders and the bourgeois infantry, variously armed and undisciplined. The basic points of resistance in case of foreign aggression were to become the Pomeranian cities, but only Stralsund had modern ground fortifications built within its own budget. The remaining cities were shielded by medieval walls partly (at the turn of the 15th and 16th century) adapted to firearms. However, they were not a major obstacle for the artillery of the time. The growing threat of war caused the Pomeranian dukes, especially Francis I and Bogislaw XIV, to try to change this state of affairs. The undertaken actions were to lead to fortification of Szczecin (which was done partially) and establishment of permanent armed forces (about 3,000 soldiers). The above plans presented by the princes in the Pomeranian Sejmiks did not meet with the favour of the states, which refused to provide money to organize a permanent army and build modern fortifications around Szczecin. The only short-term successes of the dukes, especially of Bogislaw XIV, were the incurring of small permanent forces to cover the Pomeranian borders for the period of the greatest threat. In this situation, the last Pomeranian dukes Philipp Julius, and especially Bogislaw XIV, who were deprived of a greater military force, tried to maintain neutrality in the conflict which was flaring up in the Empire by repeatedly switching sides between parts of the conflict. The policy of neutrality was ended by the so-called ‘Franzburg Surrender’ in November 1627, when Duke Bogislaw XIV allowed the imperial army to enter Pomerania.

PL

Pomorze Zachodnie nie było przygotowane do obrony swojego terytorium podczas wojny 30 – letniej. Pierwszą i zasadniczą tego przyczyną była słabość finansowa książąt pomorskich, których dochody z dóbr, ceł i zwyczajowych podatków nie pozwalały na pełne utrzymanie dworu, a co dopiero na zaciąg znaczniejszych oddziałów wojskowych. W rzeczywistości książęce wojska stałe składały się z około 100 drabantów osłaniających osoby książąt szczecińskiego i wołogoskiego. Podstawową siłą zbrojną księstw było więc pospolite – ruszenie składające się ze szlacheckiej jazdy i mieszczańskiej piechoty, różnorodnie uzbrojone i mało zdyscyplinowane. Podstawowymi punktami oporu w razie obcej agresji miały stać się pomorskie miasta, lecz jedynie Stralsund posiadał wybudowane z własnych środków nowoczesne fortyfikacje ziemne. Pozostałe miasta były osłaniane przez średniowieczne mury częściowo (w XVI wieku) przystosowane do broni palnej. Nie trzeba tu podkreślać, że nie stanowiły one większej przeszkody dla ówczesnej artylerii. Rosnące zagrożenie wojenne spowodowało jednak, że książęta pomorscy zwłaszcza Franciszek I i Bogusław XIV próbowali zmienić ten stan rzeczy. Podjęte działania miały doprowadzić do ufortyfikowania Szczecina (co zrobiono częściowo) oraz powołania stałych sił zbrojnych (ok. 3000 żołnierzy). Powyższe plany przedstawiane przez książąt na pomorskich sejmikach nie spotkały się z przychylnością stanów, które odmówiły pieniędzy na organizację stałej armii i budowę wokół Szczecina nowoczesnych umocnień. Jedynym krótkotrwałym sukcesem książąt, zwłaszcza Bogusława XIV było zaciąganie na okres największego zagrożenia niewielkich sił zaciężnych mających osłaniać pomorskie granice. W tej sytuacji pozbawieni większej siły zbrojnej ostatni pomorscy książęta Filip Juliusz, a zwłaszcza Bogusław XIV próbowali zachować neutralność w rozpalającym się w Rzeszy konflikcie, lawirując między walczącymi stronami. Politykę neutralności zakończyła tzw. kapitulacja franzburską w listopadzie 1627 roku, kiedy to książę Bogusław XIV zezwolił na wkroczenie na Pomorze wojsk cesarskich.

6

The influence of maps and plans created in the 1620s in the Netherlands on the development of military concepts in the Polish-Lithuanian Commonwealth

75%

Łopatecki K.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2019

|

issue 4

253-283

PL

Artykuł analizuje wpływ map i planów dotyczących działań wojskowych w Niderlandach w latach 20. XVII stulecia na modernizację i reformy sztuki wojennej w Rzeczypospolitej szlacheckiej. Przeprowadzono w niej analizę, która prowadzi do konstatacji, że źródłem wiedzy taktycznej, operacyjnej i strategicznej były źródła kartograficzne docierające do ziem Rzeczypospolitej. Najczęściej przywoziły je osoby, które wyjeżdżały z Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego na Zachód w celach edukacyjnych i zarobkowych, a następnie wracały do ojczyzny. Ustalono, że magnat powracający z podróży przywoził od kilkunastu do kilkudziesięciu rycin i własnoręcznych rysunków planów oblężeń i fortyfikacji. Rozpowszechnioną formą było dostarczanie map do korespondencji. Źródła kartograficzne miały pomóc w ocenie podejmowanych działań militarnych i pozwalały odbiorcom „na bieżąco” obserwować konflikty europejskie. Dzięki podróży królewicza Władysława Wazy po Europie w latach 1624–1625 ukształtował się wzorzec pobierania „nauk wojskowych” nie tylko na uniwersytetach ale i obozach wojskowych w Niderlandach. Ukazana została również rola Krzysztofa Arciszewskiego – klienta hetmana polnego litewskiego, który dostarczał Krzysztofowi Radziwiłłowi liczne, powstałe w Niderlandach mapy i plany. Zaakcentowano również analogiczny kontekst wyprawy edukacyjnej Janusza Radziwiłła oraz Krzysztofa Michała i Kazimierza Lwa Sapiehów.

EN

The article analyses the impact of maps and plans for military operations in the Netherlands in the 1620s on the modernisation and reform of the art of war in the Republic of Poland. The analysis showed that the source of tactical, operational and strategic knowledge were cartographic sources that reached the lands of the Republic. They were most often brought by people who left the Crown and the Grand Duchy of Lithuania to the West for education and work and then returned to their homeland. It was established that a typical magnate returning from the journey brought between a dozen and a few dozen or so engravings and his own drawings of the sieges and fortification plans. A common form was to provide maps for correspondence. Cartographic sources were supposed to help evaluate the military actions taken and allow the recipients to “keep an eye on” European conflicts. Thanks to the journey of Prince Wladyslaw Vasa around Europe in the years 1624–1625, a pattern of taking “military science” was formed not only in universities but also in military camps in the Netherlands.

7

Vojenské násilí ve městech za třicetileté války. Se zvláštním přihlédnutím k Plzeňsku

75%

Kilián J.

Folia historica Bohemica

|

2014

|

vol. 29

|

issue 1

5-29

EN

The essay concentrates on one of the phenomena connected with clashes between the military element and the civilian population, demonstrations and forms of forceful physical aggression committed by the soldiers on the town citizens, including women, during the war conflict between 1618 and 1648. It will also categorize this aggression, reveal and describe its start-up mechanisms. The research is based on a study of sources from selected Czech towns primarily in the current Plzeň region.

8

Czech Books in the 1765 Auction of the Strängnäs Cathedral Library

75%

Veselá L.

Knihy a dějiny (Books and history)

|

2022

|

vol. 29

|

issue 1-2

6-42

EN

This study explores the collection of Czech books in the Strängnäs Cathedral Library. The books were taken to Sweden as war booty at the end of the Thirty Years’ War and are today the most compactly preserved collection of books of Czech provenance in Sweden. This so-called war library, which the Chapter received as a gift from Queen Christina I, was not seen by the new administrators as an integral part of the Church’s property. This paper aims to answer two questions: First, when and how the Chapter’s mental barrier broke down; second, what factors played a role in the reorganisation of Cathedral Library in 1764–1765 and the selection of books for the auction sale. To answer these questions, I analysed the manuscript catalogue of the Cathedral Library from the 1750s and the printed auction catalogue of 1764. In addition, I surveyed preserved copies, particularly those auctioned by the Cathedral Library. My findings reveal that it took more than a century for the looted books to integrate into the new cultural environment in Strängnäs. Their merger with the original Cathedral Library did not take place until the 1750s and 1760s as part of a reorganisation aimed at creating a modern historical collection. This reorganisation included massive disposal of books, a large amount of which came from the Czech book spoils. The research findings also indicate that the war origin played no significant role in their selection and sale. The fate of the Czech book spoils in Strängnäs represents a complex case of incorporating books from war booty into a new cultural environment. The study is one of the first contributions to the question of the so-called second life of Czech book spoils in Sweden.

9

Johann Banér in Bohemia. The military implications of “Baner’s Blitzkrieg” to Bohemia

63%

Sláma L.

Historia Slavorum Occidentis

|

2021

|

issue 2 (29)

11-37

EN

The presented study deals with the period of the second half of the Thirty Years‘ War in Bohemia that has not been closely observed so far. Nonetheless, it was a stage of the conflict, which had fatal consequences for the countries of the Czech Crown in the form of their great destruction and losses. The name of Johann Banér is well-known in Czech historiography, but only very little critically studied and evaluated.

10

Emperor’s recruitment in the Republic of Poland done by Maciej Arnoldin von Clarstein in 1635

63%

Nagielski M.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2019

|

issue 4

83-100

EN

Emperor’s Ties in the Republic of Poland by Maciej Arnoldin von Clarstein in 1635.The truce signed by Wladyslaw IV with the Swedes in Sztumska Wieś in 1635 made it necessary to dissolve the military enlistments consisting of selected infantry and driving units. The Habsburgs as well as the French were striving for these troops in the face of the ongoing Thirty Years’ War. An imperial deputy, Arnoldin, was sent to the Republic of Poland. He received permission from Władysław IV to recruit soldiers. He succeeded in recruiting more than 5,000 men who took part in the Rhine War in the service of Emperor Ferdinand II. On the other hand, talks with Samuel Łaszcz of the Imperial Commissioners failed in the face of excessive financial demands made by the Crown Guard. The Polish Corps fought in Lorraine, Champagne, Picardy and Burgundy under the command of Gen. Matthias Gallas, giving a large service to the Habsburgs. The second enlistment on the territory of the Republic was carried out in September 1636 and was the work of Spanish diplomacy. In total, more than 15 thousand soldiers were led out of the borders of the Republic of Poland and the Habsburg diplomacy distanced the French diplomacy of Louis XIII.

PL

Podpisany rozejm przez Władysława IV ze Szwedami w Sztumskiej Wsi w 1635 r.spowodował konieczność rozpuszczenia zaciągów wojskowych złożonych z wyborowych oddziałów piechoty i jazdy. O te oddziały zabiegali tak Habsburgowie jak Francuzi wobec trwających działań wojny trzydziestoletniej. Do Rzeczpospolitej wysłano posła cesarskiego Arnoldina , który uzyskał od Władysława IV zgodę na werbunek żołnierzy. Udało się mu zwerbować ponad 5 tysięcy ludzi, którzy wzięli udział w walkach w Rzeszy nad Renem w służbie cesarza Ferdynanda II. Natomiast rozmowy z Samuelem Łaszczem komisarzy cesarskich nie powiodły się wobec wygórowanych żądań finansowych stawianych przez strażnika koronnego. Korpus polski walczył na terenie Lotaryngii, Szampanii, Pikardii i Burgundii pod komendą gen. Matthiasa Gallasa, oddając duże usługi Habsburgom.Drugi zaciąg na terenie Rzeczpospolitej przeprowadzono we wrześniu 1636 r. i był on dziełem dyplomacji hiszpańskiej. W sumie wyprowadzono ponad 15 tysięcy żołnierzy z granic Rzeczpospolitej a dyplomacja Habsburgów zdystansowała w tej kwestii dyplomację francuską Ludwika XIII.

11

Jan de La Croon (1600-1665). Exkurs do osudu císařského generála a velitele zemí Koruny české

63%

Sláma L.

Historia Slavorum Occidentis

|

2019

|

issue 3 (22)

117-126

EN

This article is about Jan de La Croon from Werth. At the end of the war he was commander in Plzeň but during five years of service he raised to prominence as one of the most significanat individuals in the imperial army. This article presents the changes in the Imperial Army during the Thirty Years‘ War by resorting to the example of Jan de La Croon (1600-1655).

12

Siege activities during the Thirty Years’ War and their impact on the construction of modern fortresses in Pommern, Neumark and Schlesien

45%

Podruczny G.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2019

|

issue 4

189-222

EN

The bastion fortification was born between the fifteenth and sixteenth century in Italy and spread very quickly throughout Europe. In Pommern, today’s Lubusz Land and Schlesien, bastion strongholds appeared as early as in the mid-16th century, however, at the outbreak of the Thirty Years’ War, bastion strongholds were still a rarity in this part of the continent. After the Thirty Years’ War, the situation changed dramatically. The bastion was fortified with 45 more towns. This was due to very intensive siege operations in the area. In the period between 1625 and 1648, there were 121 occupations. Cities were captured by fire, proximity attack, assault and mines or a combination of these techniques. Of the bastion fortified towns during the war, 21 lost their importance just after the conflict, 15 disappeared within a century after the war and 9 remained important until the 19th century. Of the latter, three were small and insignificant strongholds (Damm, Stettin and Penemünde), while the others – Brieg, Neiße, Glogau, Stettin, Kolberg and Stralsund – retained their importance as important strongholds until the 19th and sometimes until the mid-20th century.

PL

Fortyfikacja bastionowa narodziła się na przełomie XV i XVI wieku we Włoszech i bardzo szybko rozpowszechniła się w całej Europie. Na terenie Pomorza, obecnej Ziemi Lubuskiej i Śląska pojawiły się już w połowie XVI wieku, jednak, u zarania wojny trzydziestoletniej twierdze bastionowe nadal były rzadkością w tej części kontynentu. Po wojnie trzydziestoletniej sytuacja zmieniła się diametralnie. Bastionowo ufortyfikowano 45 kolejnych miejscowości. Stało się to na skutek bardzo intensywnych działań oblężniczych na tym terenie. W okresie między 1625 a 1648 rokiem, doszło do 121 oblężeń. Miasta zdobywano ostrzałem, atakiem zbliżeniowym, szturmem i minami lub też kombinacją tych technik. Spośród miejscowości bastionowo ufortyfikowanych w czasie tej wojny 21 straciło znaczenie tuż po tym konflikcie, 15 zanikło w ciągu stulecia po wojnie a 9 zachowało znaczenie aż po XIX wiek. Spośród tych ostatnich trzy było niewielkimi i mało istotnymi warowniami (Dąbie, Szczecin i Penemünde), pozostałe – Brzeg, Nysa, Głogów, Szczecin, Kołobrzeg i Stralsund zachowały znaczenie jako istotne warownie aż po XIX, a niekiedy aż po połowę XX wieku.

13

A picture of the Duchy of Szczecin during the Thirty Years’ War in light of the chronicle by Peter Rudolphy between 1627 and 1637

45%

Ogiewa M.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2019

|

issue 4

223-252

EN

The article discusses the course of the Thirty Years’ War in the Duchy of Szczecin from the moment of signing the capitulation in Franzburg by Duke Bogislaw XIV in 1627 until the death of this ruler ten years later. This description is based on information from the second part of the manuscript Chronicle of Pastor Peter Rudolphy from 1696. From its text, the events that were breakthrough in the history of Pomerania were selected, such as the accommodation of imperial soldiers or the entry into war of the Swedish King Gustav II Adolph. Mechanisms used by soldiers of both armies to occupy city centres, e.g. Gryfice, Kołobrzeg, Pyrzyce, Stargard and Szczecin, were also presented. The article does not exhaust the whole subject, but is only a contribution to the knowledge not only of the history of the conflict in Pomerania, but also the chronicle itself.

PL

W artykule omówiono przebieg wojny trzydziestoletniej w Księstwie Szczecińskim od momentu podpisania kapitulacji we Franzburgu przez księcia Bogusława XIV w 1627 r. do śmierci tego władcy dziesięć lat później. Opis ten oparto na informacjach pochodzących z drugiej części rękopiśmiennej kroniki pastora Petera Rudolphiego z 1696 r. Z jej tekstu wybrano te wydarzenia, które były przełomowymi w historii Pomorza, jak kwaterunek żołnierzy cesarskich czy przystąpienie do wojny króla szwedzkiego Gustawa II Adolfa. Zaprezentowano również mechanizmy, którymi posługiwali się żołnierze obu armii przy zajęciu ośrodków miejskich, np. Gryfic, Kołobrzegu, Pyrzyc, Stargardu i Szczecina. Artykuł nie wyczerpuje tematu w całości, lecz stanowi jedynie przyczynek do poznania nie tylko historii konfliktu na terenie Pomorza, lecz także samej kroniki.

14

Procesy o magię i czary w Pradze w XVI i pierwszej połowie XVII stulecia

38%

Kreuz P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2020

|

issue 107

97-116

EN

The beginnings of sorcery trials in Prague date back to the end of the 15th c. In the period before the Battle of White Mountain (1526–1620) only isolated cases of a magic offense (in the form of sorcery) can be documented in Prague. This is despite the fact that since the last third of the 16th c. there has been a noticeable increase in the number of sorcery trials in the Bohemian lands, and the first, isolated cases of witchcraft can also be recorded. One of these cases of sorcery took place in 1553 at the court of the Lesser Town of Prague. The plaintiff in this trial was the royal gunsmith and bell caster Tomáš Jaroš. Relatively more serious cases of witchcraft and sorcery took place in Prague only during the Thirty Years’ War. In 1624 four women from Prague-Hradčany were accused of pimping and practicing magic. One of them was sentenced to be expelled from Prague. In 1630, Mariana Příhodová, the wife of a bricklayer, was investigated in the Old Town of Prague on suspicion of magic and superstitious practices. She was acquitted by the Court of Appeal. In 1631, Lidmila Husáková was arrested in Prague’s New Town on charges of practicing magic, healing practices and divination. She was imprisoned and investigated for almost half a year. She was released from prison after a sharp intervention by her authority, countess Anna Benigna of Fürstenberg. The largest Prague witchcraft case during the Thirty Years’ War took place in 1644. This year, a special commission investigated 19 boys from Prague between the ages of eight and seventeen for the alleged invocation of the Devil at the Jesuit School in the Lesser Town of Prague.

PL

Początki procesów o magię i procesów o czary w Pradze należy datować na koniec XV w. W okresie od objęcia tronu czeskiego przez Habsburgów (1526) do bitwy na Białej Górze (1620) można udokumentować jedynie pojedyncze przypadki procesów o praktyki magiczne w Pradze. Jest to o tyle symptomatyczne, że w ostatniej tercji XVI w. wyraźnie zauważalny jest wzrost liczby procesów o magię na ziemiach czeskich, a odnotowano też wówczas pierwsze, odosobnione jeszcze przypadki czarostwa. Jeden z procesów odbył się przed sądem Małej Strany (Mniejszego miasta praskiego) w 1553 r., a powodem w nim był królewski rusznikarz i ludwisarz Tomáš Jaroš. Poważniejsze sprawy dotyczące oskarżeń o magię i czary miały miejsce w Pradze dopiero w czasie wojny trzydziestoletniej. W 1624 r. cztery kobiety z Pragi-Hradczan zostały oskarżone o stręczycielstwo i uprawianie praktyk magicznych. Jedna z nich została skazana na wypędzenie z Pragi. W 1630 r. na Starym Mieście przeprowadzono dochodzenie przeciwko Marianie Příhodovej, żonie murarza, która została oskarżona o uprawianie magii i zabobonnych praktyk. Została jednak uniewinniona przez Sąd Apelacyjny. W 1631 r. Ludmiła Husáková została aresztowana na Nowym Mieście w Pradze pod zarzutem uprawiania magii, znachorstwa i wróżbiarstwa. Była ona więziona i przesłuchiwana przez prawie pół roku. Z więzienia została zwolniona dopiero po zdecydowanej interwencji jej pani, hrabiny Anny Benigny von Fürstenberg. Największa praska sprawa o czary w czasie wojny trzydziestoletniej odbyła się w 1644 r. Wówczas to specjalna komisja przeprowadziła dochodzenie w sprawie 19 chłopców z Pragi w wieku od 8 do 17 lat za rzekome wywoływanie diabła w szkole jezuickiej na Małej Stranie.

15

Criminal activity in Silesia during the Thirty Years’ War (1618–1648). Contribution to the research

32%

Wojtucki D.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2019

|

issue 4

125-152

EN

It must be assumed that every war created people of the criminal margins and demobilization made the people, used to fighting and robbing, left with no prospects. They were inclined to continue the activities they had been engaged in so far, but at the time, outside the ranks of the military units. During the wars, masses of various marauders and mercenaries followed the armies and sometimes they were absorbed into the ranks of the army they were shadowing. Only on the example of large cities in Silesia at that time, i.e. Legnica or partially Wrocław and Świdnica, can we learn about the scale of the phenomenon of common crime at that time, both that committed by soldiers and civilians. The unrest during the period of armed conflict in the years 1618–1648 also brought about protests of the population against the then authorities. However, theft was the most common crime in modern penal systems, for which criminal sanctions were imposed on the most serious ones – the death penalty, corporal punishment, or discharge. The thieves’ plunders were all that had any material value and were left without proper supervision. Particularly negatively perceived in the eyes of the law was the theft by an employed service or journeyman to their employers or a church robbery. During or just after the Thirty Years’ War, we also observe an increase in persecution of people who were accused of harmful magic, i.e. witches and sorcerers. Apart from the living, accusations of sinister, posthumous activity were also made against the dead (posthumous magic). In Silesia, epidemics also broke out, which were often brought with them by soldiers of the army, for whom the area became a place of accommodation or march. Witches or gravediggers from Silesian towns were accused of calling some of them. The Thirty Years’ War “created” various kinds of criminals. Undoubtedly, the “product” of t he 1618–1648 c onflict was a wellknown, serial killer Melchior Hedloff, who being tortured, confessed to 251 murders. He was executed in Oleśnica in January 1654. Many new penitentiary facilities appeared both in Silesia and also in the whole Reich as a result of the outbreak of the Thirty Years’ War. They were mostly exhibited by municipal authorities (not military) and built on the markets or directly in front of city gates. Among them, new wooden gallows were built, less often pillories.

PL

Należy przyjąć, iż każda wojna tworzyła ludzi marginesu, a demobilizacja sprawiała, że pozostali po niej ludzie byli przywykli do walki i rozboju. Skłonni do kontynuowania dotychczasowych zajęć, którymi się trudnili, ale już poza szeregami oddziałów wojskowych. W trakcie wojen za armiami ciągnęły masy przeróżnych maruderów i hultajów, którzy czasem zostawali wchłonięci do szeregów armii, za którymi podążali. Jedynie na przykładzie dużych miast ówczesnego Śląska, tj. Legnicy czy częściowo Wrocławia i Świdnicy możemy poznać skalę zjawiska ówczesnej przestępczości pospolitej, zarówno tej popełnianej przez żołnierzy, ale też cywilów. Niepokoje w okresie konfliktu zbrojnego w latach 1618-1648 przyniosły też wystąpienia ludności przeciwko ówczesnym władzom. Jednak to kradzieże stanowiły w nowożytnych systemach karnych najpowszechniejszy delikt, za który orzekano sankcje karne od tych najpoważniejszych – kary śmierci, cielesnych, czy relegacji. Łupem złodziei padało wszystko, co miało jakąkolwiek wartość materialną i pozostawione zostało bez stosownego nadzoru. Do szczególnie negatywnie postrzeganych w świetle prawa była kradzież dokonana przez zatrudnioną służbę lub czeladź względem swoich pracodawców oraz rabunek kościoła. W okresie wojny trzydziestoletniej lub tuż po niej obserwujemy również wzrost prześladowań osób, które oskarżano o magię szkodliwą, a więc czarownice i czarowników. Oprócz żywych, oskarżenia o złowrogą, pośmiertną aktywność wysuwano również wobec zmarłych (magia posthuma). Na Śląsku wybuchły również epidemie, które nierzadko przywlekli ze sobą żołnierze armii, dla których tereny te stały się miejscem kwaterunku lub przemarszu. O wywołanie części z nich oskarżono czarownice lub grabarzy ze śląskich miast. Wojna trzydziestoletnia „stworzyła” też różnej maści przestępców. Niewątpliwie „produktem” konfliktu 1618-1648 był znany w jej końcowej fazie i tuż po niej były żołnierz, seryjny morderca Melchior Hedloff, który przyznał się na torturach do 251 morderstw. Stracono go w Oleśnicy w styczniu 1654 r. Na Śląsku, ale też w całej Rzeszy wraz z wybuchem wojny trzydziestoletniej pojawiło się wiele nowych urządzeń penitencjarnych. Na ich wystawienie decydowały się przeważnie władze miejskie (nie wojskowe), a obiekty wznoszono na rynkach lub bezpośrednio przed bramami miejskimi. Wśród nich powstały nowe drewniane szubienice, rzadziej pręgierze.

Refine search results

Kašperskohorské hornictví v období třicetileté války

Echoes of the revolt of the Bohemian estates 1618-1620 at the courts of Pomeranian dukes:

Enemy behind the Gates: The Occupation of Central European Cities during the Thirty Years’ War

České knihy v aukci katedrální knihovny ve Strängnäs 1765

“Preparations” of Western Pomerania for the Thirty Years’ War

The influence of maps and plans created in the 1620s in the Netherlands on the development of military concepts in the Polish-Lithuanian Commonwealth

Vojenské násilí ve městech za třicetileté války. Se zvláštním přihlédnutím k Plzeňsku

Czech Books in the 1765 Auction of the Strängnäs Cathedral Library

Johann Banér in Bohemia. The military implications of “Baner’s Blitzkrieg” to Bohemia

Emperor’s recruitment in the Republic of Poland done by Maciej Arnoldin von Clarstein in 1635

Jan de La Croon (1600-1665). Exkurs do osudu císařského generála a velitele zemí Koruny české

Siege activities during the Thirty Years’ War and their impact on the construction of modern fortresses in Pommern, Neumark and Schlesien

A picture of the Duchy of Szczecin during the Thirty Years’ War in light of the chronicle by Peter Rudolphy between 1627 and 1637

Procesy o magię i czary w Pradze w XVI i pierwszej połowie XVII stulecia

Criminal activity in Silesia during the Thirty Years’ War (1618–1648). Contribution to the research